Psychopatologia jest dziedziną wiedzy zajmującą się:
opisywaniem
interpretowaniem
wyjaśnianiem
klasyfikowaniem zjawisk psychicznych, które stanowią odchylenie od prawidłowych czynności psychicznych.
Czym jest norma/normalność?
Norma statystyczna
Irracjonalność, dziwaczność
Nieprzewidywalność i brak kontroli nad zachowaniem, myślami, emocjami
Zachowania nieakceptowane społecznie, naruszanie norm, niekonwencjonalność
Subiektywne cierpienie psychiczne
Nieprzystosowanie
Czy te kryteria są wystarczające? - Żadna z powyższych cech nie jest w pełni satysfakcjonującym kryterium, ale łącznie oferują użyteczny schemat dla wstępnego definiowania zaburzenia psychicznego.
Definicja „zaburzenia psychicznego”
„Zaburzenie” nie jest terminem ścisłym - używany jest celem wskazania na istnienie układu klinicznie stwierdzalnych objawów [na wzór ch. somatycznej] połączonych w większości przypadków z cierpieniem psychicznym i z zaburzeniem funkcjonowania indywidualnego. Sama dewiacja społeczna lub społeczny konflikt bez zaburzenia indywidualnego funkcjonowania nie powinny być, w myśl przyjętych tu definicji, zaliczane do zaburzeń psychicznych” (ICD-10, 1997, s. 16).
Podejście do klasyfikacji zaburzeń psychicznych
Kategorialne
•zachowania człowieka można podzielić na dwie kategorie: normalne vs nienormalne
•zachowania nienormalne można podzielić na podkategorie, które są jednorodne (zgodność patomechanizmu i jednostkowych objawów)
Dymensjonalne
•Wszyscy ludzie charakteryzują się cechami, które można umieścić na wymiarach
•Różnimy się stopniem nasilenia tych cech
•Rozpoznawalne klasy są jednorodnymi konfiguracjami wymiarów (czerpie z psychologii osobowości, głównie psychologii różnic indywidualnych)
Przyczyny Zaburzeń Psychicznych
Endogenne - predyspozycja (genetyczna) warunkująca zaburzenie czynności OUN
Somatogenne - procesy chorobowe, czynnik patogenne zaburzające czynności OUN
Psychogenne - sytuacje powodujące stres psychiczny oraz czynniki prowadzące do nieprawidłowego rozwoju psychicznego
Modele psychopatologii
Biomedyczny - wynik zaburzeń na poziomie biologicznym
Psychodynamiczny - wynik nieświadomych konfliktów mających źródło we wczesnym dzieciństwie
Systemowy - wynik nieprawidłowych relacji w rodzinie
Społeczno-kulturowy - wynik zbyt wysokich wymagań stawianych przez społeczeństwo, stres psychospołeczny
Poznawczy - wynik błędnego sposobu myślenia, zaburzone schematy poznawcze
Behawioralny - wynik dysfukcjonalnych nawyków i zachowń
Analiza psychopatologiczna obejmuje:
Informacje od pacjenta opisujące jego stan (smutek, lęk, złość, niepamięć, omamy)
Obserwacja (niepokój ruchowy, drżenie, ubóstwo ruchu, przyspieszenie lub zwolnienie psychomotoryczne, bladość, czerwienienie się)
Interpretacja informacji od pacjenta i obserwacji (wrażenia spłycenia, niedostosowania, zobojętnienia, impulsywności, katatymi, paratymi, paramimi)
Informacje od rodziny pacjenta opisujące jego funkcjonowanie w domu, pracy
Odczucia i reakcje badającego wynikające z kontaktu z pacjentem (chęć pomocy, brak współbrzmienia emocjonalnego, poczucie bycia wciąganym w grę, bycia manipulowanym, gwałtownie zmieniające się emocje)
Definicja Zaburzenia Psychicznego
Objawy psychopatologiczne - są to zjawiska dające się stwierdzić w wywiadzie, bezpośrednim badaniu lub obserwacji, które świadczą o nieprawidłowych funkcjach psychicznych obniżony nastrój
Zespoły psychopatologiczne - są to określone stany psychiczne składające się z objawów stałych, typowych i ewentualnie objawów dodatkowych, charakteryzujące się określonym przebiegiem (zespół depresyjny, paranoiczny, maniakalny) Zespół depresyjny: obniżony nastrój, zaburzenia rytmów biologicznych, obniżenie napędu psychoruchowego, objawy somatyczne, depresyjne zaburzenia myślenia, ograniczenie aktywności złożonej
