Daria Pietryga

Leśnictwo/rok III

Grupa 5

Sprawozdanie z zajęć terenowych

W dniu 12 października 2015r. zajęcia terenowe z przedmiotu „Nasiennictwo i szkółkarstwo leśne” odbyły się w Szkółce drzew leśnych i rekultywacyjnych „Borsuk” w Sząbruku. Jest to gospodarstwo rodzinne, którego właścicielem jest Pan Rafał Borsuk. Szkółka działa od 1996 roku. Celem zajęć było zapoznanie się z funkcjonowaniem prywatnej szkółki drzew leśnych.

Na początku wizyty, właściciel zaprowadził nas do szopy z różnymi środkami używanymi w uprawie roślin. W uprawie sadzonek stosowane są nawozy, m.in.: nawozy azotowe(saletra amonowa), mocznik, saletra wapniowa- Pan Rafał zaznaczył, że jej działanie jest szybkie. Jako makroelementu używany jest magnez-przy nawożeniu przedsiewnym. Środki chemiczne stosowane prewencyjnie po siewie, co 3 dni (w celu zwalczania chorób zgorzelowych). Używany jest także środek grzybobójczy „Topsin”, stosowany do ochrony iglaków.

Mieliśmy możliwość zobaczyć siewnik własnego pomysłu. To mały zbożowy siewnik, który został przerobiony na potrzeby szkółkarskie. Posiada przewody nasienne metalowe, co uniemożliwia przyklejanie się nasion. Przewody zakończone są gumką od dętki. Za tym idzie kółko dociskające nasiona. Przed wysiewem nasion należy dokonać prac glebogryzarką. Służy ona do spulchniania ziemi, odchwaszczania i napowietrzania. Gleba powinna być lekka(z ciężkiej nie wyciągniemy korzeni) i żyzna (aby sadzonki dobrze rosły). Właściciel szkółki zwrócił uwagę na to, że najważniejsza jest profilaktyka i nie można na tym oszczędzać. Ogólnie koszty środków są wysokie, ale koszt jednego środka to tylko 3zł/ar.

Gleba, na której obecnie znajduje się szkółka nie nadawała się do upraw rolniczych. Dlatego Pan Rafał postanowił wykorzystać ją pod szkółkę drzew leśnych. Tam, gdzie znajdowała się glina został nawieziony piasek, a tam gdzie był piasek- glina. Na całej powierzchni rozsypano 10cm warstwę torfu (powinno się go rozsypywać co 5-6 lat). Najlepszym terenem pod szkółkę jest teren płaski. Prace związane z siewem przebiegają różnie, w zależności od gatunków drzew. Głębokość rowków do siania jest dostosowana do ciężkości i wielkości nasion.

Przez przystąpieniem do wysiewu dębu, nasiona muszą być poddane termoterapii. Dzięki temu zabijamy grzyby będące w żołędziach. Nasiona wrzucane są do garnka, w którym mieści się 140 kg żołędzi. Aby nie straciły zdolności kiełkowania, a zarazem drobnoustroje zostały zniszczone, nasiona są zanurzone w wodzie o temperaturze równej 41,5°C- nie mniejszej i nie większej przez okres 2,5 godziny. Bardzo ważne jest, aby nasiona pozbierane/dostarczone „dziś”, poddać termoterapii następnego dniu i kolejnego zasiać. Dołki na minimum 7 cm. Sadzonka nadająca się do sprzedaży powinna być wysoka, ale nie rozgałęziona.

Dla buka przygotowywane są płytsze dołki, przysypywane trocinami. Wschodzi gdy są jeszcze mrozy. Od 2 °C włączone zostają pompy nawadniające tzw. deszczowanie.

Nasiona lipy wysiewane są „na zielono”, czyli kiedy nasiona nie są w pełni dojrzałe. Najlepiej zaraz po zbiorze wysiać nasiona. Przykrywane są one zrębkami i włókniną.

W przypadku świerka, siewu należy dokonać na początku maja. Siewki bez deszczowania wytrzymają temperaturę 4°C. Biorąc pod uwagę siewki buka i świerku możemy zauważyć, jak ważne są indywidualne zabiegi pielęgnacyjne dla poszczególnych gatunków. Sosnę pospolitą możemy posadzić dużo wcześniej niż świerk. Po wysiewie nasion sosny pospolitej używamy siarczanu potasu. Należy go użyć na przełomie końca sierpnia i początku września.

Właściciel szkółki wspomniał również, że jednym z najtrudniejszych do wyhodowania gatunków jest głóg. Od razu po wysianiu, nasiona zostają przykryte włókniną lub grubą warstwą trocin. Przez okres 12 miesięcy nie są one ściągane.

Aby sadzonki mogły zostać sprzedane, muszą odpowiadać pewnym normom, przypisanym odpowiednio do poszczególnych gatunków. Do cech ogólnych sadzonek należą m.in.: sadzonki nie powinny być rozgałęzione ani wiotkie, powinny mieć odpowiednią wysokość, system korzeniowy powinien być dość dobrze wykształcony, z dużą ilością drobnych korzeni bocznych. Aby sadzonka miała taki system, korzenie należy podcinać. Wykonuje się to za pomocą specjalnej maszyny z wmontowanym nożem. Zabieg ten wykonujemy przy dostatecznym nawodnieniu gleby. Na odpowiednią głębokość wprowadza się ten nóż. Poza wytworzeniem korzeni bocznych, sadzonki stają się bardziej odporne na stres. Poza siewnikiem i garnkiem do termoterapii mieliśmy możliwość zobaczyć inne sprzęty używane do prac w szkółce, m.in.: pług, kultywator, kosiarki, sprzęty do nawożenia, nawadniania.

Ceny sadzonek będących w sprzedaży waha się w granicach 0,25-0,60 gr/za sadzonkę.

Szkółka, w której odbyliśmy zajęcia terenowe była zbudowana od podstaw. Jak już wcześniej wspomniałam, były to ziemie nie nadające się do upraw rolniczych. Pan Rafał dołożył wszelkich starań, aby stworzyć szkółkę drzew leśnych. Szkółkę, która bardzo dobrze funkcjonuje. W szkółce produkowany jest bardzo dobry materiał do nasadzenia. Sadzonki cieszą się dobrą opinią.