Podstawy zagospodarowania przestrzeni turystycznej

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE I REKREACYJNE

Zagospodarowanie turystyczne obejmuje takie elementy naturalne środowiska geograficznego (zagospodarowania przestrzennego), które przeznaczone są do zaspokojenia potrzeb turystycznych.

Środowisko turystyczne obejmuje czynniki przyrodnicze (środowisko naturalne) oraz antropogeniczne (człowiek).

Zagospodarowanie turystyczne określamy jako działalność. Dzieli się na 3 dziedziny:

1. To przystosowanie dla potrzeb ruchu turystycznego walorów turystycznych, a więc tych elementów środowiska geograficznego, które stanowią właściwy cel wyjazdów turystycznych.

Ruch turystyczny nie rozkłada się równomiernie i jest większy w pewnych miejscach, w których występują specyficzne cechy środowiska geograficznego zw. walorami. Zagospodarowanie przestrzenne, w tym turystyczne powinno uwzględnić ład przestrzenny i zrównoważony rozwój.

1. To działalność zmierzająca do zapewnienia możliwości dojazdu, a więc jes to dostępność komunikacyjna do obszarów, miejscowości, obiektów stanowiących cel wyjazdów turystycznych.

W wielu przypadkach ta sama ranga walorów nie koresponduje z wielkością ruchu turystycznego. Może na to mieć wpływ różna lepsza lub gorsza – dostępność komunikacyjna. Do jednych..

1. To działalność zmierzająca do zapewnienia turystom niezbędnych warunków życia w miejscu będącym celem podróży, a głównie wyposażenie tych miejsc w odpowiednie urządzenia (narzędzia).

Zagospodarowanie turystyczne stanowi składnik zagospodarowania przestrzennego: miejscowości, gminy, regionu, kraju.

Zakres rzeczowy zagospodarowania turystycznego ma charakter historyczny i stąd jest otwarty i zmienia się w zależności od wielu czynników, jak:

• rozwój potrzeb społecznych,

• procesu możliwości kształtowania środowiska,

• możliwości ekonomicznych i technicznych,

• potrzeb turystycznych.

M. Band Bowy (1966) nie podaje definicji zagospodarowania turystycznego, lecz wymienia jego składniki:

• dostępność komunikacyjna,

• infrastruktura ogólna – środki komunikacji wewnątrz regionu,

• urządzenia administracyjne, kulturalne i socjalne,

• infrastruktura turystyczna – obiekty infrastruktury ogólnej powstałe po nadaniu gminie, miejscowości charakteru turystycznego,

• trwałe zagospodarowanie dla turystów,

• urządzenia sportowo – rozrywkowe,

• zagospodarowanie w zakresie recepcji i informacji,

• urządzenia lecznicze.

Olaf Rogalewski (1966) – zagospodarowaniem turystycznym nazywa wyposażenie określonego regionu, miejscowości lub obszaru w zespół urządzeń do obsługi ruchu turystycznego.

Olaf Rogalewski (1974) – zagospodarowanie turystyczne stanowi działalność mającą na celu zagospodarowanie środowiska geograficznego do potrzeb turystyki.

Lech Andrzej Dębski (1978) – zagospodarowanie turystyczne jest to działalność mająca na celu zagospodarowanie środowiska geograficznego dla:

− potrzeb ruchu turystycznego,

− zapewnienie dojazdu do miejscowości turystycznych,

− wyposażenie w odpowiednią bazę towarzyszącą.

J. Kaczmarek (2005) „zagospodarowanie turystyczne” obejmuje te elementy, które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie miejsca recepcyjnego przy założeniu maksymalnego zaspokojenia potrzeb człowieka”.

Marek Łaba (1997) zaplanowane, dynamiczne kształtowanie układów przestrzennych, przez uzasadnienie społeczne, ekonomiczne i ekologiczne działanie inwestycyjne..

Olaf Rogalewski (1979) wprowadza termin „urządzenie” – stanowią podstawę, bazę materialną turystyki.

