ANALIZA SWOT OŚRODKA SZKOLENIA KIEROWCÓW
Firma na podstawie której dokonałem analizy SWOT to Ośrodek Szkolenia Kierowców.
Jest to mikroprzedsiębiorstwo prowadzone w mieście liczącym ok 25 000 mieszkańców. Ośrodek posiada siedzibę w dobrym punkcie lokalizacyjnym miasta, własny sprzęt szkolący, sieć teleinformatyczną oraz wykształconą kadrę pedagogiczną. Właściciel firmy zatrudnia 3 osoby oraz sam uczestniczy aktywnie w prowadzeniu szkoleń dla klientów (jest jednocześnie instruktorem nauki jazdy). Szkoła istnieje na lokalnym rynku od 5 lat, ma już swoją renomę lecz ciągle rozwija się, kadra doskonali swoje umiejętności za pomocą czynnego uczestnictwa w szkoleniach. Ośrodek z upływem czasu oraz zmianami wprowadzonymi do dotyczących go pośrednio i bezpośrednio przepisów poszerza swoją ofertę o różne rodzaje szkoleń i kategorie praw jazdy.
Analiza SWOT to jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych, służąca do porządkowania informacji. Bywa stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Np. w naukach ekonomicznych jest stosowana do analizy wewnętrznego i zewnętrznego środowiska danej organizacji, (np. przedsiębiorstwa), analizy danego projektu, rozwiązania biznesowego itp. Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie na cztery grupy- cztery kategorie czynników strategicznych. Metoda SWOT za pomocą której dokonałem analizy wyżej wymienionej firmy należy do metod zintegrowanych, jest metodą w pełni kompleksową jeśli chodzi o badanie przedsiębiorstwa.
Przejdę zatem do analizy wewnętrznej wybranego przez mnie ośrodka szkolenia kierowców, poczynając od analizy mocnych stron.
Najmocniejszą stroną opisywanego przez mnie przedsiębiorstwa jest dobra opinia u klientów. Przekazywana z „ust do ust” powoduje, że ośrodek wielu swoich nowych klientów pozyskuje z polecenia przez byłych lub obecnych kursantów. Osoby przychodzące do ośrodka celem zapisania się na wybrany przez siebie kurs często mówią o poleceniu konkretnego instruktora i pytają czy jest możliwość zapisania się na zajęcia właśnie do tej osoby. Kolejną zaletą opisywanej przez mnie szkoły nauki jazdy są duże umiejętności konkurowania. Ośrodek pilnuje konkurencyjności swoich cen, kusi promocjami lub dodatkowymi profitami w postaci gratisowych godzin jazdy itp. Dodatkowo jeśli klient zamierza skorzystać z kilku ofert firmy może liczyć na atrakcyjne rabaty. Firma ma też dużą zdolność do innowacji produktowych - jest zazwyczaj pierwszą lub jedną z pierwszych na lokalnym rynku która wprowadza nowinki techniczne (symulatory do nauki jazdy, nowoczesne klawiatury egzaminacyjne itp.), dostosowuje się do zmian w przepisach które wymagają zakupu nowego sprzętu szkoleniowego (np. zmiana marki samochodu używanego do egzaminowania kierowców), dopasowuje oferowany produkt do potrzeb lokalnego rynku ( kursy i szkolenia na które jest zapotrzebowanie np. ze względu na nowo otwarty zakład przemysłowy poszukujący pracowników na magazyn- klienci falowo poszukują szkoły organizującej kursy dające uprawnienia na wózki widłowe. Wprowadza nowości szkoleniowe dostępne na krajowym rynku na swój rynek lokalny- firma musi być na bieżąco z przepisami prawnymi aby móc uświadamiać klienta, że dany kurs może być niezbędny jeśli chce pracować np. jako kierowca zawodowy). Istotnym plusem jest również doświadczona kadra kierownicza, dzięki której firma nie ma problemów kadrowych czy administracyjnych, strategia firmy jest jasno wytyczona a poszczególne zadania przydzielone odpowiednim pracownikom.
