Izabella Adamska Bielsko-Biała

II rok zaoczny 18.12.2010

Nr .albumu 152

Młodzieżowe podkultury i dewiacyjne grupy młodzieżowe w Polsce.

Patologie społeczne

Nazwa Podkultura inaczej subkultura . określa grupę społeczną i jej kulturę wyodrębnioną według jakiegoś kryterium na przykład zawodowego, etnicznego, religijnego, demograficznego.

• Subkultura jest segmentem kultury i nie podlega wartościowaniu na wyższą czy niższą. Członków subkultury według socjologicznej terminologii nie można nazywać kontrspołeczeństwem, ponieważ są oni wyrazicielami jakiegoś poglądu, jakichś idei. Działają przy tym w ramach ogółu społeczeństwa.

Subkulturę tworzą grupy zawodowe, które wypracowały swoje, swoiste, zachodzące wyłącznie w ich obrębie, normy - na przykład lekarze, prawnicy, złodzieje, politycy, nauczyciele, uczniowie, studenci, fani danego gatunku muzycznego. Świadczy chociażby o tym specyficzny język - socjolekt. Subkultury tworzą nie tylko grupy zawodowe, ale także inne grupy społeczne, do których należą osoby niepełnosprawne - niewidzący, niesłyszący, przewlekle chorzy oraz z uszkodzonymi narządami ruchu, upośledzeni umysłowo.

W znaczeniu potocznym określa grupy młodzieży (zob. subkultura młodzieżowa) kontestujące przyjęty system wartości, a słowo subkultura nabrało znaczenie pewnej formy patologii społecznej. W takim przypadku lepszym określeniem jest jednak termin kontrkultura.

Sama nazwa podkultura młodzieżowa oznacza nazwę grupy młodzieżowej, w której normy obyczajowe, zasady postępowania, ubiór, odbiegają od norm reszty społeczeństwa.

Na terenie naszego kraju występują różne subkultury, które przyjmują różne kształty. Jednak coraz częściej można zauważyć zjawisko przejmowania tylko niektórych elementów subkultur zachodnich. Jest to zjawisko zupełnie prawidłowe gdyż subkultury te wyrastają na zupełnie innym podłożu i walczą z inną sytuacją społeczną. Zdarza się, że elementy są mieszane i trudno wtedy określić przynależność. Ponadto przedmioty charakterystyczne dla określonych grup są ogólnie dostępne na bazarach i w sklepach. Dlatego wygląd zewnętrzny niekoniecznie musi świadczyć o przynależności.

Dewiacja społeczna oznacza odchylenie od reguł działania społecznego, postępowanie niezgodne z normami, a także z wartościami przyjętymi w społeczeństwie lub w grupie społecznej. Zachowania dewiacyjne nie są jednoznacznie interpretowane i ich określenie jest zależne od przyjętych systemów normatywnych w danym społeczeństwie. W niektórych ujęciach teoretycznych definiowane jest relatywistycznie jako zachowanie, które zostało przez społeczność zdefiniowane jako dewiacyjne. Pojęcie to upowszechniło się najpierw w socjologii amerykańskiej, dla odróżnienia od określenia patologii.

W ujęciu funkcjonalnym dewiacja oznacza społeczną dezorganizację, stan zakłócenia równowagi społecznej, czego przejawem jest osłabienie więzi społecznych, utrudnienia w realizacji pewnych wartości i potrzeb, zachwianie systemu norm, oraz nieskuteczność kontroli społecznej.

Wg. Edwina Lemerta dewiacje można podzielić na :

• pierwotną: wstępny akt przekroczenia norm, który nie spotyka się z silnymi społecznymi sankcjami i jest niejako jednorazowy (np. przebiegnięcie na czerwonym świetle). W wyniku procesu normalizacji aktów dewiacyjnych takie czyny nie pozostają w świadomości jednostki.

• wtórną: jeśli nie zachodzi proces normalizacji, osoba która przekroczyła normy zyskuje w społeczeństwie etykietkę "dewianta" (zobacz: teoria etykietowania). W takich przypadkach etykieta może stać się podstawą tożsamości jednostki.