J. Kaczmarek (2005) i in. używa terminu „baza paraturystyczna” (wprowadzony w latach 70. XX wieku – B. Król).

1. Urządzenia turystyczne – obsługa uczestników ruchu,

2. Urządzenia paraturystyczne – zaspokojenie potrzeb związanych z innymi sferami życia

Zagospodarowanie turystyczne = infrastruktura turystyczna

Infrastruktura turystyczna to zespół obiektów i urządzeń, stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego.

Infrastruktura turystyczna:

• Transportowa

  • Stan zaplecza techniczno – usługowego,

  • Organizacja ruchu transportowego (komunikacyjnego),

  • Wyposażenie urządzeń transportowych w środki transportu,

  • Sieć oraz stan techniczny urządzeń transportowych (drogi, stacje obsługi)

• Noclegowa

  • Charakter użytkowania – stała i sezonowa,

  • Dostępność – otwarta i zamknięta,

  • Stan techniczny – trwała i lekka

• Gastronomiczna

  • Lokale gastronomiczne w Polsce: restauracje, bary, stołówki, stałe punkty gastronomiczne

• Towarzysząca (podstawowa i paraturystyczna)

TURYSTYKA JAKO ZJAWISKO PRZESTRZENNE

Przestrzeń geograficzna jest jakościowo zróżnicowana pod względem fizyczno-biologiczno- geochemicznym. Tworzy ona środowisko przyrodnicze, w którym człowiek mieszka, pracuje i odpoczywa. Podziału przestrzeni geograficznej można dokonać za pomocą:

• Współrzędnych geograficznych

• Jednostek polityczno-administracyjnych dla wskazania działalności człowieka

• Naturalnych jednostek fizycznogeograficznych

• Inne podziały

Przestrzenne zagospodarowanie regionu należy rozumieć jako rozmieszczenie w przestrzeni:

• Sieci osadniczej

• Ośrodków przemysłowych

• Wyposażenia w usługi i zieleń w tym urządzenia turystyczne

• Prawidłowe rozplanowanie aglomeracji

• Region turystyczny to: Obszar o wysokich walorach turystycznych, na którym koncentruj się ruch turystyczny, np. Mazury

• Odznacza się pewną jednorodnością cech środowiska geograficznego oraz wewnętrznymi powiązaniami usługowymi

• Jednostka administracyjna nawiązująca do tradycyjnych krain geograficznych

• (albo) – wyróżniająca się kraina fizjograficzna

• (albo) – wyraźnie ukształtowana pod względem pełnionej funkcji turystycznej jednostka przestrzenna

Wyróżnia się siedem głównych regionów turystycznych:

1. Jeden morski (Wybrzeże)

2. Dwa górskie (Sudety, Karpaty)

3. Jeden wyżynny (Wyżyna Małopolska)

4. Trzy pojezierza (P.Pomorskie, P.Mazurskie, P.Wielkopolskie)

TURYSTYCZNE JEDNOSTKI PRZESTRZENNE:

• Region turystyczny

• Obszar turystyczny

• Rejon turystyczny

• Miejscowość turystyczna

• Obiekt turystyczny

• Szlak turystyczny

  • Zespół jednostek krajobrazowych

  • Zespół obiektów turystycznych

Kryteria delimitacji regionu turystycznego:

• Atrakcyjność

• Intensywność zagospodarowania

• Nasilenie ruchu turystycznego

• Zasięg szlaków i tras turystycznych

Region turystyczny to zespół miejscowości turystycznych posiadających określone walory turystyczne(wypoczynkowe, krajoznawcze, lecznicze i inne) powiązanych ze sobą wspólnym węzłem rozrządowym ruchu turystycznego i bazą zaopatrzeniową.

Rejon turystyczny- teren gdzie nasilenie występowania cech zagospodarowania turystycznego i intensywność jest większe niż średnie w danym typie krajobrazu naturalnego

Rejon– jednostka niższego rzędu niż region (rejony wchodzą w skład regionów)

Obszar turystyczny to jednostka przestrzenna o jednorodnym typie kompleksu walorów i jednakowej randze walorów mająca dobre potencjalne warunki rozwoju turystyki.

