Uniwersytet Gdaski 12.05.99
Wydzia nauk spoecznych
kierunek- psychologia
Eksperyment
Wpyw nastroju na udzielenie pomocy
Wykonawcy :
Katarzyna Wczeniak
Tomasz Szyrowski
Maciej Walkiewicz
Pod opiek mgr.
Pawowskiej - Fusiary
Jako modzi , zainteresowani stosunkami midzyludzkimi , badacze, zostalimy zaintrygowani ksik „Psychologia spoeczna - Serce i umys” Eliota Aronsona, T. D. Wilson i Robin M. Akert, a dokadniej rozdziaem zajmujcym si zachowaniami prospoecznymi.
Autorzy twierdz w nim, e ewentualne udzielenie pomocy drugiej osobie, uwzgldniajc jedynie osobowo czowieka i jego zachowanie prospoeczne jest niewystarczajce, a zaley take od aktualnego nastroju jednostki. Tajemnica altruistycznych zachowa nie sprowadza si do r�nic w cechach osobowoci. Nastr�j, w jakim znajduje si czowiek, moe wywiera znaczny wpyw na jego zachowanie, na gotowo przyjcia z pomoc. Badacze stwierdzili, e dobre samopoczucie sprzyja przychodzeniu z pomoc z trzech wzgld�w:
sprawia ono, e zaczynamy dostrzega radosne strony ycia
przeduamy trwanie tego stanu ducha
powicamy wicej uwagi swojej osobie i w konsekwencji bardziej dymy by zachowywa si zgodnie z uznawanymi wartociami i ideaami
Badaniami nad tymi procesami zajmowali si : Berkowitz w 1987; Carlson, Charlin, Miller 1988; Saloney, Rodin 1985.
Jednak bardziej interesujce wydao nam si pytanie : co si dzieje, gdy jestemy w zym nastroju?
Istnieje okrelony rodzaj negatywnego nastroju, kt�ry prowadzi do wzrostu liczby zachowa altruistycznych. Wie si on z poczuciem winy. Ludzie czsto kieruj si zasad, e dobre uczynki rekompensuj ze zachowanie. Kiedy zrobi co, co wzbudzi w nich poczucie winy, udzielenie pomocy drugiej osobie moe by sposobem na poradzenie sobie z tym nieprzyjemnym stanem. Przedstawiony pogld nazwany zosta przez Roberta Cialdiniego (Cialdini i in. 1973) hipotez redukcji negatywnego stanu emocjonalnego. Cialdini jednak jest zdania, e smutek ma wpyw na og�lne nastawienie czowieka do niesienia pomocy, nawet w okolicznociach zupenie nie zwizanych z przyczyn naszego nie najlepszego samopoczucia. Jeli czujemy si le, bo nasz przyjaciel jest nieszczliwy, to chtniej przeznaczymy pienidze na cele dobroczynne. Pomaganiu towarzyszy altruistyczna aura majca zdolno rozwiewania wszelkich smutk�w.
Nas zainteresowaa liczba os�b, kt�re bdc w negatywnym nastroju poproszone o pomoc udziel jej. Zdajc sobie spraw, e naley take uwzgldni inne mechanizmy powodujce dziaaniem czowieka, wzilimy pod uwag dwie koncepcje, kt�re r�wnie zostay opisane w ksice „Psychologia spoeczna”.
Teoria wymiany spoecznej - przekonanie, w kt�rym przyjmuje si, e dwie zasady: zasada maksymalizacji zysk�w i zasada minimalizacji koszt�w, najlepiej wyjaniaj spoeczne relacje. Zajmowali si ni wczeniej: Homas 1961; Thibaot i Kelley 1959
Istotne dla nas byy r�wnie badania Alice Eagle i Mauren Crowley przeprowadzone w 1986 roku., m�wice o tym, e w kulturze Zachodu roli mskiej przypisane s rycersko i heroizm, podczas, gdy roli kobiecej opieka, wychowanie i zaangaowanie w trwae zwizki. Std przypuszczenie, e mczyni czciej powinni pomaga kobiecie ni kobieta.
Wszystkie te teorie wzilimy z 11 rozdziau ksiki „Psychologia spoeczna” pt. „Zachowanie prospoeczne, dlaczego ludzie pomagaj innym”.
