Gdańsk, 31.10.13

Grupa: piątek 7:30

Suchocka Paulina
Pacholska Katarzyna
Węsierska Kamila
Pietrzak Kornel
Radomski Przemysław
Sieracka Karolina [e-mail]
Sokołowska Agata
Parcheta Paulina
Surówka Joanna
Skotarek Emila
Troch Anna

data wykonania: 25.10.13

data oddania sprawozdania: 31.10.13

korekta I: 4.11.13

SPRAWOZDANIE

Wykonanie i przetwórstwo mieszanek gumowych zawierających różne zmiękczacze oraz pomiar odporności na ścieranie oraz odporności na rozdzieranie wulkanizatów.

CZĘŚĆ TEORETYCZNA

1. Charakterystyka surowców(Autor: Emilia Skotarek)

1. Kauczuk naturalny substancja otrzymywana z soku mlecznego (lateksu) roślin kauczukodajnych - drzew, krzewów lub roślin zielnych. Obecnie najbardziej cenione są drzewa kauczukowca brazylijskiego (Hevea brasiliensis), uprawiane w Azji Południowo-Wschodniej. Z chemicznego punktu widzenia, głównym składnikiem kauczuku naturalnego jest poliizopren a dokładnie jeden z jego izomerów cis-poli(1,4-izopren) o masie cząsteczkowej do 450 tys.  Kauczuk naturalny ma niewielkie wartości tłumienia mechanicznego, nie jest olejoodporny i musi być stabilizowany przeciw działaniu ozonu. Kauczuk naturalny rozpuszcza się w węglowodorach alifatycznych i aromatycznych oraz w węglowodorach chlorowanych.  Stosowany jest głównie do produkcji osnowy i bieżnika opon samochodowych, taśm przenośnikowych, wykładzin gumowych, węży oraz obuwia. Dużą gamę artykułów wykonanych z kauczuku naturalnego stanowią wyroby lateksowe, do których zaliczamy rękawiczki, balony, smoczki, kleje, oraz podkłady dywanów [1,2].

poprawny zapis [1,2]. – proszę pamiętać, że kropkę stawia się za nawiasami

1. Kwas stearynowy organiczny związek chemiczny, jeden z nasyconych kwasów tłuszczowych, składnik tłuszczów. Otrzymuje się go w wyniku hydrolizy tłuszczów zwierzęcych w wysokiej temperaturze i pod zwiększonym ciśnieniem. Jest używany do produkcji świec, kredek świecowych, mydeł, kosmetyków, leków oraz do zmiękczania gumy. W przemyśle gumowym służy głównie jako zmiękczacz, spełnia rolę aktywatora przyspieszaczy i dyspergatora napełniaczy. Kwas ten sprzyja równomiernemu rozprowadzeniu sadzy i innych składników w całej masie mieszanki. Ma kilka pobocznych funkcji – jako przedstawiciel zmiękczaczy smarujących nadaje powierzchni gumy atrakcyjny wygląd i połysk [2,3].

2. Tlenek cynku (II)- białe, nierozpuszczalne w wodzie, amfoteryczne ciało stałe. Stosowany jest jako dodatek do farb i lakierów jako pigment, w kosmetyce i ceramice oraz jako wypełniacz i stabilizator gumy, kauczuku i tworzyw sztucznych, do produkcji mas izolacyjnych, zasypek, środków do impregnacji drewna. Także jako aktywator, zawsze w parze z kwasem np. stearynowym [3].

3. Stabilizator AR chemicznie jest to N-fenylo-1-naftyloamina. Jest to ciało stałe, całkowicie nierozpuszczalne w wodzie. Podstawową funkcją stabilizatora jest chronienie przed działaniem wolnych rodników. Gumy, zwłaszcza te zawierające składniki nienasycone, są podatne na ataki utleniaczy, które powodują starzenie gumy – na przykład jej pękanie. Stabilizator znacząco przedłuża jej żywotność [2,4].

