Parki Narodowe

obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe !!!

Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów,

tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych,

przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia

zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt

lub siedlisk grzybów (powołuje minister ds. środowiska[Rada Ministrów])

W Polsce istnieją 23 parki narodowe:

Woliński Park narodowy

Słowiński Park Narodowy

Park Narodowy „Bory Tucholskie”

Drawieński Park Narodowy

Park Narodowy „Ujście Warty”

Wielkopolski Park Narodowy

Karkonoski Park Narodowy

Park Narodowy Gór Stołowych

Ojcowski Park Narodowy

Babiogórski Park Narodowy

Tatrzański Park Narodowy

Gorczański Park Narodowy

Pieniński Park Narodowy

Magurski Park Narodowy (woj. Podkarpackie)

Bieszczadzki Park Narodowy ( woj. Podkarpackie)

Roztoczański Park Narodowy

Poleski Park Narodowy

Świętokrzyski Park Narodowy

Kampinowski Park Narodowy

Białowieski Park Narodowy

Narwiański Park Narodowy

Biebrzański Park Narodowy

Wigierski Park Narodowy

Planowane PN: Turnicki, Mazurski, Jurajski

Rezerwat Przyrody:

obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi (tworzy wojewoda)

W rezerwatach może być wprowadzona ochrona ścisła i całkowita.

Ochrona ścisła - polega na całkowitym i trwałym zaniechaniu bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów, składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków- całoroczną ochroną należących do niej osobników i stadiów ich rozwoju.

Ochrona częściowa-polega na ochronie gatunków roślin, zwierząt, grzybów, dopuszcza możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części.

W Polsce jest 1407 rezerwatów, w woj. Podkarpackim-93.

Wśród polskich rezerwatów można wyróżnić następujące rodzaje:

faunistyczne (10%)

florystyczne (11,9%)

krajobrazowe (7,9%)

leśne (50,2%)

torfowiskowe (10,2%)

wodne (2%)

przyrody nieożywionej (5,1%)

stepowe (2,5%)

słonoroślowe (0,3%)

Park Krajobrazowy

obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju (wojewoda)

W Polsce jest obecnie 120 parków, w woj. Podkarpackim:

Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy

Czarnorzecko-Strzyżowski

Jaśliski Park Krajobrazowy

Park Krajobrazowy Doliny Sanu

Park Krajobrazowy Gór Słonnych

Park Krajobrazowy Lasy Janowskie

Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego

Południoworoztoczański Park Krajobrazowy

Park Krajobrazowy Pasma Brzanki

Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej

Obszary Chronionego Krajobrazu

obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

Wyznaczanie Obszaru chronionego krajobrazu następuje na drodze rozporządzenia wojewody lub przez radę gminy

Teren obejmowany tą formą ochrony powinien umożliwiać zaspokajanie potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnić funkcję korytarza ekologicznego. Korytarz ekologiczny to obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt i grzybów, ponieważ umożliwiają przemieszczanie się zwierzętom w różnych celach, m.in.: rozmnażania, zdobywania pokarmu, poszukiwania nowych siedlisk.

W Polsce jest 445 obszarów chronionego krajobrazu, w woj. Podkarpackim 17:

- Wschodniobeskidzki

- OChK Beskidu Niskiego

- Czarnorzecki

- Przemysko-Dynowski OChK

- Sieniawski

- Roztoczański OChK

- Jastrząbsko-Żdżarski OChK

-OChK Pogórza Strzyżowskiego

- OChK Pogórza Ciężkowickiego

- Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski

- Sokołowsko-Wilczowolski

- Hyżniańsko-Gwoźnicki OChK

- Kuryłowski OChK

- Brzóźniański

- Zmysłowski

- Strzyżowsko-Sędziszowski OChK

- Przecławski OChK

Sieć obszarów NATURA 2000

obejmuje obszary specjalnej ochrony ptaków i specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszar NATURA 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych formami ochrony przyrody.

Na obszarach NATURA 2000 zabrania się podejmowania działań mogących w znaczny sposób pogorszyć stan siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także z znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar NATURA 2000

W 1979 r. podpisana została Dyrektywa Ptasia, a w 1992 r. Dyrektywa Siedliskowa, która zobligowała wszystkie państwa członkowskie do stworzenia spójnej Europejskiej Sieci Ekologicznej, specjalnych obszarów ochrony, noszących nazwę NATURA 2000.

W Polsce istnieje obecnie 80 obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO), oraz 184 specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), w woj. Podkarpackim:

Pomniki przyrody

pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej , naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami , wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lun obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Stanowiska Dokumentacyjne

Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym oraz dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych , nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.

Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.

W Polsce jest 115 stanowisk dokumentacyjnych

Użytki Ekologiczne

Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej-naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.

W Polsce jest 6177 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 42,641 tys. ha.

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne

(Wszystkie indywidualne formy ochrony przyrody powstają w drodze rozporządzenia wojewody lub rady gminy.