Naszym kraju można i można było wyróżnić wiele grup dewiacyjnych i młodzieżowych subkultur. Najpopularniejsze z nich to:

• -Anarchiści-którzy, wyrażają sprzeciw wobec wszelkiej przemocy tak w stosunku do ludzi jak i do zwierząt. Przemoc upatrują we wszelkich formach władzy i instytucjach strzegących porządku społecznego,

• -Punki-Ze względu na ewolucję poglądów, istnienie różnych odłamów w obrębie kontrkultury i indywidualizm samych punków trudno syntetycznie przedstawić ich poglądy.. Generalnie, punk, którego początkowym założeniem był brak jakiejkolwiek ideologii, w miarę upływu czasu przekształcał się w ruch społeczno-polityczny wymierzony przeciwko instytucjom, które, (jak uważali członkowie ruchu) ograniczają wolność i niezależność człowieka: rząd i jego aparat przymusu – policja i wojsko, zorganizowana religia, środki masowego przekazu, wielkie korporacje itp. Negacja wszelkich form rządów doprowadziła do przyjęcia przez znaczną część punków ideologii anarchistycznej w jej licznych odmianach. Bardzo często poglądy osób uważających się za punków zbieżne są z poglądami lewicowymi lub skrajnie lewicowymi, w krajach o przeszłości komunistycznej tendencja ta jest jednak słabiej zauważalna. Oczywiście niektórzy świadomie odrzucają całą ideologiczną otoczkę, próbując nawiązać do pierwotnego rozumienia pojęcia punk, inni zaś koncentrują się tylko na muzyce, nie zdając sobie sprawy, że stanowi ona tylko fragment szerszego zjawiska

• -Rastafarianie znani też jako rastamani dla których charakterystycznymi cechami wyglądu i zachowania są: noszenie dredów - tj. w dość specjalny sposób uplecionych (właściwie sfilcowanych) włosów grupowe palenie marihuany zwanej w tym środowisku ganją(czyt. gandzia), KLAC-em w celach relaksacyjnych i religijnych. Słuchanie różnych rodzajów muzyki wywodzącej się z jamajki i nie tylko, m. in. reggae, ragga, dub, ska, raggajungle, dancehall specjalny dresscode w ubiorze mający pokazywać innym szacunek dla filozofii rasta. ubranie rastamana czasem zawiera tzw. trzy kolory rasta, są to barwy licząc od góry: zielona, żółta, czerwona - prezentowane na znaczkach, plakatach, ubiorach, naszywkach itd.prawdziwi rastamani nie palą tytoniu i chemicznej marihuany, nie piją alkoholu, nie jedzą mięsa (są wegetarianami) oraz nie używają soli. Rastamani kochają pokój, nie używają przemocy

• -skinheadzi-W Polsce pierwsi skinheadzi pojawili się dopiero na początku lat 80. grupa propagująca narodowy nacjonalizm, walkę o zachowanie białej rasy i całkowite oddanie dla ojczyzny, zagorzali rasiści

• -sataniści-czciciele szatana, ciemności i wszelkiego zła na Zachodzie ma znamiona sekty, ruchu kulturowego

• -emo -Przez prawie każdą współczesną definicję styl ubierania emo charakteryzuje się noszeniem dżinsów rurek zarówno przez dziewczyny, jak chłopców, długie ukośne grzywki zaczesane na jedną połowę twarzy, na jedno lub oboje oczu, oczy zarysowane czarną kredką (obie płcie) z reguły czarne, proste włosy, wąskie t-shirty często z nazwami zespołów rockowych Ruch emo zawiera pewne cechy XIX-wiecznej filozofii romantycznej, takie jak akcentowanie uczuć i emocji, nastawienie na przeżycia wewnętrzne, indywidualizm a zwłaszcza werteryzm, jednak nie nawiązuje do niego w żaden sposób

• -skate-uważani są powszechnie za kontrkulturę, obejmującą modę, styl życia i muzykę oraz skatecore. Pierwotnie wizerunek skatera był buntowniczy i nonkonformistyczny, skate są rozpoznawani po deskorolce i rolkach,a także po czapkach z płaskim daszkiem i nisko opuszczonych luźnych spodniach