Jeśli chodzi o słabe strony prezentowanego przez mnie przedsiębiorstwa to podstawowym problemem jest niska rentowność przedsięwzięcia jakim jest szkoła nauki jazdy. Duża i wciąż rosnąca konkurencja oraz niż demograficzny powodują spadek zainteresowania wachlarzem produktów jakie oferuje ośrodek szkolenia kierowców. Dodatkowo zmiany w przepisach powodują ciągłe zawirowania jeśli chodzi o kursy zawodowe dla kierowców. Problem stanowią również wysokie ceny sprzętu szkoleniowego jakim są pojazdy. Aby zdecydować się np. na wprowadzenie do oferty szkolenia na wózki widłowe trzeba zbadać rentowność danej inwestycji- jeśli chętnych na kurs będzie niewielu nie warto inwestować w sprzęt oraz w kadrę. Kolejną słabą stroną w badanym przeze mnie przedsiębiorstwie jest brak środków na finansowanie zmian organizacyjnych. W przypadku ośrodka szkolenia kierowców zmiany organizacyjne są zazwyczaj bardzo kosztowne. Każda istotna modyfikacja jakiejś części szkoły nauki jazdy wiąże się zazwyczaj z potrzebą sporych nakładów pieniężnych - zmiana marki samochodów szkoleniowych, podniesienie kwalifikacji pracowników i szkolenia z zakresu administracji związanej z nowym przedsięwzięciem czy inwestycją. Istotnym problemem są również koszty jednostkowe które są wyższe niż u głównych konkurentów. Ma na to wpływ szereg czynników począwszy od miejsca prowadzenia szkolenia (plac manewrowy położony w odległej części miasta na który trzeba dowieźć kursantów) po cenę paliwa. Problem stanowi również słaby moim zdaniem image firmy. W porównaniu do konkurencji opisywany przeze mnie ośrodek jest mało widoczny na rynku (reklamy, banery, małe reklamy na samochodach szkoleniowych bez podanego adresu i numeru do kontaktu), nie ma swojego rozpoznawalnego symbolu, znaku który mógłby pozytywnie kojarzyć się klientom z ośrodkiem.
Co do analizy zewnętrznej wybranego przeze mnie ośrodka szkolenia kierowców, czyli do celów i zagrożeń związanych z tym przedsiębiorstwem jest wiele czynników-zarówno pozytywnych jak i negatywnych stron.
Zaczynając od potencjalnych szans jakie powstają dla przedsiębiorstwa jakim jest szkoła nauki jazdy to wejście na nowe rynki poprzez otwieranie filii szkoły. Skoro już firma prowadzi działalność na małym rynku, trudno będzie jej konkurować ze szkołami z większych miast- głównie tych w których prosperują wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego w których przeprowadzane są egzaminy państwowe na prawo jazdy. Może jednak poszerzyć swoją działalność na małe lokalne rynki w sąsiednich miastach. Kolejną potencjalną szansą staje się możliwość poszerzenia asortymentu i proponowanych szkoleń oraz kursów. Możliwość taką dają zmiany w przepisach egzaminowania na podstawowe kategorie praw jazdy ale przede wszystkim zmiany prawne co do uprawnień kierowcy zawodowego, zmuszające obecnych i przyszłych kierowców zawodowych do obowiązkowych szkoleń zwanych świadectwem kwalifikacji. Następną szansą którą dostrzegłem w związku z powyższym to pojawienie się nowych grup klientów. Jeżeli poprzez wprowadzane prawne zmiany stawia się osobom pracującym w transporcie coraz to nowe wymogi, to jest to szansa dla ośrodka szkolenia kierowców, który wprowadzając do oferty odpowiednie kursy i szkolenia zapewnia sobie pojawienie się nowych grup klientów. Plusem w tej branży jest również brak substytutów. Nie da się zastąpić szkoleń czymś innym, szkoły nauki jazdy muszą się stosować do określonych norm i zasad. Zasady te dotyczą całego procesu szkolenia (począwszy od określenia wielkości sali w jakiej odbywają się wykłady poprzez wyposażenie sali po auta szkoleniowe) i nie da się ich ominąć, skrócić czy „przeskoczyć” .
