"Rozrod koni" - kosiniak-kamysz i wierzbowski
wywolanie rui - prostaglandyna F2alfa lub jej analogi (Coprostenol, estrumate 100-250 mikrograma domiesniowo..jednorazowo
Wywoływanie rui
Obecność czynnego ciałka żółtego, wrażliwego na PGF2α
Odpowiednie leki: prostaglandyna F2α lub jej analogi (Cloprostenol, estrumate 100-250µg i.m.)
Mogą być efekty uboczne: pocenie, kolki - zwykle nie wymagane leczenie
Wywoływanie rui
Czas jaki upływa od ;podania leku do rozpoczęcia rui i owulacji zależy od wielkości pęcherzyków podczas aplikacji PGF2α
Małe pęcherzyki; powolna reakcja
Duży pęcherzyk; szybka reakcja, lub atreazja pęcherzyka- wolna reakacja
Aplikacja PGF2α7 dnia cyklu skutkuje skróceniem cyklu o 4 dni.
Generalnie wpływ na płodność jest raczej negatywny
Wywoływanie owulacji
Przyspieszanie owulacji podczas rui spontanicznej bądź indukowanej
Wskazania
Ustalenie czasu owulacji dla najlepszego terminu inseminacji
Indukcja owulacji u klaczy z obniżoną sekrecją LH (laktacja, przejściowy okres wiosenny)
Indukcja poprzez:
- stymulacja endogennego wyrzutu (piku) LH przed fizjologicznym terminem z użyciem analogów GnRH (Buserelina, Deslorelina)
Podawanie LH lub jego analogów (hCG)
W większości przypadków owulacja występuje 24 do 48 godz. po leczeniu
W celu inseminacji w optymalnym czasie decyzja o indukcji owulacji jest uzasadniona.
uwarunkowania:
- klacz w rui
Objawy estrogenizacji (pęcherzyk > 3,5 cm, obrzęk rujowy macicy, macica i szyjka zwiotczała, otwarta szyjka)
Sukces w 90%
Komplikacje; wzrost odsetka mnogich owulacji, jeśli podczas podania na jajniku jest wiele dużych pęcherzyków
GnRH i analogii
Półokres trwania zbyt krótki aby po jednym podaniu wywołać pik LH prowadzący do owulacji
Rozwiązanie;
Powtarzana iniekcje busereliny, np. Receptal
20µg i.v, w 12-godzinnych interwałach)
Długodziałające implanty podskórne (deslorelina, Ovuplant)
hCG
Pojedyncza iniekcja 1500-5000 IU hCG (Chorulon) jest z powodzeniem stosowana
Problem;
Powtarzane iniekcje prowadzą do wystąpienia (powstania) przeciwciał przeciw hCG, co wpływa na brak efektu terapeutycznego hCG stosowanego w następnych rujach. Ale sekrecja endogennego LH nie ulega zmianie.
Przesuniecie rui u klaczyCzyli opóźnienie rui w drodze aplikacji gestagenów
Wskazania
Przesuniecie rui na czas, kiedy nasienie/ogier będą dostępne
Przesuniecie rui źrebięcej dla lepszej inwolucji macicy
Długotrwałe zniesienie rui u klaczy biorących udział w zawodach
Indukcja ,,płodnej’’ owulacji wiosną
Warunki
Użyte gestageny muszą wiązać się do końskich receptorów progesteronu
Podawanie > 8 dni
Metody podawania;
Wkładki dopochwowe (CIDR, PRID)
Doustnie (Altrenogest- 0,044 mg/kg/dzień- Regumate)
Iniekcja (progesteron 150 mg/koń/dzień i.m)
Rozpoczęcie rui
Po wkładach dopochwowych około 2-3 dni
Po altrenogeście około 3-4 dni
Problemy:
Owulacja podczas podawania
Okres do wystąpienia rui/owulacji po zakończeniu leczenia zależy od fazy rozwoju pęcherzyków
jesli chodzi o synchronizacje rui to sa jakby 2 kierunki dzialan
1 to skracanie fazy lutealnej cyklu podajac PGF2alfa lub jej analogow
prostaglandyny i jej pochodne prowadza do lizy cż
ale trzeba pamietac ze cż nie poddaje sie lizie w czasie pierwszych 4-5 dni po owulacji
jesli data owulacji nie jest znana podaje sie prostaglandyne 2 razy w odstepie 14-18 dni
i klacze wchodza w ruje ok 6 dnia po podaniu, ale jest roznie - generalnie 2-12 dzien
zalezy od stopnia rozowju i dojrzalosci pecherzyka w czasie podania
dla przyspieszenia dojrzewania pecherzykow i terminu owulacji podaje sie hCG w ilosci 1500-3000 j domiesniowo
w pierwszym lub drugim dniu rui rozpoczynajacej sie po iniekcji prostaglandyny
i jest taki wykresik
dzien 0 to 1 podanie prostaglandyny
pozniej w dniu 14 - 2 raz prostaglandyna
ok 20-26 dnia - ruja
23 dzien - hCG
ok 25 dzien owulacja
drugi kierunek synchronizacja rui przy uzyciu progesteronu
progesteron podaje sie w ilosci 150-200 mg/dzien.. i to polega na tym ze jak przestaniesz podawa progesteron wyzwala sie stymulujace dzialanie hormonow przysadki i rozwoj pecherzykow, wiekszosc klaczy wchodzi w ruje ok 2-5 dnia po usunieciu progesteronu w 5-7 dniu po zaprzestaniu podawani progesteronu podaje sie hCG 1500-3000j
bo owulacja rozciaga sie w czasie 8-15 dni
w zaleznosci od metody progesteron trzeba podawac 8-18 dni
moga byc zastrzyki albo wkladki dopochwowe
hcg wzmacnia dzialanie pgf2alfa
i przyspiesza owulacje..tyle ja wiem
w ostatnim dniu podawania progesteronu jeszcze trzeba podac prostaglandyne zeby usunac z organizmy wewntualnie obecny tam progesteron endogenny
Wywolywanie porodu:
no to wywolywac porod mozesz pod warunkiem ze osiagniety zostal normalny czas trwania ciazy, widoczne sa objawy zblizajacego sie porodu i polozenie plodu jest prawidlowe. no i musi postepowac rozwarcie szyjki i wtedy jesli jest rozwarcie szyjki 2 cm
mozesz podac oksytocyne 40-60 jm dozylnie - porod nastapi do 1,5 godz
podtrzymanie ciąży
to mysle ze chodzi o podawanie progesteronu codziennie w dawce 100-200 mg
domiesniowo
skrocenie anoestrus gnrh dziala na przysadke i pobudza produkcje FSH i LH