• Hipisi-zwani inczej dziećmi kwiatów-Określenie hippis wywodzi się z angielskiego "to be hip" - czyli żyć na bieżąco, dniem dzisiejszym. Do Polski ruch hippisowski przywędrował w latach siedemdziesiątych. Gazety pisały wtedy o wzmożonych ucieczkach dzieci z domów. Hippisem nazywano każdego, kto nosił długie włosy, kolorowe zwiewne szatki i wiedział, czym są narkotyki. PROPAGOWALI HASLA: Make Love not War (Czyńmy miłość, nie wojnę) czy All People are One (Wszyscy ludzie są jednością

• Metale zwani metalowcami-ta subkultura powstała na poDługie włosy, skórzane kurtki, naszywki z nazwami ulubionych zespołów pomagają w identyfikowaniu się członków tej subkultury. Klasyczny styl metalowców spotykany powszechnie w latach 80. to długie włosy, wąskie dżinsy, glany, katany (często z naszywkami ulubionych zespołów), skórzane kurtki, "ramoneski", na które często nakłada się dżinsowe kamizelki. Ramoneski i kamizelki popularne były zwłaszcza wśród fanów thrashu na początku lat 70

• Goci-inaczej tez fani gothickiej muzyki metal-interesują się poezją, literaturą, zwykle są to osoby dość inteligentne lub za takowe się uważające. Z drugiej strony nie ma żadnego wyznacznika zainteresowań, które łączą członków tego ruchu. Subkultura gotycka jest postrzegana jako "mroczna" i dla osób z zewnątrz często niezrozumiała. W powszechnej opinii króluje stereotyp wiecznie zasmuconego, samookaleczającego się gota. Ponadto, wielu ludzi błędnie utożsamia subkulturę gotycką z satanizmem. W rzeczywistości goci mimo swej fascynacji mrokiem, nie mają nic wspólnego z kultem szatana

• Graficiarze - twórcy graffiti . Graffiti nie jest tylko wyrazem buntu, a grafficiarze umieszczają swoje dzieła na budynkach prywatnych firm czy punktów usługowych, tworząc w ten sposób specyficzną dla tych jednostek reklamę zewnętrzną. Graficiarze stanowią nie maja jednakowych poglądów –łączy ich zmysł artystyczny i propagowanie wielkich haseł odpowiadających właśnie ich poglądom.

• Rockersi-Swój styl oraz nazwę zaczerpnęli z rock and rolla, muzyki społecznie nieakceptowanej w tamtym okresie. Ideologia rockersów charakteryzowała się pogardą wobec wzorów i norm, odrzuceniem pościgu za karierą i chęci stabilizacji, brakiem dążenia do pokonywania społecznej drabiny. Żyli z dnia na dzień. Wyznawali kategorię nieustannej walki, zasadę: silniejszy i bardziej cyniczny zwycięża. Rockersi nosili długie włosy (tzw. kaczy kuper), ubierali się niedbale, charakterystyczne cechy ich ubioru to podarte dżinsy i czarne kurtki. Byli typową grupą outsiderów, która wycofywała się ze społeczeństwa albo przyjmowała wobec niego postawę agresywną.

• Depesze-to subkultura fanów brytyjskiej grupy muzycznej Depeche Mode, która pojawiła się w Polsce latach 80. XX wieku. Cechą rozpoznawczą był styl ubierania się i wyglądu wzorowany na image członków Depeche Mode. Noszono czarne kurtki, białe dżinsowe spodnie, buty na grubej podeszwie, krzyże na szyi, często także emblemat z logo zespołu. Dopełnieniem wizerunku były krótko przycięte, nażelowane włosy à la Dave Gahan

• Rude boy-ta subkultura młodzieżowa powstała we wczesnych latach 60. XX wieku Dosłownie oznacza bezczelnego, prostego chłopaka [-boy], acz wizualnie rudeboys stylizowali się na gangsterów., Rudeboys to subkultura, która ubiera się w garnitury, brogue i pork pie (charakterystyczne kapelusze), ich częstym dodatkiem są przyciemniane okulary, klasyczne kurtki "harringtonki" lub crombie.

