TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA
Przeciętna szybkość czytania dorosłego człowieka kształtuje się na poziomie 180 – 250 słów/minutę i zwykle zwiększa się w okresie studiowania do nawet 400 słów/minutę, by potem znów osiągnąć przeciętną wartość. Ten przejściowy wzrost szybkości wiąże się z presją wymuszającą przeczytanie dużej ilości materiału w krótkim czasie, co świadczy o dodatnim wpływie motywacji na efekty czytelnicze.
Metodyka szybkiego czytania zakłada eliminację regresji będących wynikiem braku koncentracji i wykorzystanie sposobów zwiększających szybkość. Najczęściej popełniane błędy i przeszkody, które należy pokonać lub wyeliminować:
Brak celu
Brak rozgrzewki
Brak koncentracji
Słaba motywacja
Nie używanie wskaźnika
Wąskie pole widzenia
Kiepska taktyka (lub jej brak)
Regresja
Fonetyzacja
Słaba Antycypacja
Ubogie słownictwo
Niestosowanie się do zasad BHP czytania i wzroku
Brak CELU
Twój umysł musi mieć uzasadnienie, aby przyłożyć się do realizacji jakiegoś zadania. Podobnie jak z osiąganiem innych celów, w szybkim czytaniu ważne jest, aby ustalić cel czytania danej lektury!
Należy pamiętać więc, aby przed zabraniem się do czytania jakiejkolwiek książki (zwłaszcza, jeśli potrzebne jest wyciągnąć z niej wiedzę), ustalić cel czytania. Pomoże to znacznie w zapamiętaniu informacji, oraz zwiększy koncentrację.
Brak Rozgrzewki
Podobnie jak każdy sportowiec przed treningiem lub zawodami robi rozgrzewkę, tak samo należy zrobić przed przystąpieniem do czytania. W narządzie wzroku jest wiele mięśni, które potrzebują rozgrzewki, aby prawidłowo funkcjonować. Należy je dotlenić, rozgrzać i rozciągnąć.
Kolejna sprawa to przyzwyczajenie do prędkości. Tak jak jadąc samochodem z zepsutym licznikiem, po jeździe normalnym tempem, gdy zwiększymy prędkość a następnie ponownie obniżymy do „normalnego”, będziemy jechać szybciej. Subiektywnie będziemy odczuwać nowe (szybsze) tempo jako to „normalne”.
Przed zabraniem się do czytania, należy zrobić rozgrzewkę - są to m.in. gimnastyka oczu (tzw. przesuwanie między różnymi punktami, ósemki, obroty i in.) oraz rozgrzewka w tekście (należy otworzyć książkę, trzymając ją odwrotnie, i szybko przerzucać strony, przelatując wskaźnikiem przez środek strony).
Brak Koncentracji
Na koncentrację działają dwa rodzaje czynników: wewnętrzne i zewnętrzne.
Do wewnętrznych należą: nastawienie (czy mi się uda czy nie), stan emocjonalny (lepszą koncentrację osiąga się w pozytywnych stanach, tj. radość, szczęście; gorszą w złych, tj. złość, nienawiść), zainteresowanie tekstem, stopień relaksacji oczu (gdy są napięte, bolą, będzie oczywiście gorzej; wtedy nie wolno czytać! Można zrobić masaż, palming, solaryzację), nastawienie podświadomości (czyli postawione cele) i in.
Do Zewnętrznych należą: dźwięki (hałas, muzyka, dochodzące rozmowy), światło (zbyt ciemne lub jaskrawe przeszkadza), bałagan/porządek w otoczeniu, kolory (np. żółty ułatwia koncentrację), zapachy (np. cytryna lub geranium pomaga niektórym osobom, można używać olejków aromaterapeutycznych), in. czynniki (telefony, maile itp które odwracają uwagę.)
Słaba motywacja
Motywacja to słowo pochodzące od: Motyw i Akcja. Aby podjąć Akcję (czytanie), należy mieć odpowiednie motywy. Pomaga tu ustalanie celów (dające silną motywację, zarówno podświadomości jak i świadomemu umysłowi), zainteresowanie tekstem, potrzeby jakie zostaną zrealizowane po przeczytaniu (np. zdanie egzaminu, nauczenie się czegoś, co pragniesz lub potrzebujesz). Pomocne są także niektóre techniki NLP i hipnozy zwiększające motywację.
