Literatura:
Współczesna bankowość centralna red. W.L. Jaworski, A.Szelągowska wyd. CEDW Wa-wa 2012,
Polityka pieniężna A .Sławiński, wyd. C. K.B Wawa 2011
Strona NBP – założenia polityki pieniężnej na rok 2015
posiedzenia decyzyjne RPP – wydrukować komunikat!
Zaliczenie pisemne!
! – Uwaga
Stosowane skróty:
BC – Bank Centralny
BK – Banki Komercyjne
GD – Gospodarstwa Domowe
P – Przedsiębiorstwa
I – Instytucje
DW - Discount Window
18.10.2014 Temat: Wstęp do polityki pieniężnej
1. Współczesne Banki Centralne. Bilans sił i słabości.
„Położenie” współczesnych Banków Centralnych – warunki, które są pochodną skutków kryzysu
Siły: S.Solomon:
1.Bliski związek z potężnymi rynkami finansowymi (poprzez rynek finansowy przedostają się do gospodarki impulsy polityki pieniężnej – Mechanizm Transmisji Monetarnej dokonuj się poprzez rynki finansowe);
2. Niekontrolowana płynność kursów walutowych (źródłem tej siły w przypadku BC jest to, że:
zarządzają one rezerwami walutowymi,
mogą dokonywać interwencji walutowych);
3. Strach przed inflacją/deflacja (współcześnie BC podchodzą symetrycznie do stabilności cen, brak akceptacji dla inflacji i deflacji);
4. Niesprawność polityki fiskalnej (często BC muszą korygować błędy popełniane w polityce fiskalnej);
5. Seria skomplikowanych kryzysów finansowych;
Przejawy słabości BC (np. Fed, tezy J.B.Taylora)
stopy % Fed „zbyt niskie na zbyt długo” – działanie z wysoką dźwignią finansową, wykreowanie baniek spekulacyjnych, BC „spoglądają na siebie”;
2. Istota polityki pieniężnej. Synteza
Bank Centralny jest odpowiedzialny za prowadzenie polityki pieniężnej, „… czyli zarządzanie podażą pieniądza i stopami %” (F.S.Mishkin)
Zależność między cenami a ilościami
(ilość pieniądza w obiegu – płynność, cena pieniądza – stopa procentowa).
Wykładnia polityki pieniężnej dokonana przez Bank of Canada
1. Polityka monetarna zajmuje się ilością i wartością pieniądza krążącego w gospodarce.
2. Bank of Canada działa na rzecz ochrony wartości pieniądza poprzez utrzymywanie niskiej i stabilnej inflacji.
3. Uwarunkowania i ramy operacyjne polityki pieniężnej BC
Efekty
Bank Centralny w swojej polityce pieniężnej musi uwzględniać uwarunkowania polityczne i ekonomiczne.
Uwarunkowania polityczne. Mocne zakotwiczenie celu banku centralnego.
Mandat zhierarchizowany (BC UE, NBP)
- prymat dla stabilnej wartości pieniądza
- inne cele podporządkowane celowi podstawowemu
Mandat zwielokrotniony (FED)
- walka z inflacją/deflacją nie jest absolutnym priorytetem
- inne cele zrównane ze stabilnością monetarną
! Oczywiście po kryzysie finansowym BC podniosły w systemie swoich celów wpływanie na stabilność systemu finansowego.
Uwarunkowania ekonomiczne polityki pieniężnej
Prognozowanie inflacji
Ramy dla prognozowania inflacji bazowej
Luka PKB i zastój na rynku pracy
presja płacowa i presja kosztowa
przegląd prognoz ekonomicznych
Podwójny problem w prognozach BC (wg. M.Feldsteina)
Składowe procedury dla prowadzenia polityki pieniężnej
Logika polityki pieniężnej BC
Tradycyjna polityka BC
Niekonwencjonalna/niestandardowa polityka BC
Pieniądz rezerwowy i jego składowe
Pieniądz rezerwowy NBP (stan na 30.09.2014) 166,1 mld
Pieniądz gotówkowy w obiegu (z kasami banków) 135,1 mld
Rachunki bieżące banków 30,3 mld
Rachunki rezerw obowiązkowych 0,653 mld
Jeżeli BC zmienia stopę podstawową to generuje bodziec (impuls), a dodatkowo wysyła komunikat.