4. Przyspieszacz T – inaczej TMTD, chemicznie jest to dwusiarczek czterymetylotiuramu. Należy do grupy ditiokarbaminianów, które charakteryzują się rozpuszczalnością w wodzie, niską toksycznością dla człowieka. Przyspieszacze wulkanizacji to składniki mieszanki gumowej przyśpieszające reakcje wulkanizacji umożliwiając przeprowadzenie jej w krótszym czasie i w niższej temperaturze, co ma duże znaczenie ekonomiczne dla całego procesu. Przyspieszacze wywierają również dodatni wpływ na fizyczne własności wulkanizatów i opóźniają ich starzenie. Przyspieszacze zmniejszają zużycie siarki elementarnej przy wulkanizacji, umożliwiają wulkanizacje wyrobów grubościennych oraz zmniejszają niekiedy zużycie środków przeciwstarzeniowych [2,5].

5. Kaolin- skała osadowa zawierająca w swym składzie głownie kaolinit, również mikę i kwarc. Kaolin powstaje na skutek wietrzenia skał magmowych, metamorficznych i osadowych. Jest „tłusty” w dotyku. Barwa kaolinu jest biała, szara, żółtawa do brunatnej lub błękitnawa. Jest powszechnie stosowany do mieszanek gumowych. Kaolin jest aktywnym napełniaczem. Ułatwia wymieszanie regeneratu i innych składników mieszanki gumowej oraz zwiększa odporność wulkanizatów na działanie olejów [2,6].

6. Olej maszynowy- otrzymywany jest z selektywnie rafinowanych destylatów olejowych, uzyskiwanych z przeróbki ropy naftowej. Ma wysoką temperaturę krzepnięcia. Olej maszynowy przeznaczony jest do smarowania lekko lub średnio obciążonych elementów roboczych maszyn i urządzeń przemysłowych np. łożyska, prowadnice, przekładnie mechaniczne, wrzeciona [7].

7. Olej lniany- olej ten otrzymywany jest przez tłoczenie na zimno nasion lnu zwyczajnego. Ma żółtą barwę i intensywny, cierpki zapach. Znany już w starożytnym Egipcie, do niedawna szeroko wykorzystywany do celów spożywczych i przemysłowych. Jako tłuszcz jadalny stracił na znaczeniu ze względu na stosunkowo wysoką cenę i specyficzny smak. Jako surowiec przemysłowy olej lniany był wykorzystywany ze względu na zdolność polimeryzacji pod wpływem światła i tlenu atmosferycznego. Jako zmiękczacz jest rzadko stosowany. Olej ten stosuje się w mieszankach ebonitowych w celu obniżenia skurczu ebonitu podczas wulkanizacji [2,8].

8. Siarka - obecnie siarka elementarna jest najpowszechniej stosowaną w przemyśle gumowym substancją wulkanizującą nienasycone kauczuki dienowe. Siarka należy do substancji, które w stanie wolnym tworzą wiele odmian alotropowych, o ograniczonej odporności na zmiany temperatury. Najbardziej rozpowszechnioną, trwałą w temperaturze pokojowej odmianą alotropową siarki jest odmiana α, nazywana siarką rombową. Jest to siarka krystaliczna, występująca w postaci żółtych kryształów układu rombowego (ośmiokąty), której struktura cząsteczkowa składa się z ośmiu atomów siarki połączonych w pierścień. W celu uzyskania technicznych wyrobów gumowych o wysokiej elastyczności, optymalna ilość siarki wynosi 0,25-5 cz. wag. Natomiast twardy materiał gumowy ebonit, w którym wszystkie nienasycone wiązania zostają podczas wulkanizacji wysycane siarką, wymagają użycia siarki, której ilość zawiera się w zakresie 25-40 cz. wag [9].

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA

1. Przebieg ćwiczenia( Autor: Węsierska Kamila, Suchocka Paulina, Troch Anna)

Wykonanie ćwiczenia rozpoczęliśmy od naważania komponentów potrzebnych do sporządzenia mieszanek gumowych.

Obie mieszanki zawierały poniżej wymienione surowce w ilościach podanych w tabeli.