Nie używanie WSKAŹNIKA
Stosowanie wskaźnika w trakcie czytania jest podstawowym nawykiem, jaki należy sobie wyrobić. Bez żadnych ćwiczeń, samo jego użycie zwiększy prędkość Twojego czytania!
Dlaczego tak się dzieje?
Otóż po pierwsze, oko kocha ruch! Jest do tego stworzone (przetrwanie zależało kiedyś, od tego jak szybko zauważyło się nadchodzącego przeciwnika, zagrożenie, oraz ofiarę do upolowania).
Druga kwestia, to robienie regresji. Oko podczas czytania co chwilkę przeskakuje do tyłu. Robiąc dwa-trzy kroki do przodu, robi krok do tyłu. Spowalnia to znacznie na szybkość czytania, natomiast prawie nie wpływa na zrozumienie. Wskaźnik eliminuje ten problem.
Po trzecie, wodząc wskaźnikiem po tekście, świadomie narzucasz prędkość swojemu wzrokowi. Oczy będą podążać w takim tempie, w jakim będzie się poruszał wskaźnik.
Brak Taktyki
Szkoła uczy tylko podstaw czytania, natomiast nawet nie wspomina o jakichkolwiek taktykach czytania. Musisz nauczyć się tego we własnym zakresie (w domu lub na szkoleniu).
Przyjmując i używając określonej strategii jesteś w stanie osiągnąć to, co najlepsi (bo masz te same zasoby, które w połączeniu z taktyką dają sukces)! Wynika to z prawa NLP: Jeśli ktokolwiek potrafi coś zrobić, ja też to mogę zrobić.
Wąskie Pole Widzenia
Nasza zdolność do szybkiego czytania warunkowana jest przez kilka czynników. Jednym z nich jest pole widzenia, które najczęściej jest zbyt wąskie. Zamiast widoku panoramicznego, widzimy pojedyncze sowa a nawet liter na raz, a więc nasz mózg otrzymuje i rozumie pojedyncze słowa co spowalnia jego pracę. Ćwiczenia rozszerzania pola widzenia sprawiają, że widzimy ostro coraz większy fragment tekstu i pozwalamy mózgowi na lepszą pracę. Zamiast patrzeć tunelowo, widzimy panoramiczny obraz!
Receptory wzroku w 20% skupiają się na widzeniu ostrym, szczegółowym a w 80% na peryferyjnym (BTW zasada Pareto...!). Większość osób, które nie ćwiczyły, posiada pole widzenia w kształcie elipsy o wymiarach ok 4x1,5cm. Powoduje to konieczność częstego zatrzymywania wzroku w każdej linijce tekstu (przyswajanie informacji odbywa się tylko w momencie zatrzymania, czyli fiksacji wzroku). Wykonując odpowiednie ćwiczenia, można zwiększyć te wymiary. Pozwoli to na mniejszą ilość zatrzymań (np. zamiast 6 to 2-3, co znacznie zwiększy prędkość czytania) oraz odczytywanie kilku linijek tekstu na raz.
Regresja
Regresja, to cofanie wzroku. Jest to najczęściej nieświadoma czynność, którą oko wykonuje z przyzwyczajenia. Średnio wykonujemy do 15 powrotów na 100 słów tekstu, a jedna regresja to utrata kilku-kilkunastu sekund. Przekładając na całą książkę... to mnóstwo czasu!
Czasami występuje też świadoma regresja, z powodów takich jak: trudy tekst, chęć przypomnienia poprzedniego fragmentu, zbyt szybki ruch oka do przodu. W takich wypadkach, niektóre regresje są uzasadnione.
Jak wyeliminować regresję? Używaj wskaźnika (wtedy oko podąża za ruchem), zwiększ tempo czytania (większa prędkość to lepsza koncentracja, a więc brak czasu na „skok w bok”), pozbądź się lęku przed niezrozumieniem tekstu (są tu specjalne ćwiczenia), wykonuj ćwiczenia na regresję (łączenie linii, odczytywanie par wyrazów podobnych, wyszukiwanie liter w tekście).
Fonetyzacja
Kolejnym czynnikiem wpływającym na szybkość czytania jest wokalizacja każdego czytanego słowa. Jako dzieci byliśmy nauczeni czytania na głos i nadal podświadomie to robimy. Mózg musi uruchamiać obszary odpowiedzialne za mowę, abyś mógł wymówić każde słowo, które jest czytane.
