kultura, Filologia, Współczesne teorie kulturoznawcze, kolokwium


Stephen Greenblatt Kultura

Antropolog Edward B. Tylor twierdzi, że kultura to złożona całość, w skład której wchodzą wiedza, wierzenia, sztuka, wartości moralne, prawa, zwyczaje oraz wszelkie inne umiejętności i nawyki nabywane przez człowieka jako członka danego społeczeństwa". Pojęcie to odwołuje się do dwóch przeciwieństw:

- ograniczenia

- zmienności

Badania literackie, odnoszące się do kultury używają narzędzi takich jak pochwała i nagna do wyznaczania granic kulturowych. Analiza kulturowa może się wiele nauczyć od szczegółowej immanentnej analizy tekstów literackich, ponieważ nie należą one do kultury jedynie poprzez odwoływanie się do świata zewnętrznego, ale ich kulturowości. Analiza taka polega na wchłonięciu i przyswojeniu społecznych wartości i kontekstów. Świat jest pełen tekstów, z których większość staje się całkowicie niezrozumiała po wyrwaniu z kontekstu zewnętrznego. Aby odtworzyć ich znaczenie i, choć częściowo, je zrozumieć, musimy odtworzyć sytuację, w jakiej powstały. Dzieła sztuki natomiast zawierają w sobie, pośrednio lub bezpośrednio, wiele z tej sytuacji i dzięki temu, że w nich przetrwała, same są w stanie przetrwać zmianę warunków, które doprowadziły do ich powstania.

Analiza kulturowa nie jest analizą zewnętrzną, będącą przeciwieństwem immanentnej analizy dzieła sztuki. Analiza kulturowa nie jest służebnicą badań literackich, a w szeroko rozumianych naukach humanistycznych to badania literackie służą zrozumieniu kultury.

Kultura jest systemem ograniczeń!

Funkcjonowanie tego systemu widać wyraźnie w dziełach takich jak: Oda horacjańska Marvella, czyli w dziełach potępiających nudziarstwo cnotliwych obywateli czy wojskowych żołnierzy. W innym tekście: Jak wam się podoba Szekspira Orlando twierdzi, że cały tekst formułuje wzorcowe zachowania - począwszy od nauki zalotów, a skończywszy na obyczajach pasterskich.

Sztuka odgrywa bardzo ważną wolę w przekazywaniu kultury!

Stanowi jeden ze sposobów przekazywania wzorców kulturowych z pokolenia na pokolenie. My jako społeczność musi potrafić uchwycić sposób, w jaki wielowątkowa kultura wytworzyła splot wzorców, porządek moralny, zbiór zasad etycznych służących do obrony przed anarchią, buntem i chaosem.

Omawianie Królowej wieszczek w kontekście zbioru ograniczeń narzucanych przez kulturę jest niewystarczające dlatego, że w poemacie, w którym rycerze i damy przemierzają baśniową krainę, wielki nacisk położony został na ruch i zmienność. Powracamy do paradoksu- stwierdzenia, że:

kultura funkcjonuje jako struktura ograniczeń, to jednocześnie funkcjonuje także jako regulator i gwarancja zmiany.

W rzeczy samej granice kulturowe bez uwzględnienia ruchu i zmian pozostają pustym słowem, ponieważ można je wytyczać tylko na drodze improwizacji, eksperymentu i wymiany.

W wyniku najprzeróżniejszych okoliczności, prowadzących do rozbieżnych rezultatów, powstaje struktura improwizacji, zespół wzorów uwzględniających istnienie różnych wariantów, by zaspokoić oczekiwania członków danej kultury. Dzieła w rodzaju Wielkich nadziei Karola Dickensa lub Middlemarch George'a Eliota trafnie analizują twórczą umiejętność przystosowywania się i poczucie ironii losu.

Przez ukazanie dostosowywania się do norm kulturowych jako społecznej, emocjonalnej i intelektualnej edukacji, powieści te określają własne miejsce w kulturze, jako że dzieła sztuki same są narzędziami edukacji. Dickens tworzył przemyślane przeróbki melodramatycznej szmiry swych czasów, Szekspir zapożyczył większość fabuł i wielu bohaterów z popularnych opowieści i powszechnie wykorzystywanych jako źródła, pism historycznych, a Spenser przeniósł na grunt własnej kultury historie opowiedziane, przez włoskich poetów Ariosta i Tassa.

Kultura stanowi szczególną sieć negocjacji służących wymianie dóbr materialnych, idei, a także - poprzez instytucje niewolnictwa, adopcji bądź małżeństwa - ludzi.

Antropologów szczególnie interesuje kulturowy system pokrewieństw - koncepcja związków rodzinnych, zakaz kojarzenia pewnych par, reguły rządzące małżeństwem - oraz jego przekazy słowne - mity, baśnie ludowe, święte przypowieści.

Każda kultura posiada ogólny zbiór symboli złożony z niezliczonej ilości znaków wywołujących ludzkie pożądanie, strach czy agresję.

Wielkie dzieła sztuki nie grają bowiem w obiegu kultury roli obojętnych przekaźników. Coś dzieje się z przedmiotami, wierzeniami i praktykami, gdy zostaną ukazane, odtworzone i przedstawione w dziełach literackich, często coś nieprzewidywalnego i niepokojącego. To „coś" świadczy o potędze sztuki, jak i o zakorzenieniu kultury w historii. W naszych czasach większość studentów literatury najwyższym podziwem obdarza dzieła, które sytuują się na pograniczu tego, co w danym czasie i miejscu może być powiedziane, które dobijają się do granic własnej kultury.

Szekspir postanowił wykorzystać żywe wśród współczesnych zainteresowanie podbojem Nowego Świata. Dramat Burza zawiera wiele szczegółów zaczerpniętych z pism awanturników i kolonizatorów, szczegółów umiejętnie przeniesionych na tajemniczą śródziemnomorską wyspę i przeplecionych z motywami z Eneidy Wergiliusza. Szekspir czerpie także z innych gatunków teatralnych, takich jak dworska maska i tragikomedia pastoralna, a także ze sztuki białej magii.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Lacanowski podmiot, Filologia, Współczesne teorie kulturoznawcze, kolokwium
O gatunkach zmąconych - streszczenie, Filologia, Współczesne teorie kulturoznawcze, kolokwium
spółdzielnia spożywców - opracowanie, Filologia, Współczesne teorie kulturoznawcze, kolokwium
Współczesne Teorie Socjologiczne - kolokwium 2, Opracowania moje
Współczesne Teorie Socjologiczne - kolokwium 1, Opracowania moje
Współczesne teorie kultury, polityka kulturalna
Semiotyka i współczesne teorie informacyjne - Sylabus-anglistyka, kulturoznawstwo
opracowanie pytań na kolokwium, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
Kultura 2 kolokwium tylko słówka
Kultura 2 kolokwium opracowane słówka
Bourdieu - Struktury, WSPÓŁCZESNE TEORIE SOCJOLOGICZNE(1), Referaty
Ralph Dahrendorf - teoria konfliktu, WSPÓŁCZESNE TEORIE SOCJOLOGICZNE
Współczesne teorie temperamentu, Psychologia różnic indywidualnych, psychologia różnic indywidualnyc
wariacje na temat jednego paktu, Filologia, Teoria dzieła literackiego, kolokwium
WTS Socjologia humanistyczna Krakowiak, Socjologia, Współczesne Teorie Socjologiczne
WSPÓŁCZESNE TEORIE EWOLUCJI, Egzaminy
wts wse wyklad11, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne

więcej podobnych podstron