Przystosowania pasożytów do pasożytniczego trybu życia:
Przystosowania związane z pobieraniem pokarmu:
Narządy gębowe (np. komar- kłująco-ssący), przyssawki (np. pijawka), haczyki czepne (np. tasiemiec), ząbki itp. narządy do przebicia powłok ciała oraz wprowadzenia substancji znieczulającej, także do przyczepienia się do danego miejsca
Substancje zapobiegające krzepnięciu krwi np. u pijawki hirudina
Haustoria czyli przekształcone korzenie u pasożytów roślinnych np. u jemiały (półpasożyt) do pobierania wody i substancji odżywczych, fotosyntezę przeprowadza
Redukcja układu pokarmowego- pobieranie pokarmu całą powierzchnią ciała np. tasiemiec\
Uchyłki w przewodzie pokarmowym u pijawki lekarskiej- służą do gromadzenia krwi, dzięki czemu pijawka odżywia się stosunkowo rzadko ( nawet co 2-3 lata)
Przystosowania do warunków bytowania:
Małe rozmiary
Spłaszczona budowa ciała np. tasiemce
Haczyki czepne, przyssawki
Oskórek, powierzchnia ciała zapobiegająca strawieniu np. u glisty ludzkiej
Enzymy zapobiegające rozpoznaniu przez organizm żywiciela ( utrudniające działanie układu immunologicznego)
Oddychanie beztlenowe
Odnóża z zakrzywionymi pazurkami (wesz)
Ogromna odporność jaj i form larwalnych np. jaja owsików w pościeli i na ręcznikach do 6 miesięcy
Przystosowania do rozmnażania
Wspomniana odporność jaj
Obojniactwo (niemożliwość spotkania partnera np. u tasiemców)
Składanie dużej ilości jaj ( u tasiemca 600 mln w ciągu roku
Larwy również posiadają zdolność rozrodu np. partenogeneza sporocyst przywr krwii
Poniekąd przystosowaniem są również skomplikowane cykle życiowe oraz ilość stadiów larwalnych- większa ilość żywicieli=więcej siedlisk do zawładnięcia=większa szansa na przeżycie gatunku.
Inne przystosowania:
Brak niektórych narządów lub całych układów: np. u płazińców brak układu oddechowego (oddychają beztlenowo jak wszystkie endopasożyty) i brak układu krwionośnego- funkcję transportu pełni parenchyma.
Zdolności adaptacyjne- nawet jeżeli pasożyt nie trafi na właściwego żywiciela- zaadoptuje się aby tylko przeżyć np. glista ludzka u człowieka, nawet jeżeli nie trafi do jelita (jak u psa) umiejscowi się w mózgu lub oku.
Do pasożytów zaliczamy też wirusy, np. wirus HIV, są one wybitnie przystosowane do swojego trybu życia- wniknąć, rozmnożyć się, zapanować (veni, vidi, vici).