Na wstpie naszego badania postawilimy dwie hipotezy:
H0 - osoby w zym nastroju udzielaj pomocy proporcjonalnie rzadziej ni osoby w nastroju neutralnym
H1 - udzielenie pomocy nie jest bezporednim wynikiem nastroju osoby badanej
H0`- Mczyni proporcjonalnie czciej udzielaj pomocy kobiecie ni kobiety
H1` - Pe nie ma wpywu na udzielenie pomocy
Zmienne:
Zmienna zalena - udzielenie pomocy
Zmienna niezalena g�wna - nastr�j
poniewa nie dysponujemy wiedz pozwalajc stwierdzi wymiar nastroju postanowilimy ograniczy si do stwierdzenia, czy nastr�j by bezporednim nastpstwem manipulacji prowadzcej do wywoania negatywnych emocji czy nie.
Zmienne niezalene uboczne - pe
Zmienne niezalene zak�cajce
uniwersalne: - pogoda
- pora dnia
okazjonalne: - osobowo
- popiech (osoby badanej)
Operacjonalizacja:
Zmienna niezalena g�wna zostaa zdychotomizowana, a wic ma tylko dwa poziomy - zy, lub neutralny i okrelalimy j za pomoc wywiadu poeksperymentalnego, zakadajc, e ludzie potrafi okreli, czy s w zym nastroju.
Zmienna niezalena uboczna - pe, zostaa ustalona na staym poziomie, zadbalimy o to, aby byo tyle samo mczyzn i kobiet w obu grupach.
Zmienne niezalene zak�cajce uniwersalne, pogoda i pora dnia - zostay ustalone na staym poziomie, badalimy wszystkich przez dwa kolejne soneczne dni, o tej samej (przedpoudniowej) porze.
Zmienna niezalena zak�cajca okazjonalna - popiech bya kontrolowana poprzez wywiad poeksperymentalny.
Wpyw zmiennej niezalenej zak�cajcej okazjonalnej osobowoci, staralimy si zminimalizowa przez ograniczenie si do konkretnej grupy spoecznej - modziey licealnej, zakadajc, e wiadczy to o niekt�rych cechach, np. o inteligencji, zainteresowaniach, aspiracjach itd.
Postaralimy si skorzysta z planu nr 2 z grup kontroln, bez pomiaru pocztkowego, kt�ry pozwala nam na manipulacj jedn zmienn niezalen g�wn (wprowadzenie dw�ch jej r�nych wartoci). Brak kontroli uwraliwiajcego wpywu pomiaru pocztkowego zmiennej zalenej.
Charakterystyka podstawowa (1,2,-)
Aby stwierdzi zachodzce zalenoci postanowilimy przeprowadzi badanie w jednej z tr�jmiejskich szk� rednich. Wypisujc z planu Tr�jmiasta wszystkie szkoy rednie na maych kartonikach i losujc p�niej jeden z nich zapewnilimy sobie losowy dob�r do pr�by szkoy redniej. Byo to Liceum Og�lnoksztacce nr 1 w Gdyni. Przez to chcielimy zminimalizowa wpyw zmiennej niezalenej zak�cajcej, ograniczajc si do jednej grupy spo. - modziey w wieku 15 - 19 lat. Plan realizuje dyrektyw silniejsz, gdy zmienna niezalena pe zostaa wbudowana w plan eksperymentalny.
Aby speni wymogi randomizacji podczas selekcji os�b - badalimy zawsze pierwsz osob odpowiedniej pci pojawiajc si po upywie 7 min. od poprzedniego badania.
W grupie kontrolnej, gdzie nie byo manipulacji, osoba badana bya proszona przez kobiet (wiek 20 lat, ubi�r czysty) o pomoc - dokadnie o przypilnowanie roweru, w czasie, gdy ona wejdzie do sklepu.
W grupie eksperymentalnej przed poproszeniem o pomoc odbywaa si manipulacja. Polegaa ona na zainscenizowaniu sytuacji, podczas kt�rej osoba badana miaa przej negatywn emocj. Odbywao si to w ten spos�b, e podczas, gdy uczniowie udajcy si w czasie przerwy, lub po zajciach, do sklepu np. na drugie niadanie, musieli przej przez ulic odgradzajc sklep od budynku szkoy, jeden z eksperymentator�w zajeda im drog i gono trbic klaksonem wywoywa utarczki sowne. Zazwyczaj badani do wylewnie reagowali.
