FASZYZM
Faszyzm –powstał na początku XX wieku. Kryzys demokracji kryzys społeczny spowodowały powstanie faszyzmu.
Ta ideologia odwoływała się do wojskowych. Wojna jest największym pracodawcą, żołnierze po I WŚ nie mieli co robić, faszyzm obiecywał im to co chcieli.
Założenia ideologiczne:
Idea wodzostwa – wódz stanowi władzę wyk, ust, sąd. (Duce – wódz)
Prymat interesów państwa na d interesami jednostki, jednostka jest całkowicie podporządkowana państwu.
System monopartyjny, brak pluralizmu,
Idea militaryzmu i ekspansjonizmu,
Idea syndykalizmu – George Sorel, przeciwna do komunizmu, nie można społeczeństwa dzielić na klasy które by się zwalczały,
Idea korporacjonizmu – pracownicy i pracodawcy ze sobą współpracują, państwo jest gwarantem współpracy
Stosunek do religii:
Faszyzm włoski był antyklerykański
Faszyzm niemiecki
Faszyzm jest ideologią opierającą się na negacji (antydemokracja) jest dlatego negatywny.
Łączenie funkcji partyjnych i państwowych.
Faszyzm doszedł do władzy w sposób demokratyczny (Niemcy)
1928 - 2,6% NSDAP
1930 - 18,3%
1932 - 37,3%
1933 - 43,9% NSDAP + DNVP = 51%
Rząd odrodzenia narodowego (kraj znajduje się w kryzysie marazmie, nazwa ważna)
14 lipiec 1933 ustawa zakazująca tworzenia nowych partii,
30 czerwiec 1934 noc długich noży, SS zlikwidowało SA (Hitler wymordował najwierniejszych zwolenników, bo uważał że mogą mu zagrozić.
Hitler był kadrowany od dołu, szeroka perspektywa by dużo ludzi było a wiecach. LENI RIEFENSTAHL
ALBERT SPEER – ZOSTAŁ SKAZANY W PROCESACH NORYMBERSKICH JAKO JEDYNY NA 20 LAT. Budowa kopuły w centrum Berlina.
FASZYZM
- ruch pokonanych, rozczarowanych, spragnionych odwetu i żyjących w słabszym państwie.
- geneza faszyzmu związana jest z nazwiskiem B. Mussoliniego.
- źródłem dla faszyzmu była epoka oświecenia.
Lumpenproletariat - proletariat ludzi z marginesu społecznego: zdemoralizowanych żołnierzy.
Faszyzm włoski i niemiecki:
- Włosi byli rozczarowani. Faszyzm we Włoszech reprezentował interesy kapitału zagranicznego.
- Niemcy też byli rozczarowani. W Niemczech był to ruch żołnierzy, którzy po I w.ś. zrozumieli iż są niepotrzebni. Faszyzm w Niemczech reprezentował interesy kół ciężkiego przemysłu.
W Niemczech powstaje nazizm - narodowy socjalizm i to różni niemiecki faszyzm od włoskiego.
Faszyzm włoski
· Włoscy faszyści nawiązywali do:
- Machiavellego - "cel uświęca środki”, "ustroje oparte na zgodzie nie istniały i nie będą istnieć”,
- Hareto lub Kareto? - twierdził, że rządy rezygnujące z terroru są skazane na zagładę, wróżył upadek parlamentu, wg niego przyszłość miała należeć do ludzi nowej generacji - męskich, silnych i totalnych,
- Georges Sorel - głosił syndykalizm.
Syndykalizm - informował, iż trzeba wyodrębnić wśród robotników ich własną kulturę, a uświadomiona mniejszość może rządzić nieuświadomioną większością i ma do tego moralne prawo,
- Hegel - mówił, iż wszystko jest wtórne wobec ducha.
· Włoski faszyzm cechują:
- korporacjonizm - antagonizm, pomiędzy kapitałem a pracą, ... powinny być podporządkowany interesowi narodowymi,
- syndykalizm - budowanie własnych związków zawodowych opartych o solidaryzm społeczny, zaprzeczający teorii konfliktu.
Faszyzm niemiecki:
· Niemieccy faszyści nawiązywali do:
- Nietzsche - głosił ideę nadczłowieka, mówił że istnieje moralność panów i niewolników, czuł potrzebę zwalczania słabszych,
- Gobineau - twierdził, że jedynym czynnikiem tłumaczącym rozwój lub regres społeczny jest czystość rasowa.
- Podzielił ludzi na 3 rasy:
1. aryjska (wysoki blondyn z niebieskimi oczami)(mała zmysłowość, wysoka inteligencja, energia, honor, zmysł władzy),
2. żółta (rasa kupców)(średni wzrost, ciemne oczy, ciemne włosy)(brak fantazji, przeciętna inteligencja, wytrwałość, zdrowy rozsądek),
3. czarna (rasa kobieca, zmysłowa, obdarzona fantazją, słabą wolą, mało twórcza).