Tabela 1. Skład mieszanki kauczukowej z dodatkiem oleju maszynowego

MIESZANKA NR 1
SUROWCE
Kauczuk naturalny
Kwas stearynowy
Tlenek cynku (II)
Stabilizator AR
Przyspieszacz T
Kaolin
Olej maszynowy
Siarka

Tabela 2. Skład mieszanki kauczukowej z dodatkiem oleju lnianego

MIESZANKA NR 2
SUROWCE
Kauczuk naturalny
Kwas stearynowy
Tlenek cynku (II)
Stabilizator AR
Przyspieszacz T
Kaolin
Olej lniany
Siarka

Po odważeniu wszystkich komponentów do oddzielnych pojemników, kauczuk naturalny umieszczamy na obracających się wałach walcarki. Walcarka ta jest typu otwartego, a parametry jej podane są na załączonym zdjęciu (rys.1).

Rys.1 Parametry walcarki.

Pod wpływem sił ścinających zachodzi wstępne uplastycznianie materiału. Następnie dodajemy w przedstawionej kolejności w tabeli surowce: kwas stearynowy, tlenek cynku (II), stabilizator AR i przyspieszacz T. W trakcie dodawania składników stopniowo zwiększamy i zmniejszamy szczelinę między walcami. Walce urządzenia nieustannie obracają się w przeciwnych kierunkach, a kauczuk na jednym z walców jest co chwile nacinany i przekładany dla uzyskania lepszego rozmieszania komponentów. Podczas tej czynności regulujemy także odstęp między walcami. Po odpowiednim zmieszaniu surowców otrzymana mieszankę dzielimy na dwie części, równo po 131,0g z czego do jednej dodajemy na przemian olej maszynowy i siarkę- zapewnia to lepsze rozprowadzenie surowców ( jest to mieszanka, do której dodaliśmy barwnik czerwony), a do drugiej olej lniany i siarkę (ta mieszankę zabarwiliśmy na kolor niebieski).

Podczas dodawania kwasu stearynowego i tlenku cynku zaobserwowaliśmy na materiale uwalniające się powietrze, na co wpływ ma tworzenie się soli czwartorzędowej w trakcie procesu.

Po uzyskaniu obu mieszanek różniących się rodzajem użytego zmiękczacza, wycinamy określone formy z materiału. Z każdej mieszanki wycinamy pasek w kształcie prostokąta o wadze około 40g i umieszczamy go w odpowiedniej formie. Formy zostały wcześniej posmarowane wodą z mydłem z obu stron, w celu zapobiegania przyklejenia się próbki do formy oraz rozgrzane. Z obu mieszanek wycinamy też krążki o średnicy około 6cm i wadze około 20g i również umieszczamy je w formie. Do dwóch form prostokątnych wkładamy jedną czerwoną i jedną niebieską mieszankę, a do formy z krążkami po dwa krążki każdego koloru. Podczas wulkanizacji temperatura wynosiła 144^oC a ciśnienie 50 kG/cm². Pierwszą połowę wulkanizatów wyjęliśmy po 15 minutach a następne po 20 minutach. Prasa jest urządzeniem z dwiema półkami i trzema strefami grzania. Do najważniejszych parametrów podczas procesu wulkanizacji należą: ciśnienie, temperatura, czas i sposób prowadzenia wulkanizacji. Powstałe wulkanizaty były jednorodne, klarowne bez widocznych pęcherzyków lub śladów łączenia części gumy. Po ochłodzeniu próbek do temperatury pokojowej. Wulkanizaty poddaliśmy pomiarom twardości w skali Shore’a A oraz odbojności.