Jeśli chodzi o potencjalne zagrożenia jakie niesie za sobą prowadzanie działalności którą jest ośrodek szkolenia kierowców to podstawowym zagrożeniem jest możliwość pojawienia się nowych konkurentów. Lokalny rynek na którym działa opisywana przeze mnie szkoła nauki jazdy to strefa bardzo dużej i silnej konkurencji. Na miasto mające 25 000 mieszkańców istnieje ?? szkół co powoduje, że firmy jeśli chcą pozyskać nowych klientów muszą być bardzo konkurencyjne- inaczej grozi im upadłość. Dodatkowo na rynku co chwila próbuje zaistnieć nowa szkoła (często po prostu jednoosobowa działalność jakiegoś instruktora) powodując niestabilność wśród szkół nauki jazdy. Również wzrost nacisków już istniejących konkurentów stanowi spore zagrożenie. Każda szkoła stara się jak najlepiej wypadać na tle konkurencji co powoduje niezdrowy rodzaj konkurencji w postaci „prześcigiwania” się w pomysłach na ulepszenie swojej działalności. Zagrożeniem są również niekorzystne rozwiązania systemowe, które zmuszają ośrodek np. do płacenia podatku od środków transportu (tym czasem jeśli ośrodek nie ma chętnych np. na kategorię C to pojazd wykorzystywany do szkolenia jest nieużytkowany a podatek od środków transportu i tak musi być uiszczony). Szkoły nauki jazdy muszą również prowadzić odpowiednie rejestry swoich kursantów, wydanych zaświadczeń i dokumentów, pilnować przepisów zarówno dotyczących szkół jazdy jak i transportu a także przepisów prawa dotyczących nie tylko siebie ale także np. przedsiębiorców związanych z transportem drogowym ponieważ takie przepisy dotyczą ich potencjalnych klientów. Ostatnim czynnikiem mającym ogromny wpływ na ośrodki szkolenia kierowców, niosącym spore zagrożenie są zmiany demograficzne. W ostatnich latach pełnoletniość osiągnęły roczniki 1991,1992,1993. Najczęstszymi klientami ośrodka szkolenia kierowców są osoby młode chcące uzyskać prawo jazdy kategorii B. Niestety niż demograficzny w tamtych latach odbija się teraz na ilości klientów ośrodka szkolenia. Niekorzystne zmiany demograficzne w połączeniu z dużą konkurencją powodują istotne zagrożenia. Mniejsza liczba osób równa się mniejsza ilość potencjalnych klientów.
Na podstawie przeprowadzonej przeze mnie analizy SWOT dla Ośrodka Szkolenia Kierowców można stwierdzić, że opisywane prze mnie przedsiębiorstwo ma szansę dalej z powodzeniem funkcjonować na swoim rynku. Ośrodek jest prężnie rozwijającą się firmą, z doświadczoną ale młodą kadrą, dobrą opinią u klientów którzy polecają szkołę znajomym. Przedsiębiorstwo jest na bieżąco z przepisami prawa i dotyczącymi ją zmianami oraz nowinkami technicznymi. Oferuje kursy zarówno podstawowe jak i poszerza swoją ofertę o szkolenia na które jest zapotrzebowanie. Kadra kierownicza dba o sprawy administracyjne, tak aby ośrodek nie stracił również dobrej pozycji i w zestawieniach ogólnopolskich podobnych szkół nauki jazdy. Wewnątrz firmy wymienione przeze mnie mocne strony równoważą się ze słabymi a potencjalne szanse równoważą się z potencjalnymi zagrożeniami. Szkoła ma jednak wiele wewnętrznych atutów, które zachęcają klientów do korzystania właśnie z jej usług. Dużym atutem jest wykwalifikowana kadra instruktorska. Jeśli chodzi o słabe strony to Ośrodek powinien poszukać sposobu na obniżenie kosztu jednostkowego szkolenia, oraz zainwestować w reklamę która- dobrze przemyślana- mogłaby zwiększyć zainteresowanie ośrodkiem. Komentując potencjalne szanse dobrze było by aby firma o takich możliwościach pomyślała o rozwoju na większą skalę w postaci np. filii swojej firmy w sąsiednich miastach. Natomiast komentując wymienione przeze mnie zagrożenia należy podkreślić, iż wynikają one głównie z prawdopodobieństwa pojawienia się silnej konkurencji w przyszłości oraz obecnie działających na rynku przedsiębiorstw w tej samej branży. Problemem jest również niż demograficzny który powoduje, że spada zainteresowanie na podstawowe kategorie.
Podsumowując opisywany przeze mnie ośrodek szkolenia kierowców ma duże szanse utrzymania się na rynku na dobrej pozycji. Firma działa w atrakcyjnym otoczeniu, inwestuje w siebie, korzysta ze środków unijnych i na bieżąco wciela w życie dotyczące jej przepisy co pozytywnie oddziałuje na jej pozycję na rynku.