• Teddy boys-Członkowie tej subkultury wywodzili się z niższych klas społecznych, mimo to przeznaczali dużo środków na zakup długich do kolan, aksamitnych płaszczy, wzorzystych kamizelek i koszul z dużymi kołnierzami. Chłopcy w specyficzny sposób pomadowali półdługie włosy, zaś dziewczęta (Teds) nosiły kucyki w amerykańskim stylu. Rasiści

• Modsi- wywodzili się głównie ze środowisk robotniczych . Charakteryzowali się pedantycznym sposobem ubioru, nienawiścią do edukacji, zainteresowaniem najnowszymi trendami mody oraz muzyką eksperymentalną. Często nosili bujne włosy – bądź to ścięte na sposób "studencki", bądź też ułożone w ekstrawaganckie fryzury. Lubili szokować pełnym jaskrawych barw, krzykliwym i prowokującym wyglądem. Chętnie opowiadali się za hasłami związanymi z rewolucją seksualną. Poruszali się głównie na skuterach i i nosili ubrania typowo angielskich marek jak Merc, Fred Perry, Ben Sherman oraz charakterystyczne zielone parki (wojskowe płaszcze z kapturami), do których najczęściej przyszywali naszywki z motywami brytyjskimi

• Hip-hopowcy-Subkultura charakterystyczna dla rasy czarnej. Charakteryzuje się przede wszystkim ,tym ,ze uczestnicy śpiewają, rapują,a także pochodzą z trudnych środowisk, charakterystyczne w ubiorze dla tej subkultury –jest obwieszanie złotem, noszenie luźnych t-shirtów, włosy splecione w krótkie warkoczyki oraz używanie haseł typu „czarnuchu” nawet w odniesieniu do osoby białej

• Bikiniarze- wywodzili się ze środowiska przedwojennych fascynatów kultury jazzowej Cechą odróżniającą ich od reszty społeczeństwa było ekstatyczne umiłowanie muzyki jazzowej i kultury amerykańskiej. Przejawiało się w to w charakterystycznym ubiorze: szerokiej marynarce (tzw. "na kilowatach"), wąskich spodniach, butach "na słoninie" - gumowej grubej podeszwie, fryzurze (tzw. "plerezie"), piratkach - jaskrawokolorowych skarpetkach i kolorowym krawacie, na którym najczęściej widniały gołe girlsy (według propagandy - uosobienie zbrodniczego ustroju kapitalistycznego, w którym to nie panowały żadne zasady). Szczególnie upodobaną barwą był kolor czerwony.

• Grunge- charakteryzuje się dość ponurym nastrojem, często naładowanym złością, frustracją, goryczą i ostrą negacją rzeczywistości. Charakterystyczne dla tego stylu są też klimaty autodestrukcji i nienawiści do samego siebie. Skłonności te są czasami wyrażane w tekstach i muzyce pełnej agresji, buntu i ostrych brzmień, czasem wręcz przeciwnie w formie powolnych, naładowanych rezygnacją i zniechęceniem ballad "psychodelicznych". Z grunge'em jest też związana swoista moda. W "klasycznym" wariancie cechuje się ona noszeniem starych, spranych jeansów (szczególnie czarnych), za dużych, bardzo luźnych flanelowych koszul z podwiniętymi rękawami, zwykłych trampek czy Martensów, długich włosów, małych kolczyków w uszach i charakterystycznych, małych, spiczastych bródek

• Dresiarze – to typ społeczno-kulturowy młodych ludzi, względnie subkultura młodzieżowa (często mylona z kontrkulturą skinheadów), która pojawiła się w Polsce w latach 90. XX w. Termin pochodzi od zwyczaju noszenia na co dzień ubrań sportowych – dresów. Określenie to jest najczęściej nacechowane ujemnie. Oprócz dresów zewnętrznym wyróżnikiem dresiarzy bywa noszony na szyi gruby złoty albo srebrny łańcuch. W początkowym okresie grupę tę wyróżniał także gatunek słuchanej muzyki: disco, disco polo. Obecnie wyróżniki te są jednak mniej widoczne.Dresiarze są grupą, której przypisuje się kult pieniądza, brak poszanowania zasad kultury i norm współżycia społecznego, objawiający się m.in. używaniem ordynarnego, pełnego wulgaryzmów języka oraz akceptowaniem przemocy i przestępstwa dla zaspokojenia własnych potrzeb

