4.ŁUSZCZYCOWE ZAPALENIE STAWÓW
Łuszczycowe zapalenie stawów ( ł.z.s.) dotyczy 0,1% populacji oraz 5-8% chorych na łuszczycę. Najczęściej pojawia się u osób w wieku 20-40 lat. Charakteryzuje się zapaleniem stawów z towarzyszącą łuszczycą. Jest schorzeniem w którym nie występuje czynnik reumatoidalny.
4.1. SYMPTOMATOLOGIA I RÓŻNICOWANIE
Wyróżnia się pięć głównych typów ( ł.z.s.):
niesymetryczne zapalenie nielicznych stawów z procesem zapalnym dotyczącym palców,
klasyczne łuszczycowe zapalenie stawów ograniczone do stawów międzypaliczkowych dalszych rąk i stóp,
symetryczne zapalenie wielostawowe przypominające reumatoidalne zapalenie stawów,
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa z zajęciem stawów obwodowych lub bez,
„okaleczające” zapalenie stawów.
4.1.1. Niesymetryczne zapalenie nielicznych stawów z procesem zapalnym
dotyczącym palców
To najczęstsza postać choroby, mająca zmienny przebieg z nieprzewidywalnymi okresami zaostrzeń i remisji. Jej objawy występują głównie w kończynach dolnych. Pojawiają się nawracające zapalenia stawów kolanowych (z wysiękami) oraz nawracające zapalenia rąk
i stóp. Łuszczyca jest zwykle łagodna.
4.1.2. Klasyczne łuszczycowe zapalenie stawów ograniczone do stawów
międzypaliczkowych dalszych rąk i stóp
Charakterystyczna i częsta lokalizacja ł..z.s. Choroba ma zmienny przebieg. Może być łagodna, ale mogą też występować znaczne deformacje. Łuszczyca skóry nie musi występować, ale zawsze obecne jest uszkodzenie paznokci w palcach objętych zapaleniem. Częściej występuje u mężczyzn.
4.1.3. Symetryczne zapalenie wielostawowe przypominające reumatoidalne
zapalenie stawów
W przypadku tego schorzenia zmiany występują w stawach międzypaliczkowych dalszych rąk oraz stóp i są asymetryczne. Tworzy się nowa tkanka kostna wokół widocznych w radiogramach nadżerek. Następuje zapalenie przyczepów ścięgien oraz zapalenie palca. Choroba charakteryzuje się nieobecnością czynnika reumatoidalnego i nie dotyczy narządów wewnętrznych. Rokowanie jest lepsze niż w r.z.s.
4.1.4. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa lub zesztywniające zapalenie
stawów kręgosłupa z zajęciem stawów obwodowych
Symptomatologia tego schorzenia jest nie do odróżnienia od objawów zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa. Polega na asymetrycznym zapaleniu stawów krzyżowo-biodrowych, zwykle bezobjawowym. Zmiany w kręgosłupie szyjnym towarzyszą nasilonym zmianom łuszczycowym na owłosionej skórze głowy. Często dochodzi do zapalenia obwodowych przyczepów ścięgien.
4.1.5. „Okaleczające” zapalenie stawów
To rzadka, choć bardzo charakterystyczna, odmiana późnego ł.z.s. Występuje w nim osteoliza i skrócenie paliczków. Zajęte stawy mogą ulec zesztywnieniu.
4.2. ROZPOZNANIE
Charakterystycznymi objawami klinicznymi ułatwiającymi rozpoznanie ł.z.s. są:
łuszczyca w wywiadzie rodzinnym,
zmiany łuszczycowe paznokci,
zapalenie stawu międzypaliczkowego dalszego,
asymetryczne zapalenie stawów,
zapalenie stawów palców i przyczepów ścięgien (zwłaszcza pięty ),
zróżnicowany przebieg choroby - od poważnych zmian zapalnych do lekko nasilonych objawów,
występowanie usztywnienia stawów.
4.3. LECZENIE
4.3.1. Rehabilitacja
W leczeniu ł.z.s. poleca się prowadzenie intensywnej kinezyterapii w postaci ćwiczeń wzmacniających siłę mięśni. Fizykoterapia może przyczynić się do ustępowania wysięku stawowego i zmniejszenia odczynu zapalnego, co prowadzi do zachowania ruchomości stawu, utrzymania jego funkcji oraz poprawy sprawności chorego. Fizjoterapia pacjentów z zapaleniem stawów kręgosłupa jest podobna do stosowanej w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa, a osoby z zapaleniem nielicznych stawów i postacią wielostawową choroby są leczeni tak jak pacjenci z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
4.3.2. Farmakoterapia
W leczeniu farmakologicznym stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki modyfikujące przebieg choroby oraz fotochemioterapię z zastosowaniem metoksalenu oraz długofalowego światła ultrafioletowego A z psolarenem (PUVA).
4.3.3. Leczenie operacyjne
Zabiegi chirurgiczne są zarezerwowane dla chorych ze znacznym zniszczeniem stawów, deformacjami i upośledzeniem ruchowym. Chirurgiczne leczenie rekonstrukcyjne kolan i bioder daje lepsze wyniki niż leczenie operacyjne stawów kończyn górnych
4.3.4. Edukacja chorych
Pacjenta należy poinformować o naturalnym przebiegu klinicznym choroby, podkreślając istotność utrzymania ruchomości stawów. Chory powinien znać czynniki mogące wpływać na zaostrzenie choroby oraz unikać stresu, urazów, zakażeń i niektórych leków. Powinien też nauczyć się unikania nadmiernego obciążania stawów.
1
4