1. Wykonanie oraz pomiary właściwości wulkanizatów

2.1 Parametry wulkanizacji oraz technika wulkanizacji.(Autor: Kornel Pietrzak)

Parametry wulkanizacji:

czas: 15 min

temperatura: 145ºC

ciśnienie: 50MPa

Technika wykonania wulkanizatów

Naważa się odpowiednie ilości poszczególnych składników. Kauczuk podgrzewa się nieco w suszarce aby ułatwić jego dalszą obróbkę na walcarce (jego lepkość spada), pozostałe składniki w odpowiednich naczyniach ustawia się w kolejności takiej jakiej mają być dodawane na walcarkę. Najczęściej jest to kolejność następująca: kauczuk, substancje ułatwiające przetwórstwo np. kwas stearynowy i teraz na przemian stabilizatory, aktywatory, wypełniacze ze zmiękczaczami, żeby ułatwić dyspersję. Na koniec dodaje się siarkę lub inny wulkanizator. Kolejność tą można uzasadnić w następujący sposób. Trzeba uplastycznić kauczuk, ponieważ na początku ma dosyć sztywną konsystencję. Podczas jego wstępnej obróbki na walcach siłą ścinania niszczone są wiązania w kauczuku w wyniku czego staje się bardziej plastyczny i lepiej „przyjmuje” kolejne składniki. Dodawanie kolejnych składników i ich dyspersja w mieszance musi być przeprowadzona w sposób możliwie optymalny pod kątem ekonomicznym czyli możliwie szybko, ponieważ walcarka zużywa niebanalne ilości energii podczas pracy. Dlatego dodaje się zmiękczacze i napełniacze na przemian. Dodatek siarki ma miejsce na koniec, ponieważ, jeżeli zrobiono by to wcześniej proces sieciowania zaszedłby jeszcze na walcach, czego nie chcemy. Z tego też powodu walce od wewnątrz są nieustannie chłodzone, bo w przeciwnym wypadku w obliczu tak dużych sił tarcia w masie mieszanki bardzo szybko ogrzałaby się do wysokiej temperatury. Każdy kolejny składnik w miarę możliwości jest dodawany po dobrej dyspersji poprzedniego. Po dodaniu siarki i stwierdzeniu, że mieszanka jest już gotowa, formuje się ją na taką grubość aby była wygodna do włożenia do formy. Formy smaruje się środkiem ułatwiającym odklejanie wulkanizatu od jej powierzchni. Mieszankę gumową naważa się w ilości odpowiadającej objętości formy z minimum 10% nadlewem, układa się w optymalny sposób w gorącej formie (możliwie tak żeby nie było zagięć, należy wziąć to pod uwagę przy naważaniu) i formę wkłada się do prasy wulkanizacyjnej która jest termostatowana. Uruchamia się prasę i odmierza odpowiednią ilość czasu. Po zakończeniu wulkanizacji, formę wyjmuje się, wulkanizaty wyjmuje się z formy i studzi. Zanim się wykona badania wulkanizatu powinien on „odleżeć” co najmniej kilka godzin aby ustaliły się jego parametry.

2.2. Pomiar twardości materiału. (Autor: Suchocka Paulina)

Do pomiaru twardości poszczególnych próbek wykorzystaliśmy twardościomierz Zwick-Roell badający twardość w skali A. Użyliśmy urządzenia o takiej skali, ponieważ przeznaczone jest ono do oznaczania twardości materiałów miękkich tj. guma. W celu dokonania pomiaru twardości mieszanek gumowych, każdą próbkę umieszczaliśmy na stabilnym podłożu i za pomocą wgłębnika zamocowanego w twardościomierzu dociskaliśmy materiał. Wówczas ustala się równowaga między naciskiem sprężyny, a reakcją tworzywa. Otrzymany wynik na urządzeniu odczytaliśmy i zapisaliśmy w tabeli podany w stopniach Shore’a (o-100). Takiego pomiaru dokonywaliśmy 10-krotnie dla każdej próbki.

Tabela 3. Wyniki pomiarów twardości aparatem Shore`a A.

L.p.	Twardość próbki z olejem maszynowym [°Sh A]
	15 min
1	38,9
2	38,7
3	39,1
4	39,1
5	38,9
6	39,2
7	38,9
8	39,6
9	39,1
10	39,2
Średnia	39,07
odchylenie standardowe	0,2
Wynik	39,1−^+0,2

Tabela 4. Wyniki pomiarów twardości aparatem Shore`a A.

