KWYMINOLOGIA Z ELEMENTAMI WIKTYMOLOGII

KWYMINOLOGIA Z ELEMENTAMI WIKTYMOLOGII - T. BULENDA

Pojecie wywodzi się z łacińskiego słowa KRIMEN (zbrodnia przestępstwo) i z greckiego LOGOS (nauka). Jest to nauka o zbrodni i przestępstwie. Początki kryminologii to XIX wiek

Kryminologia jest nauka empiryczną ze względu na metodologię.

Pojecie kryminologia:

1. J.Błachut

- Kryminologia – nauka społeczna zajmująca się badaniem i gromadzeniem całościowej wiedzy na temat przestępstw, jako pewnej szczególnej formy zachowania dewiacyjnego, przestępczości jako pewnego zjaswska społecznego, a także osoby sprawcy przestępstwa, jak również ofiary przestępstwa a także instytucji, mechanizmów kontrolnych jakie tworzą społeczeństwa w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości.

2. Wg. Świda

- jest nauka empiryczna należąca do grupy nauk o zachowaniu się człowieka w społeczeństwie, którym przedmiotem badań jest przestępstwo przestępczość i przestępca ujmowane jako zjawiska społeczne pod katem widzenia ich struktury dynamiki przyczyn je powodujących oraz czynników utrudniających, hamujących czy tez uniemożliwiających powstanie i rozwój tych zjawisk.

PRZEDMIOTEM BADAŃ KRYMINOLOGII SĄ:

- Przestępstwo - które jest kategorią społeczną (jest o czyn karalny, zabroniony, przejaw demoralizacji wykroczenie)

Stawiamy pytania: - czym jest przestępstwo?

- czym wyróżnia się od innych zachowań?

- czy ma charakter stały?

- czy jest kategorią normatywną?

- Przestępczość – jest to zjawisko społeczne (staramy się je opisać w aspekcie statystycznym, dynamicznym, strukturę, fenomenologię)

- Przestępca – osoba sprawcy przestępstwa (może to być: nieletni – 13 do 17rż; kobieta, mężczyzna, młodociany – do 18 rż.; dorosły; recydywista)

Stawiamy pytania: - dlaczego jedni popełniają przestępstwa a inni nie?

- co powoduje, że człowiek staje się przestępcą? itd.

- Ofiara – osoba pokrzywdzona przestępstwem i nie tylko tego rodzaju zachowaniem (może być to: małoletni, dorosły, dziecko, kobieta, mężczyzna) (konsekwencje wiktymizacji, zapobieganie wiktymizacji – żeby ktoś nie stał się ofiara)

Stawiamy pytania: - dlaczego niektóre osoby stają się ofiarami?

- co wpływa na to, że mamy do czynienia z ofiarą?

- o przyczynienie się do popełnienia przestępstwa?

- o skalę szkód wyrządzonych tej osobie? itd.

- Mechanizmy kontrolne – (kontrola społeczna i reakcja na przestępstwo) – dotyczy instytucji kontrolnej i społecznej.

Stawiamy pytania: - o instytucje kontroli społecznej i reakcji społecznej na przestępstwo

- praktykę wymierzania sprawiedliwości

- skuteczność środków itd

Kryminolog – specjalista w zakresie kryminologii, bada i opisuje przestępstwa i sprawców.

SEGMENTY KRYMINOLOGII

  1. Kontrola przestępczości – zapobieganie przestępczości

  2. struktura i dynamika przestępczości

  3. Fenomenologia – opis przestępczości (np. jak Polacy dokonują włamań)

  4. Etiologia – czynniki genetyczne

Kontrowersje wokół nauki kryminologii

  1. uważają, że zajmuje się wszystkimi segmentami

  2. uważają, że zajmuje się II, III, IV segmentem, I – to polityka kryminalistyczna

  3. dla celów dydaktycznych wersja II, a w rzeczywistości wersja I

* Przedmiot nauki kryminologii: szersze - patologia, dewiacja; - pojęcie przestępczości; wąskie – przestępstwa.

