1. Wymień główne działy psychologii. Jakie specjalności psychologiczne wchodzą w skład tych działów ?

2. Wymień główne metody badań psychologicznych. Czy potrafisz wymienić w ramach poszczególnych metod także ich rodzaje

3. Wymień i omów główne kryteria testu.

4. Wymień i omów rodzaje testów.

5. Czym różni się test od kwestionariusza ?

6. Czym różni się rozmowa od wywiadu?

7. Na czym polega mechanizm projekcji?

8. Na czym polega eksperyment (naturalny, laboratoryjny, pedagogiczny, symulacyjny

Jakie wydarzenie uważane jest za symbol narodzin psychologii jako nauki?

1. Kto uważany jest za „ojca psychologii naukowej” ?

2. Co to są wrażenia ?

3. Wymień cechy uwagi.

4. Wymień fazy (etapy) pamięci.

5. Wymień cechy pamięci.

6. Wymień rodzaje spostrzeżeń.

7. Jakim terminem zamiennie określa się spostrzeganie?

8. Co to jest inteligencja ?

9. Ile wynosi średni IQ ?

10. Co to jest świadomość ?

11. Wymień fazy (etapy) świadomości wg. I. Pawłowa

12. Jak można określić bliżej termin „osobowość” ?

13. Wymień typy temperamentu wg klasycznej teorii Hipokratesa-Galenusa.

14. Z jakich elementów składa się, zdaniem Z. Freuda, świadomość (osobowość) człowieka?

15. Wymień główne pojęcia teorii osobowości wg A. Adlera.

16. Wymień główne pojęcia teorii osobowości wg C.G.Junga.

17. Wymień rodzaje warunkowania w procesie uczenia się. Na czym one polegają?

18. Teoria potrzeb wg. A. Maslowa

19. Co oznacza formuła R = f (S,O,W,A) ?

20. Wymień podstawowe składniki mechanizmu zachowania się.

21. Co wyznacza motywację ludzkich zachowań społecznych ?

22. Czego dotyczą prawa Yerkesa-Dodsona ?

1. Wymień główne działy psychologii. Jakie specjalności psychologiczne wchodzą w skład tych działów ?

Podstawowe działy psychologii

• I. Psychologia teoretyczna

• psychologia ogólna,

• psychologia rozwojowa,

• psychologia społeczna,

• eksperymentalna psychologia zwierząt,

• II. Psychologia stosowana

• 1. psychologia wychowawcza,

• 2. psychologia kliniczna,

• 3. psychologia pracy,

• 4. inne (psychologia sądowa, psychologia sportu, wojskowa,

psychologia zwierząt itp.)

• Psychoterapia

1. Wymień główne metody badań psychologicznych. Czy potrafisz wymienić w ramach poszczególnych metod także ich rodzaje

Metody badań psychologicznych

• obserwacja (całościowa i wycinkowa, systematyczna i doraźna, psychologiczna i pedagogiczna – stosowana w każdej specjalności psychologicznej ),

• rozmowa i wywiad (swobodny, skategoryzowany - stosowany w każdej specjalności psychologicznej. W psychologii klinicznej i patopsychologii także wywiad kliniczny),

• analiza wytworów (pisma, rysunki, rękodzieła - stosowana w każdej specjalności psychologicznej

• eksperyment (naturalny, laboratoryjny, symulacyjny - stosowany w każdej specjalności psychologicznej, a w psychologii klinicznej jako tzw. eksperyment kliniczny),

• metody socjometryczne (badania struktury grupy – stosowane w psychologii społecznej, wychowawczej, pracy. W psychologii klinicznej raczej nie stosuje się),

• kwestionariusze i testy (wiadomości, umiejętności, zdolności specjalnych, osobowości, inteligencji- stosowana w każdej specjalności psychologicznej),

1. Wymień i omów główne kryteria testu.

5. Czym różni się test od kwestionariusza ?↓

Testy i kwestionariusze

• Kwestionariusz - zbiór (zestaw) zadań (lub pytań) nie mających jedynego, prawidłowego rozwiązania. Służy do badania predyspozycji, preferencji, cech zmiennych ( np. osobowość jako całość, poszczególne cechy osobowości)

• Test - zbiór (zestaw) zadań mających prawidłowe rozwiązania. Testy służą do badania konkretnych umiejętności, zdolności czy sprawności

• Nazwa od ang. słowa test - próba, doświadczenie, badanie. łac. testori - świadczyć

• Stosował je jako pierwszy do badania uzdolnień umysłowych. Franciszek Galton w latach siedemdziesiątych XIX w. Używa się testów w innych naukach i dziedzinach produkcji np.: inżynieria (wytrzymałość materiałów), chemia, medycyna (testowanie leków), pedagogika (sprawdziany wiadomości i umiejętności) itp.

• W psychologii testy stosuje się do badania określonych próbek. Test, to "znormalizowana sytuacja mająca dostarczyć próbki zachowania danej jednostki."

