WYKŁAD 2 22.03.2013r.

Zasady wykonywania pomocy

• Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka (art.3 ust.1)

• Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej(art.3 ust.4)

• Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej(art.3 ust.3)

• W postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej należy kierować się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy społecznej. (art.100 ust.1)

• W postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej należy kierować się ochroną ich dóbr osobistych osób korzystających z pomocy społecznej -w szczególności nie należy podawać do wiadomości publicznej nazwisk osób korzystających z pomocy społecznej oraz rodzaju i zakresu przyznanego świadczenia.

• Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej (art.4)

N a t o m i a s t:

• Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych lub prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (art.11 ust 2)

• W przypadku odmowy przyznania albo ograniczenia wysokości lub rozmiaru świadczeń z pomocy społecznej należy uwzględnić sytuację osób będących na utrzymaniu osoby ubiegającej się o świadczenie lub korzystającej ze świadczeń (art.11 ust.3)

• Świadczenie może być udzielone po spełnieniu kryteriów (art.7) wskazanych w ustawie

• W przypadku stwierdzonych przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia (art.12)

• Udzielenie pomocy społecznej nie zwalnia osób zobowiązanych do alimentacji od obowiązku zwrotu nakładów na udzielenie pomocy (aet.96)

• Podstawą przyznania świadczenia jest decyzja administracyjna wydana po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, właściwego dla pomocy społecznej.

Przesłanki do udzielenia pomocy (art.7)

• ubóstwa;

• sieroctwa;

• bezdomności;

• bezrobocia;

• niepełnosprawności;

• długotrwałej lub ciężkiej choroby;

• przemocy w rodzinie;

• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;

• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;

• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;

• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

• alkoholizmu lub narkomanii;

• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

• klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Świadczenia z pomocy społecznej

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. z 2013r.poz 182)

Rodzaje świadczeń (art.36)

• świadczenia pieniężne:

• zasiłek stały,

• zasiłek okresowy,

• zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

• zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,

• pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,

• świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,

• wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

• świadczenia niepieniężne:

• praca socjalna,

• bilet kredytowany,

• składki na ubezpieczenie zdrowotne,

• składki na ubezpieczenia społeczne,

• pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

• sprawienie pogrzebu,

• poradnictwo specjalistyczne,

• interwencja kryzysowa,

• schronienie,

• posiłek,

• niezbędne ubranie,

• usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,

• specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,

• mieszkanie chronione,

• pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,

• pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie — w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych

Świadczenia z pomocy społecznej

• Zasiłek stały

• charakter prawny zasiłku stałego(świadczenie o charakterze roszczeniowym)

• kryteria przyznania zasiłku stałego

  • pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej,

    • niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy

    • dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;

    • Wysokość: różnica między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, nie więcej niż kwota ustalona jako maksymalna

      • pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie,

    • niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy

    • dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie

    • Wysokość: różnica między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie

    • Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie

    • Włączenie prawa do zasiłku w przypadku zbiegu prawa do świadczeń (art. 37 ust.4)

• Zasiłek okresowy

• Charakter prawny-roszczeniowy: zasiłek przysługuje

• Przesłanki nabycia prawa do zasiłku okresowego:

  • długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego

• Spełnienie kryterium ubóstwa (kryterium dochodowe)

  • dla osoby samotnie gospodarującej

  • dla rodziny

• Wysokość:

  • dla osoby samotnie gospodarującej- do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby a dochodem tej osoby nie więcej niż kwota określona przepisami

  • dla rodziny- do wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem tej rodziny

• Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% różnicy między:

  • kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;

  • kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

• Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie

• Ograniczenie i wyłączenie prawa do zasiłku okresowego (art.38 ust.4a i 4b)

• Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy

• Zasiłek celowy

• Fakultatywność przyznania (zasiłek może być … art.. 40)

• Przyznawany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby życiowej m.in. na:

  • na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu

  • części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne

  • na realizację postanowień kontraktu socjalnego (na szczególnych zasadach)

  • w formie biletu kredytowanego

• Wysokość i forma świadczenia ustalana indywidualnie

• Zasiłek celowy- w związku ze zdarzeniem losowym

• dla osoby lub rodziny, która poniosła straty w wyniku zdarzenia losowego

• dla osoby lub rodziny, która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej

• Kryteria przyznania:

  • wystąpienie zdarzenia

  • także niezależnie od dochodu

• Wysokość- ustalana indywidualnie w zależności od możliwości pomocy społecznej

• Zasiłek może nie podlegać zwrotowi

Świadczenia specjalne (dla osoby lub rodziny o dochodach przekraczających kryterium dochodowe)

Warunki przyznania:

• Zasiłek celowy - dla osoby lub rodziny w wysokości nie przekraczającej kryterium dochodowego, odpowiednio dla osoby samotnej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi

• Zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa –pod warunkiem zwrotu części lub kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową

Pomoc dla osób usamodzielnionych- pełnoletnich, opuszczających m.in. dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małymi dziećmi, młodzieżowy ośrodek wychowawczy…

• Formy pomocy:

  • pieniądze na usamodzielnienie

  • pieniądze na kontynuowanie nauki

  • w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych (w tym w mieszkaniu chronionym)

  • w uzyskaniu zatrudnienia

  • na zagospodarowanie- w formie rzeczowej

• Warunki udzielenia pomocy (art.88 ust.2, 3,6 i 7)

• Wysokość świadczeń – wysokość ustawowo określonej „podstawy” (1647 zł)

• Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki (30% podstawy)- osoby uprawnione, okres pobierania świadczenia, warunki przyznania świadczenia (art.89)

Przesłanki do udzielenia pomocy

• Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje po spełnieniu kryterium dochodowego (kryterium ubóstwa) ustalonego jako dochód na osobę w rodzinie(art.6 ptk.3 dochód rodziny podzielony przez liczbę osób w rodzinie), ustanowiony przez Radę Ministrów (ostatnia zmiana z 17 lipca 2012r.) i zmieniana co 3 lata (ar.9)-w odniesieniu do indywidualnych sytuacji ustalony przy uwzględnieniu sumy miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku (art.8 ust.3) po odliczeniu wskazanych w ustawie kwoty (art.8 ust.4)

Kryterium dochodowe

• Wg art. 8 prawo doświadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 542 zł („kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”)

• osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 456 zł („kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”)

• w rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie( „kryterium dochodowym rodziny”)- przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art.7

• Rada gminy może -w drodze uchwały- podwyższyć kwoty kryterium dochodowego, uprawniające do otrzymania zasiłków okresowego i celowego (art.8 ust.2)