Morfologia profilu glebowego

Poziom genetyczny – część profilu glebowego mniej lub bardziej wyodrębniająca się różnymi właściwościami oraz cechami zewnętrznymi, głównie odmienną barwą, powstałą w wyniku procesu glebotwórczego.

Warstwa glebowa – część profilu glebowego lub geologicznego, najczęściej o odmiennym składzie granulometrycznym, chemicznym czy mineralnym, od ograniczających ją innych warstw profilu. Powstaję w skutek np. sedymentacji.

Poziomy główne

O – poziom organiczny – zawiera > 20% substancji organicznej świeżej lub częściowo rozłożonej.

A – poziom próchniczny – tworzy się w powierzchniowej warstwie gleby. Jest ciemno zabarwiony, dzięki zawartości zhumifikowanej materii organicznej. Zawiera < 20%materii organicznej.

E – poziom wymywania (eluwialny), wytworzony bezpośrednio pod poziomem O lub A. Zawiera mniej próchnicy niż poziom A oraz mniej półtoratlenków i frakcji ilastych od poziomu bezpośrednio pod nim zalegającego. Zwykle charakteryzuje się jaśniejszą barwą niż poziomy sąsiedzkie.

B – poziom wzbogacenia – charakteryzuje go nagromadzenie półtoratlenków i materii organicznej na skutek wmywania lub akumulacji rezydualnej.

C- poziom skały macierzystej – jest stosunkowo mało zmieniony przez procesy glebotwórcze, ale wykazuje cechy wietrzenia abiotycznego.

G – poziom glejowy – to poziom mineralny wykazujący cechy silnej lub całkowitej redukcji w warunkach beztlenowych. Ma zwykle barwę stalowo – szarą, odcień niebieskawy lub zielonkawy.

P – poziom bagienny – to część profilu gleb organicznych objęta bagiennym procesem glebotwórczym.

D – podłoże mineralne

M – poziom murszenia

R – podłoże skalne

Podpoziomy

a – dobrze zhumifikowana materia organiczna. Stosuje się do poziomu głównego A np. Aa;

br – akumulacja na miejscu. Typowa dla gleb brunatnych. Stosuje się w połączeniu z poziomem głównym Bbr.

ca – akumulacja CaCO₃ .

es – eluwialne wymycie żelaza i glinu. Stosuje się do poziomu E w glebach bielicoziemnych np. Ees.

et – eluwialne wymycie frakcji ilastej. Stosuje się w glebach płowych do poziomu E np. Eet.

fe – eluwialna akumulacja żelaza, stosuje się do poziomu głównego B w glebach bielicowych i bielicach np. Bfe.

g – cechy glejowe lub poglejowe np. Eg, Bg, Cg.

gg – cechy oglejenia od wód gruntowych oznaczające się silną redukcją np. Bgg.

h – podpoziom zawierający zhumifikowaną, dobrze rozłożoną materię organiczną np. Oh, Ah, Bh.

t – iluwialna akumulacja frakcji ilastej w glebach mineralnych. Stoduje się do poziomu głównego B np. Bt w glebach płowych.

v – nieiluwialne nagromadzenie w środowisku peryglacjalnym żelaza, glinu, manganu, próchnicy np. w glebach rdzawych Bv.

MIĄŻSZOŚĆ GLEBY – sumaryczna grubość wszystkich poziomów czy warstw objętych procesami glebotwórczymi.

GLEBY CAŁKOWITE – do głębokości mnie mniejszej niż 150 cm występuje jednorodny materiał (pochodzący od tej samej skały).

GLEBY NIECAŁKOWITE – do głębokości 150 cm następuje zmiana w genezie materiału składającego się na profil.

BARWA GLEBY – określają ją związki chemiczne występujące w glebie:

• Barwa biała pochodzi od minerałów kaolinitu, wodorotlenku glinu, krzemionki, a także węglanu wapnia, gipsu i anhydrytu;

• Barwa czarna – pochodzi od związków humusowych, uwodnionego siarczku żelaza, dwutlenku manganu, magnetytu;

• Barwa czerwona i częściowo żółta związana jest głównie z połączeniami tlenków żelaza;

NOWOTWORY – skupienia związków mineralnych i organicznych powstałych w następstwie procesów typologicznych

Nowotwory żelaziste – np. poziomy rudawcowe

Nowotwory krzemionkowe – skupienie krzemionki w poziomach eluwialnych

Nowotwory węglanowe – np. laleczki lessowe

Próchniczne nacieki

DOMIESZKI – są to wszelkie substancje obcego pochodzenia, nie będące wytworem procesów glebotwórczych i typologicznych