1. Wymień i omów rodzaje testów.

Rodzaje testów

- zdolności

- inwentarze osobowości

- projekcyjne

Jako pierwsi zaczęli stosować testy psycholodzy tzw. szkoły wundtowskiej

(W. Wundta psychologia introspekcyjna)

Kryteria klasyfikacji testów:

• - forma testu = papierowe, aparaturowe, projekcyjne,

• - treść testu = słowne, bezsłowne

• - sposób przeprowadzania badań = indywidualne, grupowe

• - kryterium czasu = szybkości, wydolności

• - przedmiot (temat) badania = inteligencji, zdolności specjalnych, wiadomości i umiejętności, osobowości , do badania organicznych uszkodzeń mózgu.

5. Czym różni się rozmowa od wywiadu?

6. Na czym polega mechanizm projekcji?

ich idea polega na rzutowaniu na obiektywny (projektor, rzutnik - stąd "rzutowanie) materiał rzeczywistości własnych postaw i poglądów, na interpretowaniu zgodnie z nimi materiału faktów. Istotą metod projekcyjnych jest stwarzanie badanemu warunków umożliwiających rzutowanie potrzeb, postaw itp. w obiektywny materiał podniet, w tym celu, aby z charakterystycznych cech projekcji wnosić o jego osobowości.

5. Na czym polega eksperyment (naturalny, laboratoryjny, pedagogiczny, symulacyjny

Jakie wydarzenie uważane jest za symbol narodzin psychologii jako nauki?

5. Kto uważany jest za „ojca psychologii naukowej” ?

Wilhelm Maximilian Wundt (1832-1920)

Uniwersytet w Lipsku

1879 r.

Władze uczelni uznają gabinet

W. Wundta za oficjalną placówkę uniwersytecką

Symboliczna data narodzin psychologii jako nauki

5. Co to są wrażenia ?

Wrażenia - najprostsza postać poznawania rzeczywistości przez człowieka. Prosta reakcja odbioru podstawowego bodźca.
Wrażenie to odebranie jednej cechy bodźca przez jeden zmysł

5. Wymień cechy uwagi.

Cechy uwagi:

• - pojemność (zakres, rozpiętość)

• -podzielność (zdolność do jednoczesnego objęcia uwagą kilku elementów spostrzeganych),

• - oscylacja (stałość - zdolność do utrzymywania uwagi z określonym natężeniem przez określony czas),

• - koncentracja (intensywność, natężenie),

• - przerzutność (czułość, wrażliwość - zdolność do przenoszenia uwagi na inny element)

• - selektywność (wybiórczość - kierowanie uwagi na wybrane elementy obiektu spostrzeganego)

5. Wymień fazy (etapy) pamięci.

Fazy pamięci:

• recepcja (zapamiętywanie, przyswajanie),

• retencja (przechowywanie, pamiętanie)

• reprodukcja (przypominanie, odpamiętywanie)

5. Wymień cechy pamięci.

Cechy pamięci:

• szybkość zapamiętywania,

• zakres pamięci,

• trwałość pamięci,

• wierność pamięci (odpamiętywania),

• gotowość pamięci (szybkość odpamiętywania),

5. Wymień rodzaje spostrzeżeń.

Rodzaje spostrzeżeń:

• wzrokowe,

• słuchowe,

• smakowe,

• węchowe,

• dotykowe

5. Jakim terminem zamiennie określa się spostrzeganie?

Percepcja

5. Co to jest inteligencja ?

Inteligencja - zdolność twórczego rozwiązywania problemów. Umiejętność zachowania się w sytuacjach nowych (problemowych).

5. Ile wynosi średni IQ ?

Średni iloraz inteligencji to 100 +/- 10-15 pkt

5. Co to jest świadomość ?

Definicje świadomości:

• filozoficzne

• „ subiektywne odzwierciedlenie obiektywnej rzeczywistości”,

• „ całokształt treści życia duchowego, idei, poglądów, przekonań, nastawień i zasad, jakie wyrażane są przez grupy, klasy ,społeczeństwa, narody (marksiści)

• psychologiczne (np. przytomność, orientacja w sytuacji bieżącej – O. Kondas)

• biologiczne (np. „stan czuwania w którym bodźce wywołują adekwatne reakcje” (E. Wilczkowski, A. Bukowczyk)

• „zwykły stan czuwania” – P.Zimbardo, F.Ruch))

5. Wymień fazy (etapy) świadomości wg. I. Pawłowa

Świadomość – optymalny stan pobudzenia CUN, w którym procesy nerwowe i uczenia się zachowują charakter twórczy (I. Pawłow)

5. Jak można określić bliżej termin „osobowość” ?

• wieloczynnikowa struktura integrująca i ukierunkowująca zachowanie jednostki, której poziom i osiągnięcia uzależnione są od procesów poznawczych, procesów motywacyjnych, cech temperamentu i inteligencji

• wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności). Jest to zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostki, różniących ją od innych jednostek.