Miejscowość turystyczna -to jednostka osadnicza, która ze względu na walory turystyczne, zagospodarowanie turystyczne i dostępność komunikacyjną, stanowi punkt docelowy lub etapowy migracji turystycznych.

Miejscowości dzielą się na typy zróżnicowane ze względu na istotne dla planowania zagospodarowania turystycznego cechy (wielkość, walory poznawcze, czas pobytu turystów).

Miejscowości wypoczynkowe

• Kurorty

• Wypoczynkowe, urlopowe

• Wypoczynku podmiejskiego

• Wypoczynku weekendowego

Miejscowości z atrakcjami turystycznymi

• Centra rozrywki

• Miejscowości ze szczególnymi atrakcjami

Centa komunikacji

• Żeglugowe

• Kolejowe

• Samochodowe

• Lotnicze

Centa kształcenia

• Placówki naukowe i oświatowe

• Miejsca kongresowe

Centra administracji

• Stolice i główne miasta

• Miasta szczególnych imprez, placówki polityczne

Centra gospodarcze

• Centra przemysłu lub handlu

• Miejscowości szczególnych imprez, placówki gospodarcze

OBIEKT TURYSTYCZNY

Obiekty turystyczne zbiorowego zakwaterowania definiowane są jako obiekty, które oferują podróżnym nocleg w pokojach lub innych pomieszczeniach, przy czym liczba oferowanych miejsc musi być większa niż pewne określone minimum, wynikające z potrzeb pojedynczej rodziny. Wszystkie miejsca w obiekcie muszą podlegać wspólnemu zarządowi na zasadach komercyjnych, nawet jeśli obiekt nie ma charakteru dochodowego.

Do obiektów hotelowych zaliczono : hotele , motele, pensjonaty i inne obiekty hotelarskie. Do pozostałych obiektów zaliczono: domy wycieczkowe, schroniska, schroniska młodzieżowe, szkolne schroniska młodzieżowe, ośrodki wczasowe, ośrodki kolonijne, ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, domy pracy twórczej, zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych, kempingi, pola biwakowe, ośrodki do wypoczynku sobotnio-niedzielnego i świątecznego, zakłady uzdrowiskowe, pozostałe niesklasyfikowane.

Hotel – obiekt hotelarski zlokalizowany głównie w zabudowie miejskiej, dysponujący co najmniej 10 pokojami, w tym większość miejsc w pokojach jedno – i dwuosobowych, świadczący szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów. Każdy hotel musi świadczyć usługi gastronomiczne. W zależności od wyposażenia obiekty i zakresu świadczonych usług wyróżnia się pięć kategorii hoteli: najwyższa – 5 gwiazdek, najniższa – 1 gwiazdka. Każdy hotel oprócz zapewnienia podstawowej usługo noclegowej, świadczy także szereg innych usług związanych z turystyką. Ich ilość uzależniona jest od jakości hotelu. Przekrój usług jest szeroki, oprócz noclegu może to być zapewnienie wyżywienia, rozrywek w klubie nocnym, możliwość przeprowadzenia szkolenia biznesowego w Sali konferencyjnej czy wiele innych.

Hotele o najniższym standardzie muszą być wyposażone w podstawowe przedmioty takie jak łóżko , szafa na ubrania, szafka nocna, ponadto w pokoju musi być urządzenie sanitarne, przy czym łazienka może znajdować się poza pokojem.

W hotelach dwu gwiazdkowych, oprócz podstawowych przedmiotów, pokoje muszą być wyposażone w media w postaci telefonu i telewizora, ponadto w pokoju hotelowym obowiązkowo musi się znajdować łazienka. Pościel musi być zmieniana dwa razy w tygodniu. Hotel powinien posiadać małą, prostą restauracyjkę, w której klient będzie miał możliwość zjedzenia posiłku. Ponadto gdy klient zdecyduje się na opuszczenie pokoju musi mieć możliwość zamknięcia go na klucz.