Rozróżniamy dwa rodzaje fonetyzacji:
wewnętrzna, czyli powtarzanie czytanych wyrazów w myślach
zewnętrzna, czyli szeptanie lub głośne wymawianie słów
Fonetyzacja wewnętrzna występuje znacznie częściej i trudniej ją wyeliminować. Większość ekspertów szybkiego czytania, radzi, aby to zrobić. Jednak Tony Buzan twierdzi, że nie jest ona przeszkodą.
O tym, że fonetyzacja nie jest potrzebna, świadczy odbiór przez człowieka obrazów. Chociażby, jeśli siedzimy przed komputerem, możemy widzieć monitor, klawiaturę, myszkę, otoczenie, fragment biurka, ręce i setki innych przedmiotów. Odbieramy je, i wiemy czym są, mimo że ich nie nazywamy. Albo jadąc samochodem, widzimy dziesiątki, setki lub tysiące obiektów (inne samochody, rowery, pieszych, ulicę, chmury, drzewa, pobocza, horyzont itp) które zmieniają się co chwilę, rozpoznajemy czym są, a mimo to nie wymawiamy ich nazw... Tym łatwiej jest z tekstem, który składa się tyko z garstki liter tworzących wyrazy, a te zdania. Kwestia nauczenia się czytania bez fonetyzacji, lub jej zminimalizowania.
Metody eliminowania fonetyzacji:
Mechaniczna, polegająca na przyciśnięciu języka do zębów, czy zaciśnięcia czegoś w zębach (bez dotkania wargami i językiem), albo szerokie otwarcie ust przy rozluźnionym języku i więzadłach głosowych.
Centralne zakłócanie mowy, polega na wystukiwaniu ręką lub jakimś przedmiotem rytmu w czasie czytania. Początkowo przeszkadza to w rozumieniu tekstu, potem przestaje. Rytm wystukujemy prawą ręką, wzory np. 1-2 (takt) 3-4 (takt) 5 (takt) 6 (takt); czy 1-2-3 4 5 itp.
Zakłócanie słowne polega na wymawianiu podczas czytania wyuczonych wierszy, sylab (la la la), liczeniu czy wymawianiu liter alfabetu.
Ubogie słownictwo
Zakres znajomości słownictwa zależy od wieku, wykształcenia, pracy, zainteresowań i in. Przeciętny człowiek używa ok. 1000 słów w piśmie, nieco więcej w mowie, natomiast rozumie ok. 5000. W trakcie czytania natrafiając na nieznane słówko, spowalniamy prędkość czytania i wykonujemy niepotrzebne operacje umysłowe. Warto więc znać jak najwięcej słówek.
Nie korzystanie z antycypacji
Antycypacja to odkrywanie ukrytych treści tekstu. Przyśpiesza ona oraz ułatwia rozumienie tekstu. Przykładowo, antycypację można rozpoznać przykrywając połowę liter w wyrazie (np. zostawienie samej góry, po której czytelnik potrafi rozpoznać zdanie). Ćwiczenia na rozwijanie antycypacji to: czytanie tekstu przykrywając pierwsze lub ostatnie litery od marginesu i zamalowanie markerem lub korektorem fragmentów tekstu np. w gazecie. Można też drukować tekst z częściowymi lukami.
Niestosowanie się do zasad BHP czytania i wzroku
Szybkie Czytanie jak każda umiejętność wymaga spełnienia pewnych warunków. Na szczęście, pamiętając jedno z praw NLP: „Jeśli jedna osoba umie coś robić, to każdy może to robić” wiemy że spełniając te warunki każda osoba jest w stanie nauczyć się szybko czytać!
Do warunków tych zaliczam m.in.:
Odpowiednie przekonania
Wiara w siebie
Wytrwałość
Motywacja
Podstawy teorii szybkiego czytania
Spełnianie warunków prowadzenia treningu:
Ustalenie celów
Ustalenie ram czasowych
Systematyczność
Zachowanie zasad higieny szybkiego czytania i wzroku
Robienie systematycznych sprawdzianów
Odpowiednie przekonania
Są one potrzebne, aby własna podświadomość nie sabotowała naszych starań. Jeśli osoba posiada nieużyteczne przekonania typu: Nie uda mi się; To nie jest dla mnie; To niemożliwe... itp., jej wysiłki pójdą na marne.
