ZAGDNIENIA NA EGZAMIN ANALIZA EKONOMICZNA III rok FiR

1. Istota, przedmiot i rodzaje analiz ekonomicznych i ich wartość poznawcza.

• Istota: przyczynach zmian w otoczeniu,

• skutkach podejmowanych działań,

• czynnikach zakłócających zaplanowany tok procesów i zjawisk gospodarczych.

  W ujęciu ogólnym przedmiotem analizy ekonomicznej są zjawiska i procesy gospodarcze we wszystkich sferach działalności przedsiębiorstwa, występujące zarówno w jego wnętrzu, jak i w otoczeniu.

  W ujęciu szczegółowym przedmiotem analizy ekonomicznej mogą być:

  –wyniki finansowe osiągane zarówno w długim okresie (wzrost wartości przedsiębiorstwa), jak i w krótkim okresie (przyrost np. ekonomicznej wartości dodanej, zysku netto, zysku operacyjnego, rentowności zainwestowanego kapitału czy też rentowności obrotu),

  –wyniki materialne działalności (wielkość produkcji, udział w rynku, asortymentowość, jakość produkcji),

  –koszty działalności gospodarczej, a w tym przede wszystkim koszt wytworzenia sprzedanych produktów,

  –efektywność gospodarowania zasobami ludzkimi,

  –sytuacja majątkowa (wielkość, struktura i wykorzystanie aktywów trwałych i obrotowych),

  –ocena efektywności inwestycji,

  –sytuacja kapitałowa (wielkość i struktura kapitałów, analiza zadłużenia i niezależności finansowej, wykorzystanie kapitałów),

  –płynność finansowa statyczna i dynamiczna,

  –ryzyko.

1. Znaczenie analizy ekonomicznej w ekonomii, użyteczność

   _-Zarządzanie przedsiębiorstwem – ciągły proces podejmowania decyzji.

   _-Warunki zmiennego otoczenia ... dynamiczny rozwój techniki... globalizacja ... ... wymagają

   stałego dopływu pełnych, szybkich i rzetelnych informacji.

   _-Waga informacji analitycznych.

   W warunkach gospodarki rynkowej i zaostrzającej się konkurencji, zapotrzebowanie na informacje analityczne jest bardzo duże. Bez nich trudno wyobrazić sobie zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem, które nie daje szans utrzymania się na powierzchni życia gospodarczego

   menedżerom nie wykorzystującym informacji o rodzaju, przyczynach skutkach zmian dokonujących się w interesujących ich dziedzinach.

   _ Zarówno analiza strukturalna, jak i przyczynowa nie mogą zapewnić pełnego poznania badanego

   przedmiotu.

2. Etapy prac analitycznych:

   1.pomiar i wstepna ocena: dokładne zdefiniowanie obiektu badań umożliwiające określenie właściwego zakresu badań,wybór kryterium oceny (pożądany kierunek zmian analizowanej wielkości, np. maksymalizacja, minimalizacja) zachowania się zjawiska lub procesu,wybór adekwatnej miary,ustalenie jednostki odniesienia (bazy),obliczenie odchylenia badanej wielkości.2.analiza przyczynowa: postawienie wstępnej hipotezy, sformułowanie modelu i przeprowadzenie analizy przyczynowej,ustalenie przyczyn i skutków stwierdzonych zakłóceń,określenie kierunków racjonalizacji działań gospodarczych,obserwacja i ocena skuteczności podjętych działań i ich modyfikacja.

3. Metody analizy ekonomicznej : jakościowe, ilościowe, indukcji, dedukcji

   Medody analizy:specyficzne dla tej dyscypliny, wypracowane stopniowo, w miarę jej rozwoju,

   metody przejęte z innych dyscyplin naukowych (np. statystyki, matematyki) i odpowiednio adaptowane.

   Metoda indukcyjna: od zjawisk szczegółowych do ogólnych,

• od czynników do wyników, na których poziom miały wpływ oceniane czynniki,

• od przyczyn do skutków.

  Metoda dedukcyjna: od zjawisk ogólnych do zjawisk szczegółowych,

• od wyników do czynników, które wpłynęły na uzyskanie tych wyników,

• od skutków do przyczyn.

  W tracie etapów prac wyróżnia się: badania wstepne:porównań i statystki opisowej.badania przyczynowe:stochastyczne i deterministyczne.