Zaburzenia psychiczne - jest układem klinicznie stwierdzalnych objawów i zachowań połączonych zwykle z cierpieniem i zaburzeniem indywidualnego funkcjonowania opisywane przez klasyfikacje Duża depresja: min 2 tygodnie, min 5 objawów, w tym obniżenie nastroju albo utrata zainteresowań i przyjemności, istotna zmiana w porównaniu z poprzednim sposobem funkcjonowania
Klasyfikacje zaburzeń psychicznych
ICD - 10 - Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Psychicznych i Zaburzeń Zachowania - wydana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)
DSM-IV - Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Klinicznych – wydana przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (APA)
Diagnoza wieloosiowa
Oś I Zaburzenia psychiczne
Oś II Zaburzenia osobowości, Upośledzenie umysłowe
Oś III Stany ogólnomedyczne
Oś IV Problemy psychospołeczne
Oś V Ogólna ocena funkcjonowania
Objawy psychopatologiczne
OBJAWY HOMONOMICZNE - różnią się od przeżyć prawidłowych ilościowo czyli nasileniem, czasem trwania, nadmiarowością lub nieadekwatnością do sytuacji, wpływem na funkcjonowanie i mogą być źródłem cierpienia lub dyskomfortu (np. smutek- nastrój obniżony w zab. depresyjnym)
OBJAWY HETERONOMICZNE - różnią się od przeżyć prawidłowych jakościowo, nie występują u osób zdrowych psychicznie np. urojenia i omamy (wyjątkiem są omamy hipnagogiczne i hipnopompiczne)
Objawy psychopatologiczne
Objawy Zaburzeń Czynności Poznawczych
spostrzeganie uwaga pamięć myślenie i język
Objawy Zaburzeń Integracji Czynności Psychicznych
orientacja świadomość poczucie zdrowia i choroby osobowość
Objawy Zaburzeń Czynności Emocjonalnych i Aktywności
nastrój afekt ruchowa aktywność impulsywna aktywność złożona aktywność
Czynności poznawcze - te czynności psychiczne, które pozwalają na adekwatne reagowanie na zmieniające się warunki wewnętrzne i zewnętrzne:
Rozpoznawać zjawiska środowiska zewnętrznego i własnego organizmu spostrzeganie, uwaga
Utrwalać spostrzegane zjawiska pamięć
Scalać je w spójny system indywidualnej wiedzy o sobie i świecie myślenie, język, mowa
Zaburzenia spostrzegania.
iluzje (złudzenia) - zniekształcone spostrzeżenia realnie istniejących zjawisk lub przedmiotów
fizjologiczne (pod wpł silnych emocji, nastaw, zmęczenia, ciemności)
patologiczne (nie są korygowane)
para-halucynacje (halucynoidy) - spostrzeżenia pojawiające się bez bodźca zewnętrznego, które nie są traktowane jako realne zjawiska
występują napadowo
zwykle związane z uszkodzeniem CUN (padaczka)
pseudo-halucynacje (o. rzekome) - spostrzeżenia powstające bez bodźca zewnętrznego, które odbierane są jako realne wewn doznania
pojawiają się w subiektywnej wewn. przestrzeni a nie są odbierane przez zmysły
halucynacje (omamy) - spostrzeżenia pojawiające się bez zewnętrznego bodźca, które są odbierane jako zewnętrzne realne zewn doznania
dotyczyć mogą wszystkich zmysłów (słuch, wzrok, smak, zapach, dotyk)
odróżniane od myśli wyobrażeń, fantazji,
Omamy fizjologiczne
omamy hipnagogiczne hipnopompiczne - w okresie zapadania w sen, wyraziste doznania wzrokowe lub słuchowe, pojawiające się samorzutnie i trwale mimo wysiłków oderwania się od nich np. Co faktycznie wydarzyło się a co było treścią snu.
omamy hipnopompiczne występują po przebudzeniu, dezorientacja co do czasu i miejsca, niepewność co było snem a co jest prawdą np. Człowiek powoli zasypiający widzi w wyobraźni ludzi mijających go na ulicy lub przeżywa obrazy migających drzew widzianych jakby z okna pociągu. Doznając tego rodzaju wyobrażeń zwykle traci zdolność do ich krytycznej oceny, zaczyna je traktować jako odzwierciedlenie aktualnych wydarzeń. Mogą przejść płynnie w marzenia senne.