L.p.	Twardość próbki z olejem lnianym [°Sh A]
	15 min
1	40,4
2	39,9
3	40,2
4	40,5
5	40,7
6	40,6
7	40,2
8	40,3
9	40,4
10	40,5
Średnia	40,37
odchylenie standardowe	0,2
Wynik	40,4−^+0,2

W zależności od składu mieszanki generalnie wulkanizat ma tendencje do zmniejszania twardości wraz z wydłużeniem procesu wulkanizacji. Wynika to prawdopodobnie z regresji procesu wulkanizacji.

2.3. Badanie wytrzymałości przy rozciąganiu(Autor: Parcheta Paulina)

Dla zbadania odporności na rozerwanie przygotowano cztery cienkie prostokątne próbki mieszanek z których dwie były mieszankami kauczukowymi ze zmiękczaczem w postaci oleju maszynowego (kolor czerwony) oraz dwie w których skład wchodził olej lniany (kolor niebieski).

Proces wulkanizacji prowadzono dla dwóch różnych mieszanek przez 15 minut i dla dwóch pozostałych przez 20 minut.

Po ostygnięciu wulkanizatu wycięto z każdej próbki po jednym wiosełku do badania odporności na rozciąganie. Przed umieszczeniem próbek w maszynie zostały one trzykrotnie zwymiarowane a z pomiarów wyciągnięto średnie. Mierzono szerokość oraz grubość wiosełka (na środkowej, wąskiej jego części).

Tabela 5. Wyniki pomiarów .

nazwa próbki	grubość [mm]	szerokość [mm]
	pomiar I	pomiar II
20 o.m.	2,09	2,07
20 o.l.	2,08	2,07
15 o.l.	1,99	2
15 o.m.	2,12	2,15

Objaśnienia symboli:
20 o.m. – próbka wulkanizatu, w którego skład wchodził olej maszynowy, a wulkanizacja trwała 20 minut;
20 o.l. – próbka wulkanizatu, dla której proces wulkanizacji prowadzono 20 minut a zmiękczaczem dodanym do mieszanki był olej lniany;
15 o.m. – 15 minut wulkanizacji, zmiękczacz – olej maszynowy;
15 o.l. – 15 minut wulkanizacji i olej lniany jako zmiękczacz.

Badanie przeprowadzana na maszynie Zwick/Roell Z020. Końce zabezpieczone zostały papierem ściernym, chroniącym przed wyślizgiwaniem się materiału. Próbka musiała być umieszczona prosto do kierunku rozciągania, a także musiała być delikatnie naprężona. W innym przypadku można otrzymać zafałszowane wyniki. Aby wykonać pomiar w programie komputerowym zapisywaliśmy odpowiednią serię, podając odpowiednie parametry próbki (szerokość i grubość). Pomiar wykonywaliśmy przy maksymalnej prędkości rozciągania, mianowicie 500 mm/min. Zazwyczaj prędkość ta jest znacznie niższa.

Dokonaliśmy pomiaru 4 próbek w formie wiosełek. Po zbadaniu każdej z próbek zmierzono odkształcenia trwałe przy rozerwaniu na podstawie pomiaru długości środkowej części wiosełka, zaznaczonej wcześniej długopisem. Pierwsza próbka zerwała się w środkowej części materiału, co jest prawidłowym zjawiskiem. Nastąpiło wydłużenie materiału z 25mm do 30,5mm. Kolejna próbka podczas rozciągania uległa zerwaniu poniżej środka materiału, co może wskazywać na jej osłabienie w tej części bądź jej uszkodzeniu, np. przecięciu. Obserwujemy wydłużenie tej próbki z 25mm do 27,94mm. Trzecia i czwarta próbka również uległy rozerwaniu u podnóża wiosełka, a ich wydłużenia wynoszą odpowiednio z 25mm do 30,8mm oraz 29,5mm.

próbka 1 – 15 o.m.
próbka 2 – 20 o.m.
próbka 3 – 20 o.l.
próbka 4 – 15 o.l.