BC muszą realizować politykę w trybie „forward looking”
stopa referencyjna – minimalna rentowność 7 dniowych bonów pieniężnych NBP
stopy procentowe – podaż pieniądza
Oczywiście kanał stopy % jest tradycyjnym kanałem transmisji monetarnej, ale nie jest kanałem jedynym. W praktyce zmiana w poziomie stóp % wpływa na zmianę kursów walutowych.
! W samej nazwie operacje otwartego rynku kryje się sugestia, że BC wykorzystuje w swoim działaniu logikę rynku otwartego tzn. takiego na którym istnieją związki pomiędzy ilością pieniądza a jego ceną (płynnymi rezerwami banków a stopą procentową).
Luka PKB
PKB
PKB „pomierzone”
PKB potencjalne
recesja
czas
Musimy zdefiniować pojęcie „luka PKB” - różnica pomiędzy PKB pomierzonym a PKB potencjalnym, czyli wynikającym z trendów.
Pytanie pomocnicze: jaka (strona rynku) jest bardziej podatna na oddziaływania BC, zagregowana podaż czy zagregowany popyt? strona podaży – bardziej sztywna, łatwiej oddziaływać na stronę popytu.
1. Jak reaguje BC w warunkach recesji?
poziom
cen
PKB realny
x1 – x2 = luka recesji
2. Jak reaguje BC w warunkach inflacji?
poziom
cen
Podsumowanie: W warunkach po kryzysowych BC muszą objąć znacznie więcej zadań w obrębie kształtowania nie tylko stabilności monetarnej (której synonimem jest niska i kontrolowana inflacja) lecz również stabilności finansowej. Synonimem tej ostatniej jest zdolność systemu finansowego do niezakłóconego wypełniania podstawowych funkcji systemu finansowego, w tym zwłaszcza funkcji pośrednictwa finansowego.
Na ćwiczenia! :
- uwarunkowania i sposoby badania inflacji/deflacji
- NBP – po lewej stronie statystyka i sprawozdawczość – wydrukować:
- Metodologia obliczania miar inflacji bazowej 04.2014 strony 1-9
- Raport o inflacji z lipca tylko spis treści
25.10.2014 Polityka pieniężna systemu rezerwy federalnej (Fed)
Fed – EBC
1. System operacyjny polityki pieniężnej (SOPP)
Tradycyjny reżim operacyjny BC operują poprzez stopy procentowe/za pomocą stóp %; tą politykę pieniężną można wiązać z operacjami otwartego rynku
Niekonwencjonalny reżim operacyjny (niestandardowy) działanie BC poprzez bilanse; zasadniczo w oderwaniu od stóp % (nie patrząc na stopy %)
BC jako nabywca np. papierów sekurytyzowanych
(papiery wartościowe na bazie kredytów hipotecznych) lub skarbowych od państwa.
! Z oczywistych względów polityce niekonwencjonalnej towarzyszy ryzyko związane z niepewnością, z niewiedzą co do długookresowych skutków tak realizowanej polityki pieniężnej.
2. Cele polityki pieniężnej Systemu Rezerwy Federalnej (Fed)
Polityka pieniężna to działania Fed podejmowane w celu oddziaływania na dostępność i koszt kredytu w gospodarce. (? w powiązaniu Fed ze skutkami kryzysu)
Zgodnie z Federal Reserve Act celem polityki pieniężnej Fed jest efektywne wspieranie pełnego zatrudnienia, stabilnych cen i umiarkowanych długoterminowych stóp procentowych.
Mandat dualny, w którym walka z inflacją/deflacją oraz zwalczanie bezrobocia są celami równoważnymi Fed.
Kryzys finansowy zmodyfikował strategię BC, w tym zmodyfikował również strategię Fed.
Rola Federal Open Market Committee (FOMC) (komitetu operacji otwartego rynku)
1. FOMC podejmuje decyzje o skali i kierunku operacji otwartego rynku.
2. Operacje otwartego rynku, wpływając na stan rezerw instytucji depozytowych, mogą efektywnie i elastycznie (z założenia) oddziaływać na:
1. podaż pieniądza,
2. poziom krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych.
Tradycyjne instrumenty polityki pieniężnej Fed
1 z tzw. stopą docelową, którą Fed chce osiągnąć dla pożyczek międzybankowych, czyli dla pożyczek na rynku pieniężnym
Okno dyskontowe (Discount Window)
Funkcję DW; system pełni rolę płynnościowego „zaworu bezpieczeństwa”. Jego celem jest zmniejszanie napięć na rynku pieniężnym (łagodzenie ograniczeń płynnościowych).