Sprawdzenie efektywnoci manipulacji odbyo si poprzez poproszenie kadej osoby po zakoczeniu badania o wypenienie ankiety poeksperymentalnej (zawarta w zaczniku). Polegalimy na subiektywnych stwierdzeniach os�b badanych, czy rzeczywicie sprzeczka z kierowc bya bodcem wywoujcym bezporednio po niej stan negatywnej emocji, zakadajc, e ludzie potrafi oceni swoje podstawowe emocje do jakich zaliczany jest gniew. Zwaszcza, e po wyjanieniu im zasad eksperymentu, prawie wszyscy chtnie nam pomagali.
Przebadalimy og�em grup 64 os�b - 32 w grupie eksperymentalnej i 32 w grupie kontrolnej, przy czym mczyzn byo tyle samo co kobiet po 32 osoby.
Pomiar zmiennej zalenej odbywa si w ten spos�b, e kadej osobie, kt�ra zgodzia si na przypilnowanie roweru przydzielilimy 1 punkt, a w przypadku braku udzielenia pomocy 0 punkt�w.
W ankiecie poeksperymentalnej bralimy pod uwag jeszcze jedno pytanie, a mianowicie, czy czynnikiem decydujcym o udzieleniu pomocy bya zmienna zak�cajca okazjonalna - brak czasu. Pytanie to uwzgldnia naszym zdaniem teori wymiany spoecznej, o kt�rej m�wilimy na wstpie.
Trafno wewntrzna planu - na podstawie planu i warunk�w przeprowadzenia eksperymentu moemy powiedzie, e kontrolowane byy wszystkie zmienne niezalene uboczne. Na podstawie wynik�w wywiadu poeksperymentalnego stwierdzamy, e zmienna niezalena g�wna manipulowana bya efektywnie.
Opis czynnik�w zak�cajcych trafno wewntrzn planu
historia - w zwizku z tym, e nie mielimy pomiaru pocztkowego a czas pomidzy manipulacj, a pomiarem zmiennej zalenej by bardzo kr�tki powiedzie moemy, e nie wystpoway zdarzenia wpywajce obok zmiennej niezalenej g�wnej na zmienn zalen
dojrzewanie - nie by to eksperyment chroniczny, wic nie mona m�wi o czasie dojrzewania
testowanie - z powodu braku pomiaru pocztkowego nie mogy wystpowa adne wpywy interferencyjne
selekcja os�b - problem ten staralimy si rozwiza poprzez losowanie grupowe; wylosowalimy Liceum Og�lnoksztacce nr 1 w Gdyni; zastosowalimy randomizacj - losowo przydzielalimy do grupy kontrolnej i eksperymentalnej; badalimy zawsze pierwsz osob odpowiedniej pci pojawiajc si po upywie 7 minut od poprzedniego badania
Trafno zewntrzna:
W grupie eksperymentalnej 20 os�b stwierdzio, e sprzeczka z kierowc wprawia je w zy nastr�j i rzeczywicie byy w zym nastroju, natomiast 12 os�b stwierdzio, e nie. Z tych 12, cztery osoby okreliy sw�j nastr�j jako zy, bez zadziaania manipulacji, natomiast 8 okrelio jako dobry. Og�em w tej grupie nie pomogo 18 os�b, a pomogo 14. Procent os�b, kt�re stwierdziy, e ich nastr�j by wywoany manipulacj wynosi p = 10/32 = 0,625.
W grupie kontrolnej liczba os�b, kt�ra pomoga bya taka sama jak tych, kt�re nie pomogy, r�wnie liczba os�b okrelajca sw�j stan jako zy i jako dobry jest taka sama - w kadej grupie po 16 os�b.
Opis zacznik�w:
Po przeprowadzeniu badania kadej z os�b zadawalimy kilka pyta z ustalonego wczeniej wywiadu poeksperymentalnego.
Pytanie pierwsze zadane grupie eksperymentalnej suyo nam do okrelenia efektywnoci manipulacji, natomiast w grupie kontrolnej miao okreli, czy przed badaniem wydarzyo si co, co mogoby zmodyfikowa wyniki podobnie jak manipulacja.
Pytanie drugie w obu grupach miao na celu okrelenie nastroju osoby i jego wpywu na udzielenie pomocy, niezalenie od manipulacji.
Pytanie trzecie miao ustali, czy osoby badane uwiadamiaj sobie wpyw nastroju na ich zachowanie.
Pytanie czwarte miao na celu kontrol zmiennej niezalenej ubocznej zak�cajcej okazjonalnej - popiechu.
