Podział ćwiczeń ze względu na organizację nauki pisania
przepisywanie - polega na całościowym i wiernym odtwarzaniu obserwowanych wyrazów lub zdań. Wykorzystywane do ćwiczeń w kształtnym pisaniu. Przepisywaniu zawsze powinno towarzyszyć jakieś polecenie.
pisanie z pamięci - zapisywanie graficznego obrazu wyrazów lub zdań i pisanie ich bez pomocy wzoru i porównywanie poprawności zapisu
Fazy pisania z pamięci:
- wyraźne odczytanie materiału do pisania,
- analiza gramatyczna tekstu,
- analiza ortograficzna tekstu,
- zapisanie wyrazu lub zdania w powietrzu,
- odczytanie lub powiedzenie z pamięci tekstu,
- zasłonięcie i pisanie z pamięci,
- sprawdzenie.
pisanie ze słuchu - zapisanie dyktowanych wyrazów, zdań bez korzystania ze wzoru. Wyróżniamy dyktanda:
wprowadzające - dyktowanie tekstu z jedną trudnością,
utrwalające - ma na celu opanowanie umiejętności poprawnego pisania w zakresie poznanych reguł;
dyktando z objaśnieniem - wcześniej wyjaśniona pisownia; dzieli się na:
dyktando wzrokowe - zapis dyktowanego tekstu po dokonaniu analizy wzrokowej,
dyktando słuchowe - zapis dyktowanego tekstu poprzedzony analizą ortograficzna, opartą na spostrzeżeniach słuchowych,
dyktando wybranych reguł i form - zapisywanie fragmentu tekstu, w którym mają zastosowanie poznane zasady pisowni i formy gramatyczne,
dyktando swobodne - wierne zapisanie usłyszanych zdań czytanych przez nauczyciela,
dyktando twórcze
sprawdzające - obejmuje materiał wcześniej opracowany i utrwalony.
Przebieg dyktanda sprawdzającego:
- odczytanie tekstu przez nauczyciela,
- sprawdzenie stopnia zrozumienia,
- dyktowanie,
- czytanie sprawdzające,
- zebranie, sprawdzenie i ocena.