W hotelach klasy średniej czyli trzy gwiazdkowych, pokoje muszą być większe i klimatyzowane, a restauracja bardziej wyrafinowana, telewizja musi obsługiwać płatne kanały. Pokojówki codziennie muszą zmieniać pościel i ręczniki. W hotelu muszą znajdować się dwie duże sale konferencyjne, w których będzie można przeprowadzać spotkania biznesowe.

W wyższej klasie hoteli czterogwiazdkowych obowiązują jeszcze wyższe standardy niż te obowiązujące w klasie średniej. Hotele powinny znajdować się w niewielkich odległościach od centrum. Pokoje muszą być jeszcze, bardziej luksusowe, posiadać Internet, okna zapewniające dobre wygłuszenie hałasów z zewnątrz. Hotel musi posiadać wiele dobrze wyposażonych Sali konferencyjnych. W hotelach klasy wyższej oprócz dwóch restauracji klienci mają do dyspozycji także bar i klub nocny, często w obiektach tego typu można się wybrać na basen.

Różnice między najdroższymi hotelami pięcioma gwiazdkami a tymi o jedną mniej w zasadzie nie są już takie duże. Wszystko powinno być w lepszej jakości. Można powiedzieć, że różnice są dość płynne. Hotele powinny się znajdować w centralnych punktach miast blisko instytucji biznesowych. W celu zapewnienia najwyższego standardu, wszystkie sale konferencyjne powinny posiadać swoje sekretarki do obsługi klientów.

TURYSTYCZNE JEDNOSTKI PRZESTRZENNE

Szlak turystyczny – droga lub ścieżka prowadząca przez atrakcyjne obszary, miejscowości i obiekty turystyczne, przystosowana do określonych form wędrówek turystycznych.

Podział szlaków:

1. Ze względu na sposób przemieszczania się wyróżnia się:

   • Szlaki piesze (górskie, nizinne)

   • Szlaki rowerowe (górskie, nizinne)

   • Szlaki wodne (żeglarskie, kajakowe)

   • Szlaki jeździeckie (górskie, nizinne)

   • Szlaki narciarskie (górskie, nizinne)

   • Inne (motorowerowe, samochodowe itp.)

   • Również wyróżnia się szlaki spacerowe, szlaki dojściowe i ścieżki dydaktyczne (np. przyrodnicze, historyczne)

2. Ze względu na zwiedzane obiekty i charakter szlaki dzielimy na:

   • Szlaki historyczne (np. szlak architektury drewnianej)

   • Szlaki pielgrzymkowe

   • Inne szlaki turystyczne

Szlaki turystyczne w latach 1980-2005. Wyraźna tendencja na wzrost długości szlaków. Najbardziej zauważalne w szlakach górskich i rowerowych. Szlaki w 2013r – łączna długość szlaków to 74-75 tys.

BAZA GASTRONOMICZNA

Układ funkcjonalny obiektów bazy gastronomicznej:

• Część handlowa (hall z szatnią i węzłem sanitarno-higienicznym, sala konsumpcyjna, bufet)

• Część produkcyjna (przygotowania, kuchnia właściwa, ekspedycja, zmywalnia)

• Część magazynowa (magazyny chłodnicze – nabiał, ryby, mięso, magazyn produktów suchych, warzyw i owoców, gospodarczy, odpady)

• Część administracyjna i socjalna węzeł sanitarno- higieniczny dla pracowników

ZAKŁADY GASTRONOMICZNE – ZAKRES USŁUG

• w szerokim zakresie (podstawowe):

  • restauracja

  • bary szybkiej obsługi

  • bary uniwersalne

  • bary mleczne

  • bistra

  • jadłodajnie

• mała gastronomia:

  • bufety

  • smażalnie

  • lodziarnie

  • pijalnie

• w ograniczonym zakresie (uzupełniające)

  • kawiarnie

  • cukiernie

  • winiarnie

  • puby

  • herbaciarnie

Ogólna liczba placówek gastronomicznych działających w Polsce wynosi ok. 80tys.

PROGRAMOWANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY W ASPEKCIE TURYSTYCZNYM

• ETAP I - Audyt turystyczny

• ETAP II - Funkcje turystyczne obszaru

• ETAP III - Obliczenie pojemności turystycznej

• ETAP IV - Gospodarowanie koncepcja modułowa

Audyt turystyczny:

• walory i atrakcje

• infrastruktura turystyczna

• ruch turystyczny

WALORY ANTROPOGENICZNE :

• kultury materialnej (świeckie i sakralne)

• kultury niematerialnej

ATRAKCJE :

• przyrodnicze (wody, lasy, ukształtowanie, klimat)

• etniczne (folklor, kapela ludowa, kuchnia, inne)

• historyczne (muzea, kościoły, pomniki, inne)

• specjalne (rzemiosło, festiwale muzyki, sport, święta rolnicze)

• biznes, handel, medycyna (spotkania biznesowe, duży market, niespotykane usługo medyczne)

1.WYZNACZANIE FUNKCJI TURYSTYCZNEJ:

• Wytypowanie formy dominującej w użytkowaniu obszaru

• Wskazanie form grawitujących do obszaru ze wskazaniem rodzaju walorów, stanowiących wartości podstawowe dla poszczególnych form

• Wyznaczanie pozostałych form ruchu, które bez wzajemnych zakłóceń mogą użytkować obszar

• Określenie nasilenia frekwencji wybranych segmentów turystów w różnych porach roku

• Określenie przybliżonego udziały procentowego wytypowanych form ruchu

2.FUNKCJE TURYSTYCZNE OBSZARU:

• Lecznicza (klimatyczna, zdrojowa, borowinowa, balneologiczna, inna)

• Profilaktyczna (kąpielowo-plażowa, spacerowa, inna)

• Rozrywkowa (muzyczna, plastyczna, folklorystyczna, inna)

• Poznawcza (przyrodnicza, kulturowa, inna)

• Zawodnicza (sportowa, turystyczna, inna)

• Utylitarna (faunistyczna, florystyczna, mineralistyczna, archeologiczna, inna)

3.CZYNNIKI WYZNACZAJĄCE STREFY WYPOCZYNKOWE:

• Częstotliwość zapotrzebowania na określony rodzaj wypoczynku

• Czas wolny jakim dysponuje mieszkaniec

• Rodzaj środka komunikacyjnego będącego do dyspozycji

• Racjonalny czas, jaki można przeznaczyć na dojazd do miejsca wypoczynku

4.RODZAJE WYPOCZYNKU :

• wakacyjny (14-dniowy, dłuższy)

• weekendowy (2-3dni, długie weekendy 4-6/7 dni)

• codzienny dłuższy (ok.4-5godz.)

• codzienny krótki (ok.1/2-3godz.)

Czas przeznaczony na dojazd nie powinien przekraczać 20% czasu przeznaczonego na wypoczynek.

5.CHŁONNOŚĆ, POJEMNOŚĆ, PRZEPUSTOWOŚĆ

Chłonność turystyczna – to optymalna liczba turystów, którzy mogą równocześnie przebywać na danym obszarze, realizując programy rekreacyjne, nie powodując zniszczenia i degradacji środowiska przyrodniczego.

Wskaźnik chłonności – to wielkość obciążenia na jednostkę powierzchni (wyraża ją liczba osób na hektar)

Przepustowość – liczba osób mogących korzystać z tych samych walorów w warunkach optymalnego odbioru wrażeń i swobody ruchu w określonej jednostce czasu.

Pojemność turystyczna – to optymalna zdolność obszaru zagospodarowanego (obiektu, urządzeń itp.) do przyjęcia turystów, odpowiadająca sposobowi zagospodarowania i wielkości powierzchni w warunkach pełnego zaspokojenia komfortu psychicznego, wypoczynku, płynącego z właściwego wykorzystania fragmentu środowiska przyrodniczego. Pojemność turystyczna to pojemność: bazy noclegowej (liczba miejsc noclegowych), bazy gastronomicznej, bazy towarzyszącej (liczba miejsc lub powierzchnia).