- Uważał, że historia jest historią mieszania ras. Zasługą aryjczyków jest hinduski system kastowy, początek cywilizacji rzymskiej, arystokracja rzymska i grecka.
Do tego Chamberlain(?) dodał stwierdzenie, że większość ludzi w ogóle nie ma rasy, a najczystszą rasą jest teutońska(czy temtońska) rasa wywodząca się od aryjczyków i występująca w Niemczech. Niemcy powołani są kultywować tę czynność. Wroga była rasa żydowska.
Niemieccy faszyści nawiązywali do germańskiej zasady wodzostwa oraz geopolitycznej teorii przestrzeni życiowej Hanshofer’a(?). Niemcy powinni na lądzie znaleźć przestrzeń życiową, ale mają działać wspólnie z Brytyjczykami, którzy są na morzu.
· Nazizm (faszyzm niemiecki)
- głosi ideologię wojny jako jedynej drogi zdolnej rozwijać problem przestrzeni życiowej oraz koncepcję ojczyzny w niebezpieczeństwie, ideologii wspólnego wroga. Dla potrzymania stanu wyjątkowego w państwie (ograniczenie), dla podtrzymania terroru w państwie, dla podtrzymania euforii. Powstaje teoria wspólnego wroga (Żydzi, socjaliści i komuniści, zdrajcy listopadowi, zgniły liberalizm, plutokracja narodowa). Ideologia wspólnego wroga jednoczy naród niemiecki. Hitler manipuluje szukając wspólnego mianownika.
- nazizm cechuje surowy darwinizm (w przyrodzie ciągła walka się toczy).
- naziści twierdzą, że silni rządzą, a słabsi mogą być zjedzeni.
Ustawy Nowerbeńskie (?czy chodzi o ustawy p-ko socjalistom) są p-ko Żydom niemieckim. Wg tych ustaw pozbawiono obywatelstwa, praw i opieki osoby żydowskiego pochodzenia. W 1933r. zakazano małżeństw mieszanych i usunięto z wysokich stanowisk. Aby zostać uznanym za osobę pochodzenia żydowskiego trzeba posiadać 3 dziadków pochodzenia żydowskiego.
- nazizm cechuje ideologia dyktatury, oznaczająca zasadę wodzostwa (wodzowi całe społeczeństwo jest podporządkowane). Wódz jest charyzmatycznym przywódcą - przypisuje się mu boskie i ponadludzkie cechy. Wszystko, co wódz wprowadza w życie jest doskonałe.
- nazizm jest odmianą faszyzmu.
- hasła nazizmu:
· czyn,
· walka,
· wojna.
- nazizm cechuje:
· rasizm,
· wulgarny historyzm,
· mesjanizm (wybrana rola do oczyszczenia świata z Żydów),
· antysemityzm,
· antykomunizm,
· pochwała wojny,
· propaganda (skierowana do społeczeństwa).
- III Rzesza (= Rzesza Niemiecka) - była państwem stanu wyjątkowego. Zgodnie z obowiązującym tam prawem była państwem praworządnym, lecz nie przystawała do międzynarodowych praw, bo prawo to uzasadniało postępowanie wodza i faszystów. Nastąpił zanik różnic między ustawą konstytucyjną, ustawą zwykłą a rozporządzeniem. Wola wodza stanowiła źródło prawa. Cały aparat sprawiedliwości był podporządkowany wodzowi. Norma i wola wodza była aktem woli państwa, ale jego suwerennej władzy nic nie krępowało. Wódz stał ponad prawem. Suwerenna władza to władza nie krępowana przez prawo. W państwie wyjątkowym moralne jest to, co się przypisuje w trybie nakazu władzy. Wódz decyduje o wszystkim i jest jedynym źródłem prawa i moralności. Aparat partyjny zlewa się z aparatem państwowym. Wódz jest źródłem prawa. Państwo faszystowskie organizuje czas wolny swoim obywatelom. Organizuje robotnikom wypoczynek, a młodzieży organizuje czas zapewniając jej pewien program - np. pochody, marsze (płonące pochodnie, gesty).
- Twórcą ruchu faszystowskiego w Niemczech był Adolf Hitler.
Adolf Hitler
- od dzieciństwa traktował siebie jako Niemca,
- był normalny w sensie psychicznym, ale pozbawiony wyższych uczuć, nigdy nie kochał, był masochistą lub homoseksualistą,
- miał 2 kobiety: siostrę - samobójczyni i Ewę B. (nieszczęśliwa z jego powodu). Był przystojnym, podobał się kobietom,
- miał umiejętności zastraszania i oszukiwania przeciwników.
