ZASADY TWORZENIA ERGONOMICZNEGO MIEJSCA PRACY PRZY KOMPUTERZE
WPROWADZENIE
Ile to razy zapominamy o ergonomii w czasie pracy z komputerem? No właśnie. Mimo, iż zakup komputera jest przemyślany w najdrobniejszych szczegółach, zaplanowanie miejsca pracy bywa często zaniedbywane. Wielu ludzi uważa że to zupełnie obojętne gdzie, na czym usadomimy komputer. Co jest zupełnym kłamstwem. Niektórzy wmyslili sobie że oprócz problemów ze wzrokiem i koncentracją związanych z długiego kozystania z komputera niema innych dolegliwości. Jestem pewnie że nie raz bola ich krzyż, kark, stawy ipt - wtedy przyczyny szukają bardzo daleko a okzaju się że jest tak blisko, a mionowicie nie orgonomicznne miejsce pracy przy komputerze,
Znaczenie terminu ergonomia ?
Zanim zaczę podawać zasady, chciałbym najpierw uświadomić co oznacza słowo erognomia. Ergonomia - nauka o pracy czyli dyscyplina naukowa zajmująca się dostosowaniem pracy do możliwości psychofizycznych człowieka. Ma na celu humanizowanie pracy poprzez taką organizację układu: człowiek - maszyna - warunki otoczenia, aby wykonywana ona była przy możliwie niskim koszcie biologicznym i najbardziej efektywnie, co uzyskuje się m.in. poprzez eliminację źródeł chorób zawodowych. Ergonomia jest nauką interdyscyplinarną. W kontekście mojego tematu referatu, ergonomia oznacza naj ogólniej zasady tworzenia zdrowego miejsca pracy przy komputerze.
ZASADY JAK TWORZYĆ MIEJSCA PRACY PRZY KOMPUTERZE
? Monitor powinien być pochylony na podstawie tak, aby jego powierzchnia znajdowała się pod kątem prostym do osi spojrzenia skierowanego około 30 w dół. Musimy również pamiętać o tym, aby monitor spełniał podstawowe normy bezpieczeństwa oraz był ustawiony tak, aby górna krawędź monitora znajdowała się na linii naszego wzroku (kark też trzeba oszczędzać). Optymalna odległość monitora od naszej głowy to ok. 50cm. Górny brzeg ekranu monitora powinien być nieco niżej od poziomu oczu pracownika, ale nie powyżej tego poziomu.
? Biurko - powinno mieć blat o szerokości minimalnej od 80 do 90 cm a długości minimum od 120 do 160 cm. Szerokość blatu powinna być na tyle duża, by swobodnie zmieściły się na nim klawiatura, myszka, podstawka na dokumenty i monitor. Pomiędzy przednią krawędzią blatu biurka a klawiaturą musi pozostać od 5 do 10 cm wolnej przestrzeni na swobodne oparcie dłoni. Wysokość biurka powinna być dopasowana do naszego wzrostu i powinna posiadać możliwość regulacji wysokości biurka w zakresie od 65 do 75 cm.
? Najbardziej wskazane jest wykorzystanie stołów pod komputer, w których monitor można usytuować pod kątem, w specjalnym wgłębieniu kilka centymetrów poniżej płaszczyzny roboczej. Pozwala to na eliminację uciążliwych i powodujących bóle szyjnego odcinka kręgosłupa ruchów głowy: w górę (przy spojrzeniu na monitor), w dół (przy spojrzeniu na dokument, klawiaturę). Niestety, wiele osób korzysta z nieergonomicznych modeli biurek z nadstawką pod monitor, nielicząc się z niewygodą i szkodliwymi konsekwencjami dla kręgosłupa.
? Klawiatura- ma bezpośredni wpływ na wydajność i komfort pracy. Wpływa także na zapobieganie dolegliwościom układu mięśniowo-szkieletowego. Klawiatura powinna być usytuowaną w linii środkowej ciała operatora. Poprawne ustawienie dłoni i przedramion podczas pracy przy komputerze może uchronić pracownika przed przewlekłymi schorzeniami. W zachowaniu właściwej pozycji pracy mogą pomagać wyprofilowane tak, aby dłonie leżały na klawiaturze w sposób naturalny, klawiatury ergonomiczne. Posługiwanie się tą klawiaturą jest zalecane zwłaszcza dla osób, które opanowały pisanie 10 palcami. Przed zakupem klawiaturę należy jednak wypróbować, czy dany model jest dla nas modelem odpowiednim. Prawidłowe ułożenie kończyn górnych podczas obsługi typowej klawiatury winno być takie, aby kąt między ramieniem a opartym na podłokietniku przedramieniem wynosił 90 stopni.