Uwaga - ukierunkowuje czynności poznawcze oraz ogranicza nadmiar informacji; zaburzenia uwagi są powszechne i mało specyficzne
przerzutność (nadmierna lub niedostateczna przerzutność uwagi)
zakres (niedostateczna rozpiętość uwagi)
trwałość (niedostateczna trwałość uwagi)
podzielność (niedostateczna podzielność uwagi)
selektywność (zaburzenia koncentracji/ogniskowania uwagi)
Pamięć
pamięć bezpośednia (sensoryczna)
Pozwala na przetworzenie ogromnej ilości docierających do mózgu informacji z narządów zmysłu; informacja zatrzymywana jest w pamięci na czas krótszy od sekundy
pamięć krótkotrwała (pierwotna, operacyjna)
Ma ogromną pojemność (obejmuje 7+/- 2 el.) Informacje te zostają zwykle zapomniane po 15-30 sek, o ile nie są utrwalone lub przekształcone w pamięć długotrwałą. Można ocenić w badaniu stosując test powtarzania ciągu cyfr
pamięć długotrwała (wtórna)
Przechowywane są wszystkie przetworzone informacje przez okres od kilku minut do dziesiątek lat
Pamięć długotrwała
pamięć świeża - obejmująca informacje zmagazynowane w pamięci kilka minut, godzin, dni, tygodni lub miesięcy temu
pamięć odległa - obejmująca informacje zmagazynowane w wiele lat temu
pamięć jawna deklaratywna - obejmuje wszystkie zapamiętane informacje, które dostępne są świadomości i zatem mogą być przekazane innym
pamieć ukryta proceduralna - obejmuje informacje, które są przechowywane bez ich uświadomienia sobie, np. umiejętność posługiwania się językiem lub jazdy na rowerze
Zaburzenia pamięci
ilościowe (dysmnezje)
amnezja
hipomnezja
hipermnezja
ekmnezja
jakościowe (paramnezje)
allomnezja
pseudomnezja
Dysmnezje (ilościowe)
hipomnezja - pamięć osłabiona (zmniejszona zdolność do zapamiętywania lub odtwarzania)
hipermnezja - pamięć wzmożona (zwiększona zdolność do zapamiętywania lub odtwarzania)
ekmnezja - przeżywanie przeszłości jako teraźniejszości: ograniczenie pamięci wydarzeń niedawnych przy względnie dobrze zachowanej pamięci wydarzeń wcześniejszych
amnezja - utrata możliwości przechowywania w pamięci nowych informacji lub odtwarzania informacji wcześniej zmagazynowanych
całkowita lub fragmentaryczna
spowodowana chorobą mózgu lub czynnikami psychicznymi
trwała lub przemijająca
wsteczna lub następcza
Amnezja:
amnezja wsteczna (amnezja retrograda)
pacjent nie jest w stanie odtworzyć informacji zapamiętanych przed zadziałaniem czynnika, który spowodował amnezję chociaż zachowana jest zdolność magazynowania w pamięci nowych informacji;
najczęściej wynikiem uszkodzenia kory czołowej lub skroniowej
amnezja następcza (amnezja anterograda)
od momentu zadziałaniu czynnika, który spowodował amnezję pacjent nie jest w stanie magazynować w pamięci nowych informacji; do chwili uzyskania pełnej zdolnosci zapamiętywania
najczęściej jest wynikiem uszkodzenia środkowych obszarów płata skroniowego (szczególnie hipokampa)
Paramnezja (jakościowe)
wspomnienia zmienione (allomnezje)
iluzje pamięci - zniekształcone rzeczywiste wspomnienia (pod wpł emocji, urojeń) –cechy, relacje, zach, znaczenie zdarzeń
złudzenia utożsamiające - błędna identyfikacja w czasie aktualnej sytuacji: deja vu/vecu (już) jamais vu/vecu (nigdy)