  Metody statystki opisowej: mediana,

• dominanta,

• średnia arytmetyczna

• średnia geometryczna

• miary zmienności (rozstęp, wariancja, odchylenie standardowe)

  Metody deterministyczne: metoda kolejnych podstawień,

• reszty,

• różnic cząstkowych,

• wskaźnikową,

• proporcjonalnego podziału odchyleń,

• krzyżowych podstawień,

• funkcyjną,

• logarytmowania,

• itd.

  Metody ekonometryczne: Umożliwiają określenie ilościowych zależności zachodzących między różnymi zjawiskami ekonomicznymi

• Ich ideą jest budowa i oszacowanie odpowiednich modeli ekonomicznych, odzwierciedlających za pomocą jednego równania lub układu równań zasadnicze powiązania między rozpatrywanymi zjawiskami

• Znajdują zastosowanie w analizie efektywności gospodarowania danego przedsiębiorstwa

  • na tle innych przedsiębiorstw w sektorze przy wykorzystaniu danych przekrojowych

  • w czasie na tle innych okresów przy wykorzystaniu informacji w formie szeregów czasowych,

  • połączenia badań w czasie i przestrzeni z wykorzystaniem danych przekrojowo – czasowych

    Metody dyskryminacyjne: Mają na celu wczesne rozpoznanie zagrożeń dotyczących efektywności gospodarowania i związanej z tym utraty zdolności kredytowej danego przedsiębiorstwa

• Mogą być stosowane w ujęciu wielowymiarowej dyskryminacji liniowej

• Punktem wyjścia jest analiza bilansów zagrożonych firm przez odniesienie ich do bilansów jednostek dobrze prosperujących

• Pozwalają na przejrzyste odzwierciedlenie postępującego zagrożenia spadku efektywności

• Są przydatne szczególnie w bankach oraz do podejmowania działań zapobiegawczych w przedsiębiorstwach

  Metody taksonomiczne: Pozwalają na wielowymiarową analizę porównawczą

• Istota jest skumulowanie szeregu wskaźników pomiaru efektywności gospodarowania oraz innych czynników, reprezentujących warunki gospodarowania i sprowadzeniu ich do jednego porównywalnego wskaźnika

• Możliwości poznawcze obejmują następujące aspekty:

• ocenę poziomu elementów charakterystyki danego przedsiębiorstwa,

• uporządkowanie przedsiębiorstw według odpowiedniego kryterium oceny

• ocenę wpływu badanego zjawiska na poziom wyników przedsiębiorstwa,

• pogrupowanie przedsiębiorstw wewnątrz sektora pod względem osiągniętego poziomu gospodarczego,

• wnioskowanie o dynamice efektywności czynników produkcji, a tym samym udoskonalenie planów rozwojowych przedsiębiorstw

• integrację z metodami ekonometrycznymi, co umożliwia budowę modeli taksonomiczno – ekonometrycznych

• prowadzenie analizy porównawczej w ujęciu statystycznym i dynamicznym

  Inne metody:

  oceny potencjału strategicznego (analiza siła napędowych konkurencji, łańcuch tworzenia wartości, PIMS, SPACE)

• metody matematyki finansowej i rachunku inwestycyjnego

1. Kierunki porównań stosowane w analizach ekonomicznych:

   porównania w czasie, gdy bazę odniesienia stanowią wielkości rzeczywiste lat ubiegłych,

   porównanie z planem, wówczas gdy wzorcem porównań są założenia planu przedsiębiorstwa,

   porównania w przestrzeni najczęściej przeprowadzane przy przyjęciu za podstawę odniesienia wielkości rzeczywistych innych przedsiębiorstw (analizy międzyzakładowe), np. przedsiębiorstw najlepszych czy też dynamicznie się rozwijających się (benchmarking) lub też wielkości średnie w danym sektorze.

2. Zakłócenia porównywalności występujące przy porównywaniu danych:

   metodologiczne - dotyczące zmiany zakresu wskaźników gospodarczych, sposobów ich liczenia lub zasad ewidencji i rozliczania kosztów i strat,

   finansowe (cenowe) - spowodowane zmianami cen, taryf, stawek amortyzacyjnych, opodatkowania, ubezpieczeń itd.,

   organizacyjne - są wynikiem przekazania, przejęcia lub połączenia przedsiębiorstw, zakładów itd.,

   rzeczowe (przedmiotowe) - będące wynikiem doskonalenia procesu produkcji, usprawnień konstrukcyjnych i technologicznych a także wprowadzenia do programu nowych wyrobów lub rezygnacji z dotychczas wytwarzanych.