Tabela 6. Zestawienie wyników trwałego wydłużenia po rozerwaniu każdej z próbek.

próbka	długość środkowej części wiosełka [mm]	wartości bezwzględnego odkształcenia trwałego po zerwaniu: Δl=lx-lo [mm]
	przed zerwaniem: lo	po zerwaniu: lx
1	25	30,5
2	25	27,94
3	25	30,8
4	25	29,5

Spostrzeżenia:

Największą wartość odkształcenia trwałego po zerwaniu osiągnęła próbka, w której jako zmiękczacz zastosowano olej lniany a wulkanizację prowadzono 20 minut. Najmniejszą zaś wartość odkształcenia trwałego osiągnęła próbka wulkanizowana 20 minut ze zmiękczaczem jakim był olej maszynowy. Różnica trwałego odkształcenia między próbką z olejem lnianym wulkanizowaną 15 minut a próbką z olejem lnianym wulkanizowaną 20 minut jest niewielka. Natomiast już różnica między odkształceniem trwałym dla próbek z olejem maszynowym wulkanizowanych w czasie 15 i 20 minut jest dużo większa – prawie połowa wartości.

Poniższe wykresy przedstawiają zależności pomiędzy siłą przyłożoną do rozerwania próbki a jej wydłużeniem.

próbka 1 – 15 o.m.
próbka 2 – 20 o.m.
próbka 3 – 20 o.l.
próbka 4 – 15 o.l.

Rys. 2. Zależność wydłużenia od siły przyłożonej do próbki 1.

Rys. 3. Zależność wydłużenia od siły przyłożonej do próbki 2.

Rys. 4. Zależność wydłużenia od siły przyłożonej do próbki 3.

Rys. 5. Zależność wydłużenia od siły przyłożonej do próbki 4.

Wszystkie wyniki zestawiono w tabeli nr 7 Przedstawia ona wartość siły jakiej użyto do zerwania każdej z próbek.

Tabela 7. Wartość siły przyłożonej do próbki.

Podseria	F max N/mm^2	wydłużenie %
15om	13,63	1080,11
20om	11,24	1083,54
20ol	14,03	1180,08
15ol	12,71	1053,91

Wnioski:

- wydłużenie czasu wulkanizacji skutkuje zwiększeniem wytrzymałości na rozciąganie dla próbki z olejem lnianym, natomiast dla próbki z olejem maszynowym wydłużenie czasu nie skutkuje ani spadkiem ani wzrostem wytrzymałości,

- największą siłę potrzebną do zerwania wiosełka przyłożono podczas pomiaru wytrzymałości na zerwanie próbki, w której zmiękczaczem był olej lniany, a wulkanizacja trwała 20 minut, próbka osiągnęła przy tym największe wydłużenie,
- najmniejszą siłę potrzebną do zerwania wiosełka przyłożono podczas pomiaru wytrzymałości na zerwanie próbki, w której zmiękczaczem był olej maszynowy, a wulkanizacja trwała 20 minut, próbka osiągnęła przy tym wydłużenie o wartości przybliżonej do próbki wulkanizowanej 15 minut,
- wartość siły potrzebnej do zerwania próbki z olejem maszynowym maleje wraz ze wzrostem czasu wulkanizacji próbek,
- wartość siły potrzebnej do zerwania próbki ze zmiękczaczem w postaci oleju lnianego rośnie wraz ze wzrostem czasu wulkanizacji.

2.4. Badanie elastyczności przy odbiciu za pomocą aparatu typu Schoba (Autor: Surówka Joanna)

Badanie to zostało przeprowadzone dla próbek przedstawionych w poniższych tabelach za pomocą aparatu Schoba, wulkanizowanych 15 lub 20 minut.

R – krążek różowy, z dodatkiem oleju maszynowego

N – krążek niebieski, z dodatkiem oleju lnianego

Tabela 8. Wyniki pomiarów odbojności.

