INSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ
RADA EUROPEJSKA
Do momentu zatwierdzenia traktatu Lizbońskiego nie była prawną instytucją unijną. W 1974 roku państwa wyraziły zgodę na spotkania Rady , ale bez mocowania traktatowego.
Jednolity Akt Europejski z 1986 roku definiował Radę Europejską , ale nie jako instytucję.
W skład Rady wchodzić mają szefowie państw lub rządów oraz Przewodniczący Komisji Europejskiej oraz szefowie Ministerstw Spraw Zagranicznych państw oraz członkowie komisji.
Spotkania min. 2 razy w roku.
Dopiero traktat z Maastricht z 1992 roku określa kompetencje:
Określa strategiczne kierunki rozwoju UE
Nadaje impuls do działania organizacjom i instytucjom
Brak kompetencji ustawodawczej
Prezydencja w Radzie Europejskiej i Radzie Unii Europejskiej.
Zmiany w Traktacie Lizbońskim:
Wprowadzono stanowisko Przewodniczącego Rady Europejskiej” Prezydent UE” – wybierany na 2,5 roczną kadencję; przygotowuje posiedzenia , konkluzje Rady Europejskiej, szuka porozumień , kompromisów, formalnie reprezentuje UE na zewnątrz.
Spotkania – stałe (najczęściej czerwiec, lipiec), 2 dodatkowe(marzec, październik), nadzwyczajne ( w sytuacjach nadzwyczajnych np. kryzys ekonomiczny)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
Organ współpracy międzyrządowej, ministrowie realizują instrukcje swoich rządów. Spotkania zwoływane są w zależności od potrzeb. Prace toczą się w Radach np. Radzie Spraw Ogólnych, Radzie Spraw Zagranicznych.
Lizbona: dużą rolę odgrywa Prezydencja , przewodniczącym RUE jest szef rząd u państwa, które sprawuję Prezydencję.
Kompetencje:
Przyjmowanie bud budżetu wraz z Parlamentem , przygotowany przez Komisję Europejską
Zatwierdzanie umów międzynarodowych
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
Stanowienie prawa, wydaje akty prawne, (ale nie ma inicjatywy ustawodawczej)
Obowiązujące:
Rozporządzenia – skierowane do wszystkich państw, obowiązuje w całości, implementowane(wdrożone) do prawa krajowego
Dyrektywy – skierowane do państwa, podmiotu prawnego(np. koncernu), wskazuje cel, metody pozostawia podmiotowi.
Decyzje- skierowane do pojedynczego państwa, jednostki , a nawet osoby
Nieobowiązujące:
Zalecenia- zachęta do działania
Opinie
Podejmowanie decyzji:
Jednomyślność – przy przyjmowaniu nowych członków, ratyfikowanie umów międzynarodowych, ustanawianie unii celnej, sprawy wymiaru sprawiedliwości, polityka bezpieczeństwa i zagraniczna
Zwykła większość – w sprawach technicznych i proceduralnych 1 państwo-1głos
Większość kwalifikowana
Każde państwo ma określoną liczbę głosów ważonych. Obowiązuje system podwójnej większości- liczone wg zasady 55%państw unijnych do 60% populacji, zasada będzie obowiązywać do 2014 roku, po roku 55% do 65%
KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI – COREPER
Organ pomocniczy RE i RUE
Skład: ambasadorzy i ich zastępcy (I radca ambasady)
Kompetencje:
Przygotowuje obrady Rady Unii Europejskiej
Nadzoruje komitety i grupy eksperckie.
KOMISJA EUROPEJSKA
Jedyny obok Parlamentu organ wspólnotowy czyli reprezentuje interesy Unii , a nie poszczególnych państw. Główny organ wykonawczy z inicjatywą ustawodawczą. Obecnie skład to 27 komisarzy na czele z przewodniczącym KE.oraz wiceprzewodniczącym – wysoki komisarz ds. zagranicznych Od 1.12.2014 roku 18 komisarzy. Wybierana na 5 lat; odpowiedzialna politycznie przed Parlamentem Europejskim.. Przewodniczącego wyłania się w wyniku porozumienia państw, zatwierdza PE. Każde z państw wystawia kandydata na komisarza, który przechodzi tzw. Przesłuchania. Ostatecznie listę komisarzy ustala Przewodniczący KE.
PARLAMENT EUROPEJSKI
Do 1979 roku bez możliwości decyzji. 1979 roku pierwsze wybory powszechne , co dało mu legitymację społeczną i zwiększają się uprawnienia.
Kompetencje:
Polityka współdecydowania, jeśli akt prawny nie przejdzie przez PE to jest nieważny
Uprawnienia budżetowe
Kontrolne
Komisje śledcze.
PE pracuje w komisjach –obecnie jest ich 20. Np. ds. Petycji. Stan to 736 eurodeputowanych, Przewodniczący Martin Schulz. Przewodniczący wybierany w głosowaniu.
SĄDOWNICTWO UE:
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOSCI UNII EUROPEJSKIEJ ( nie pisać wspólnot europejskich!)
SĄD I INSTANCJI
SĄD DLA SŁUŻBY CYWILNEJ