kryptomnezja - wspomnienie odtworzone bez rozpoznania jego wtórnosci, bez poczucia odtwarzania, przeżywane jako coś nowego
wspomnienia rzekome (pseudomnezje)
konfabulacje - nieświadome wypełnianie luki pamięciowej fałszywymi informacjami, które pacjent podaje jako prawdziwe (inne wspomnienia, wymyślone fantastyczne)
omamy pamięciowe - fałszywe wspomnienia przeżywane jako rzeczywiste (urojeniowe wspomnienia, aktualne urojenia rzutowane wstecz)
Zaburzenia myślenia
zaburzenia formy myślenia
zaburzenia toku myślenia
zaburzenia struktury myślenia
zaburzenia treści myślenia
idee nadwartościowe
myśli natrętne
myśli depresyjne
myśli lękowe
myśli wielkościowe
urojenia
pseudologia fantastyczna
Myśli nadwartościowe - wyizolowane, usystematyzowane przekonania dotyczące własnej osoby, jej szczególnej roli lub misji do spełnienia lub nadawanie wyjątkowego znaczenia określonym ideom, zainteresowaniom, dziedzinom działalności (żarliwe propagowanie wiary, zasad filozoficznych, reformy stosunków społecznych)
towarzyszy im duże zaangażowanie emocjonalne
silnie wpływają na decyzje i postępowanie człowieka,
zachowania są mało elastyczne i dysfunkcjonalne
paranoiczne zaburzenie osobowości
jadłowstręt psychiczny
zaburzenie hipochondryczne
dysmorfofobia
Myśli natrętne - uporczywie powracające, narzucające się wbrew woli myśli, wyobrażenia, wspomnienia lub impulsy do działania, z towarzyszącym przekonaniem o ich niedorzeczności, są oceniane krytycznie i traktowane jako własne
przymus myślenia (np.liczenie)
obsesyjne wątpliwości, czy wykonano daną czynność
obawy przed brudem, zakażeniem, chorobą
bluźniercze lub seksualne wyobrażenia i impulsy
narzucające się niechciane wspomnienia
obawa przed niewłaściwym zachowaniem się
Kompulsje – zaburzenia zachowania: stereotypowe, wielokrotnie powtarzane zachowania, mające zapobiegać mało rawdopodobnym wydarzeniom, które według pacjenta jednak mogłyby wystąpić, gdyby zaniechał wykonania tych czynności; zachowania te pacjent postrzega jako irracjonalne i często próbuje się powstrzymywać.
kolekcjonowanie przedmiotów
wielokrotne sprawdzanie, czy wykonano daną czynność
mycie rąk, ciała, sprzątanie, czyszczenie odzieży
chodzenie bez następowania ma złącza płytek
powtarzanie liczb, słów, zachowań, bez których niemożliwe jest rozpoczęcie danej czynności
stałe aranżowanie układów symetrycznych lub w określonym porządku
Urojenie - fałszywy sąd lub przekonanie niezgodne z rzeczywistością lub obowiązującymi w danym środowisku poglądami i normami, które osoba wypowiada z głębokim przekonaniem o ich prawdziwości i których nie koryguje mimo dowodów błędności; istotą jest ich kontekst chorobowy, tzn. występują zawsze z innymi objawami psychopatologicznymi i tym różnią się od kłamstwa, przesądu, niewiedzy, omyłki, itp.
prześladowcze
odnoszące
oddziaływania i owładnięcia
zabierania,
nasyłania i odsłonięcia myśli
wielkościowe (pozycja, dobra, status)
depresyjne (nihilistyczne, zubożenia, grzeszności, winy i kary, hipochondryczne)
niewierności (p.alkoh, p. starcza)
błędnego utożsamiania osób
Urojenie błędnej identyfikacji osób - przekonanie, że osoby straciły lub zmieniły swoją tożsamość
