Stan faktyczny

Przy brzegu rzeki znajdują się dwie nieruchomości zabudowane domami. Nurt rzeki powoduje pewnego dnia oderwanie części gruntu jednej z nieruchomości, na trwałe przenosząc ją wraz z domem w kierunku nieruchomości sąsiada, która w efekcie powiększa się, w dodatku o budynek.

Na jakiej podstawie zubożały właściciel oderwanego gruntu ma dochodzić zwrotu gruntu.

Odpowiedź:

Właściciel nieruchomości przesuniętej występuje z powództwem o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia na mocy art. 405 Kodeksu cywilnego.

Uzasadnienie:

Roszczenie na tej podstawie powstaje, gdy dojdzie do wzbogacenia jednego podmiotu kosztem drugiego i bez uzasadnienia prawnego dla tego wzbogacenia.

- Wzbogacenie polega na uzyskaniu jakiejś korzyści majątkowej w dowolnej postaci. |(w naszym przypadku grunt + nieruchomość)
- Zubożenie drugiego podmiotu musi przybrać postać majątkową i może polegać na ubytku określonych przedmiotów (zmniejszenie aktywów), naruszeniu przysługujących praw i zaciągnięciu zobowiązań (zwiększenie pasywów) oraz utracie spodziewanych korzyści.
W tym wypadku jeden z sąsiadów utracił własność części gruntu wraz z nieruchomością, wobec czego zmniejszyły się jego aktywa i jest zubożony.

W świetle art. 405 k.c. zobowiązanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia powstaje przy zaistnieniu 3 przesłanek:

-Między zubożeniem a wzbogaceniem musi istnieć związek, co wynika stąd, iż wzbogacenie ma nastąpić “kosztem innej osoby”;

- wytwarza się sytuacja gdzie następuje przesunięcie majątkowe,( 2 sąsiad zyskał grunt z nieruchomością, wzbogacił się o to)

- wzbogacenie się musi nastąpić bez podstawy prawnej ( w tym przypadku wzbogacenie się 2 sąsiada nastąpiło wskutek siły wyższej w postaci katastrofalnych zjawisk przyrody, nadzwyczajnego zdarzenia zewnętrznego, którego nie można było przewidzieć, a nawet gdyby się je przewidziało - którym nie można było zapobiec pomimo zachowania należytej staranności.) Wzbogacenie kosztem zubożonego musi nastąpić bez podstawy prawnej, przy czym podstawę tą mogą stanowić czynności prawne, decyzje administracyjne lub inne zdarzenia prawne określone w przepisach prawnych . w tym przypadku mamy do czynienia ze wzbogaceniem wskutek zdarzeń niemających w ogóle charakteru działań ludzkich.