STOSOWANA PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA – zastosowanie metod, teorii, reguł i wyników badań psychologii społecznej do zrozumienia lub rozwiązania problemów społecznych; korzenie:

• 1908 – Munsterberg – psychologiczne analizy rozpraw sądowych

• lata 30ste – Hawthorne – badania w zakładach nad warunkami pracy i zachowaniami pracowników

• 1948 – Lewin – badania w działaniu, cel – pomoc w rozwiązaniu konfliktów społecznych

obecnie: zarówno →badania w laboratorium i w terenie, jak i →zaangażowanie w prace, mające na celu wpływ na sposób doświadczania świata przez ludzi i na efekty ich działań

STOSOWANA PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA	TRADYCYJNE PODEJŚCIA BADAWCZE
orientacja na problem koncentracja na zagadnieniach takich jak →uprzedzenia etniczne i dyskryminacja →wskaźnik umieralności niemowląt	gromadzenie wiedzy dla niej samej
nastawienie na wydawanie sądów wartościujących dążenie do coraz skuteczniejszego rozwiązywania problemów społecznych praktyczne nastawienie – chęć uczestniczenia w realizacji celów społecznych konieczna jest szersza perspektywa, adaptacja/łączenie odpowiednich koncepcji teoretycznych, wyniku badań z różnych źródeł	unikanie sądów wartościujących
realizacja większości badań i zastosowań w terenie (w naturalnie pojawiających się sytuacjach)	badania laboratoryjne

W BADANIACH SPS wykorzystuje różnorodne metody:

• metody sondażowe pozwalają opisać wiedzę, postawy, zachowania związane z określonym lokalnym zjawiskiem/szerszym problemem politycznym (powszechne ubezpieczenia zdrowotne)

• metody obserwacyjne badanie uwarunkowań rzeczywistych zachowań w złożonych sytuacjach społecznych

• metody eksperymentalne/quasi-eksperymentalne schematy badań pozwalają dokładniej rozpoznać przyczyny niektórych problemów (zjawisko nietrzeźwości wśród kierowców)

• metody ewaluacji programu jego skutków i efektywności tworzy się kiedy istnieje program łagodzenia pewnych problemów społecznych

Kompetencje PRZEDSTAWICIELI SPS

• konsultant pomagający w osiąganiu pożądanych zmian w metodach/wynikach działania organizacji

→współpraca z pojedynczymi członkami organizacji, np. z kadrą kierowniczą by dostarczyć ekspertyz dot. tego, co się dzieje w organizacji

→współpraca z całymi grupami mająca na celu pomoc w modyfikacji procesów grupowych

• menadżer różnego typu organizacjach

• doradca w instytucjach publicznych/komercyjnych dostarczający informacji jak wprowadzać pożądane zmiany w celach/programach

• działacz społeczny wpływający z zewnątrz na organizację

DZIEDZINY, W KTÓRYCH STOSUJE SIĘ WIEDZĘ Z ZAKRESU PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

I WSKAŹNIKI SPOŁECZNE – miary subiektywnych, psychologicznych aspektów ludzkiego życia (np. satysfakcja z życia rodzinnego, zdrowia, pracy, standardu życia)

• korzystanie z WS (np. analiza trendów występujących w odpowiedziach na pytania zawarte w jakimś sondażu) – właściwa reakcja na nadmierne w przeszłości zainteresowania wskaźnikami makroekonomicznymi (np. wielkość PKB)

II PSYCHOLOGIA ZDROWIA – →zajmuje się postawami, przekonaniami, zachowaniami, warunkującymi stan zdrowia oraz →behawioralnymi aspektami profilaktyki, diagnostyki i terapii; →ma na celu przdłużanie ludzkiego życia i poprawianie jego jakości.

