BEZPIECZEŃSTWO OSOBISTE W ASPEKCIE KONSTYTUCJI RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warto rozpocząć od tego, że bezpieczeństwo jest pojęciem dość złożonym. Jego definicja, jak pisze Zięba, może mieć charakter negatywny – wtedy bezpieczeństwem nazywamy brak zagrożeń – lub pozytywny. Który wiąże bezpieczeństwo z pewnością, jako stanem przeciwnym zagrożeniu. Jednakże, jakiej definicji by nie przyjąć, trzeba uznać, że bezpieczeństwo to zapewnienie podmiotowi stabilności egzystencji, która wpływa na jego poczucie spokoju i komfortu osobistego.
Gwarantem bezpieczeństwa są różnego rodzaju akty prawne, jak ustawy czy umowy międzynarodowe. W Polsce głównym, podstawowym aktem, jaki określa aspekty bezpieczeństwa jest Konstytucja RP. W całej jej treści znajduje się gro artykułów związanych z tą materią – od bezpieczeństwa militarnego, poprzez socjalne, ekologiczne czy ideologiczne.
Już w początkowym artykule (artykuł 5), który jest zarazem jednym z najważniejszych dotyczących bezpieczeństwa, określone jest, że kraj ma za zadanie strzec niepodległości i nienaruszalności terytorium, zapewniać wolności i prawa człowieka i obywatela. Ma też zapewniać bezpieczeństwo swoim obywatelom, chronić środowisko naturalne i dziedzictwo narodowe.
Już artykuł ten pokazuje jak wiele aspektów bezpieczeństwa porusza Konstytucja i na jak wielu płaszczyznach gwarantuje obywatelom ochronę. Zabrania na przykład istnienia organizacji, które kierowałyby się w swym działaniu metodami totalitarnymi, nazistowskimi, faszystowskimi czy komunistycznymi oraz dopuszczającymi nienawiść rasową, czy stosującymi przemoc. W ten sposób zapewnia poczucie, że któregoś dnia nie pojawi się ktoś, kto narzuci nam swoją wole i ideologie.
Ponad to mamy zagwarantowaną ochronę własności i innych praw majątkowych. Możemy sami, bez żadnego przymusu ze strony państwa wybrać sobie zawód i miejsce pracy, a po stronie władzy leży zapewnienie nam bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prowadzenia takiej polityki, która zwalczałaby bezrobocie, dążąc do zatrudnienia wszystkich tych, którzy chcą pracować.
Państwo ma również obowiązek chronić tych, którzy do pracy nie są zdolni lub nieposiadanie pracy nie jest ich wyborem. W tej kwestii należy się takim osobom zabezpieczenie społeczne, które realizowane jest przez różnego rodzaju pomoce socjalne.
Oczywiście nie można zapominać o takich płaszczyznach, jak ochrona godności człowieka, jego wolności i życia. Zabezpieczone jest to przez choćby takie konstytucyjne postanowienia, jak zakaz tortur i okrutnego, poniżającego traktowania i karania, zakaz poddawania eksperymentom bez dobrowolnej zgody. Ochrona ta odbywa się też przez wprowadzenie takich kategorii, jakimi są: prawo do sądu oraz sprawiedliwe i jawne rozpatrzenie sprawy, poddanie odpowiedzialności karnej tylko tych, którzy dopuścili się zabronionych czynów. To ostatnie gwarantuje pewność, że przestrzeganie prawa przynosi bezpieczeństwo i komfort.
Bezpieczeństwo osobiste gwarantowane konstytucyjnie ma swoje odzwierciedlenie również w zapewnieniu każdemu wolności sumienia i wyznania. To znaczy, że mimo iż Polska jest krajem katolickim, każdy bez przeszkód może kierować się innym światopoglądem i nie poniesie z tego powodu żadnych konsekwencji, ani nie będzie dyskryminowany.
Każdy ponad to ma prawo do bezpiecznego, dobrowolnego poruszania się po terytorium Rzeczpospolitej oraz swobodnego opuszczenia jej i powrotu. Żaden obywatel nie jest zmuszany do pozostawania w kraju wbrew swojej woli, ani nie jest mu narzucanie, gdzie na jego terytorium powinien zamieszkać.
A skoro mowa o zamieszkaniu, mieszkanie obywatela objęte jest prawem nienaruszalności, co oznacza, że bez podstaw do takiego działania, nikt nie może wejść do jego domu bez wyraźnego pozwolenia, przeszukiwać go, ani naruszać w żaden inny sposób.
Konstytucyjnie zabezpieczane jest też zdrowie obywateli, prawa dziecka, czy tajemnica komunikowania. Nikt nie ma prawa bez zgody zainteresowanego zdobywać i zbierać informacji o nim.
Jak już wspominałam Konstytucja zapewnia obywatelom polskim bezpieczeństwo w wielu aspektach i na wielu płaszczyznach. Nie ogranicza się tylko do zapewnienia ochrony militarnej przed zagrożeniem zewnętrznym, czy utrzymania porządku publicznego poprzez różnego rodzaju służby. Ale gwarantuje też bezpieczeństwo w obszarach, które przed zimną wojną w ogóle nie były brane pod uwagę, jako jego część. Chociażby ochrona środowiska, bez której zostalibyśmy zasypani problemami, o których prawdopodobnie przeciętny obywatel nie myśli, a nawet możliwe, że nie zdaje sobie sprawy. Przykładem jest między innymi ochrona lasów i terenów zielonych, których wyginięcie doprowadziłoby do wzrostu emisji dwutlenku węgla, doprowadzającej do ocieplenia klimatu, co miałoby bardzo negatywny wpływ.
Gdyby nie przepisy ustawy zasadniczej nasze osobiste bezpieczeństwo zapewne kształtowałoby się zupełnie inaczej. Dlatego znaczenie Konstytucji RP dla bezpieczeństwa jest fundamentalne, z czego wiele osób nie zdaje sobie sprawy. Pamiętać jednak należy, że wiele z tych konstytucyjnych uregulowań jest dość ogólnych, dlatego tworzone są w tych kwestiach specjalistyczne ustawy i inne akty prawne.
Ważnym jest też, aby o tych aspektach bezpieczeństwa gwarantowanych nam przez Konstytucje pamiętać i szanować je, bo poczucie bezpieczeństwa jest ważnym elementem naszej codziennej egzystencji. Bez poczucia bezpieczeństwa nie moglibyśmy spełniać się zawodowo, skupiać się na rodzinie, poświęcać czasu przyjaciołom i partnerom, czy spokojnie relaksować się podczas danego nam czasu wolnego.