NURTY KRYMINOLOGII:

kryminologia klasyczna: dominowała w XVIII i na początku XIX wieku; stosuje w zależności od ukierunkowania metodologię nauk przyrodni­czych lub humanistycznych, silnie eksponuje potrzebę warto­ściowania zjawisk społecznych, zakłada istnienie wolnej woli, ale i pewną sterowalność jednostki oraz konsensualną wizję społeczeństwa

kryminologia pozytywistyczna: dominowała w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku; posługuje się metodologią naturalistyczna, zakłada deterministycz­ne uwarunkowanie ludzkiego zachowania oraz konsensualną wizję społe­czeństwa. Dzieli się na kierunek antypologiczny i socjologiczny.

kryminologia antynaturalistyczna: II połowa XX wieku; opowiada się za metodologią nauk humanistycznych, zakłada ko­nieczność odwoływania się do ocen i wartości, przyjmuje indeterministyczną wizję jednostki i konfliktową teorię społeczeństwa

kryminologia neoklasyczna: II połowa XX wieku (lata 70 ->)

Deterministyczna koncepcja - zachowanie związane jest z cechami sprawcy

- podstawowe pytanie: przyczyna przestępstwa

- indywidualizm

- kryminologia jest niezależna nauką społeczną również od prawa karnego

- indeterministyczna koncepcja człowieka

NURT POZYTYWISTYCZNY

Lombroso doszedł do wniosku, że niektórzy ludzie wykazują trwałą tendencję do popełniania prze­stępstw, którą można rozpoznać po:

cechach budowy ciała – „przestępca z urodzenia” musiał mieć co najmniej pięć charakterystycznych cech:

  1. płaskie i niskie czoło

  2. silnie wystające łuki brwiowe

  3. silnie rozwinięte szczęki i kości policzkowe

  4. uszy niezwykłej wielkość lub silnie odstające

  5. broda cofnięta, zbyt długa, albo krótka i płaska jak u małpy

  6. ponad liczbowe palce u rąk lub nóg

  7. kciuk odstający i chwytny

  8. obfitość i różnorodność zmarszczek na twarzy

  9. asymetria czaski

  10. mniej lub więcej żeber

  11. w podniebieniu centralny, szeroki grzbiet

  12. nienormalne uzębienie

  13. inwersja seksualna (okolice miednicy)

cechy fizyczne:

  1. manikuctwo oburęczność

  2. zez, daltonizm

  3. wzrok bezbarwny, przenikliwy, oczy rozbiegane

cechy psychiczne:

  1. nieczułość

  2. lekkomyślność

  3. brutalność

  4. niestałość

  5. okrutność

  6. lenistwo

  7. próżność

  8. chciwość

Przestępcę cechują:

- czynniki antropologiczne (cechy organizmu, społeczne np. wykształcenie, zawód)

- czynniki społeczne (gęstość zaludnienia, uprzemysłowienie)

- czynniki fizyczne (klimat, gleba itd.)

- Jeśli przeważają cechy antropologiczne – z urodzenia chorych umysłowo z namiętnością

- Jeśli przeważają czynniki społeczne – przestępcy okolicznościowi i z nawyknienia, przypadkowi

Połączył cechy fizyczne z psychicznymi i wyodrębnił typy:

Wyodrębnił zaburzenia psychiczne: schizofrenie i psychozę maniakalno-depresyjną.

W połączeniu z typami : schizofrenia + typ asteniczny

psychoza maniakalno-depresyjna + typ pykliczny

TEZA: Nastawienie przestępcze cechuje przede wszystkim schizofreników.

Próbuje wy­jaśniać uwarunkowania przestępcze za pomocą wyszczególnienia dwóch ty­pów układu nerwowego, różniących się od siebie przebiegiem procesów po­budzania i hamowania i wyróżnienia w konsekwencji dwóch typów ludzi:

TEORIA ZABURZEŃ ENDOKRYNOLOGICZNYCH:

- hormony ; złą przemiana cukru; dziedziczenie cech i genów

KOPNCEPCJE EKOLOGICZNE - opierają się one na poszukiwaniu związków między zachowaniem przestępnym a środowiskiem

E. Burgess (podział na np. dzielnice, sektory)

Sutherland – zwraca uwagę na proces uczenia przestępczego.