Rodzaje pojemności turystycznej:

• Pojemność fizyczna – określa granice max otwarcia terenu na turystykę, ze względu na stojące do dyspozycji zasoby przyrodnicze.

Granica określana jest przez kryteria:

• Ekologiczne (nie zniszczyć środowiska)

• Społeczne (za przyzwolenie ludności miejscowej)

• Ekonomiczne (z korzyścią finansowa dla ludności miejscowej)

• Pojemność wynikowa – zależna jest od wydolności istniejącej infrastruktury techniczno-ekonomicznej a zwłaszcza sieci zaopatrzeni w: wodę, energię, gaz, urządzenia oczyszczające, infrastrukturę sportową, inne.

Pojemność wynikowa zależy również od:

• Uwarunkowań przyrodniczych np. klimatu, który może nie pozwalać na rozwój określonych form turystyki

• Uwarunkowań społecznych np. rezerw pracowniczych, które mogą być wykorzystane w dalszej ekspansji turystyki

• Pojemność ekologiczna – określa granice użytkowania rekreacyjnego terenu przez turystów i podmioty gospodarcze.

Pojemność ekologiczna stanowi granicę:

• Turystycznego otwarcia terenu na inwestycje turystyczne

• Przyjmowania ruchu turystycznego

• Pojemność socjopsychologiczna – jest granicą, poza którą rozpoczyna się spadek liczby przyjeżdżających gości w przeliczeniu na jednostkę przestrzeni.

W odniesieniu do:

• Turystów jest subiektywnym odczuciem spadku atrakcyjności pobytu na danym terenie połączona z rezygnacją odwiedzania

• Ludności miejscowej jest subiektywnym odczuciem uciążliwości wynikających z różnych rodzajów aktywności uprawianych przez przyjeżdżających gości, a także niedogodności i obciążenia poziomu życia, wynikających z przeinwestowania terenu w obiekty i urządzenia turystyczne

Podstawy zagospodarowania przestrzeni turystycznej

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE I REKEACYJNE

Zagospodarowanie turystyczne obejmuje takie elementy naturalne środowiska geograficznego (przestrzennego), które przeznaczone są do zaspokajania potrzeb turystycznych.

Zagospodarowanie turystyczne stanowi składnich zagospodarowania przestrzennego: miejscowości, gminy, regionu, kraju.

Zagospodarowanie turystyczne ma charakter historyczny, dlatego też jest otwarte i zmienia się w zależności od wielu czynników takich jak:

• Rozwój potrzeb społecznych

• Rozwój potrzeb turystycznych

• Możliwości ekonomicznych i technicznych

• Proces możliwości kształtowania środowiska

M. Band Bowy (1966) nie podaje definicji zagispodarowania lecz wymienia jego składniki:

• dostępność komunikacyjna

• infrastruktura ogólna – środki komunikacji wewnątrz regionu

• infrastruktura turystyczna – obiekty infrastryktury ogólnej powstałe po nadaniu gminie lub miejscowości charakteru turystycznego

• urządzenia sportowo-rozrywkowe

• zagospodarowanie turystyki handlowej

• zagospodarowanie w zakresie recepcji i informacji

• urządzenia lecznicze

Olaf Rogalewski (1966)

Zagospodarowanie turystyczne stanowi działalność mającą na celu przystosowanie środowisk geograficznych do potrzeb turystyki.

Jadwiga Warszyńska, Antoni Jackowski

Pod pojęciem zagospodarowania turystycznego rozumieją wynik działalności przystosowania środowiska geograficznego do potrzeb turystyki.

Urządzenia umożliwiające zaspokojenie potrzeb turystów stanowią bazę materialną turystyki (baza komunikacyjna, żywieniowa, noclegowa). Rogalewski

Infrastruktura turystyczna – zespół obiektów i urządzeń, stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego.

