Zalety: łatwość wykonanie walcowych powierzchni styku, dobre środkowanie elementów łączonych,
duża obciążalność złącza szczególnie przy obciążeniach statycznych, oszczędność materiału.
Wady: złożony proces montażu, możliwe występowanie mikropoślizgów na powierzchni połączenia
w wyniku odkształceń podczas ekspl. , wąskie pole tolerancji wymiarów, połączenia przy małych
chropowatościach, niekiedy działanie karbu wywołane wciskiem, wrażliwość na zmianę temp i wsp.
tarcia, wpływ siły odśrodkowej-zmiany w nacisku na powierzchnie połączeń , zmiany nośności złącza.
Materiały: ustalające: stal 45, utwardzana HRC=45-50, stal 15, łączące st6, do roznitowania St3S,
sprężynowe 50S. montaż połączeń wciskowych: wtłoczenie jednego elementu w drugi lub ogrzewanie
zewnętrznego, chłodzenie wewn. Wybór pasowań w poł. wciskowym: wybierane z grupy pasowań
spoczynkowych wtłaczanych. Zazwyczaj przyjmowana zasada stałego otworu, ruchowy-zapewnienie
przeniesienia przez złącze obciążenia bez poślizgu, wytrzymałościowy- zabezpieczenie przed
zniszczeniem słabszego elementu złącza. Rodzaje kołków: stożkowe, z gwintem, walcowe, sprężynujące
Bw=N+es, Aw=N+ei, Bo=N+ES, Ao=N+EI, Tw=Bw-Aw=es-ei, To=Bo-Ao=ES-EI, Tp=Lmax-Lmin, Lmax=Bo-Aw=ES-ei,
Lmin=Ao-Bw=EI-es, Lśr=(Lmax+Lmin)/2
ŻEWLIWA: a) żeliwo szare- ZL150,200- elementy słabo obciążone, obudowy, podstawy, koła pasowe,
Armatura ZL250,300- części średnio obciążone, obudowy silników, obrabiarek, koła zębate, sprzęgła
ZL350,400- bardziej obciążone części maszyn- koła zębate, łańcuchowe, tarcze hamulcowe
b) żeliwo sferoidalne- ciśnieniowa armatura, silnie obciążone części maszyn, matryce, walce
hutnicze, wały korbowe c) żeliwo ciągliwe- elementy o złożonych kształtach obciążone uderzeniowo:
części hamulców, wagonów, maszyn rolniczych, przenośników STALE KONSTRUKCYJNE WĘGLOWE-
a)St0,St2-mało obciążone elementy maszyn wytwarzane przez prasowanie, tłoczenie, gięcie na zimno
St3(s)- mało obciążone części maszyn St4(s) St5(s)- Normalnie i średnio obciążone elementy, wały,
osie, koła zębate St6-(może być hartowana ulepszana cieplnie(duża wytrzymałość)) kołki ustalające,
kliny, ślimaki, koła zębate St7-duża wytrzymałość, mała plastyczność walce matryce, młoty, kowadła,
elementy suwnic, koparek, koła jezdne. b)wyższej jakości (obróbka cieplna) 08X,10X- wyroby
tłoczone na zimno, dobrze spawalna 10- podobne zastosowanie po nawęglaniu, cyjanowaniu
15,20,25- śruby, koła zębate, osie, wały, czopy, sworznie, można nawęglać i cyjanować
15G, 20G- z dodatkiem manganu (podobne do 15, 20 ,25 ale większa wytrzymałość)
30,35- wały osie 35,40,45,50,55- stale stosowane jako ulepszane cieplnie przed obróbką skrawaniem
później można hartować powierzchniowo do twardości 35-45 HRC 55-62HRC 45- koła zębate,
wały rozrządowe, śruby, tania łatwo dostępna 55- sworznie łańcuchów napędowych, tłokowych,
wrzeciona obrabiarek 65,60G- sprężynowe po obróbce cieplnej, części silnie obciążone i odporne na
zużycie, resory, sprężyny STALE STOPOWE: Większa zdolność do przehartowania (jeśli chcemy
zahartować duży element w całym przekroju) drogie i deficytowe. a) stale do azotowania-
38HNJ, 38HJ- duża hartowność- wały korbowe rozrządu, ślimaki, krzywki, rozrządy, popychacze,
sworznie tłokowe, formy do przetwarzania tworzyw sztucznych b) stale do nawęglania- odznaczają
się mniejszą skłonnością do wad powierzchniowych po hartowaniu- małe elementy słabo obciążone
wałki rozrządu sprzęgła kłowe (15H), 18H2N2- koła talerzowe, szybkobieżne koła zębate.
STALIWA: stosujemy do wytwarzania elementów o skomplikowanych kształtach. Posiadają wyższe
własności wytrzymałościowe w porównaniu z żeliwem szarym, ale porównywalne z żeliwem
modyfikowanym i sferoidalnym L400 I- odlewy miękkie nadaje się na części o dużej ciągliwości
małej wytrzymałości- korpusy łożysk, pokrywy, części do nawęglania, dobrze spawalna
L450 I,II,III- odlewy zwykłe, miękkie, o mniejszej ciągliwości pracujące przy małym obciążeniu-
koła bose, koła łańcuchowe o małych obrotach, korpusy, pokrywy- dobrze spawalna
L500,L600 I,II,III- na odlewy zwykłe półtwarde koła biegowe, łańcuchowe, zębate,
korpusy maszyn (możliwa spawalność)