Rozliczenia krajowe i międzynarodowe 30.10.2011 r.

Wykład 1

Program zajęć:

1. Pojęcia wstępne;

2. Banki w systemie rozliczeń międzynarodowych;

3. Aktywne sposoby kształtowania zapłat zagranicą;

4. Kredyt

5. Zabezpieczenia gwarancji bankowych i kredytów;

6. Ubezpieczenia;

7. Niekonwencjonalne techniki finansowania transakcji handlowych.

Literatura:

„Rozliczenia w handlu międzynarodowym”, Danuta Marciniak-Neider

Egzamin:

15 pytań otwartych z zajęć i z ćwiczeń

Przykłady pytań:

Na czym polega plecenie wypłaty w obrocie międzynarodowym?

Wymień rzeczowe formy zabezpieczeń.

W czym wyraża się istota zabezpieczeń rzeczowych?

Czym jest obrót zagranicą i jakie można wyróżnić grupy obrotu.

Wyróżniamy następujące grupy obrotu:

1. Obrót usługowy;

2. Obrót towarowy;

3. Obrót majątkowo – kredytowe;

4. Obrót związany z transferami przepływu osób zagranicą;

5. Obrót niematerialnymi dobrami przemysłowymi.

W ślad z tymi operacjami powstają należności i zobowiązania.
Przedmiot rozliczeń międzynarodowych.

Przedmiotem rozliczeń międzynarodowych jest regulowanie należności i zobowiązań powstających między krajowymi i zagranicznymi podmiotami gospodarczymi z tytułu zawieranych przez te podmioty transakcji zagranicznych.

Organizacja i przebieg tych rozliczeń.

Istotne znaczenie ma fakt, że transakcje zagraniczne różnią się od transakcji krajowych. Różnice wynikają że każda ze stron biorących udział w transakcji ma siedzibę w innym kraju.

Główne różnice pomiędzy transakcjami zagranicznymi, a krajowymi:

1. W każdym kraju występuje w obiegu inna waluta

Konieczna jest wymiana waluty zagranicznej na krajową czy też odwrotnie po określonym kursie (który kształtuje się pod wpływem czynników rynkowych), który stanowi element kalkulacji.

Pieniądz jest specyficznym towarem pełniącym funkcje przechowywania wartości. Aby „coś” pełniło funkcje pieniężne musi cyrkulować, wyrażać wartość i być w obiegu.

Złoto nie jest pieniądzem jest środkiem tezauryzacji.

1. Przy transakcjach zagranicznych stosowane są różne instrumenty polityki handlowej:

• Instrumenty taryfowe (cło);

• Instrumenty parataryfowe (spełniają podobne funkcje jak instrumenty taryfowe np. podatek importowy);

• Instrumenty pozataryfowe (ograniczenia ilościowe, reglamentacje).

1. Różnice w systemach prawnych (różnice co do odpowiedzialności dostawców, procedury ściągania należności w transakcjach międzynarodowych)

2. Stosowanie ograniczeń w dokonywaniu zapłat zagranicznych

3. Odległość między siedzibami podmiotów gospodarczych (wyrażane w słabej znajomości mechanizmu rynku).

Czy warunki ustrojowe mają wpływ na rozliczenia międzynarodowe?

W Polsce obecnie warunki ustrojowe mają wpływ na rozlicznie międzynarodowe.

W Polsce do 1980 r. warunki ustrojowe nie miały wpływu na rozliczenia międzynarodowe. Występował:

1. Monopol handlu zagranicznego (przedsiębiorstwa, które dostały pozwolenie mogły dokonywać transakcji handlu zagranicznego. Były to przedsiębiorstwa centralne handlu zagranicznego);

2. Monopol walutowy (regulował sprawy rozliczeń – bank handlowy).

W 1981 r. rozpoczął się proces liberalizacji, gdzie liczba podmiotów uprawnionych do prowadzenia handlu zagranicznego znaczenie wzrosła.

Czym znajduje wyraz transfery związane z transakcjami zagranicznymi?

W bilansie handlowym (obejmuje transfery z tytułu obrotu bieżącego) i płatniczym (obejmuje zestawienie wszystkich transferów).

Rola banków w rozliczeniach międzynarodowych:

1. Pełnią funkcję pośrednika (minimalizują ryzyko ewentualnego nie dotrzymania warunków w rozliczeniach międzynarodowych);

2. Aktywna rola banku w kształtowaniu sposobu zapłaty:

• Kredytowanie transakcji handlu zagranicznego;

• Udzielanie transakcji handlowych;

• Akceptowanie i dyskontowanie weksli.

1. Fachowy doradca (informowanie klientów o sytuacji na międzynarodowych rynkach finansowych, informacja o standingu).

Istotne znaczenie ma wybór jednostki pieniężnej, które może być dokonana:

1. W walucie kraju wierzyciela;

2. W walucie kraju dłużnika;

3. W walucie kraju trzeciego.

Wybór jednostki pieniężnej wynika z ryzyka wahań kursowych.

Czy dana jednostka pieniężna pełni funkcje płatniczą czy rozrachunkową?

Jednostka płatnicza – jest to materialny ruch pieniądza w układzie kraj – zagranica, zagranica - kraj.

Jednostka rozrachunkowa - to jednostka, która pełni funkcję pieniądza idealnego, służącego do wyrażenia wartości dokonanej transakcji (kompensata, barter – towar za towar).

Kursy walut i dewiz.

Kurs waluty – to cena płacona w walucie krajowej za jednostkę lub sto jednostek waluty obcej.

Od czego zależy poziom kursu walutowego?

Poziom kursy jest kształtowany przez popyt i podaż na rynku a także przez ustalenia władz monetarnych. Może ten kurs wynikać z kombinacji obu tych czynników.

Różnorodne systemy kursu walutowego.

W krajach o pełnej wymienialności waluty krajowej znajdują zastosowanie kury jednolite, natomiast tam gdzie wymienialność jest ograniczona lub nie występuje mogą występować kursy zróżnicowane. Polska spełnia warunki kraju o niepełnej wymienialności.

W obrocie rozliczeń osób fizycznych występuje kurs rynkowy, nazywany kursem kantorowym zależnym od popytu i podaży.

Pojęcie waluty i dewiz.

Waluta – to znaki pieniężne będące prawnym środkiem płatniczym w danym kraju.

Dewizy – są to pieniężne należności zagraniczne, które ze względu na są formę i płynność mogą być zrealizowane natychmiast lub w krótkim czasie.

Do dewiz zaliczamy:

1. Czeki,

2. Weksle;

3. Obligacje.

W transakcjach zagranicznych mamy do czynienia z kuraski:

1. Kupna (bank płaci przy skupie);

2. Sprzedaży (pobierany przy sprzedaży przez bank waluty);

3. Średni (podawany dal rozliczeń bankowych, kurs pomiędzy kupnem a sprzedażą)

Banki mogą się rozliczać po kursach transakcyjnych.

Różnica pomiędzy kursem kupna i sprzedaży jest przeznaczany na pokrycie odsetek, kosztów transportu, ubezpieczenia.