• model biopsychospołeczny – stan zdrowia czy choroby jest wynikiem interakcji czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych

BADANIA poświęcone zmianie aspektów stylu życia mających wpływ na stan zdrowia

Sfera zdrowia obejmuje zmienne społeczne i psychologiczne, wspomagające zrozumienie i modyfikowanie ludzkiego zachowania.
postrzeganie kontroli nad warunkami życia wiąże się z lepszym zdrowiem psychicznym i fizycznym
wsparcie społeczne ze strony przyjaciół/rodziny to ważny czynnik podtrzymujący zdrowie fizyczne i psychiczne; swoista ochrona przed różnymi typami stresu
wzory radzenia sobie ze stresem wpływają na zdrowie w sposób negatywny lub pozytywny
nacisk grupy środowiskowej i niska samoocena często wiążą się z podejmowaniem ryzykownych zachowań (np. sięganie po różnego typu używki)

III PROBLEMY ŚRODOWISKA – właściwości otoczenia (hałas, zatłoczenie, zanieczyszczenia środowiska) wpływają na ludzkie zachowanie, przy czym większość z nich jest produktem ludzkiego zachowania →ważne by zmniejszać ich nasilenie i rozumieć ich skutki

• przy rozwiązywaniu problemów środowiska psychologowie często są w stanie przełożyć wyniki swoich badań na praktyczne wskazówki użyteczne dla rządu/liderów biznesu

BADANIA nad wlewem na zachowanie i funkcjonowanie człowieka hałasu, zatłoczenia; badania mające na celu doprowadzenie do rozwiązania problemów związanych z naruszaniem podstawowych zasobów naturalnych (zanieczyszczenia gleb/wód/powietrza, deforestacja, kwaśne deszcze, obecność pestycydów w pożywieniu, skutki nadmiernego zużycia ropy naftowej i węgla kamiennego etc.)

IV PSYCHOLOGIA ORGANIZACJI – wyniki badań prowadzonych dl organizacji sektora publicznego i prywatnego wykorzystywano do →analizowania pracy, →tworzenia schematów pracy, →szkolenia personelu, →zrozumienia i doskonalenia metod przywództwa, →zwiększania efektywności organizacji, →doskonalenia decyzji kierowniczych

• rozwój organizacji – nazwa dla przezwyciężania problemów organizacyjnych, obejmuje: →pracę w małych grupach i →próbę wprowadzenia zmian w dziedzinie procesów grupowych, norm, postaw, zachowań; celem owych zmian jest: →poprawa wskaźników funkcjonowania organizacji i →łagodzenie występujących konfliktów

Praca dla organizacji obejmuje perswazję, która ma doprowadzić do →zmiany postaw oraz →pożądanych zmian w grupowych normach i zachowaniach.

V KWESTIE ZWIĄZANE Z EDUKACJĄ

Kompetencje psychologa społecznego w tej dziedzinie:

• tworzenie innowacyjnych programów edukacyjnych (np. wykorzystanie komputerów w nauczaniu)

• uczestnictwo w opracowywaniu technik zwiększających motywację i poprawiających poziom wykonywania zadań osób uczących się

• doskonalenie pomiarów osiągnięć

• ocenianie specjalnych programów edukacyjnych (np. nauczania początkowego)

VI KWESTIE NATURY PRAWNEJ

BADANIA:

• rzetelność zeznań naocznych świadków

• proces podejmowania decyzji przez sędziów (ławników)

• czynniki wpływające na podjęcie decyzji o warunkowym zawieszeniu kary

• postawy wobec mediacji, arbitrażu

• postawy społeczne wobec naruszania prawa

• efektywność programów mających zapobiegać popełnianiu przestępstw

VII DORADZANIE POLITYKOM RÓŻNYCH SZCZEBLI

• wątpliwości związane z zasadnością wykorzystywania wyników badań w poradnictwie politycznym

• brak pewności jak dużą wagę politycy przywiązują do porad opartych na badaniach społecznych

KULTUROWE ZAKOTWICZENIE BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH – ze względu na różnice we wzorach kultury pewne rezultaty badań psychologicznych mogą się zmieniać w zależności od różnic etnicznych, narodowościowych, rasowych, klasowych, związanych z płcią

→dlatego przed wykorzystaniem wyników badań w doradztwie politycznym (ich generalizacją na inne grupy kulturowe/narodowościowe) powinno się wykonać dodatkowe badania