• Gitowcy znani tez jako GIT LUDZIE-Protoplasci gitowców pojawili się już na przełomie lat 50 i 60-tych w już nie istniejącym warszawskim zakładzie karnym na "gęsiówce". Byli to tzw. "grypsujący" mający swój kodeks postępowania, powiązani silną więzią solidarności. Grupy gitowców powstawały na osiedlach budowanych masowo w okresie PRL. Pochodzenie jest więc podobne do blokersów, ale gitowców odróżniała większa solidarność i silne przywiązanie do miejsca zamieszkania. Były to niewielkie grupy społeczne dzielące ludzi na tych, którzy są "git" i "frajerów" (czyli resztę, niezrzeszoną). "Frajerzy" to obcy ludzie, których należało wykorzystywać w każdy możliwy sposób. Gitowcy często byli tzw. bumelantami, czyli uchylali się od pracy, obowiązkowej w PRL dla wszystkich mężczyzn - nie wolno było być bezrobotnym dłużej niż przez 3 miesiące. Posługiwali się grypserą wywodzącą się z gwary przestępczej. Byli wrogo nastawieni do hipisów, a potem także do punków i innych podobnych subkultur. Występował wśród nich kult siły fizycznej i twardego charakteru. Gitowcy ubierali się często, choć nie zawsze, w ortalionowe kurtki, spodnie "w kant", buty z czubem lub inne tego typu stroje. Szacunek wzbudzali gitowcy, którzy mieli złoty ząb, lub nawet kilka.

• RAVERZY-Teoretyczne założenia kultury rave to:Otwartość: nie osądzaj, nie potępiaj i nie przypinaj etykiety innym ludziom, którzy inaczej się ubierają, czeszą, malują, mają inne zwyczaje, inną orientację seksualną, inne preferencje muzyczne, rasę, wiek, pochodzenie czy dochody.Akceptacja: nie staraj się przekonywać innych o prawdziwości lub błędności zachowań innych ludzi.Pozytywne nastawienie: odnoszenie się do zasady, że jeśli ktoś kogoś uszczęśliwia bez robienia innym przykrości to jest to w porządku.

• Raverzy porównywani są zarówno do hipisów z lat 60. jak i nowej fali lat 80. ponieważ ich założenia to brak przemocy i muzyka.Nowinki techniczne bardzo wpłynęły na rave. Ponieważ głośna muzyka uniemożliwia porozumiewanie się, wirtualne komunikatory stały się bardzo istotne. Dodatkowo dostęp do komputerów pozwolił na manipulowanie muzyką w dowolny sposób.Na parkietach rave różne sztuczki taneczne są bardzo popularne. Jednak niektóre z nich mogą okazać się niebezpieczne, przez co nie zawsze są tolerowane przez organizatorów i zmieniają się z imprezy na imprezę.

• Bitnicy-beat generation-to nieformalny awangardowy ruch literacko-kulturowy propagujący idee anarchistycznego indywidualizmu, nonkonformizmu i swobody twórczej, Nazwa ruchu pochodzi z angielskiego słowa "beat". Jako przymiotnik słowo to jest związane ze "zmęczeniem" i "przegraniem" Typowy beatnik to buntownik charakteryzujący się niechlujnym ubiorem i wrogością wobec konsumpcyjnego społeczeństwa, zainteresowany filozofią, zwłaszcza buddyjską, dążący do prawd objawionych poprzez używanie narkotyków i alkoholu.

• Kibice –szalikowcy-to Subkultura fanów piłkarskich, nie obejmuje oczywiście wszystkich, którzy odwiedzają stadiony, lecz młodych ludzi, dla których kibicowanie określonej drużynie stanowi czynnik grupowej tożsamości. W zachowaniach szalikowców istotna role odgrywa poczucie bycia w masie. Zanika świadomość jednostkowej odrębności, różnica między indywiduum i grupą. Aktywność ma charakter zbiorowy: wspólne śpiewy, skandowanie okrzyków, gesty wykonywane przez całą zbiorowość. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym wtapianiu się w grupę jest element stroju symbolizujący barwy klubowe- najczęściej były to szaliki. Kibice piłkarscy stanowią subkulturę, którą można określić jako sytuacyjną. Szalikowcem nie jest się na co dzień, lecz w sytuacji meczu.

BIBLIOGRAFIA:

Marek Grondas,Jarek Zmijski Maturalnie ze zdasz,2008,WZD.MEN,cz.2

Maria Gensler, Ewa Marciniak Wiedza o społeczeństwie. Wychowanie obywatelskie, ISBN: 83-02-07729-1, Rok wydania: 2005,

http://www.subkultury.yoyo.pl/ 23.11.2010 16 36