Analizatory fizyczny- wykrywaja one pewien skladnik mieszaniny na zasadzie znacznej roznicy jakies wlasnosci fizycznej lub chemicznej tego skladnika od innych. W analizatorach tych wykorzystuje sie wiele wlasnosci fizycznych gazow np gestosc, lepkosc, przewodnictwo cieplne i elektryczne, wlasnosci magnetyczne. Analizatory fizyczne mozna podzielic na elektryczne i nieelektryczne. Cecha elektrycznych jest stosowanie ukladu pomiarowego w postaci mostka Wheatstone’a. Klasa niedokladnosc od 1 do 5%. Analizatory wykorzystujace pomiar ciepla – analizatory zwykel o dzialaniu ciaglym. Badany gaz przeplywa przez komore porownawcza lub jest w niej zamkniety. W sklad mostka Wheatstone;a wchodza dwie galezie o mozliwe stalej opornosci R3 i R4, wykonane z drutu platynwoego oporniki R1 i R2 sa umieszczone odpowiednio w strumieniu spalin i w powietrzu. Przeplywajacy prad nagrzewa druciki platynowe w komorach do temp ok 500C. Potencjometr R5 sluzy do zerowania ukladu podczas przelywu powietrza przez komore pomiarowa. Jezeli w gazie znajduja sie gazy palne to w skutek ich spalenia wzrasta temp spalin a to wychylenie wskazowki wskaznika. TERMOKONDUKTOMETRYCZNE przyrzady elektryczne automatyczne sluzacego do okreslenia udzialu CO2 w spalinach. Zasada dzialania oparata na przewodnosci cieplnej mieszaniny gazow w zaleznosci od skladu. Najczesciej wykonywany jest pomiar porownawczy polega na wyznaczeniu metoda eletryczna roznicy w intesywnosci odprowadzanego ciepla od grzejnikow umieszczonych w atmosferze gazu badanego i porownawczego. Budowa: uklad elektryczny z 4 jednakowych drutow oporowych z platyny jak w mostku Wheatstone’a. Druty oporowe umieszczone wspolosiowo w otworach wykonanych w bloku metalowym. Galezie R1 i R3 w komorze mierniczej, R2 i R4 w porownawczej.pojawienie sie gazu o gorszej przewodnosci cieplnej np CO2 powoduje spadek mocy cieplnej tym samym wzrost temp i opornosci. Zachwianie rownowagi na R1 i R3 powoduje wskazania na wczesniej wyzerowanym galwanometrze wskazania proporcjonalne do udzialu CO2. Bu uniknac bledow wskazan analizator ten umieszcza sie zwykle w jednej obudowie z analizatorem do wykrywania skladnikow palnych dzialajcym na zasadzie pomairu ciepla spalin. MAGNETYCZNE metoda oparata na zjawisku zmiennosci przenikalnosci magnetycznej gazu w zaleznosci od rodzaju czynnika i jego temp. W zaleznosci od wykorzystywanego analizaotra blad wzgledny moze wynosic od 1 do 2.5%. wykorzystujac wlasnosci paramagnetyczne tlenu ktore sa przyciagane przez magnes zbudowano analizatory tlenu: magnotermiczne w ktorych przyciagany przez magnes strumien tlenu (wiatr magnetyczny) kierowany jest od chlodzenia opornika w mostku Wheatstonea, Magnetomechaniczne- do pomiaru wykorzystuje sie bezposr sily dzialajace na element czujnikowy, umieszczony w niejednorodnym polu magnetycznym badanego gazu. Ze wzgl na deliaktnosc i wrazliwosc na czynniki zew jest to analizator laboratoryjny. Blad wzgledny ok 0.5%
absorpcyjne, promieniowanie podczerwone wykorzystuja do pomiaru roznice w reagowaniu na fale elektromagnetyczne przez skladnij wykrywany i pozostale skladniki badanej mieszaniny. Jednym ze sposobow reagowania jest absorpcja promieniowania podczerwonego o okreslonej dlugosci fali przez gazy np CO CO2. Promienowanie podczerwone wysylane jest w 2 wiazkach poprzez uklad pomiarowy i porownawczy. Porownawczy jest wypelniony gazem ktorego koncentracja jest mierzona. Gaz ten ogrzewa sie i wzrasta jego cisnienie. Promieniowanie jest okresowo przeywane wirujaca tarcza co wywoluje wahania cisnienia w komorach osbiorczych. Membrana stanowi jedna z okladek kondesatora elektrycznego. Pojawienie sie skladnika mierzonego w komorze pomiarowej wywoluje oslabienie promieniowania wpadajacego do prawej komory odbiorczej, a tym samym powstanie roznicy cisnien na ktora membrana reaguje ugieciem a przez to zmiana pojemnosci elektr. Po wzmocnieniu sygnaly te odczytywane sa na mierniku elektrycznym jako miara koncentracji. Klasa niedokladnosci 1.5 do 2.5% INTERFERENCYJNE przyrzad laboratoryjny, duza dokaldnosc, zastosowanie do pomiaru malych zawartosci domieszek gazow. Zasada pomairu interferometrem oparta jest na falowym charakterze swiatla, wyznaczenie roznicy pomiedzy zalamaniem swiatla badanej mieszaniny a gazem uzytym do porownania. Budowa: promienie swietlne z zarowki ulozone przez kalimator w wiazke rownolegla docieraja do przeslony z dwiema pionowymi szczelinami. Ktore uginaja fale(wiazki rozbiezne) nastepnie komory robocze. Z jednej komory przechodzi przez pryzmat nieruchomy, plytke pomocnicza i trafia do lunety, z drugiej komory przez pryzmat rychomu, plytke pomocnicza. Rozbieznosc obu wizaek jest tak dobrana by dopiero w lunecie nalozyly sie, badz przy przeciwnych falach wygluszyly. W lunecie powstaje obraz w postaci jasnych i ciemnych prazkow, widzimy przez okular. Jezeli oba gazy sa takie same to pasma prazkow pokrywaja sie, jesli w jednej z komor jest inny to pasmo jest przesuniete. CHROMATOGRAFICZNE pol lub automatyczne do szybkich i dokladnych analiz gazow i par wieloskadnikowych. Do pomiaru fakt ze niektore substancje absorbuja poszczegolne skaldniki mieszaniny gazowej z rozna intensywnoscia. Kolumna chromatograficzna w ksztalcie rurki o srednicy wew ok 4mm i dlugosci do kilku metrow jest wypelniona materialem powierzchniowo czynnym np weglem atywnym. Wypelnienie jest nieruchome styka sie z nim gaz nosny/ faza ruchoma. Jezeli do gazu tego wstrzykniemy mieszaninie badana to kazdy z jej skladnikow w trakcie przeplywu dzieli sie miedzy 2 fazy i ulega absorpcji i desorpcji. Coecz w roznym stopniu rozpuszcza skladniki. Zas dzialania. Gaz nosny zbutli przez regulator cisnienia doplywa do dozwonika w ktorym nastepuje wstrzykniecie probki.rozdzielenie mieszaniny, Sterzenie gazu mierzy detektor, wzmocnienie i rejstracja sygnalu detektora nastepuje w bloku eletronicznym. Kontrole i regulacje temp dozownika kolumny i detektora zapewnia termostat.