L.p.	Elastyczność próbek [%]
	R15min
1.	56
2.	56
3.	56
4.	56
5.	56
6.	56
7.	56
8.	56
9.	56
10.	56
średnia	56
odchylenie standardowe	0
wynik	56

Z naszych pomiarów wynika, że elastyczność gumy w przypadku próbki N (z dodatkiem oleju lnianego) spada wraz z wydłużeniem czasu wulkanizacji o 5 minut. Inaczej jest w przypadku próbki R (z dodatkiem oleju maszynowego). Tutaj czas wulkanizacji nie wpływa na elastyczność otrzymanej gumy.

Powodem tego jest budowa dodanych olejów. Olej lniany jako olej roślinny zawiera wiązania podwójne i dlatego powoduje starzenie się gumy, czyli pękanie wiązań pomiędzy łańcuchami kauczuku, a w rezultacie między innymi zmniejszenie elastyczności.

Olej maszynowy, jako olej mineralny, nie zawiera wiązań podwójnych, dlatego nie wpływa niekorzystnie na strukturę kauczuku nawet po wydłużeniu czasu wulkanizacji.

1. Wnioski (Autor: Radomski Przemysław, Sieracka Karolina)

Z przeprowadzonych przez nas badań wynika jednoznacznie, że skład mieszanki oraz parametry wulkanizacji mają wpływ na właściwości otrzymanego produktu. Jednocześnie możemy powiedzieć, że nie wszystkie składniki wykazują taką samą tendencję zachowań przy zmianie konkretnego parametru. Na przykład  stosowane przez nas oleje: lniany i maszynowy dają gumy o podobnych właściwościach, jednak gdy zmienimy czas wulkanizacji (wydłużymy go) guma z olejem maszynowym zachowuje swoje właściwości natomiast ta z olejem lnianym zmienia je (tak jak to było wspomniane w poprzednim punkcie - wynika to z różnego składu i budowy chemicznej olejów).

        Aby otrzymać produkt o żądanych przez nas właściwościach musimy dobrać odpowiednio składniki i parametry wulkanizacji. Dla różnych zastosowań produktu będą one inne, więc właściwym postępowaniem jest przeprowadzenie prób i określenie zmiany między innymi elastyczności, twardości, wytrzymałości  dla różnych składów mieszanki i różnych parametrów wulkanizacji.

        Odnosząc się już szczegółowo do mieszanek utworzonych przez nas, możemy stwierdzić:

-mieszanki zawierające olej maszynowy są bardziej odporne na starzenie niż te zawierające olej lniany

-wydłużenie czasu wulkanizacji skutkuje zwiększeniem wytrzymałości na rozciąganie dla próbki z olejem lnianym, natomiast dla próbki z olejem maszynowym wydłużenie czasu nie skutkuje ani spadkiem ani wzrostem wytrzymałości

-najmniejszym trwałym wydłużeniem charakteryzują się próbki wulkanizowane 20 minut zawierające olej maszynowy, największym zaś próbka z olejem lnianym również wulkanizowana 20 minut

-większą tendencję do zmiany parametrów wraz z wydłużeniem czasu wulkanizacji wykazuje próbka z olejem lnianym

-wydłużenie czasu wulkanizacji w obu przypadkach powoduje jej regresję

-odpowiednie dobranie parametrów i składników skutkuje nie tylko wytworzeniem produktu dobrej jakości, ale także niższymi kosztami związanymi z produkcją i ujednoliceniem procedur

LITERATURA

[1] Gaczyński R., Guma-poradnik inżyniera i technika, Warszawa, 1981

[2] Skrypt Politechniki Gdańskiej

[3] R.Hassa, Podręczny słownik chemiczny, Katowice, 2004

[4] B. Statham, Tabele dodatków i składników chemicznych, RM, Warszawa, 2006

[5] D. Holness, Results of patch testing, 1997

[6] W. Ryka, Słownik petrograficzny, 1991

[7] http://www.orlenoil.pl/oleje-dla-przemyslu/oleje-maszynowe/idp:635/oleje-maszynowe-OLEJ-MASZYNOWY-L-AN-10.html

[8] S. Kohlmumunzer, Farmakologia-podręcznik dla studentów farmacji, PZWL, Warszawa, 2003

[9] J. White, Poradnik Technologia Gumy RAPA Technology Limited 2001