Infrastruktura transportowa:

• sieć oraz stan techniczny urządzeń transportowych

• wyposażenie urządzeń transportowych w środowisku transportu

• organizacja ruchu transportowego (kominikacyjnego)

• stan zaplecza techniczno-usługowego

Lokale gastronomiczne w Polsce (statystyka GUS)

• restauracje

• bary

• stołówki

• stałe punkty gastronomiczne

Infrastruktura towarzysząca

• urządzenia umożliwiające korzystanie z walorów turystycznych

• urządzenia ułatwiające uprawianie turystyki, sportu

• urządzenia usługowe

• urządzenia rozrywkowe

Produkt turystyczny

• walory i atrakcje

• infrasturktura turystyczna

• ruch turystyczny

BAZA NOCLEGOWA

Motel – obiekt hotelarski zlokalizowany przy trasach komunikacji drogowej, który poza usługami hotelarskimi przystosowany jest również do świadczenia usług motoryzacyjnych.

• Kategoria: 5-1 gwiazdek

• Cechy charakterystyczne: wyspecjalizowane są w obsłudze klientów, którze podróżują własnymi środkami transportu.

Pensjonat – obiekt hotelarski, który świadczy usługi hotelarskie łączone z całodziennym wyżywieniem i dysponuje minimum 7 pokojami. Musi świadczyć usługi gastronomiczne.

Hostel – noclegownia, schronisko. Składa się z pokoi od 6 do 12-osobowych. W hostelach wynajmuje się łóżko zamiast pokoju.

Dom wycieczkowy – obiekt położony na obszarze zabudowanym lub w pobliżu zabudowy, posiadający co najmniej 30 miejsc noclegowych.

Schronisko – obiekt położony poza obszarem zabudowanym przy szlakach turystycznych.

Schronisko młodzieżowe – obiekt przeznaczon dla młodzieży.

Szkolne schronisko młodzieżowe – placówka oświatowo-wychowawcza.

Kategorie I-III

• Ośrodek wczasowy – obiekt noclegowy przeznaczony i przystosowany do świadczenia wyłącznie lub głównie usług związanych z wczasami

• Ośrodek kolonijny

• Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy

Dom pracy twórczej – obiekt, w którym zapewnioane są właściwe warunki do wykonywania pracy twórczej.

Zespół ogólnodostępnych domków turystycznych – domek turystyczny to obiekt niepodpiwniczony.

Kemping – teren zwykle zalesiony, oświetlony, strzeżony. 4-1 gwiazdek

Pole biwakowe – wydzielone miejsce na terenie zadrzewionym, niestrzeżone, oznakowane i ogrodzone.

Gospodarstwo agroturystyczne – to obiekt, do którego przyjeżdżają turyści z miast aby zakosztować życia na wsi.

Kurort – obszar leczniczo-turystyczny

SZLAKI TURYSTYCZNE

Szlak turystyczny – droga lub ścieżka prowadząca przez atrakcyjne obszary, miejscowości i obiekty turystyczne, przystosowana do określonych form wędrówek turystycznych.

Ze względu na sposób poruszania się, wyróżniamy:

• Szlaki piesze

• Szlaki rowerowe

• Szlaki wodne

• Szlaki jeździeckie

• Szlaki narciarskie

• Inne

Wyróżnia się również szlaki spacerowe, obejściowe i dydaktyczne.

Ze względu na zwiedzane obiekty i charakter szlaki dzielimy na:

• Szlaki historyczne

• Szlaki przyrodnicze

• Szlaki piepgrzymkowe

• Inne szlaki turystyczne

BAZA GASTRONOMICZNA

Układ funkcjonalny obiektów bazy gastronomicznej

• Część handlowa – hol z szatnią i węzłem sanitarno-higienicznym, sala konsumpcyjna, bufet

• Część produkcyjna – przygotowania, kuchnia właściwa, ekspedycja, zmywalnia

• Część magazynowa – magazyny chłodnicze (nabiał, mięso, ryby), magazyn produktów suchych, warzyw i owoców, gospodarczy, odpady