R. Merton - przystosowanie się do celów stawianych przez społeczeństwo.

Sposób przystosowania jednostki zależy nie tylko od niej samej, ale także od otoczenia jednostki i wywierane­go przezeń nacisku

Pięć sposobów przystosowania:

SPOSOBY PRZYSTOSOWANIA CELE ŚRODKI
konformizm + +
innowacja + -
rytualizm - +
wycofanie - -
bunt +/- +/-

TEORIA ZRÓŻNICOWANIA KULTUROWEGO

Wymienia cechy wysoko cenione w hierarchii wartości warstwy średniej, warunkujące jednocześnie osiągnięcie wyższego statusu (cechy warstwy najwyższej):

* Przeciwieństwem warstwy wyższej jest warstwa niższa: - odrzucamy normy wyższej warstwy, sami sobie robimy własne cechy.

TWORIA ANOMII

Anomia dawniej: lekceważenie norm, reguł, nieposłuszeństwo

Anomia teraz: proces rozpadu więzi społęcznej

Przestępstwo jest zjawiskiem normalnym a nie patologicznym, dewiacyjnym. Stale towarzyszy życiu codziennemu. Trudno rozróżnić zjawiska „normalne”, „zdrowe” i „patologiczne”. Przestępczość trzeba akceptować jako naturalny nurt życia codziennego. Przestępczość jest czynem pozytywnym. Eliminowanie przestępczości oznaczałoby standaryzowanie jednostek życia ludzkiego.

KONCEPCJA DEWIACJI
Teorie naznaczenia społecznego

Stwierdził iż kontrola społeczna rodzi dewiacje. Wyróżnił dewiację pierwotna i wtórną.

Status dewiacji jednostki jest przypisany przez społeczeństwo. Dewiacja jest wynikiem społecznej definicji określonego zachowania. Nadawanie przez społeczeństwo etykiety dewiantów prowadzi do jaźni odzwierciedlonej tj. proces tworzenia oraz utrwalania dewiacyjnej identyfikacji jednostki. Jest się takim za jakiego uważa nas społeczeństwo.

STATYSTYKA

Mamy trzy rodzaje statystyk:

  1. Policyjna (policyjno-prokuratorska) – przestępstwo stwierdzone, liczba sprawców

  2. Sądowa – liczba skazań

  3. Penitencjarna – liczba osób uwięzionych (tymczasowo, aresztowanych, skazanych, ukaranych)

Liczba przestępstw popełnionych faktycznie

Liczba stwierdzeń ujawnionych

Etap ścigania i dochodzenia

Postępowania sądowe

Wyniki sądu

Wykonanie wyroku

ELEMENTY WIKTYMOLOGII

  1. Terminologia: wiktymologia = nauka o ofierze

  2. Początki: I połowa XX wieku (szczególnie II połowa)

  3. Przedmiot zainteresowania

  1. Wyodrębnia się: - wiktymologię ogólną, klasyczną, formalna, nieformalną, nową wiktymologię.

  2. Kierunki badań wiktymologicznych


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KWYMINOLOGIA Z ELEMENTAMI WIKTYMOLOGII 2
KRYMINOLOGIA Z ELEMENTAMI WIKTYMOLOGII, pedagogika notatki
Kryminologia z elementami wiktymologii - opracowanie, Resocjalizacja; Pedagogika; Dydaktyka;Socjolog
kryminologia z elementami wiktymologii - opracowanie, kryminalistyka i kryminologia
Wyk 02 Pneumatyczne elementy
Elementy prawa prawo administracyjne
7 Mikro i makro elementy naszej diety
Wykład 4 Elementarne zagadnienia kwantowe
Elementy klimatu
7 Sposób montażu charakterystycznych elementów
Elementy fizyki jądrowej
Doradztwo i jego prawny element procesu decyzyjnego
Podział chorób nerek z elementami patofizjologii
Praca zespolowa z elementami komunikacji interpersonalnej ed wczesn

więcej podobnych podstron