Wywiad poeksperymentalny: gr. eksperymentalna
Wanie wzi/wzia pan(i) udzia w eksperymencie psychologicznym, przeprowadzonym przez student�w Psychologii. Aby zapewni trafno wewntrzn wynik�w prosimy aby odpowiedzia(a) pan(i) szczerze na kilka kr�tkich pyta.
Pe : kobieta mczyzna udzielenie pomocy
tak nie
1. Czy sprzeczka z kierowc samochodu i jego nieprzyjemne zachowanie wprowadziy pana/pani w zy nastr�j?
2. W jakim by(a) pan(i) nastroju, gdy poprosilimy pana/pani o pomoc w przypilnowaniu roweru?
3. Czy uwaa pan(i), e nastr�j wpyn na pani/pana odpowied, na prob udzielenia pomocy?
4. Czy by jeszcze jaki inny czynnik decydujcy o odpowiedzi - np. popiech?
Wywiad poeksperymentalny: gr. kontrolna
Wanie wzi/wzia pan(i) udzia w eksperymencie psychologicznym, przeprowadzonym przez student�w Psychologii. Aby zapewni trafno wewntrzn wynik�w prosimy aby odpowiedzia(a) pan(i) szczerze na kilka kr�tkich pyta.
Pe : kobieta mczyzna udzielenie pomocy
tak nie
1. Czy jakie wydarzenie dzisiejszego dnia wprowadzio pana/pani w zy nastr�j?
2. W jakim by(a) pan(i) nastroju, gdy poprosilimy pana/pani o pomoc w przypilnowaniu roweru?
3. Czy uwaa pan(i), e nastr�j wpyn na pani/pana odpowied, na prob udzielenia pomocy?
4. Czy by jeszcze jaki inny czynnik decydujcy o odpowiedzi - np. popiech?
grupa eksperymentalna
1. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
2. mczyzna; nie; 1. nie; 2. zym; 3. nie; 4. tak
3. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
4. mczyzna; tak; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
5. kobieta; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
6. mczyzna; tak; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
7. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.nie; 4. nie
8. mczyzna; tak; 1. nie; 2. zym; 3. nie; 4. nie
9. kobieta; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. tak; 4. nie
10. mczyzna; tak; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
11. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.nie; 4. nie
12. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
13. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
14. mczyzna; tak; 1. nie; 2. zym; 3. nie; 4. nie
15. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
16. mczyzna; nie; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. tak
17. kobieta; nie; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. tak
18. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
19. mczyzna; tak; 1.tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
20. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
21. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
22. mczyzna; nie; 1. nie; 2. zym; 3. nie; 4. tak
23. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
24. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
25. mczyzna; tak; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
26. kobieta; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. tak; 4. nie
27. mczyzna; nie; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. tak
28. kobieta; nie; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. tak
29. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
30. kobieta; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
31. mczyzna; tak; 1.tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
32. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
gr. kontrolna
1. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.nie; 4. nie
2. mczyzna; nie; 1. nie; 2. zym; 3. nie; 4. tak
3. kobieta; nie; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. tak
4. mczyzna; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
5. mczyzna; tak; 1.tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
6. kobieta; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. tak; 4. nie
7. mczyzna; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
8. kobieta; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
9. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
10. mczyzna; nie; 1. nie; 2. zym; 3. nie; 4. tak
11. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
12. mczyzna; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
13. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
14. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.nie; 4. nie
15. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
16. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
17. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
18. mczyzna; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
19. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
20. kobieta; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. tak; 4. nie
21. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
22. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.nie; 4. nie
23. kobieta; nie; 1. tak; 2. zym; 3. nie; 4. tak
24. kobieta; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
25. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
26. mczyzna; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
27. kobieta; nie; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
28. mczyzna; tak; 1.tak; 2. zym; 3. nie; 4. nie
29. mczyzna; tak; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. nie
30. mczyzna; nie; 1. nie; 2. dobrym; 3. nie; 4. tak
31. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.nie; 4. nie
32. kobieta; tak; 1.tak; 2. zym; 3.tak; 4. nie
W grupie eksperymentalnej odsetek os�b w zym nastroju jest mniejszy ni w kontrolnej, przy poziomie ufnoci r�wnym 0,05
H0 : ppr1 = ppr2
H1 : ppr1 ppr2
nastr�j |
ZY |
DOBRY |
|
16 |
16 |
|
24 |
8 |
ppr1 - odsetek os�b w zym nastroju w grupie eksperymentalnej 0,75
ppr2 - odsetek os�b w zym nastroju w grupie kontrolnej 0,75
m = 24 liczba os�b w zym nastroju w grupie eksperymentalnej
m2 = 16 liczba os�b w zym nastroju w grupie kontrolnej
Z =
_
ppr - wskanik z poczonych pr�b
_
ppr =
_
qpr =
n =
Z =
Nie ma podstaw do odrzucenia H0.
