Prawo bilansowe a prawo podatkowe

W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że przepisy związane z ustalaniem różnic kursowych zawarte w ustawie o rachunkowości są zbieżne z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, ale rozbieżne z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o podatku od osób prawnych są zbieżne lub rozbieżne w zależności od przyjętego kursu wymiany.

Zasady ustalania kursów walut obcych określa uchwała 51/2002 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z 23 września 2002 r. w sprawie sposobu wyliczania i ogłaszania bieżących kursów walut obcych przez Narodowy Bank Polski (Załącznik nr 6). Zgodnie z tą uchwałą Narodowy Bank Polski wylicza bieżący kurs średni dla dużej części walut obcych na godzinę 11:00. Ogłaszanie kursów odbywa się najczęściej ok. godziny 12:00.

UWAGA!

W przypadku gdy na dzień wyceny nie jest ogłoszony kurs średni, obowiązującym kursem jest kurs ostatnio ogłoszony.

Z praktyki wyliczania i ogłaszania kursów walut obcych wynika, że kurs obowiązujący w danym dniu jest znany ok. godziny 12:00. Do południa zatem kurs, jaki należy zastosować do przeliczenia operacji gospodarczych wyrażonych w walutach obcych, to kurs ostatnio ogłoszony - a więc z dnia poprzedzającego dzień, w którym zrealizowano daną transakcję. W tym przypadku występuje zbieżność między wyceną do celów bilansowych i podatkowych - zarówno w odniesieniu do ustawy o podatku od towarów i usług, jak też ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Do czasu ogłoszenia kursu przez Narodowy Bank Polski nie ma zatem rozbieżności.

W momencie ogłoszenia kursu przez NBP do celów bilansowych oraz według ustawy o podatku od towarów i usług stosujemy kurs bieżący ogłoszony w danym dniu, natomiast według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy zastosować kurs z dnia poprzedzającego dzień wystąpienia operacji w walucie obcej.

Schemat 6. Różnice kursowe - relacje przepisów