W ujęciu operacyjnym jest trójelementowym programem pożyczkowym dla instytucji depozytowych.
Niekonwencjonalna polityka Fed (działanie poprzez bilans)
R.Koo - RECESJA BILANSOWA –skutki recesji było widać w bilansach banków, gospodarstw domowych, przedsiębiorstw.
Rola operacji TWIST –
! Oczywiście politykę niekonwencjonalną Fed trzeba również objaśniać poprzez wpływ na rynek obligacji skarbowych.
Zależność pomiędzy ceną obligacji a ich rentownością
- zależność jest odwrotno kierunkowo – czyli jeżeli ceny obligacji rosną to ich rentowność spada.
!! Fed musiał czuwać również nad skalą kreowanych pieniędzy. W pewnym momencie założył więc, że będzie musiał zastosować dodatkowy zabieg poprzez realokację aktywów, czyli zmianę w strukturze portfela aktywów.
TWIST – w ramach tej operacji Fed chciał zadziałać na tzw. czasową strukturę stóp procentowych, chciał odwrócić krzywą dochodowości
Fed powinien obniżyć stopy procentowe, albo co najmniej utrwalić efekt niskich długich stóp procentowych.
Fed chciał dokonać przełożenia stóp z 10 letnich obligacji skarbowych na 30 letnie – gdyż są używane bardzo często do wyznaczania cen kredytów długoterminowych.
Instrumenty o krótkich terminach (2/3 lata) będzie sprzedawał by odzyskać część środków by kupować długie.
3. W jaki sposób można oceniać politykę systemu rezerwy federalnej?
Skutki:
1. Bardzo niskie stabilne stopy % i duża płynność w sektorze finansowym
Obniżenie premii za ryzyko – Fed oczekiwał, ze odtworzeniu skłonności do inwestowania odbudowaniu tzw. apetytu na ryzyko będzie służyć obniżenie premii za ryzyko. (np. obniżenie premii za ryzyko w strukturze stopy % czy obniżenie premii za ryzyko w inwestowaniu w akcje
Niestety te oczekiwania sprawdziły się tylko w części, w postaci ożywienia rynku akcji.
W związku z naszymi obserwacjami możemy potwierdzić ogólną obawę co do polityki Fed w postaci obawy o wykreowanie nowych baniek spekulacyjnych.
Czy sprawdziło się oddziaływanie polityki pieniężnej poprzez tzw. efekt majątkowy?
4. Fed polega na efekcie majątkowym (S.S.Roach)
Problem główny – czyli problem pułapki płynności
1. Sytuacja, gdy wszyscy dążą do posiadania gotówki
2. Występuje przy bardzo niskiej (krytycznie niskiej) stopie %
Skutek:
3. Obserwuje się zanik wpływu banku centralnego na poziom popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego
Kluczowe ryzyko niekonwencjonalnej polityki BC polega na tym, że może ona wywołać zjawisko nazwane pułapką płynności – dlatego też kreuje się obawę co do skuteczności polityki niekonwencjonalnej, bo BC traci wpływ na poziom popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego.
BC
BK
GD
P
Wniosek: Nawet jeżeli BC nie podają jako swój cel oddziaływanie na PKB (na jego wysokość, strukturę, dynamikę) to jednak ostatecznie można oceniać BC poprzez jego wpływ na kształtowanie warunków zrównoważonego wzrostu gospodarczego.
Wskazówka! Znaleźć stosowny zapis w założeniach polityki pieniężnej – polityka niskiej inflacji sprzyja rozwojowi gospodarczego
5. Kwestie strategii komunikacyjnych w polityce pieniężnej Fed
1. Warunki tradycyjnej polityki Fed
W ramach tradycyjnej polityki pieniężnej pytamy o to, czy BC można związać tzw. regułą polityki pieniężnej.
Reguła Taylora
(pierwsza wersja autorska, uproszczona)
r = p + 0, 5y + 0, 5 * (p−2) + 2
gdzie:
r – jest stopą funduszy federalnych
p – jest stopą inflacji za ostatnie 4 kwartały
y – jest % odchyleniem realnego PKB od celu
W tzw. warunkach idealnych (brak luki PKB oraz inflacja pomierzona zgodna z celem) to wtedy upraszczamy to równanie Taylora do postaci:
r = p+2 r - p = 2
r - p realna stopa Fed
Jest to proste narzędzie ale kryzys przywrócił jego znaczenie poznawcze – zaczęto intensywnie szacować raz jeszcze regułę Taylora i to w różnych wersjach.