Std wniosek, e przy poziomie ufnoci r�wnym 0,05 procent os�b w zym nastroju by istotnie wikszy.
Gdybymy przyjli poziom ufnoci r�wny 0,01 jak w przypadku bada medycznych to Z = 2,33 wic musielibymy odrzuci H0. Std wniosek, e manipulacja w istotny spos�b wpyna na nastr�j os�b badanych.
Obliczamy przedziay ufnoci dla proporcji os�b udzielajcych pomocy do os�b nie udzielajcych pomocy w grupie kontrolnej i eksperymentalnej.
Poniewa jest to badanie psychologiczne obralimy, tak jak si to na og� robi = 0,05
Grupa eksperymentalna:
ppre - osoby nie udzielajce pomocy = 0,73
qpre - osoby udzielajce pomocy = 0,562
P
Przedzia ufnoci przy zaoeniu = 0,05 wynosi (0,266; 0,61)
Grupa kontrolna:
pprk - osoby nie udzielajce pomocy
qprk - osoby udzielajce pomocy
Przedzia ufnoci przy zaoeniu = 0,05 wynosi (0,327; 0,673)
Sprawdzenie istotnoci r�nic w procencie os�b udzielajcych pomocy dla grupy eksperymentalnej i kontrolnej:
H0 : ppre = pprk
H1 : ppre pprk
|
eksperymentalna |
kontrolna |
|
a = 14 |
b = 16 |
|
c = 18 |
d = 16 |
poniewa wida, e liczba os�b udzielajcych pomocy w grupie eksperymentalnej (14) jest mniejsza ni liczba os�b udzielajcych pomocy w grupie kontrolnej to postaramy si sprawdzi, czy hipoteza odwrotna do postawionej jest prawdziwa i statystycznie istotna.
H1 : ppre pprk
Z =
ppr1 = pprk - procent pomagajcych w grupie eksperymentalnej 0,77
ppr2 = pprm- procent pomagajcych w grupie kontrolnej 0,5
_
ppr
_
ppr =
n =
Z =
Z =
Nie ma podstaw do odrzucenia H0.
Odsetek os�b w zym nastroju nie r�ni si istotnie przy zaoeniu, e = 0,05 od odsetka os�b w nastroju neutralnym
Postawilimy r�wnie hipotez, e mczyni czciej udziel pomocy kobiecie anieli kobiety.
Sprawdzamy istotno r�nic pomidzy procentem mczyzn, kt�rzy udzielili pomocy, a procentem kobiet.
Ppr1 - procent mczyzn udzielajcych pomocy kobiecie = 0,5
ppr2 - procent kobiet udzielajcych pomocy kobiecie = 0,44
H0 : pprm pprk
H1 : pprm = pprk
|
mczyni |
kobiety |
|
a = 16 |
b = 14 |
|
c = 16 |
d = 18 |
poniewa 0,2 p 0,8
Z =
_
ppr - wielko z poczonych pr�b
_ _
qpr = 1 - ppr
_
ppr =
n =
Z =
Odrzucamy H0 na korzy H1.
Procent mczyzn udzielajcych pomocy kobiecie nie by istotnie wikszy ni kobiet udzielajcych pomocy kobiecie, przy zaoeniu = 0,05.
Poniewa wyniki eksperymentu nie potwierdziy adnej z naszych hipotez
odsetek os�b kt�re udzielaj pomocy w zym nastroju nie r�ni si statystycznie istotnie od os�b kt�re udzielaj pomocy w nastroju dobrym, przy zaoeniu = 0,05
odsetek mczyzn udzielajcych pomocy kobiecie przy = 0,05 te nie r�ni si statystycznie istotnie, od odsetka kobiet udzielajcych pomocy kobiecie
zaczlimy analizowa przyczyny tego zjawiska.
Wzilimy pod uwag zmienne niezalene zak�cajce i stwierdzilimy, e najprawdopodobniej musiay one mie duy wpyw na nasz zmienn zalen.
