Masz swędzienie skóry owłosionej głowy, twarzy, powiek, przewodów słuchowych zewnętrznych - sprawdź, co jest przyczyną
Nużeńce (demodex) to pajęczaki z rzędu roztoczy, pasożytujące głównie w torebkach włosowych i gruczołach łojowych człowieka podłużne pasożyty skórne o kształcie cygara, długości 0,15 - 0,3mm, a więc widoczne jedynie pod mikroskopem. Na przedniej części ciała paasożyta znajdują się 4 pary kikutowych konczyn, które umożliwiają mu tylko bardzo powolne przesuwanie się do przodu wzdłuż włosa. Nużeńce nie drążą kanałów w skórze, jak świerzbowce, ani nie wysysają krwi, stąd wywoływany przez nie świąd nie jest zbyt silny.
Wywołują chorobę zwierząt zwaną nużycą, a u człowieka chorobę zwaną demodeciodozą. U ludzi inwacja dotyczy głnie głowy oraz twarzy. U zwierząt rozmieszczenie pasożytów może być różne. Roztocza zagnieżdżają się w torebkach włosowych i gruczołach łojowych. Tu skłądają jaja, z których następnie rozwijają się larwy, a z nich w ciągu miesiąca dojrzałe płciowo nużeńce.
Nużeńce odżywiają się łojem i przesączem osocza krwi, wydzieliną gruczołów łojowych i komórkami nabłonkowymi. Osobniki żerują aktywnie nocą, za dnia wgryzając się głębiej w skórę.
Zwykle nie wywołują poważnych objawów chorobowych. Mogą powodować zapalenie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego, uniemożliwiając wydzielanie łoju. Objawem jest miejscowa gorączka, stan zapalny, ból i powstanie ropnia. Wrażliwe osoby odczuwają swędzenie skóry w miejscach przebywania nużeńców, zwłaszcza gdy te aktywnie wnikają wgłąb mieszka lub gruczołu łojowego. Swędzenie bywa bardzo uporczywe. Nużeńce przyczyniają się do powstawania wągrów i zaskórników.
Odchody nużeńca mogą wywoływać uczulenie i podrażnienie ujścia gruczołów łojowych. Sprzyjają zakażeniom bakteryjnym zwłaszczwa w przebiegu trądziku i zapalenia łojotokowego skóry.
Nużeńca można zidentyfikować badaniem mikroskopowym zaskórników lub całych torebek włosowych.
Nużeńce przenoszone są wraz z kurzem, przez kontakt bezpośredni z osobą zarażoną, przez korzystanie z tych samych przyborów kosmetycznych, ręczników, ubrań. Profilaktyka polega na utrzymywaniu w czystości skóry i ubrań oraz uczyszczaniu skóry z zaskórników za pomocą płynów odkażających i peelingu.