? Podczas pracy na klawiaturze należy przewidzieć wygodne oparcie dla nadgarstków.Dobrym sposobem jest wykorzystanie specjalnych podkładek, ze wspornikiem nadgarstków w postaci wypukłego profilu lub wysuwanych szuflad z tego typu wspornikiem. Aby zadbać o nadgarstki możemy do klawiatury standardowej dokupić podstawkę dostosowana do wysokości klawiatury. Dobre rezultaty daje stosowanie specjalnych podstawek żelowych umieszczone przed klawiaturą i myszką. Prawidłowa podkładka żelowa powinna być szeroka od 5 do 10 cm i zapewniać swobodne oparcie dla nadgarstków.
? Osoby często korzystające z myszki mogą nadwerężyć dłoń. Skutkiem nadwerężenia jest zmęczenie lub schorzenia dłoni, ramienia i barku. Długie jednorodne obciążenie mechaniczne wywołuje podrażnienie oraz ból przedramienia i nadgarstka. Dlatego cała dłoń od kciuka po końce palców powinna leżeć wygodnie na myszy. Część myszki, na której leży ręka winna być wypukła, a przednia część musi być niższa od tylnej. Osoby redagujące teksty oraz internauci winni kupować myszki z rolką przewijającą tekst. Z upływem czasu kulka myszki obraca się gorzej z powodu nagromadzenia się kurzu. Dlatego mysz należy regularnie rozkręcać i wyczyścić kurz wewnątrz obudowy oraz samą kulkę, suchą niepylącą szmatką.
? Jeżeli użytkownik komputera pracuje z dokumentem źródłowym, poleca się użycie specjalnego uchwytu do dokumentów. Pozwala to na utrzymanie dokumentu na odpowiedniej wysokości i odległości od monitora, redukując ruchy głowy i oczu.
? Odpowiednie krzesło powinno odznaczać się dobrą statecznością i sprzyjać utrzymaniu wyprostowanej pozycji ciała, przy której kręgosłup zachowuje swój naturalny kształt, bez obciążenia mięśni grzbietu i dysków międzykręgowych. Płaszczyzna siedziska powinna być miękka i odpowiednio ukształtowana. Zalecana wysokość oparcia wynosi około 55-60 cm. Oparcie powinno być uwypuklone na odcinku lędźwiowym i nieznacznie wklęsłe na wysokości klatki piersiowej. Elastyczna regulacja kąta oparcia i wysokości siedziska pozwala dostosować je do zmian pozycji ciała podczas pracy.
? Podnóżek nie należy do obowiązkowego i standartowego wyposażenia stanowiska pracy. Jest stosowanym w momencie wyposażenia stanowisk pracy w biurka, na których są ustawione monitory, które nie posiadają regulacji wysokości. Podnóżek mając regulowaną wysokość, zapewnia wygodną pozycję nóg podczas pracy. Minimalne wymiary podnóżka wynoszą 30 x 40 cm a jego kąt pochylenia powinien być regulowanym w zakresie od 0 do 250. Powinien posiadać możliwość ustawiania kąta pochylenia przez pracownika z pozycji siedzącej. Powinien być pokryty tworzywem niepowodującym ślizgania się i posiadającego małą przewodność cieplną. Podnóżek jest rozwiązaniem doraźnym, ale koniecznym do stosowania.
? Zastosowanie odpowiedniej, atestowanej wykładziny dywanowej, pozwala w znacznym stopniu wytłumić przeszkadzające dźwięki, natomiast podwieszony kasetonowy, sufit powoduje ich rozpraszanie. Dobre rezultaty przy wyciszaniu wnętrza przynosi wykorzystanie przesłon, w formie przenośnych parawanów, wyłożonych tłumiącym materiałem, a także wykorzystanie zieleni w pojemnikach.