Jak ju wczeniej wspominalimy w czasie ok. 1 - 7 minut po przeprowadzeniu eksperymentu kad z os�b prosilimy o wypenienie ankiety. Byo tam pytanie - czy by jeszcze jaki inny czynnik wpywajcy na decyzj o udzieleniu pomocy, np. popiech.
Postanowilimy sprawdzi wpyw tej zmiennej:
grupa kontrolna |
grupa eksperymentalna |
||||||
udzielenie pomocy |
nie udzielenie pomocy |
udzielenie pomocy |
nie udzielenie pomocy |
||||
og�em 16 os�b, czyli 50% |
og�em 16 os�b, czyli 50% |
og�em 14 os�b, czyli 43,75% |
og�em 18 os�b, czyli 56,25% |
||||
z tego pieszyo si |
natomiast nie spieszyo si |
z tego pieszyo si |
natomiast nie spieszyo si |
z tego pieszyo si |
natomiast nie spieszyo si |
z tego pieszyo si |
natomiast nie spieszyo si |
0 os�b |
16 os�b |
10 os�b |
6 os�b |
0 os�b |
14 os�b |
10 os�b |
8 os�b |
Jak wida, to, e nie potraktowalimy tej zmiennej jako zmiennej niezalenej ubocznej byo powanym bdem merytorycznym naszego badania. Zar�wno w grupie eksperymentalnej i kontrolnej ponad poowa os�b, kt�ra nie udzielia nam pomocy - po prostu spieszya si.
Jak si okazao, w grupie eksperymentalnej 55,55% spor�d os�b, kt�re nie udzielio pomocy byo pod wpywem tej zmiennej; natomiast w grupie kontrolnej 62,5% . Wic modyfikuje ona w znacznym stopniu wyniki. Z danych wynika r�wnie, e adna z os�b, kt�re si spieszyy nie udzielia pomocy. Postanowilimy wic pomin wyniki dla tej grupy os�b, aby sprawdzi, czy wr�d pozostaych os�b o udzieleniu, bd odmowie udzielenia pomocy decydowa nastr�j.
Pomimo, e ta zmienna nie bya dostatecznie kontrolowana chcielibymy sprawdzi istotno r�nic procentu os�b udzielajcych pomocy i os�b, kt�re pomocy nie udzieliy dla grup kontrolnej i eksperymentalnej.
H0 : ppre = pprk
H1 : ppre = pprk
|
eksperymentalna |
kontrolna |
udzielona pomoc |
a = 14 |
b = 16 |
brak pomocy |
c = 8 |
d = 6 |
R�wnie w tym przypadku nie mamy podstaw do odrzucenia H0 wic nie moemy stwierdzi, e osoby kt�re wprowadzilimy w zy nastr�j rzadziej udziel pomocy, nawet jeeli wyeliminujemy osoby nie udzielajce pomocy z przyczyn zewntrznych.
Podsumowanie:
Zatem czynniki uwzgldnione przez nas nie mog by wystarczajce, aby w penie da odpowied na nasze pytania. W tym wypadku due znaczenie moga mie jedna z teori psychologii spoecznej, o kt�rej ju pisalimy - TEORIA WYMIANY SPOECZNEJ.
Mona by wysnu wniosek, e naleaoby przebada duo wicej os�b, a take przeprowadzi badania w kilku miejscach, w kt�rych czas miaby dla r�nych ludzi jakby „inn cen”, np. przed kocioem, czy na play.
Poza tym niewtpliwie, aby wyniki byy w peni reprezentatywne trzeba by posuy si testem sprawdzajcym osobowo badanego.
pe |
kobiety |
mczyni |
||
udzielenie pomocy |
pomoc |
brak |
pomoc |
brak |
grupa kontrolna |
8 |
8 |
8 |
8 |
grupa eksperymentalna |
6 |
10 |
8 |
8 |
grupa kontrolna
O……………………O |
grupa eksperymentalna
10 O
9
8 O………………………O
7
6 O
5
4
3
2
1
|
P B P B
- kobiety
- mczyni
Efekt prosty nastroju i pci dla grupy eksperymentalnej
Efekt prosty pci i nie udzielania pomocy dla grupy eksperymentalnej
Efekt prosty pci i udzielenia pomocy dla grupy eksperymentalnej
interakcja pci i udzielenia pomocy dla zego nastroju dla grupy kontrolnej