Jama nosowa-posiada jamę węchową,wprowadza odprowadza
substraty reakcji oddychania,oczyszcza powietrze,
nawilza powietrze,ogrzewa powietrze
Jama ustna- Wprowadza/odprowadza substraty
reakcji oddychania
Gardło-Łączy krtań z
jamą ustną i nosową
Krtań-narząd głosotwórczy jego wnętrzu znajdują się
fałdy głosowe
Tchawica-Łączy płuca z krtanią, zapewnia dopływ powietrza do płuc
Oskrzela-Łączy oba płuca z tchawicą, doprowadza i
odprowadza powietrze do/z płuc
Płuca-w nich zachodzi wymiana gazowa,odpowiedzialne są
za dostarczanie tlenu i odprowadzanie co2
Oskrzeliki- położone są między oskrzelami a pęcherzykami płucnym
i zakończone są pęcherzykami, pełną funkcje transportowe
ATP- Adenozynotrójfosforan zbudowany z ademiny i rybozy
3 reszty kw. Fosforowego
Hemoglobina, oznaczana też skrótami Hb lub HGB – czerwony barwnik
krwi, białko zawarte w erytrocytach, którego zasadniczą funkcją jest
przenoszenie tlenu – przyłączanie go w płucach i uwalnianie w tkankach
Oksyhemoglobina-związek powstały z połączenia hemoglobiny z tlenem
Karbaminohemoglobina-związek powstały z połączenia
hemoglobiny i dwutlenku węgla
Karboksyhemoglobina-związek powstały z połączenia
hemoglobiny z tlenkiem węgla
Wymiana gazowa-proces, w czasie którego dochodzi do dyfuzji
gazów i ich wymiany pomiędzy całym organizmem a jego otoczeniem
(wymiana gazowa zewnętrzna) oraz pomiędzy płynami
ustrojowymi a tkankami (wymiana gazowa wewnętrzna).
Oddychanie komórkowe- jest procesem wielo etapowym I etap to glikoliza,
która zachodzi w cytoplazmie komórki i nie wymaga obecności tlenu.
Polega na spalaniu glukozy do kwasu pirogronowego z wydzieleniem energii
w ilości 2 cząsteczek ATP.Kolejne etapy zachodzą w mitochondriach i
wymagają obecności tlenu ponieważ tylko w warunkach tlenowych kwas
pirogronowy może ulec całkowitemu utlenieniu do dwutlenku węgla i
wody z wydzieleniem 34 cząsteczek ATP
Oddychanie komórkowe-proces polegający na utlenianiu biologicznym czyli
odłączaniu atomów wodoru(albo tylko elektronów od substratu organicznego.
Towarzyszy mu uwalnianie energii
Wentylacja płuc-polega na rytmicznym,naprzemiennym wciąganiu powietrza
do płuc(wdech i wydech)przy czym wdech jest aktem czynnym a wydech biernym
Glikoliza- pierwszy etap oddychania komórkowego odbywający się w cytoplazmie
bez udziału tlenu.Polega on na rozpadzie glukozy na dwie cząsteczki
trójweglowego kwasu pirogronowego.Proces ten jest ciągiem złożonych
reakcji katalizowanych przez enzymy
Cykl Krebsa-(cykl kwasu cytrynowego,cykl kwasów trój karboksylowych)-szereg
reakcji w których acetylo-CoA jest przekształcany do dwutlenku węgla i
atomów wodoru oraz powstają zredukowane nukleotydy NADH2 i FADH2
a) oddychanie beztlenowe:
Podstawowy substrat: Glukoza
Stopień utleniania substratu oddechowego: Niewielki
Końcowy akceptor wodorów (bądź samych elektronów): Pirogronian
Produkty utleniania: Alkohol lub kwas organiczny
Liczba uwalnianych moli ATP z utleniania jednego mola glukozy: 4 ATP
Zysk energetyczny z utleniania jednego mola glukozy: 2 ATP
Etapy procesu: Glikoliza + redukcja jej produktu
Miejsce zachodzenia procesu: Cytoplazma podstawowa
b) oddychanie tlenowe:
Podstawowy substrat: Glukoza
Stopień utleniania substratu oddechowego: Całkowity
Końcowy akceptor wodorów (bądź samych elektronów: Tlen atmosferyczny
Produkty utleniania: Dwutlenek węgla i woda
Liczba uwalnianych moli ATP z utleniania jednego mola glukozy: 38 ATP
Zysk energetyczny z utleniania jednego mola glukozy: 34 ATP
Etapy procesu: Glikoliza, utlenianie pirogronianu do aktywnego octanu,
cykl Krebsa, łańcuch Oddechowy
Miejsce zachodzenia procesu: Cytoplazma podstawowa i mitochondria
Uzależnienie-nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub
zażywania jakiejś substancji
Palenie tytoniu to najpowszechniejsze uzależnienie na świecie
Farmakologiczne-od nikotyny która wywołuje biologiczne uzależnienie u osób
mających z nią kontakt(nabyta silna potrzeba zażywania nikotyny odczuwana
jako szereg dolegliwości fizycznych np.
Bóle,biegunki,wymioty,uczucie zimnna,drżenie mięśni,bezsenność
Psychologiczne o charakterze behawioralnym i społecznym(nabyta silna potrzeba
stałego wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji
Mechanizm wentylacji płuc
1. Powietrze z tlenem jest pobierane do płuc podczas wdechu.
2. Naczynia krwionośne oplatające pęcherzyki płucne oddaje do tych pęcherzyków
dwutlenek węgla a pobierają tlen, który jest transportowany do tkanek.
3. Podczas wydechu usuwany jest z organizmu dwutlenek węgla,
para wodna i niewykorzystany tlen.
4. Wdechy i wydechy zachodzę nieświadomie (chociaż mamy wpływ na ich
częstotliwość) dzięki różnym mięśniom, np. przepona i mięśnie międzyżebrowe.
Choroby układu oddechowego
zakaźne- zaziębienie-wirus,zapalenie oskrzeli-bakterie/wirusy,
zapalenie płuc-drobnoustroje-bakterie i wirusy,grypa-wirus,
grużlica-proątek gruźlicy
zawodowe-pylica astma-wdychanie pyłów,azbestoza,rozedma płuc
cywilizacyjne-alergia-alergeny
Palenie jest bardzo nie zdrowe ponieważ wywołuje wiele chorób które mogą
skończyć się śmiercią(np rak płuc,astma)oraz powoduje inne nie pożądane skutki
(np. stwardnienie rozsianie,udar mózgu,słaby wzrok,nieświeży oddech,słaby słuch
,alergiczny niezyt nosa,brzydka cera,zawał serca,wzrost ciśnienia,
impotencja,przebarwienia na skórze,