Reguła Taylora (wersja uogólniona)
rFed = pit + gy + h(pit−pi*) + rf
gdzie
rFed – krótkoterminowa stopa % Fed
pit – inflacja „pomierzona”
g – waga znaczeniowa pierwsza
y – luka PKB, wyliczona wg formuły y= yt-y*/y* * 100
yt – PKB pomierzony
y* - PKB potencjalny (z trendu)
h – waga znaczeniowa druga
rf – wyestymowana przez Fed stopa równowagi (realna)
Wskazówka interpretacyjna – analiza reguły Taylora dobrze potwierdza logikę polityki pieniężnej a już zwłaszcza pozwala uzasadnić jej kierunek.
! Widać zatem wyraźnie jak wielkie znaczenie mają informacje generowane poprzez BC poprzez jego decyzje. Dlatego też w przypadku polityki niekonwencjonalnej uznano, że tzw. informacje wyprzedzające (albo uprzedzające) są nieodzownym elementem polityki niekonwencjonalnej.
22.11.2014
Polityka pieniężna EBC
Mocne postawy prawne działalności EBC
Podstawowe regulacje dotyczące EBC znajdują się już w tzw. Tytule III czyli w postanowieniach o instytucjach.
Traktat o Unii Europejskiej. Wyciąg:
Tytuł III. Postanowienie o instytucjach
Art.13. Unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, które mają na celu (…) zapewnienie spójności, skuteczności i ciągłości jej polityk oraz działań (…)
Instytucjami Unii są m.in. Europejski Bank Centralny
2. Struktura bankowości centralnej UE (na mocy traktatu o funkcjonowaniu UE, Art. 282)
3. Organy decyzyjne Eurosytemu
Cel ESBC(na mocy traktatu o Funkcjonowaniu UE; Art.. 282)
1.Głównym celem ESBC jest utrzymywanie stabilności cen. Bez uszczerbku dla tego celu, wspiera on ogólne polityki gospodarcze w Unii.
2. Eurosystem prowadzi politykę pieniężną Unii (monetarnej i walutowej)
EBC: proces decyzyjny
* Współczesne banki Centralne stosują zasadę symetrycznego podejścia do celu inflacyjnego, w konsekwencji nie tolerują ani zbyt wysokiej inflacji ani deflacji.
Strategia EBC i jej podstawowe elementy
*EBC jak widać przywiązuje niezmiernie dużą wagę do informacji i dlatego uczynił analizę ekonomiczną i analizę monetarną filarami strategii.
**EBC nie musi reagować na krótkie nieznaczne wstrząsy – mogą same wygasać (inflacja)
Wykładnia EBC dla prowadzenia analizy ekonomicznej i analizy monetarnej
| ANALIZA EKONOMICZNA | ANALIZA MONETARNA |
|---|---|
| 1. Obserwacja krótko- i średnioterminowych determinantów cen | 1. Analiza długookresowych zależności pomiędzy pieniądzem a cenami (między podażą pieniądza a inflacją) |
| 2. Analiza dynamiki zjawisk ekonomicznych i analiza wstrząsów (szoków) | 2. Analiza trendów monetarnych (wartość referencyjna przyrostu M3 Delta M3 4,5% p.q. ) |
| 3. Koncentracja uwagi na aktywności gospodarczej finansowych warunków gospodarki | 3. Koncentracja uwagi na agregatach monetarnych oraz na popycie na kredyt i jego podaży |
! Strategie EBC z punktu widzenia logiki i jego polityki pieniężnej bardzo dobrze dopełniają zasady realizacji strategii EBC. Są rozwinięciem/przedłużeniem strategii.
Zasady realizacji strategii EBC
*Mechanizm Transmisji Monetarnych jest złożony; np. opóźnienia czasowe w polityce pieniężnej.
Ramy polityki pieniężnej EBC. Zarys ogólny
Tradycyjne instrumenty polityki pieniężnej EBC
Przekładając tradycyjne instrumenty polityki pieniężnej na dzisiejszą praktykę EBC należy uwzględnić układ stóp procentowych EBC.
