1983.05.26 wyrok SN II KR 108/83 OSNPG 1983/10/109
Podstawową zasadą procesu karnego jest niewątpliwie zasada prawdy obiektywnej, wyrażona w art. 2 § 1 pkt 2 k.p.k. [obecnie art. 2 § 2 k.p.k. - przyp. JKL], której winny odpowiadać ustalenia faktyczne stanowiące podstawę rozstrzygnięć. Zobowiązuje to sąd - jak i inne organy procesowe niezależnie od ich woli, inicjatywy czy stanowiska stron - do podejmowania wszelkich dostępnych środków procesowych niezbędnych dla dotarcia do tej prawdy. Wszystkie więc zebrane w sprawie istotne dowody winny być przeprowadzone bezpośrednio przed sądem orzekającym, z wyjątkami przewidzianymi w kodeksie postępowania karnego.
Wyrok z dnia 29 marca 2011 r., III KK 392/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 7/11)
Do celów (postępowania karnego) należy uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego (art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k.), w tym naprawienie już w postępowaniu karnym, gdy to możliwe, szkody wyrządzonej przestępstwem. Tym samym jednak, wykluczone jest przysporzenie nienależnej mu korzyści. Naprawienie szkody, o którym mowa w art. 46 § 1 k.k., to w szczególności wyrównanie straty, którą poszkodowany poniósł (zob. art. 361 § 2 k.c.). Sąd karny musi zatem uwzględnić w chwili wyrokowania rozmiary pokrytej już szkody, w szczególności wartość uprzednio odzyskanego w stanie niepogorszonym mienia.
(art. 49a k.p.k.) stanowi, że m.in. prokurator może złożyć wniosek, o którym mowa w art. 46 § 1 k.k., jeżeli nie wytoczono powództwa cywilnego. W tej sprawie, jak wspomniano, pokrzywdzony wcześniej wniósł pozew adhezyjny. Sąd Najwyższy nie mógł zatem postulowanym w kasacji rozstrzygnięciem następczym zobowiązać Sądu Rejonowego do procedowania w tej kwestii wbrew jednoznacznej dyspozycji wymienionego przepisu. Oczywiście, Sąd ten winien w ramach uprawnień wynikających z art. 387 § 3 k.p.k. zwrócić oskarżonym (i prokuratorowi) uwagę na treść i konsekwencje art. 49a k.p.k. oraz doprowadzić do modyfikacji ich wniosków.
1
ART. 2 K.P.K.