Zesp. Sobowtóra - Istnieje osoba identyczna pod względem psychicznym i fizycznym
Zesp. Intermetamofrozy - Ludzie w otoczeniu wymieniają się nawzajem osobowościami nie zmieniając wyglądu
Zesp. Capgrasa - Ludzie w otoczeniu (gł czł. rodziny) zostały zamienione przez obcych, tyle że identycznie wyglądających
Zesp. Fregoliego - Wszystkie napotykani ludzie to ta sama osoba zmieniająca swój wygląd
Myśli
depresyjne (pesymizm, ujemna ocena własnej osoby i własnej sytuacji, poczucie beznadziei)
wielkościowe (nieuzasadnione przekonanie o swoich zdolnościach, umiejętnościach, możliwościach, mocy)
Myśli lękowe: nadmierne martwienie się, nieuzasadnione obawy i przewidywania negatywnych scenariuszy zdarzeń
obawy dotyczące negatywnej oceny własnej osoby lub dotyczące niekorzystych zdarzeń (lęk uogólniony)
nieuzasadnione obawy przed obiektem, działaniem lub sytuacją (lęk fobiczny)
Pseudologia fantastyczna - słabe rozróżnianie realiów od fantazji, polegające na podawaniu informacji o własnych wyjątkowych, nadzwyczajnych a czasem fantastycznych przeżyciach, osiągnięciach jako prawdziwych zdarzeniach
Zaburzenia toku myślenia - zaburzenia tempa myślenia lub jego ciągłości, obejmują:
otamowanie (pustka, przerwa)
przyspieszenie, gonitwa myśli, słowotok
lepkość – omawianie jednego tematu z dużą ilością szczegółów
perseweracje – wielokrotne wtrącanie tych samych wypowiedzi
rozwlekłość – wprowadzanie wątków pobocznych
mutyzm
zahamowanie lub spowolnienie
stereotypie - powracanie do tych samych wątków
Zaburzenia Struktury Myślenia
rozkojarzenie
dezorganizacja myślenia, niekomunikatywność,
nieskładność, wątki nie są powiązane, wypowiedzi porozrywane, niegramatyczne, w skrajnych przypadkach stanowią zlepki słów lub głosek powiązanych, np. podobienstwiem dźwięku
myślenie paralogiczne niezależne od obowiązujących zasad logiki
zubożenie myślenia
myślenie dereistyczne skrajnie oderwane od realiów rzeczywistości
myślenie autystyczne skoncentrowane na własnych przeżyciach wewnętrznych
alogia ilościowa (lakoniczne, ograniczone do konkretnych odpowiedzi na pytania, cechuje je brak spontaniczności i trudność w doborze słów) i jakościowa (wypowiedzi rozmyte, stereotypowe, bardzo ogólne, rozwlekłe, drobiazgowe, abstrakcyjne)
Myślenie paralogiczne
operowanie pojęciami logika pojęć, nazw
nadmierne włączanie - zbyt szerokie traktowanie zakresu pojęć
metonimia - przypisywanie znanemu pojęciu innego znaczenia
neologizmy - pojęcia o znaczeniu prywatnym
operowanie sądami relacje logiczne (równoważności, sprzeczności, wynikania)
wyprowadzanie wniosków (indukcja, dedukcja)
błędy typu „nie wynika” - wyprowadzanie ogólnych sądów z niedostatecznych przesłanek
myślenie symboliczne
myślenie magiczne
ambisentencja - sądy sprzeczne
nadmiernie konkretne lub abstrakcyjne
Emocje – definicje
afekt
tradycyjnie określano silniejsze i prostsze emocje (radość, gniew, wściekłość)
najczęściej afekt w kontekście oceny stanu psychicznego oznacza zewnętrzną ekspresję emocji, odbieraną przez inną osobę
emocja
wyrażają stosunek człowieka do innych osób, rzeczy, zjawisk, siebie, swojego organizmu lub własnego działania.
mają funkcję informacyjną, motywującą do działania i energetyzującą.
