17. Pojęcie deficytu budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia;
<źr : prezentacja z ćw >
I. Pojęcie deficytu budżetu państwa:
Deficyt budżetu państwa:
to różnica między dochodami i wydatkami budżetowymi ustalonymi dla okresu rozliczeniowego nazywa się wynikiem (saldem) budżetowym. Dodatni wynik
finansowy stanowi nadwyżkę budżetową, ujemny jest deficytem budżetowym.
związany jest z rokiem budżetowym.
Ustawa o finansach publicznych wyróżnia:
deficyty budżetowe,
deficyt sektora finansów publicznych
deficyt budżetu środków europejskich.
Deficyty budżetowe powstają w:
budżecie państwa,
budżetach jednostek samorządu terytorialnego
budżecie środków europejskich, związanych z realizacją programów finansowanych z tych środków.
II. Źródła pokrycia deficytu budżetu pańsatwa:
Finansowanie deficytu budżetu pańsatwa:
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, deficyt budżetu państwa może być finansowany przychodami pochodzącymi:
ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym,
z kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych,
z pożyczek,
z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa,
z kwot pochodzących ze spłat udzielonych kredytów i pożyczek,
z nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych,
z nadwyżki budżetu środków europejskich,
z innych operacji finansowych.
Konstytucja RP zawiera zakaz finansowania deficytu przez Bank Centralny (w drodze emisji pieniądza)
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w art. 126 oraz art. 1 Protokołu (nr 12) w sprawie procedury nadmiernego deficytu max. limit deficytu - 3% PKB
Podstawowymi instrumentami finansowania deficytów są:
bony skarbowe
obligacje skarbowe
Bony skarbowe:
to krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa w celu pokrycia bieżących potrzeb płatniczych, emitowane są na cotygodniowych przetargach przeprowadzanych przez NBP,
termin wykupu bonów skarbowych nie przekracza jednego roku, najczęściej wynosi trzy lub sześć miesięcy,
sprzedaje się je z dyskontem do wartości nominalnej.
Obligacje skarbowe:
to papiery wartościowe zawierające zobowiązanie emitenta (Skarbu Państwa) do zapłaty ich posiadaczowi nominalnej wartości wraz z oprocentowaniem,
okres na jaki są emitowane jest dłuższy niż rok, sprzedawane na przetargach organizowanych przez NBP; przeznaczone są dla inwestorów instytucjonalnych,
są zdematerializowane, co oznacza, że fakt ich nabycia lub zbycia jest jedynie odnotowany na rachunkach papierów wartościowych, a nabywca otrzymuje świadectwo depozytowe,
obligacje sprzedawane w sieci sprzedaży detalicznej (w tzw. punktach obsługi klienta) adresowane są do osób fizycznych oraz organizacji społecznych i zawodowych, a także fundacji wpisanych do rejestru sądowego mają charakter tzw. skarbowych obligacji oszczędnościowych;