- ojciec Alojs(?) był celnikiem i uważał, że syn też nim będzie, ojciec 3 x się żenił,
- ukończył szkołę podstawową i 4 klasy szkoły realnej i nie zrobił matury, miał zdolności do rysunków, zdawał do szkoły gdzie nie został przyjęty,
-po śmierci rodziców pracował na budowie, a potem rysował pocztówki,
- napisał głośne dzieło pt. "Mein Kamf” (Moja walka), (żaden wcześniejszy władca nie napisał dzieła),
- w 1919r. przystąpił do NSDAP, liczącej wówczas 6 osób, w ciągu 14 lat przekształcił ją w największą partię,
- 1933 -45 został niepodzielnym władcą Niemiec i zbudował najsilniejszą armię i policję w ówczesnym świecie,
- 1939-42 podbił większość Europy i część północnej Afryki,
- po wybuchu I wojny światowej był gońcem, potem starszym szeregowcem i mimo, że awanse podczas wojny były szybsze nie został doceniony,
- został zatruty gazem i wylądował w szpitalu,
- miał kilku znajomych pochodzenia żydowskiego,
- w NSDAP był szefem propagandy, potem przywódcą partii,
- w 1923r. hucz monachijski zostaje osądzony,
- w 1924r. zostaje skazany na 5 lat (nazywano go kapralem), po 9-ciu miesiącach wyszedł z więzienia, w swoim dziele pisze, że historia rozwoju rasy aryjskiej jest twórcą kultury a grupy zdolne do kontrolowania kultury to Japończycy. Silni przepędzą słabszych, trzeba słabszych niszczyć - humanitaryzm, klęską ludzkości jest zbrukanie czystości ras. Każdą bitwę można zmienić w zwycięstwo. Każda potrzeba zapładnia ludzką energię. Miłość do Niemców, nienawiść do Żydów.
- Uważał, że przegrana po I wojnie światowej nie jest winą narodu niemieckiego, lecz Żydów. Misją narodu jest oczyszczenie świata z rasy żydowskiej. W stosunku do istnienia państwa życzenia jednostki są niczym. Jednostka powinna całe swoje życzenia oddać państwu. Obowiązkiem państwa jest zakaz wydawania potomstwa. 200 tysięcy osób chorych i dziedzicznie obciążonych wyeliminowano.
- Twierdził, że rolą niemieckiej kobiety jest rodzenie dzieci (kościół, kuchnia i dzieci). Kobieta powinna rodzić synów jako przyszłych żołnierzy i córki rodzące w przyszłości żołnierzy. Kobieta to słabsza istota, która powinna mieć oparcie w mężczyźnie, powinna upiększać życie mężczyźnie. Nie powinna być chuda, bo wówczas nie będzie mogła rodzić dzieci. Największym pragnieniem kobiety jest znalezienie silniejszej istoty - czyli faceta. Lud jest tak samo słaby jak kobieta, potrzebuje wodza (Adolfa Hitlera).
- preferował boks jako sport (siła i tężyzna). Uważał, że trzeba kształcić młodzież w szowinizmie. Był przeciwnikiem germanizacji narodów podbitych.
Germanizacja ziemi - oczyszczenie ziemi z tubylców i zarządzenie kolonizatorami niemieckimi.
- Adolf uważał, że tylko ziemię da się germanizować. Demokracja germańska - wódz ma nieskrępowaną władzę.
- uważał, że demokracja parlamentarna jest instytucją rządzoną przez Żydów (dlatego potępiał parlament).
Co Adolf myślał o innych narodowościach: (1925r)
- Żydzi - pasożyci, nie mający swego państwa, należy ich zgładzić bo są wrogami narodu niemieckiego, nazwał ich socjaldemokratami i marksistami. Trzeba ich nienawidzić, bo oni nie chcą zrozumieć korekty granic.
- Słowianie, Czesi i Polacy - szkodzili Niemcom, ale nie byli tak źli jak Żydzi.
- Rosjanie- nie są zdolni do tego, by mieć własne państwo.
- Anglicy - marzył, by iść wraz z Anglią na wojnę bolszewicką. Nie lubił angielskiego parlamentu, bo twierdził, że tam rządzi mafia żydowska.
- Włosi - lubił Machiavellego.
- Francja - to śmiertelny wróg Niemców, bo Francja zyskała najwięcej po wojnie.
- kościół - wierzył i miał swojego Boga. Uważał, że wolą Boga jest walka z Żydami, bo Bóg podzielił ludzi na rasy i był antysemitą, bo wypędził Żydów. Nie krytykował chrześcijaństwa, bo 90% Niemców było chrześcijanami.
- patriotyzm - nie był patriotą tak do końca. Realizował jedynie własne cele. W 45r. był najbogatszym czł. na świecie. Nie działał dla dobra ojczyzny, tylko dla siebie.