ETYKA ZAWODOWA

Etyka - nauka o moralności; teoretyczna refleksja o moralności. (eticos - Arystoteles, Sokrates)

Moralność - sfera decyzji i czynów człowieka - to jak się w życiu zachowuje - działania czyny oceny system wartości realizowanych w życiu.

Działy etyki:

1. Etyka opisowa (czysto teoretyczna)

Aspekty etyki opisowej:

1. historyczna - opisuje jak dawniej zachowywali się ludzie (bez wartościowania ich zachowań)

2. socjologiczna - socjologia moralności - bada społeczne uwarunkowania postaw moralnych także relacje między warunkami życia społecznego a moralnymi zachowaniami ludzi.

3. aspekt psychologiczny - psychologia moralności zajmuje się przede wszystkim tymi formami działalności człowieka, które związane są z istnieniem reguł moralnych.

2. Etyka normatywna - zwana etyką właściwą zajmuje się ocenianiem i wartościowaniem postaw i zachowań moralnych ludzi. Wskazuje ona co ludzie powinni uważać za dobro, jak postępować aby ich czyny uważane były za moralne. Zajmuje się wartościami moralnymi i próbuje określić dobro etyczne, a przede wszystkim dobro najwyższe. Mówi o odpowiedzialności moralnej, wolnej woli i zaletach moralnych.

3. Metaetyka - teoria języka etyki normatywnej.

Systemy filozoficzne, etyczne.

1. Hedonizm - ( hedone - rozkosz, przyjemność). Hedoniści uważali, iż przyjemność cielesna jest zgodna z naturą człowieka.

1. Hedonizm epikurejski - hedonizm umiarkowany. Etyka wyboru i unikania. Dla epikurejczyków najważniejsza była przyjemność duchowa, a unikali cierpienia, myśli o chorobie i śmierci.

2. Hedonizm utylitarystyczny (pożyteczny) - Postać hedonizmu, która łączy przyjemne z pożytecznym. (maksymalne szczęście dla maksymalnej ilości ludzi, szczęście to przyjemność, a przyjemność to działania pożyteczne.

2. Eudajmonizm (szczęśliwość) - kierunek, który zajmuje się poszukiwaniem szczęścia. Dobrem najwyższym jest szczęście jednostki lub zbiorowości.

1. Eudajmonizm transcendalny - szczęście człowieka łączy się z osiągnięciem przez niego jakiegoś dobra absolutnego (w etyce religijnej)

2. Eudajmonizm immanentny (wewnętrzny)

1. Subiektywistyczny - szczęście człowieka utożsamia się ze szczęściem jednostki lub zbiorowości

2. Obiektywistyczny - szczęście człowieka upatruje w realizowaniu przez niego jakiegoś dobra obiektywnego

• profesjonalizm; dobrem najwyższym dla człowieka jest doskonałość osobista. Perfekcjoniści wierzą w możliwość realizacji ideału człowieka doskonałego moralnie przez pielęgnacje cnót moralnych

• ewolucjonizm; zwolennicy tego poglądu twierdzą, że dobrem najwyższym czyli szczęściem jest życie zgodne z prawami biologicznego rozwoju

3. Deontologizm - za dobro najwyższe uznaje się powinność moralną i imperatyw czyli prawo moralne, według tego systemu czyn jest moralnie dobry wtedy, gdy jest zgodny z nakazem prawa odpowiedniego autorytetu. Autorytetem może być Bóg, monarcha, klasa społeczna.

Emanuel Kant filozof z XIX w. mówi, że należy odrzucić role i znaczenie przesłanek płynących ze świata zewnętrznego. Prawo moralne, poczucie obowiązku stanowi dobro i jest kryterium oceny.

Imperatyw kategoryczny Kanta - postępuj zawsze tak, abyś mógł chcieć, aby motywy twojego postępowania stały się prawem powszechnym.

Imperatyw praktyczny Kanta - „niebo gwieździste nade mną , prawa moralne we mnie”.

IV. Etyka teocentryczna - etyka religijna - dobrem najwyższym jest Bóg.

Elementy systemu etycznego.

1. Normy moralne.

2. Oceny moralne.

3. Wzory osobowe.

4. Sankcje.

AD. 1.

Normy moralne - nakazy, prawidła, zasady moralne (formułowane w rozkaźnikach). Nakazują jakieś zachowanie, bądź zakazują jakiegoś zachowania.

Normy kategoryczne - nakazują lub zakazują jakiegoś postępowania, ale nie podaje się celu takiego postępowania.