• Część administracyjna i socjalna, węzeł sanitarno-higieniczny dla pracowników

Zakłady gastronomiczne – zakres usług

1. W szerokim zakresie (podstawowe)

   1. Restauracje

   2. Bary szybkiej obsługi

   3. Bary uniwersalne

   4. Bary mleczne

   5. Bistra

   6. Jadłodajnie

2. Mała gastronomia

   1. Bufety

   2. Smażalnie

   3. Pijalnie

   4. Lodziarnie

Walory przyrodnicze

• Rzeźba terenu

• Wody powierzchniowe

• Klimat

• Lesistość

Wyznaczanie funkcji turystycznej:

• Wytypowanie formy dominującej w użytkowaniu obszaru

• Wskazanie form g??????????

• Określenie nasilenia frekwencji wybranych segmentów turystycznych w różnych porach roku

• Określenie przybliżonego udziału procentowego wytypowanego ruchu turystycznego

Funkcje turystyki

• Lecznicza – klimatyczna, zdrojowa, borowinowa, biologiczna

• Profilaktyczna – kąpielowo-plażowa, spacerowa

• Rozrywkowa – muzyczna, plastyczna, folklorystyczna

• Poznawcza – przyrodnicza, kulturowa

• Zawodnicza – sportowa, turystyczna

• Utylitarna – florystyczna, mineralistyczna, archeologiczna

Czynniki wyznaczające strefy wypoczynkowe

• Częstotliwość zapotrzebowania na określony rodzaj wypoczynku

• Czas wolny jakim dysponuje mieszkaniec

• Rodzaj środka kounikacyjnego będącego do dyspozycji

• Racjonalny czas poświęcony na dojazd

Rodzaje wypoczynku

• Wypoczynek wakacyjny (14-dniowy, dłuższy)

• Weekendowy (2-3 dni, długie weekendy 4-7 dni)

• Dzienny dłuższy ( 4-6 godz.)

• Dzienny krótki (1-2 godz.)

Czas przeznaczony na dojazd w obie strony nie powinien przekraczać 20% czasu przeznaczonego na wypoczynek.

CHŁONNOŚĆ, POJEMNOŚĆ, PRZEPUSTOWOŚĆ

Naturalne granice korzystania ze środowiska przyrodniczego wyznaczają dwa wskaśniki:

1. Naturalnej chłonności terenu

2. Pojemności turystycznej terenu

Chłonność turystyczna – optymalna liczba turystów, którzy mogą równocześnie przebywać na danym obszarze, realizując programy rekreacyjne, nie powodując zniszczena i degradacji środowiska przyrodniczego. Wskaźnik chłonności to wielkość obciążenia na jednostkę powierzchni.

Przepustowość – liczba osób mogąca korzystać z tych samych walorów w warunkach optymalnego odbioru wrażeń i swobody ruchu w określonej jednostce czasu.

Pojemność turystyczna – optymalna zdolność obszaru zagospodarowanego do przyjęcia turystów, odpowiadająca sposobowi zagospodarowania i wielkości powierzchni w warunkach pełnego zaspokojenie, komfortu psychicznego, wypoczynku.

Rodzaje pojemności turystycznej

1. Poj. fizyczna

2. Wynikowa

3. Ekologiczna

4. Poj. socjopsychologiczna

Pojemność fizyczna – określa maksymalną granicę otwarcia terenu na turystykę ze względu na stojące do dyspozycji zasoby przyrodnicze. Granica ta jest określana przez kryteria:

• Ekologiczne

• Społeczne

• Ekonomiczne

Pojemność wynikowa – zależna jest od wydajności istniejącej infrastruktury techniczno-ekonomicznej, a zwłaszacza sieci zaopatrzenia w: wodę, energię, gaz, urządzenia oczyszczające, infrastrukturę transportową.

Pojemność ekologiczna – określa granicze użyrkowania rekreacyjnego terenu przez: turystów, podmioty gospodarcze.

Pojemność socjopsychologiczna – jest granicą, poza którą rzpoczyna się spadek liczby przyjeżdżających gości w przeliczeniu na jednostkę przestrzeni.