3. Formy prezentacji wyników analiz ekonomicznych:Liczbowa (szeregi i tablice statystyczne),

   Graficzna,Opisowa

4. Funkcje analizy ekonomicznej:

   informacyjna – zebranie, uporządkowanie i przetworzenie danych dotyczących działalności przedsiębiorstwa i jego otoczenia

   poznawcza –rozpatrywanie zjawisk we wzajemnych powiązaniach i uwarunkowaniach

   oceniająca i kontrolna – sądy wartościujące i precyzyjne określenie silnych i słabych stron przedsiębiorstwa oraz ich przyczyn

   usprawniająca – podstawa do podjęcia przyszłych decyzji

5. Rodzaje źródeł informacji, typowe źródła informacji stosowane w analizach wewnętrznych i zewnętrznych: 1)liczbowe, uzyskiwane z prognoz i planów gospodarczych, dokumentacji i ewidencji, kalkulacji kosztów, sprawozdań i zestawień statystycznych oraz sprawozdań finansowych,

   2)opisowe, które pochodzić mogą z aktów normatywnych, protokółów, materiałów z ankiet, wywiadów itp. 3)podstawowe – wtórne (głównie sprawozdawczość rzeczowa i finansowa),

   4) pomocnicze – pierwotne (szczegółowe dane ewidencyjne),

   5) uzupełniające (pozaewidencyjne),

   6) stanowiące wynik badań bezpośrednich.

6. Przyczyny różnicy pomiędzy zatrudnieniem realnym a zatrudnieniem nominalnym:

   różnica wynika z ewidencji firmy,

   część pracowników może być zatrudniona doraźnie lub sezonowo do wykonywania określonych działań, a ponadto część z nich wykonywać określone prace w godzinach nadliczbowych,

   wiele prac może być zleconych na zewnątrz.

   część pracowników jest zatrudniona na niepełne etaty (niewpełnym wymiarze pracy),

   taka sytuacja ma na celu racjonalizacje kosztów osobowych .

7. Cechy powinny posiadać mierniki dobrze wdrożonej strategii z punktu widzenia klienta.

• Zawiera zawsze kilka podstawowych mierników realizacji dobre sformułowanej wdrożonej strategii, takich jak:

1. Satysfakcja,

2. Utrzymanie,

3. Zdobycie i rentowność klientów,

4. Ilościowy i wartościowy udział w docelowym rynku.

   Mierniki w perspektywie klienta

   a) udział w rynku- odzwierciedla jaka część danego rynku opanowało przeds. Poszukując nowych klientów, wartością i ilością sprzedazy

   b)zdobywanie klienta- mierzy w wart. Względnych i bezwzględnych w jakim tempie przeds pozyskuje nowych klientow

   c)utrzymanie klienta- obrazuje w wartościach względnych lub bezwzględnych w jakim stopniu przeds. Utrzymuje trwałe relacje z klientem

   d)satysfakcja klientów- określa poziom satysfakcji klientów w zależności od poszczególnych kryteriów kierowanej wart.

   e)rentowność klienta- mierzy zysk netto generowany przez klienta lub segment rynku z uwzględnieniem specyficznych kosztów związanych z obsługą danego klienta.

   Mierniki w systemie oceny- Tworzenie celów i wskaźników finansowych w kolejnych perspektywach - płaszczyznach przebiega w etapach. Proces tworzenia systemu oceny powinien rozpoczynać się poprzez np.: od sprecyzowania celów finansowych wynikających z wizji przedsiębiorstwa.

   W perspektywie klienta- Dokonanie wyboru segmentów rynku (grup klientów docelowych), które zagwarantują realizację nakreślonych wyżej celów finansowych.

   Następnie, należy ustalić: co jest ważne dla tych grup klientów i jaką propozycje wartości przedsiębiorstwa może im zaoferować.

   Przykładowo: wzrost przychodów może być generowany dzięki wyższej jakości produktów albo wyniku obniżki cen związanej z redukcją kosztów.

1. Wymień jakie zagadnienia ekonomiczne są podawane ocenie w badaniu procesów wewnętrznych.

   Ocena procesów wewnętrznych obejmuje badanie:

• jakości procesu,

• czasu,

• kosztów wytworzenia, ogólnych, sprzedaży.

  Ocena jakości procesu mogłaby być oceniana:

• długi czas oczekiwania,

• błędne informacje,

• brak dostępu lub opóźniony dostęp,

• wnioski lub transakcje niezrealizowane,

• straty finansowe klienta,

• niewłaściwe traktowanie klienta,

• nieefektywna komunikacja