• stosunkowo stałe cechy, dyspozycje czy właściwości jednostki, które nadają względną spójność jej zachowaniu.

• charakterystyczny, względnie stały sposób reagowania jednostki na środowisko społeczno-przyrodnicze, a także sposób wchodzenia z nim w interakcje.

• zespół stałych i zmiennych cech psychofizycznych, które są związane z wszystkimi działaniami, doznaniami i potrzebami osoby na poziomie fizjologicznym, charakteru, intelektu i duchowym

• dynamiczna organizacja wewnątrz jednostki tych psychofizycznych systemów, które determinują unikalne przystosowanie do środowiska

5. Wymień typy temperamentu wg klasycznej teorii Hipokratesa-Galenusa.

Sangwinik

Choleryk

Melancholik

flegmatyk

5. Z jakich elementów składa się, zdaniem Z. Freuda, świadomość (osobowość) człowieka?

Osobowość jest trójwarstwową strukturą psychiki składającą się z:

nieświadomości – ID – („to”, „ono”) sfera biologicznych potrzeb i popędów - wrodzona

przedświadomości – EGO – („jaźń) świadoma sfera życia psychicznego – nabyta w trakcie indywidualnych doświadczeń i uczenia się,

świadomości – SUPEREGO- („nadjaźń”) sfera ideałów i norm postępowania, sumienie – przyswojone lub wręcz narzucone w drodze wychowania i „wrastania” w kulturę „ja” idealne,

5. Wymień główne pojęcia teorii osobowości wg A. Adlera.

Najsilniejszym czynnikiem oddziałującym na życie psychiczne człowieka jest nieświadomość.

Życiem ludzkim kieruje przede wszystkim:

- Indywidualna potrzeba więzi ze społeczeństwem (poczucie wspólnoty)

- Potrzeba wybicia się ponad przeciętność, samopotwierdzenie (popęd – instynkt mocy)

Człowiek chce podświadomie górować nad innymi, dominować, przewodzić. W zbieraniu doświadczeń preferuje te, które są zgodne z dotychczas posiadanymi (tendencyjna apercepcja)

5. Wymień główne pojęcia teorii osobowości wg C.G.Junga.

• Libido jest energią biologiczną

• W człowieku jest transcendentalna dążność do idealnego celu

• Podstawowe zasady dynamiki osobowości to równoważność i entropia

• Człowiek jest nastawiony do świata ekstrawertywnie lub introwertywnie

5. Wymień rodzaje warunkowania w procesie uczenia się. Na czym one polegają?

Warunkowanie klasyczne

Warunkowanie instrumentalne (sprawcze)

5. Teoria potrzeb wg. A. Maslowa

sekwencja potrzeb od najbardziej podstawowych (wynikających z funkcji życiowych), do potrzeb wyższego poziomu, które aktywizują się dopiero po zaspokojeniu niższych.

- potrzeby fizjologiczne

- potrzeba bezpieczeństwa

- potrzeby społeczne

- potrzeby indywidualne

5. Co oznacza formuła R = f (S,O,W,A) ?

gdzie:

R - zachowanie (ang. reaktion)

f - znak funkcji - zależność

S - sytuacja zewnętrzna

O - osobowość

W - bodźce wewnętrzne (np. czynniki

dziedziczne, wrodzone, nabyte itp.)

A - "podźwięk" po sytuacjach

poprzednich, doświadczenie

5. Wymień podstawowe składniki mechanizmu zachowania się.

1. procesy motywacyjne

a. dążenia (wyznaczają kierunek zachowania),

b. emocje (stanowią o dynamice zachowania)

2. procesy umysłowe

a. orientacja w otoczeniu,

b. planowanie,

c. samoorientacja (kontrola)

5. Co wyznacza motywację ludzkich zachowań społecznych ?

1. potrzeby indywidualne,

2. wartość celu,

3. poziom samooceny,

4. umiejętność planowania i realizacji działań,

5. oddziaływania środowiskowe

5. Czego dotyczą prawa Yerkesa-Dodsona ?

Pierwsze prawo - W miarę wzrostu motywacji sprawność działania wzrasta do pewnego poziomu a następnie zaczyna spadać. Zależność między motywacją, a sprawnością działania jest funkcją krzywoliniową. Sprawność działania natężenie motywacji (aktywacji)

Drugie prawo - Im łatwiejsze zadanie tym lepsze osiągamy wyniki, przy dużym natężeniu motywacji, im zaś zadanie jest trudniejsze tym dla sprawności działania korzystniejsze jest niewielkie natężenie motywacji. Poziom wykonania rośnie wraz z poziomem aktywacji, ale tylko do pewnego momentu. Później im bardziej rośnie poziom aktywacji, tym bardziej poziom wykonania spada.Im trudniejsze zadanie, tym niższy poziom aktywacji jest poziomem optymalnym.