Techniki Samokontroli Umysłu Metodą Silvy to m.in.; tzw. Zdarta Płyta i Skreślam–Skreślam. Pierwsza z nich polega na odtwarzaniu we własnym umyśle niekorzystnej frazy/zdania (typu nie uda mi się) różnymi głosami, np. Myszki Miki, Kaczora Donalda, Rocky'ego itp. Powtarzaj wiele razy na różne tony i w różnej szybkości, aż zdanie zostanie wykasowane z podświadomości.
Druga technika polega na zobaczeniu tego zdania/frazy i przekreśleniu go na czerwono, mówiąc: skreślam-skreślam. Do tego należy zamienić odwrotną znaczeniowo frazę, czyli np. A właśnie, że to potrafię! Można też zamiast skreślana stłuc szklany napis, lub napis na szkle, widząc jak się rozpryskuje, słysząc głos tłuczonego szkła.
Podstawy teorii szybkiego czytania
Dokładnie studiować nie trzeba, jednak jakieś podstawy są potrzebne aby udowodnić, że szybkie czytanie jest możliwe, oraz wiedzieć jak i co ćwiczyć, rozwijając swoje naturalne zdolności.
Systematyczność
Jest to jeden z najważniejszych warunków nauki szybkiego czytania. Zaplanujmy CODZIENNIE (może z jednym dniem wolnym) ćwiczenia z szybkiego czytania. Lepiej codziennie a krótko, niż co kilka dni a dłużej. To tak jak z nauką języka obcego... Jeśli co tydzień nawet cały dzień spędzimy na nauce, nie będzie ona tak skuteczna jak codziennie godzinka.
Warunki treningu
Podstawowym jest ustalenie celu. Jeśli nie damy swojemu nieświadomemu umysłowi powodów, dlaczego chcesz szybko czytać, nie otrzymasz od niego wsparcia. Trudniej będzie osiągnąć jakiekolwiek zadawalające efekty. Widzimy co dzięki temu osiągniemy, co się poprawi w Naszym życiu, co tracimy teraz, jeśli jeszcze nie potrafimy szybko czytać.
Higiena wzroku i czytania
Należy pamiętaj o takich czynnikach jak:
Odpowiednie oświetlenie (zarówno tekstu jak i otoczenia)
Odpowiednie natlenienie (otwórz okno, zadbaj o podpórkę pod tekst, aby nie zginać nadmiernie szyi)
Odpowiednia odległość od tekstu (min. 25 cm; w przypadku monitora min. 45 cm)
Spokój, cisza lub muzyka; zamiast zakłucaczy typu: radio, ludzie za oknem, sąsiedzi (włącz muzykę, zastosuj stopery do uszu, wywieś kartkę na drzwiach, że jesteś zajęty)
Robienie przerw, odrywanie, co jakiś czas wzroku od tekstu (zmiana refrakcji narządu wzroku)
Właściwości tekstu (najlepiej czarny na białym lub beżowym, papier matowy, wielkość czcionki)
Systematyczne sprawdziany
Ważne jest, aby wiedzieć gdzie jesteśmy teraz (przed rozpoczęciem treningu), oraz jakie postępy robimy w trakcie. Widząc pozytywne efekty zwiększy się Nasza motywacja! Róbmy, co określony czas (co tydzień, co dwa, co miesiąc; w zależności od intensywności kursu) sprawdziany szybkiego czytania, oceniając swoją szybkość czytania i stopień zrozumienia tekstu.
W szybkim czytaniu kluczową rolę odgrywa koncentracja umysłu. Na szczęście wzrasta ona wraz z przyśpieszeniem tempa czytania. Im szybciej czytamy, tym bardziej jesteśmy skoncentrowani na tekście. Jest to podobne do prowadzenia samochodu. Jadąc wolno, możemy jednocześnie rozmawiać, pisać SMS'a, jeść itp. Natomiast kierowca formuły 1 jest w 100% skupiony na prowadzeniu auta.
Koncentrację uwagi warto ćwiczyć, aby coraz szybciej i skuteczniej czytać, zwiększając zrozumienie treści. Do podstawowych technik ćwiczenia koncentracji możemy zaliczyć:
Podkreślanie liter
Ćwiczenie to wpływa na poziom koncentracji oraz umiejętność selekcji. Wybierzmy dowolny tekst (najlepiej stara gazeta, po której możemy mazać), ustaw stoper i podkreśl na stronie wszystkie litery a, na kolejnej stronie litery b, c, itd. Sprawdzaj na stoperze ile czasu zajęło to ćwiczenie. Wraz z praktyką zauważymy, że robimy je coraz szybciej. Możemy także podkreślać np. wyrazy zaczynające się na dużą literę, czasowniki, rzeczowniki, itp.