1. Stopa depozytowa: stopa po jakiej banki mogą składać depozyty na koniec dnia w swoich bankach centralnych od 10.09 = -0,20%
2. Podstawowa stopa operacji refinansowania = 0,05%
3. Stopa kredytów w EBC = 0,30%
Wniosek: Ujemna stopa depozytowa w polityce pieniężnej EBC może zaskakiwać. Oznacza ona jednak, że EBC chce wykluczyć sytuacje w ramach której banki niejako otrzymując płonność od EBC (z tytułu skupu aktywów lub z tytułu programu specjalnych pożyczek) przynoszą następnie nadmiary wolnych środków do EBC.
1 i 2 – stopa „stałych ułatwień” –
Funkcje = rola operacji otwartego rynku
Wniosek: szczególna rola OOR wynika zatem z tego, że to one uruchamiają (aktywizują) MTM.
ALE jest problem :
Teza: istnieją takie wstrząsy zaburzające MTM, które pozostają poza kontrolą EBC.
Mówiąc inaczej są one przyczyną obniżania efektywności polityki pieniężnej EBC
Wstrząsy zaburzające MTM (poza kontrolą EBC)
* w MTM zawsze rynek obligacji odgrywa kluczową rolę m.in. rynek obligacji wpływa na mechanizm przeniesienia stóp procentowych.
1. Rynek pieniężny -- stopy procentowe najpierw kształtują się na rynku pieniężnym (stopy krótkie albo ultrakrótkie – jednodniowe = over night - Polonia)
2. Rynek kapitałowy -- 10 letnie stopy obligacji skarbowych
Kryzys fiskalny w strefie euro zaburzył rynek obligacji skarbowych, zniekształcił funkcje informacyjną długich stóp procentowych, a tym samym przerwał MTM, zablokował kanał stopy procentowej.
Niekonwencjonalna polityka pieniężna EBC. Reakcja na kryzys finansowy
Założenia
Wniosek: Na podstawie tych założeń Eurosystem przyjął zasady stosowania narzędzi niestandardowych – ogłoszonych przez Prezesa EBC
Zasady stosowania przez Eurosystem narzędzi niestandardowych - NNS
1. Implementacja NNS musi być skupiona na stabilności cen
2.NNS nie będą traktowane jak narzędzia „dostrajania” MTM
3. NNS będą funkcjonować obok narzędzi tradycyjnych
4.NNS znajdą przejściowe zastosowanie
5. NNS mają na uwadze środowisko MTM – mają reaktywować „prywatne” rynki finansowe.
Założenia i zasady opisują metodę działań NNS
! Elementem nieodłącznym niestandardowej polityki pieniężnej EBC stała się komunikacja realizowana w formule Forward guidance (FG) – informacja uprzedzająca, wyprzedzająca
FG jest to forma zaawansowanej komunikacji o orientacji polityki pieniężnej (o nastawieniu BC)
Wniosek: Kluczową przesłanką FG było to by uczestnicy rynku, otoczenie biznesowe, gospodarstwa domowe rozumieli intencje EBC.
Równocześnie EBC przyjął strategię, że w pewnych krokach będzie wdrażał NNS – chciał oswoić rynek.
W fazie 1 odbudowanie rynku pieniężnego miało się oprzeć również na odbudowie zaufania do banku.
* odbudowa rynku obligacji skarbowych
Zasięg programów skupu papierów wartościowych widać po rozmiarach bilansu EBC
Podsumowanie: Niekonwencjonalna polityka EBC była odpowiedzią na 3 kryzysy w strefie euro (trzy kryzysy powiązane ze sobą)i trzy kryzysy o skutkach jeszcze niecałkowicie przezwyciężonych.
EGZAMIN! :
Pytania z notatek i źródeł, które poda – 4 pytania: na pewno! – trwałe podstawy i zasady polityki pieniężnej: polityka tradycyjna, niekonwencjonalna, porównanie FED z EBC, rola informacji, co można wyczytać z reguły Taylora, o czym informuje naturalna stopa, jedno pytanie – rola radaru – np. krótko zdefiniuj lub opisz jakieś pojęcia.
Źródła: Założenia polityki pieniężnej – narzędzie, instrumenty,
-komunikat z posiedzenia rady polityki pieniężnej – ostatni przed egzaminem – jaka decyzja i jak uzasadnienia
- podręcznik – współczesna bankowość centralna – rozdział 2 „Krytyka celów, instrumentów….”
rozdział 17 – str. 325 – 337 przy czym: punkt 17.3. szczególnie! – do 17.3. wprowadzeniem jest wstępna analiza reguły Taylora