nadają dynamikę i kierunek przeżyciom i zachowaniom
nastrój
dłużej utrzymująca się emocja, wyraźnie zabarwiająca zachowanie i przeżywanie
uczucie
określa emocje o bardziej złożonym i subtelnym charakterze (miłość, przyjaźń, pogarda)
Zaburzenia nastroju
obniżony/ depresyjny - uczucie rozpaczy, smutku, niezdolności do przeżywania przyjemności, negatywna ocena przyszłości, przeszłości i własnej osoby + cechy urojeniowe
podwyższony / maniakalny - zawyżenie samooceny, oceny przeszłości i przyszłości + cechy urojeniowe
euforyczny - płytkie wzmożenie nastroju, dominuje wesołkowatość, samozadowolenie, skłonność do bagatelizowania trudności
moriatyczny - szczególnie nasilona wesołkowatość, tendencja do dowcipkowania, błaznowania, niewyrafinowanych żartów
ekstatyczny - wzmożenie nastroju, poczucie podniosłości sytuacji i własnej osoby [guzy, padaczka, SM, porażenie postępujące]
lęk patologiczny
drażliwy/ dysforyczny - nastrój może być depresyjno-dysforyczny lub maniakalno-dysforyczny
Zaburzenia emocji i afektów
spłycenie uczuciowe (sztywność, bladość, słabe modulowanie afektu) - ograniczenie intensywności modulacji reakcji emocjonalnych
zobojętnienie uczuciowe (apatia, hipopatia) - ograniczenie przeżywania uczuć i ich wyrażania
zubożenie emocjonalne - osłabienie uczuć wyższych, przewaga elementarnych uczuć związanych z zaspokajaniem potrzeb biologicznych
zaleganie, lepkość uczuciowa - długotrwałe utrzymywanie się stanów uczuciowych
nietrzymanie afektu - zwiększona skłonność do występowania silnych emocji, osłabienie kontroli emocji
chwiejność uczuciowa - nadmierna zmienność i nietrwałość emocji
nieadekwatność - niezgodność afektu z treścią przeżywań
atymia/ hipotymia/ hipertymia (niedostateczna lub nadmierna wysycenie i ekspresja emocji)
paratymia (+paramimia)
Dysforia - negatywnie przeżywane wzburzenie, związane z poczuciem frustracji, z towarzyszącym poczuciem krzywdy, wzbudzeniem ruchowym i wegetatywnym. Może mieć charakter:
wybuchów złości (wściekłości)
•gwałtowne, intensywne, krótkotrwałe wyładowanie złości, zwykle z agresją lub autoagresją (nietrzymanie afektu, utrata kontroli nad złością)
złości uogólnionej (nastrój dysforyczny)
•dłużej utrzymujący się stan patologicznej złości, głównie z drażliwością, rozżaleniem, agresją słowną
Zaburzenia Aktywności (czynności motywacyjnych i motorycznych)
Ruchowej - aktywność motoryczna wyrażająca się w każdym działaniu
Impulsywnej - aktywność, na którą wpływ mają silne emocje, popędy lub nawyki; w niewielkim stopniu zależy od woli, a także w ograniczonym stopniu podlega świadomej kontroli
Złożonej - aktywność szkolna, zawodowa, zainteresowania, aktywność społeczna: kontakty interpersonalne, pełnienie ról społecznych
Zaburzenia aktywności ruchowej
spowolnienie, zahamowanie lub osłupienie (stupor)
przyspieszenie, pobudzenie
stereotypie (wielokrotne, monotonne powtarzanie identycznychc czynnosci: kiwanie głowa, wysuwanie i chowanie języka, kołysanie się),
manieryzmy ruchowe (mimowolne, nabyte powtarzalne ruchy- mimika, gesty, ruchy ciała),
natręctwa ruchowe (czyli kompulsje- przymus wielokrotnego powtarzania czynności zgodnie z natręctwami myślowymi lub sztywnym podporządkowaniem się określonym regułom, w celu uniknięcia przykrego zdarzenia w przyszłości, zwykle przynoszą redukcję lęku; oceniane krytycznie jako bezcelowe)
parakinezy (niezwykłe formy aktywności ruchowej, typowe dla katatonii np. zastyganie, giętkość woskowa)
Zaburzenia Aktywności Impulsywnej
Zmiany ogólnego poziomu impulsywności: impulsywność ograniczona lub wzmożona
Przyczynami tych zmian mogą być czynniki, które osłabiają mechanizmy kontroli (alkohol, inne substancje psychoaktywne) lub powodują nasilenie emocji, popędów i nawyków, co prowadzi do skrócenia czasu reakcji między wzbudzeniem a działaniem.
popędowej - motywowane popędami, dotyczą zaburzeń łaknienia, pragnienia, snu, popędu płciowego
nawykowej - motywowane nabytymi, wyuczonymi nawykami, np. kleptomania, piromania, uprawianie hazardu, kolekcjonowanie
emocjonalnej - motywowane emocjami np. lękiem, dysforią, obniżonym lub podwyższonym nastrojem np. zachowania agresywne, autoagresywne, dysforyczne, unikowe
Zaburzenia aktywności Złożonej
Zwiększenie/zmniejszenie zainteresowań, aktywności szkolnej, zawodowej, społecznej (kontakty interpersonalne, pełnienie ról społecznych),
Przy ocenie poziomu aktywności złożonej bierze się pod uwagę takie proporcje zachowań jak: bierność-spontaniczność, ainteresowanie- brak, wycofanie- uczestnictwo
Zaburzenia integracji czynności psychicznych
Zaburzenia świadomości (ilościowe i jakościowe)
Zaburzenia orientacji auto i allopsychicznej
Zaburzenia poczucia zdrowia/ choroby
Zaburzenia sprawności intelektualnej
Zaburzenia osobowości
Zaburzenia integracji czynności psychicznych prostych w bardziej złożone zakłóca zachowanie i przeżycia pacjenta, ograniczają takie właściwości jak: uporządkowanie, harmonijność, celowość, utrudniając lub uniemożliwiając dostosowanie ich do zmieniających się okoliczności i potrzeb.
