Temat: 20. Utrzymanie i przebudowy wyrobisk korytarzowych.

20.1. Zasady utrzymania wyrobisk.

Wyrobiska korytarzowe pełniące_, funkcje przewozowe, wentylacyjne, transportowe i inne powinny mieć przekroje poprzeczne gwarantujące bezpieczny i bezawaryjny ruch urządzeń właściwych dla ich prze­znaczenia. Wykonuje się je zawsze w odpowiednich wymiarach, stosując odpowiednio wytrzymałą obudowę.

Postępująca eksploatacja złoża powoduje często zmiany układów ciśnień, a niekiedy powstanie ciśnień dynamicznych i tąpań, których działanie może powodować:

- deformację obudowy,

- zmniejszenie przekroju poprzecznego wyrobiska,

- zawał i zniszczenie wyrobiska.

Pojawienie się tych zjawisk ogranicza możliwość użytkowania wyrobisk korytarzowych, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa ruchu, zwiększa możliwość awarii, a w razie zawału powoduje wyłączenie wyrobiska z ruchu, co jest zjawiskiem najbardziej niekorzystnym, gdyż jest przyczyną przerw w wydobyciu z przodku, oddziału, a nawet z części kopalni.

Aby zapewnić stałą funkcjonalność wyrobisk korytarzowych i nie dopuścić do wyłączenia ich z ruchu, należy:

- prowadzić stałą obserwację i kontrolę przekroju poprzecznego oraz stanu obudowy wyrobisk,

- gdy przewiduje się wystąpienie zwiększonych ciśnień w wyrobi­sku, wówczas profilaktycznie wzmacniać jego obudowę,

- w razie pojawienia się uszkodzeń i deformacji obudowy, wymieniać ją lub wzmocnić, aby nie dopuścić do zawału,

- w przypadku wyraźnego zmniejszenia się przekroju poprzecznego, prowadzić przebudowę, przybierając w razie potrzeby stropu, spągu, ociosów w celu przywrócenia pierwotnego przekroju.

W przypadku obudowy drewnianej konieczna jest okresowa wy­miana poszczególnych jej elementów zniszczonych wskutek ich gnicia i butwienia.

Całą tę działalność określa się jako utrzymanie wyrobisk.

W przypadku zawału, gdy chodnik lub przekop został na pewnym odcinku zniszczony, jeżeli nie ma innych możliwości, przystępuje się do jego przebudowy.

Kontrola wyrobisk górniczych. Wszystkie wyrobiska górnicze w kopa­lni powinny być przydzielone poszczególnym oddziałom górniczym w celu prowadzenia w nich kontroli pod względem bezpieczeństwa i funkcjonalności.

Stan wyrobisk i obudowy kontroluje codziennie dozór oddziałowy. Zauważone zmiany powinny być zgłaszane do kierownictwa kopalni, a jeśli stwarzają zagrożenie, to powinno się natychmiast przystąpić do jego usunięcia.

Kontrolę głównych wyrobisk górniczych (szybów, szybików, głów­nych dróg przewozowych i wentylacyjnych itp.) przeprowadza okreso­wo, (co najmniej raz na kwartał) dozór wyższy.

---