Normy hipotetyczne - nakazują lub zakazują jakiegoś postępowania, ale podają cel, dla którego to czynią.

Normy moralne mogą być formułowane w sposób:

• bezwzględny (bez wyjątków)

• względny (dopuszczanie się odstępstw)

Normy moralne obowiązku i ideału.

1. Ideału - zawierają niewielki stopień powinności to znaczy, jeżeli uchylamy się od realizacji tej normy to nie spotkają nas żadne sankcje, a kiedy je akceptujemy to też jest normalnie.

2. Obowiązku - zawierają wysoki stopień powinności to znaczy ich nie przestrzeganie jest postrzegane jako czyn naganny.

Ad. 2.

Oceny moralne - dotyczyć mogą człowieka, jego czynów, ale też motywów intencji i skutków jego postępowania. Ocena moralna jest zazwyczaj subiektywna.

Ad. 3.

Wzory osobowe - są to najczęściej konkretne postacie (rzeczywiste lub fikcyjne) musi zachodzić zgodność poglądów, zachowań tej osoby z normami danego systemu etycznego.

Ad. 4.

Sankcje moralne - sposób reakcji ludzi na przekroczenie określonych norm obowiązujących w danym środowisku. Nie mają charakteru formalnego czyli nie mają skutków prawnych.

1. Pomówienie.

2. Plotka.

3. Ignorowanie jednostki przez grupę.

4. Wykluczanie z grupy społecznej.

Teoria wartości - aksjologia

Wartość - określa się jako to, co jest szczególnie cenne; cel, przedmiot pożądania jako to co zaspokaja czyjeś potrzeby, co daje przyjemność, zadowolenie.

Obiektywizm aksjologiczny - jest to stanowisko zgodnie, z którym wartości (etyczne i estetyczne) istnieją niezależnie od odbierającej jej świadomości.

Subiektywizm aksjologiczny - stanowisko uzależniające sądy o wartościach moralnych i estetycznych od osobistych przeżyć, wrażeń, reakcji emocjonalnych.

Absolutyzm aksjologiczny - stanowisko przyjmujące, że wartości takie jak prawda, dobro, piękno stanowią odrębną rzeczywistość od subiektywnych nastawień jednostki.

Procesy historyczne - wartości są stałe, powszechne, uniwersalne.

Relatywizm aksjologiczny - głosi, że wszelkie wartości mają charakter zmienny, a także względny, są one wartościami dla kogoś tylko ze względu na coś co jest wartością w danej epoce, nie musi być wartościowe w innej epoce.

Etyka zawodowa.

Etyka zawodowa - opiera się na normach moralnych akceptowanych przez społeczeństwo.

Etyka zawodowa pracownika ochrony - respektuje wszystkie normy moralne przyjęte w społeczeństwie. Respektuje wszelkie normy prawne. Określa zachowania w sytuacjach specyficznych dla danego zawodu.

Rola etyki zawodowej:

1. Wzmocnienie i urealnienie kontroli pracowników instytucji.

2. Rola demaskatorska.

3. Rola przemieszczania akcentów. (w pewnych sytuacjach należy zaostrzyć reguły już istniejące)

4. Rola likwidowania zawodowych zboczeń.

5. Rola w zakresie kształtowania opinii publicznej.

Zasady etyczne pracownika ochrony:

1. Zasada profesjonalizmu. (od tego zależy dobro i życie człowieka)

2. Zasada rzetelności. (zasada dokumentacji i organizacji pracy)

3. Zasada lojalności.

4. Zasada poszanowania zdrowia i życia człowieka.

5. Zasada znajomości i poszanowania prawa.

6. Zasada uczciwości.

Etyczne sposoby relacji pracownik ochrony a obywatel:

1. Nie naruszać godności osobistej innych ludzi.

2. Nigdy nie nadużywać swojego stanowiska.

3. Nie nadużywać swojej wiedzy.

4. Swoją postawą dbać o zaufanie współpracowników.

5. Dbać o wizerunek i dobro firmy.

6. Przestrzegać zasad dobrego wychowania, kultury wobec innych ludzi.

Elementy psychologii kierowania:

Wyróżnia się trzy style kierowania ludźmi:

1. Styl autorytarny. (całkowita władza szefa)

2. Styl demokratyczny. (wspólne podejmowanie tematu, szef decyduje)

3. Styl liberalny. (szef pozostawia swobodę członkom grupy)

1

---