24. Pierwsze państwa słowiańskie

Państwo Samona

W VI-VIII wieku nie istniało żadne państwo słowiańskie; ludy słowiańskie żyły raczej w obcych państwach: Bizancjum, imperium Awarów, Bułgaria, Bawaria, Frankowie;

W niektórych miejscach dochodziło jednak do koncentracji władzy; Słowianie mieszkający na terenach Czech zrzucili panowanie Awarów, wykorzystując ich klęskę pod Konstantynopolem w 626 roku oraz antykwarską politykę Dagoberta I; na króla wybrali frankijskiego kupca Samona;

Ich państwo stało się lokalną potęgą; wokół niego zaczęły funkcjonować inne państwa słowiańskie; w 631 roku pobili nawet Franków; po 658 roku państwo Samona znika ze źródeł; prawdopodobną przyczyną tego był fakt, że było ono zlepkiem plemion i się rozpadło;

Wielkie Morawy

Na przełomie VIII i IX wieku upadło imperium awarskie; powstała pustka polityczna, na której mogły rozwijać się słowiańskie ośrodki władzy; wzbudziło to także zainteresowanie państwa Franków, które chciało skierować swoją ekspansję na te tereny;

Najpotężniejszym słowiańskim ośrodkiem władzy, który powstał w IX wieku były Morawy, lud osiadły nad rzeką Morawą; ich pierwszym znanym władcą był Mojmir I; zdołał on zdobyć Nitrę; po jego śmierci Frankowie zaostrzyli swoją politykę wobec Moraw; na tronie osadzili Rościsława (946-970); ten jednak starał się utrzymać niezależność państwa i jego panowanie odznaczało się walką z państwem wschodniofrankijskim; wpadł w pułapkę zorganizowaną przez bratanka Świętopełka i dostał się w ręce Ludwika Niemieckiego; oślepiono go i zmarł w niewoli;

Później Frankowie pojmali Świętopełka i starali się rządzić bezpośrednio na Morawach; ludność podniosła jednak bunt, więc Świętopełk został uwolniony i oddano mu władzę;

Świętopełk Wielki starał się utrzymać niezależność państwa oraz poprawne stosunki z królestwem wschodniofrankijskim; w ten sposób zyskał wolną rękę do dalszej ekspansji; zajął obszar Słowacji, Czech;

Chrześcijaństwo zaczęło przenikać na Morawy na początku IX wieku; w latach trzydziestych zostało przyjęte oficjalnie; pierwszymi misjonarzami byli duchowni z Bawarii i Akwilei; państwo morawskie należało do metropolii salzburskiej, Morawy należały do diecezji w Pasawie a Nitra w archidiecezji w Salzburgu; Rościsław starał się uzyskać niezależność kościelną; Stolica Apostolska nie wyraziła jednak na to zgody; wtedy król poprosił Konstantynopol o przysłanie duchownych;

W 863 roku przybyli bracia Cyryl i Metody, Grecy dobrze znający język słowiański; przystąpili oni do tłumaczeni na ten język tekstów biblijnych i liturgicznych; po szybkiej śmierci Cyryla, Metody kontynuował jego dzieło;

Ich działalność zyskała poparcie papieży Hadriana II i Jana VIII; Stolica Apostolska uznała, że wolno tłumaczyć teksty liturgiczne na język słowiański; po śmierci Cyryla, papież ustanowił metropolię dla Moraw i wszystkich krajów słowiańskich; na jej czele stanął Metody, którego podniesiono do rangi arcybiskupa; po śmierci Metodego, dzieło braci załamało się; papież Stefan V cofnął zgodę na używanie języka słowiańskiego; także król Świętopełk skłaniał się ku łacinie;

Uczniowie Metodego zostali wypędzeni a metropolia morawska utrzymała się do upadku państwa wielkomorawskiego;

Po śmierci Świętopełka państwo zostało podzielone między jego synów: Mojmira II i Świętopełka II; Morawami zaczęły targać walki wewnętrzne; państwo nie miało siły obronić się przed najazdem Węgrów i upadło;