? Większość informacji podczas pracy w biurze odbierana jest za pomocą percepcji wizualnej. Ogromną rolę odgrywa więc dostateczne oświetlenie stanowisk pracy, właściwy dobór rodzajów i ilości źródeł światła, a także optymalne wykorzystanie światła naturalnego. Projekt oświetlenia w pomieszczeniu przeznaczonym do pracy należy powiązać z kolorystyką i układem elementów wnętrza. W rozwiązaniu oświetlenia należy przewidzieć zarówno lampy, rozświetlające całe pomieszczenie, kształtujące proporcje i atmosferę wnętrza, jak i punkty świetlne, doświetlające stanowiska pracy. Ciekawe efekty wizualne, wzbogacające architekturę wnętrza, przynosi łączenie światła odbitego od poszczególnych płaszczyzn (ściany, sufitu, elementów zabudowy) ze światłem rozsyłanym z opraw bezpośrednio.
? Usytuowanie biurka komputerowego względem okna powinno eliminować odbicie jasnej płaszczyzny w ekranie, należy jednocześnie unikać, okna w polu widzenia, gdyż może powodować olśnienie dużym kontrastem jasności. Najbardziej przydatne pomieszczenia dla stanowisk komputerowych powinny posiadać okna skierowane w stronę północną. W pomieszczeniach, których okna skierowane są w innych kierunkach jest wskazane instalowanie żaluzji na oknach. Za pomocą żaluzji lub pionowych zasłon zapobiegamy nadmiernemu nagrzewaniu się pomieszczeń i urządzeń pod wpływem światła słonecznego, a jednocześnie eliminujemy olśnienia i odbicia pochodzące od jaskrawych płaszczyzn okien.
? Komputera można używać wszędzie, gdzie temperatura jest odpowiednia dla człowieka. Nie są jednakże odpowiednie takie pomieszczenia, w których występuje wilgotność powyżej 70%, znaczne zabrudzenia lub zapylenie. Ponadto nie należy wystawiać komputera na działanie temperatur wyższych, niż 45C lub niższych, niż 10C. W okresie zimowym temperatura w pomieszczeniach pracy powinna wynosić od 20 do 240 C a latem od 23 do 260 C. Jest wskazanym, aby pomieszczenia posiadały klimatyzację.Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny być często, co 3 - 4 godziny wietrzone, zwłaszcza w okresie grzewczym. W czasie wietrzenia należy unikać powstawania przeciągów. Ruch powietrza nie powinien przekraczać od 0,1 do 0,15 m/sek.
? Wilgotność powietrza w pomieszczeniu wynosząca powyżej 50% jest wilgotnością bardzo pożądaną, ponieważ zapobiega wytwarzaniu się nadmiernego natężenia pola elektrostatycznego w pobliżu komputera. W okresie zimowym w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem wilgotność spada do 30% i potencjał elektrostatyczny ekranu monitora może być szczególnie wysoki. Należy zadbać o zwiększenie wilgotności powietrza w pomieszczeniach zakładając odpowiednie parowniki.
? Upewnij się, że kable połączeniowe łączące komputer z innymi urządzeniami nie będą naprężone. Zadbaj o to, aby wszystkie kable zasilające i połączeniowe były ułożone tak, aby nie przeszkadzały w poruszaniu się.
? Na tylnej ścianie komputera znajduje się wentylator, który zapewnia właściwą temperaturę wewnątrz obudowy. Aby mógł on pracować poprawnie, otwory wentylacyjne nie mogą być zasłaniane. Spowodowałoby to uszkodzenie elementów wewnętrznych komputera przez wysoką temperaturę. Dlatego też nie jest wskazane ustawianie komputera np. na półce lub w zamkniętym regale.
TYTYŁEM ZAKOŃCZENIA, NA PRZESTROGĘ
UWAGA: W TWOIM WŁASNYM INTERESIE LEŻY, ABY TWOJE MIEJSCE PRACY BYŁO WYGODNE I BEZPIECZNE. ZAUWAŻ (NA PODSTAWIE TEJ PRACY), ŻE JEŚLI NIE URZĄDZISZ MIEJSCA PRACY ERGONOMICZNIE, MOŻESZ NARAZIĆ SIĘ NA PROBLEMY ZDROWOTNE A NAWET POWAŻNE KALECTWO.