Psychologia
Poznawczy sposób widzenia ludzkich zachowań.
Inni badacze z nurtu (psychoanaliz?) Karl Jung , Alfred Adler, psychoanalizie zarzuca się ze każde zauważalne zdarzenie próbuje wyjaśniać, ale nie próbuje przewidywać. Ważnym elementem w interpretowaniu ludzkich zachowań jest kwestia mechanizmów ochronnych (czyli odwołuje się tu bardziej do ego). Freud opisywał ok. 9 teraz już jest ok 50. Jest to nieświadome procesy psichuiczne dzięki którym uciekamy od lęku, uchraniamy się przed bólem, ale nei rozwiązuje się problemu. W warstwie ego występuje i pomagają warstwie. Mechanizmy obronne pojawiają się gdy jest konflikt osobowości np. id i ego, ego i superego. One są uniwersalne i wspólne wszystkim ludziom. Są nieuświadomione. Nie są ani dobre ani złe, choć zależy jak człowiek je wykorzysta. Nie rozwiązują problemów, pomagają walczyć z przykrymi doświadczeniami. Fałszują obraz człowieka. Zasadniczo wszystkie są aspektem niedojrzałości człowieka. Pozytywne aspekty: przystosowanie do życia, zmniejszają ból, pomagają zachować godność, mogą zwiększać poczucie bezpieczeństwa,; negatywne: wywołują pewne symptomy psycho - sematyczne np. nerwice, wrzody, astma. Pierwszy mechanizm obronny :
represja (tłumienie, wyparcie)- poczucie winy, pojawia się gdy przytrafia się jakieśprzykre wydarzenie, można powiedzieć że osoba chce o tym zapomnieć, spychanie do podświadomości tego zdarzenia. Prekursor do innych mechanizmów obronnych, jest automatyczna, może być doświadczona w dzieciństwie (pierwotna), gdy pojawia się w jakimś okresie życia (wtórna). Jest to taki stan w którym człowiek nie wie, ale działa jakby jednak wiedział.
Świadomość
czas
Podświadomość
regresja ( cofnięcie się ) – cofnięcie się czyli reakcje typowe dla dziecka, czyli płacz, krzyk, gdy dorosły coś zrobi i tak reaguje to . jest to zachowanie infantylne nie dojrzałe , brak jest hierarchii wartości, oderwanie od rzeczywistości. Człowiek może sobie tworzyć świat zbudowany z mrzonek i w nim funkcjonuje. Bezradność, wywoływanie złości, wszystko jest na nie, robienie czegoś dla świętego spokoju, wywoływanie współczucia. Człowiek cofa się do takich zachowań które są typowe dla dziecka.
Racjonalizacja (tłumaczeniu samemu sobie pewnych zachowań, gdy człowiek postępuje niezgodnie z przyjętym systemem wartości)- czyli ma jakiś wzorzec co jest dobre a co złe, wybiera niezgodne (złe) zachowania, nie chce zmienić swoich zachowań, dlatego sam sobie je tłumaczy na własny sposób. Dwa rodzaje : kwaśne winogrona (zaniechanie , dewaluacja czynów, które wydają się trudne do osiągnięcia), słodkie cytryny (cel który jest przez człowieka osiągnięty, ale się go stawia na piedestale choć była to rzecz poniżej jego możliwości). Jest to jawne samooszukiwanie się. Tłumaczenie się jakąś koniecznością, człowiek czegoś nie akceptuje, ale i tak to zrobił (bo inni tak robią).
Projekcja – tendencja do przypisywania innym własnych nie aprobowanych cech. To co zauważamy złego w sobie przypisuje to innym. Człowiek broni się przed samooskarżeniem (superego) atakuje innych, korzystając z systemu obronnego który jest charakterystyczny dla ego. Zafałszowany obraz własnego ja.
Kompensacja – wynagrodzenie samemu sobie za pewne braki, defekty. Daje chwilowa przyjemność, długotrwałe stosowanie tego daje efekt umocnienia się w tych przekonaniach. Człowiekowi nie udaje się w jakiejś dziedzinie, podejmuje inne działania żeby pokazać że jest mocny.
Nadkompensacja – czyli skierowanie aktywności na te cele, w których się nie udało wprost, np. oblał filozofie i później za 2 lata idzie na seminarium z filozofii.
Sublimacja – czyli te pierwotne popędy (libido, seksualne), zachowania związane z instynktem mogą być przerobione, na zachowania, które są akceptowalne społecznie.
Kolejny sposób wytłumaczenia ludzkich zachowań to humanistyczny sposób. Wcześniejsze sposoby wykluczały wolność człowieka, że może podejmować decyzje. Zarzucali tym wcześniejszym wręcz że traktują człowieka jako maszynę. Badacze karl Rogers i Abraham Maslow. Maslow zarzucał psychoanalizie że wyciąga się wnioski tylko ze złych stron człowieka. Jeżeli chcemy badać to ludzi zdrowych i wtedy można skonstruować jakaś teorie, np. rozwoju. Człowiek może konstruować własne decyzje i być odpowiedzialny za te decyzje. Maslow mówi że celem życia jest samorealizacja. Odrzuca jako z założenia przekonanie, że człowiek może być zewnętrznie sterowany, ale również odrzucili to co twierdziła psychoanaliza, że kierowany od środka. Maslow zasłynął ze struktury ludzkich potrzeb, stworzył piramidę ludzkich potrzeb z 5 stopniami
samoaktualizacji
godności i własnej wartości
Potrzeby przynależności do społeczeństwa
Bezpieczeństwo osobiste
Potrzeby fizjologiczne
Potrzeby fizjologiczne – wydalanie, jedzenie – zaspokojenie ich jest warunkiem realizowania wyższych potrzeb
Bezpieczeństwo osobiste- uniknąć zagrożeń, dobra praca, jak pokonywać sytuacje trudne
Potrzeby przynależności do społeczeństwa i miłości- potrzeby bycia z innymi osobami, w grupie, nie chce być sam,
godności i własnej wartości- dążenia do czegoś wyższego, uznania szacunku dla samego siebie, poczucie własnej godności, jestem wart z tego względu że jestem.
Samoaktualizacji – nie mówi na czym spełnienie tej potrzeby wynika, człowiek jest do czegoś powołany, stworzony. Potrzeba samospełnienia, zdobycia wykształcenia.