29.01. -> koło z pedagogiki
do pedagogika jako nauka
Proces nauczania = proces uczenia się
Proces uczenia zmierza do osiągnięcia wcześniej zamierzonych celów.
.......................................................................................................................
Ogniwa nauczania = momenty nauczania. Odpowiadają im momenty uczenia się.
Tok podający i tok poszukujący.
Tok podający
1 ogniwo -> przygotowanie do pracy; jest to ogniwo wstępne, które ma dobrze przygotować uczniów do nauki, zachęcić do niej
2 ogniwo -> podanie uczniom nowego materiału
3 ogniwo -> synteza - wyodrębnienie tego, co najważniejsze;
4 ogniwo -> kontrola - ma na celu wyłapanie luk, braków w wiedzy, ma ocenić na ile przyswojona wiedza jest przydatna dla ucznia
Jest to tok łatwiejszy w przygotowaniu jeśli chodzi o pracę dydaktyczną.
Tok poszukujący
Wymaga twórczego myślenia.
1 ogniwo -> uświadomienie trudności - może mieć charakter teoretyczny albo praktyczny
2 ogniwo -> łowne określenie napotkanej czynności - sformułowanie problemu, dokonuje się pod kierunkiem nauczyciela; próba rozwiązania problemu: formułowanie hipotez
3 ogniwo -> potwierdzenie jednej z hipotez; weryfikacja hipotez
Tok ten bardziej aktywizuje uczniów, wdraża on młodych ludzi do naukowego myślenia.
Style nauczania
Nauczanie charakteryzuje się tokiem myślenia, który opowiada na pytania:
kim jest osoba wykształcona?
Czy jest nią osoba, która ukończyła szkołę wyższą?
Jest to ogólne podejście do pracy z uczniem. Kształtowanie tego podejścia zależy od wiedzy, doświadczenia, warunków społecznych szkoły. Ważne jest mentalne podejście mające charakter społeczny.
Nauczanie i wychowanie do pewnego momentu było proste, gdyż wzorowano się na mistrzach i nauczycielach, naśladowano go.
Dziś problemem jest brak mistrzów. Mistrz to ktoś kto „pociąga” nas wiedzą, charakterem, sposobem bycia.
(„Historie rodzinne” Jerzy Stuhr)
Styl zamknięty - w procesie nauczania środek ciężkości jest po stronie nauczyciela, pełni on role kierowania, on określa cele, dzieli program nauczania, dostosowuje program do możliwości uczniów, unika tematów pobocznych, nadzoruje ich, wzmacnia pożądane zachowania. Często stosuje się utrwalanie wiedzy, ćwiczenia. Cechuje się dużym dystansem między nauczycielem, a uczniem. Nauczyciel nieindywidualizuje swoich podejść do uczniów, wszystkich traktuje jednakowo, uważa, że wszyscy powinni pracować w równym tempie, osiągać te same cele. Najważniejszy jest przedmiot szkolony.
Uczeń nie będzie elastyczny w podejsciu do rzeczywistości.
Styl ramowy (zindywidualizowany) - podkreślamy w nim potrzebę indywidualnego podejścia, traktowania, myślenia, rozwoju człowieka. W tym stylu występują znaczne obszary swobody, samodzielnego podejmowania wyborów. Dziecko powinno dobrze czuć się w szkole, dlatego dba się o dogodny klimat w szkole (m.in. psychologiczny), dobry kontakt między nauczycielem a uczniem.
3 warunki prawidłowego klimatu w szkole:
autentyczność (odformalizowanie relacji nauczyciel uczeń i wejście w głębsze relacje, udzielenie wsparcia psychologicznego uczniowi przez nauczyciela. Nauczyciele też potrzebują wsparcia, pomocy psychologów. Coraz częściej występuje bowiem wypalenie zawodowe.)
akceptacja (stosunek pozytywny do ucznia, niezależny od postawy ucznia)
empatyczne rozumienie (umiejętne odczytywanie przeżyć i uczuć uczniów).
Nauczanie jest rodzajem sztuki. Polega na dawaniu możliwości, mobilizacji. Dziś dobry nauczyciel powinien tworzyć kulturę ludzi, których naucza, mieć niepowtarzalną osobowość
Styl negocjacyjny - stanowi wypośrodkowanie, ale jest pochylony ku stylowi ramowemu. Podstawy pod ten styl dały badania dot. myślenia..... Za ważne techniki uważa się techniki szybkiego uczenia się, tworzenie map poznawczych, zadawanie pytań. Od nauczyciela wymaga się tego, by stworzył luźną atmosferę. Nauczyciel przekazuje informacje, a nie ocenia.
Dziś podkreśla się potrzebę stworzenia stylu ekletycznego - zebranie części z innych stylów i zmieszanie je w jeden.
Cele kształcenia:
Formułowanie - punkt krytyczny opracowania materiału
ogólne - odnoszą się do pewnych zamiarów edukacyjnych na poziomie bardzo ogólnym(zbiór ...............); prof. ..... plusy: są perswazyjne, trudno im zaprzeczyć, ........, wady: nieokreśloność, brak im realizmu, są deklaratywne -> dobrze brzmią, ale nic z nich nie wynika; np. kształtowanie
szczegółowe - cele operacyjne (zamierzone właściwości uczniów; właściwości jakie uczeń będzie miał po mojej lekcji; zalety: jednoznaczność, odnoszą się wprost do ucznia, są bardzo konkretne; wady: bardzo pracochłonne; np. umiejętność przygotowania i przeprowadzenia zajęć na określony temat) i nieoperacyjne (odnoszą się do mniej wychwytanych cech uczniów)
2