Podkreślanie cyfr
Ćwiczenie polega na znalezieniu w wersie cyfry lub ciągu cyfr, która znajduje się na początku. Zróbmy to jak najszybciej, przebiegając błyskawicznie przez cały wers. Poniżej kawałek przykładowego ciągu
Podkreślanie cyfr 2
Ponownie bierzemy kolumny liczb, natomiast tym razem odnajdujemy jak najszybciej i podkreślamy cyfry które mają na pierwszym, drugim, trzecim (itd) miejscu określoną liczbę (np. 4, 6, 2 itp).
Podkreślanie cyfr lub liter
Tym razem zróbmy ćwiczenie na jednolitym ciągu cyfr lub liter.
Przykłady: Wybierzmy ciąg liter 543
456498712498454364871655438487846254321484543128798654312
Wybierzmy ciąg liter 221
489422189713156221588494322148453822184978422148932218489
Wybierzmy ciąg liter AGD
JIEMCAGDIOEEHCAGDEIRODJAGDJIEJEOAGDKEOIREAGDLAJIEAGDPAIAGE
Wybierzmy ciąg liter hgt
khoiggtkjaeiuoenczlfoiehgtjieerjcnjhahgtjihgiihiihgtiyeuhgtiehcknc
Która z liczb nie występuje po lewej?
Ponownie masz kolumny cyfr, przykładowo 2 po lewej i 3 po prawej. Przykryjmy lewą kolumnę kartką, odsłońmy na moment i zapamiętajmy, następnie wybierzmy taką cyfrę w prawej kolumnie, która nie występuje w lewej i podkreślmy.
Które słowo nie występuje po lewej?
Podobnie jak wyżej, tyle, że pracujesz z wyrazami. Po jednej stronie 2, po drugiej 3, w tym jedno podobnie pisane/brzmiące, lecz inne niż po lewej. Podkreślmy to, które nie występuje z lewej strony.
Selekcja w tekście
Otwórzmy książkę i wyszukujmy w tekście jak najszybciej wybranych znaków/liter, np. spójników, kropek, przecinków, literek a, b, c (itd.), przymiotników, czasowników i in., wyrazów jedno, dwu, trzyliterowych.
Ludzki mózg jest tak skonstruowany, że łatwo go przyzwyczaić do nowej szybkości i w pewien sposób oszukać . Jeśli będziesz czytał z prędkością, zwaną umownie 10, potem przyśpieszy do 30, i następnie zwolni do 20. To tak jak z jazdą samochodem. Gdy zasłonimy licznik (lub zepsuje się), jadąc z prędkością 50 km/g, następnie przyśpieszając do 100 km/g i po jakimś czasie zwalniając do 60-70 km/g, będzie wydawało się nam, że jedziemy znowu 50 km/g. Wynika to z przyzwyczajenia do nowej prędkości.
Techniki szybkiego czytania opierają się na systematycznym ćwiczeniu:
- koncentracji uwagi, czyli umiejętności skupienia uwagi na zadaniu w celu zwielokrotnienia wydajności pracy.
Podstawowe ćwiczenia:
kartkowanie książki z czytaniem jednego losowego słowa z każdej prawej strony
czytanie pierwszego i ostatniego słowa w każdej linijce
dodawanie liczb w słupkach
wypisywanie kolejnych liczb pierwszych
wykreślanie z tekstu wyznaczonych wcześniej 2 liter
bardzo dokładne odtwarzanie z pamięci dowolnej sytuacji, pomieszczenia, fotografii
intensywne obserwowanie sekundnika
- synchronizacji półkul mózgowych, która umożliwia nam efektywne wykorzystanie pracy obu półkul
Podstawowe ćwiczenia:
rysowanie synchroniczne (oburęczne)
wyobrażeniowa drabinka
chodzenie na czworakach
żonglowanie trzema piłeczkami
- ruchów gałek ocznych
Podstawowe ćwiczenia:
poplątane linie
ósemki
wyszukiwanie różnic
rozsypanka liczbowa
- poszerzania pola widzenia
Podstawowe ćwiczenia:
kwadratowe tablice
czytanie tekstu w szpaltach.
- zwalczania nawyków
- wewnętrzna fonetyzacja (subwokalizacja) – echo czytanych słów powstające „w głowie”.
Podstawowe ćwiczenia:
zakłócanie czytania przez wystukiwanie skomplikowanego rytmu
zakłócanie czytania przez głośne śpiewania, liczenie wspak lub dodawania kolejnych liczb)
- regres – tendencja do automatycznego powtórnego przeglądania wcześniej przeczytanych
linijek lub słów
Podstawowe ćwiczenia:
kolumny wyrazów
czytanie tekstu z zasłanianiem każdej przeczytanej linii
Ludzie w europejskiej kulturze nauczeni są czytania od lewej do prawej strony, obejmując wzrokiem tylko jedno (do kilku) słów w jednej linijce. Jednak istnieje wiele innych, znacznie skuteczniejszych technik. Najlepiej, jeśli najpierw przećwiczysz każdą z nich, a następnie wybrać te, które najbardziej Tobie odpowiada. Ćwicząc systematycznie rozszerzanie pola widzenia z łatwością będziemy w stanie opanować każdą z nich. Poniżej kilka najbardziej skutecznych ćwiczeń, które pozwolą nam na rozszerzenie pola widzenia oraz zwiększenie prędkości czytania
Przebieg, co drugą linię. Jest podobny do tradycyjnego czytania, jednak zamiast jedną – obejmuje dwie linie na raz. Prowadzimy jednostajnym ruchem wskaźnik pod dwoma liniami odczytując ich zawartość.
Przebieg zmienny. Podobnie jak wyżej, z tym że na raz obejmujemy więcej niż jedną linię, w zależności od Naszego pola widzenia. Mogą to być 3, 4 linijki lub cały akapit na raz.
Przebieg odwrócony. Zamiast od lewej do prawej, prowadzimy wskaźnik od prawej do lewej. Dodatkową zaletą tej metody jest powrót wskaźnika podczas, którego również omiatamy wzrokiem tekst.
Przebieg „S”. Poruszamy wskaźnik na kształt litery S, obejmując po kilka linii na raz. Czytamy za równo od prawej do lewej, jak i od lewej do prawej. Po wykonaniu ćwiczeń zauważymy, że jest to na prawdę łatwe i tak samo zrozumiałe jak czytanie od lewej do prawej. W ten sposób możesz zarówno czytać pojedyncze linie, jak i kilka na raz.
Małe pętelki (rys. b). Technika szybkiego czytania, która wykorzystuje ruch do przodu z odwróconym, oraz widzenie peryferyjne. Ruch po skosie skraca długość przebiegu zwiększając szybkość czytania.
Duże pętle to technika podobna do poprzedniej, z tym, że zwiększamy pętle na zakrętach co na dłużej przytrzymuje wzrok nad większymi obszarami tekstu.
Przebieg falą pionową to świetna technika, która jest połączeniem czytania do przodu z odwróconym. Uruchamia w maksymalnym stopniu widzenie peryferyjne, ograniczając jednocześnie ruch wskaźnika.
Przebieg pionowy to zaawansowana technika szybkiego czytania, wykorzystująca dwa wskaźniki (lub wskaźnik i palec). Wykorzystujemy tu tzw. oko cyklopa, przejeżdżając od góry do dołu całą stronę. Oko odbiera tylko obraz, natomiast całą pracę wykonuje mózg.
Leniwe „S”. Jest to technika analogiczna do małych „S”, jednak tutaj staramy się obejmować całe akapity tekstu. Najczęściej wystarcza do pięciu ruchów na całą stronę.
Wszystkie te techniki wymagają oczywiście ćwiczeń, bo praktyka czyni mistrza. Początkowo nie będziemy rozumieli zbyt wiele (albo nawet nic) z czytanego tekstu, jednak najpierw skupmy się na technice, prowadzeniu wskaźnika i utrzymaniu odpowiedniego (szybkiego) tempa czytania. Zrozumienie przyjdzie z czasem.
Aby jakakolwiek technika szybkiego czytania była skuteczna musi być odpowiednia dla każdego człowieka indywidualnie. Zatem należy wybrać odpowiednią technikę i oczywiście ją wykorzystywać.