Zaburzenia Orientacji
autopsychicznej (własna osoba)
depersonalizacja - błędne poczucie zmiany lub nawet obcości własnych przeżyć
własna osoba
zaburzenia schematu ciała
allopsychicznej (otoczenie)
derealizacja - błędne poczucie zmian zachodzących w otoczeniu lub obcości otoczenia
czasu
miejsca, sytuacji
Zaburzenia Świadomości
Niejasność spostrzegania i pojmowania zjawisk zachodzących w otaczającym świecie i własnej psychice, zniekształcenie
Spadek reakcji na bodźce zewnętrzne i utrudniony kontakt z otoczeniem
Zmniejszona zdolność do przypominania sobie wydarzeń dawnych i zapamiętywania wydarzeń bieżących
ilościowe
senność patologiczna
śpiączka ze zniesieniem reaktywności
sen głęboki (półśpiączka) z reaktywnością wyłącznie na silne bodźce
jakościowe
zespół splątaniowy
zespół majaczeniowy
zespół pomroczny
Zaburzenia Poczucia Zdrowia/Choroby
brak wglądu chorobowego - niedostateczne uświadamianie sobie istoty i konsekwencji przeżywanych zaburzeń psychicznych
nieuzasadnione poczucie choroby - wiąże się z występowaniem skarg i dolegliwości, najczęściej somatycznych, które nie mają uzasadnienia w obiektywnej ocenie lekarskiej.
udawanie choroby (symulacja i pozorowanie)
Umyślne produkowanie przez pacjenta lub udawanie objawów fizycznych albo psychicznych. Podaje bardzo przekonujące informacje, które mogą zmylić nawet doświadczonego klinicystę lub też „fabrykują” objawy choroby. Różnicując zaburzenie pozorowane i symulację należy ocenić motywację pacjenta do udawania objawów.
symulacja - zewnętrzne korzyści wynikające z rozpoznania choroby, np. zwolnienie ze służby wojskowej, uniknięcie procesu karnego, uzyskanie świadczeń finansowych
pozorowanie (zesp. Munchausena) - pacjent nastawiony jest na uzyskanie wewnętrznej korzyści, jaką jest przyjęcie roli chorego tj. jedynym celem jest to, aby był traktowany jak pacjent i przyjęty do szpitala
Zespół Munchausena:
nie dająca się wytłumaczyć choroba nie poddająca się leczeniu lub nawracająca;
najczęściej symulowane lub sprowokowane objawy to: gorączka, krwawienia z przewodu pokarmowego, wymioty z zawartością krwi, krwawienia z dróg oddechowych, z nosa itd.
objawy neurologiczne (senność, drgawki, śpiączka), objawy skórne (ropnie, rumienie),
patologiczne, ale niezborne wyniki badań – objawy nie łączą się w logiczną całość
zła tolerancja wszystkich typów leczenia
objawy nie występują pod nieobecność matki
bardzo troskliwa matka, odmawia zostawienia dziecka nawet na godzinę
matka ma zwód paramedyczny (pielęgniarka, analityk) lub posiadająca własne doświadczenie z podobną chorobą
Inteligencja - ogólna sprawność procesów poznawczych, która wpływa na zdolność do korzystania z doświadczeń, rozwiązywania nowych problemów i przystosowania się do zmieniających się warunków życia
upośledzenie - zahamowanie lub niepełny rozwój funkcji intelektualnych; ujawnia się w okresie rozwoju; charakteryzuje się deficytami umiejętności poznawczych, mowy, ruchowych i społecznych;
otępienie - zespół spowodowany chorobą mózgu, w którym zaburzone są funkcje poznawcze oraz zachowanie; wyraźne obniżenie siągniętego poziomu sprawności intelektualnej
otępienie rzekome - przemijajace lub pozorne obniżenie realnej sprawności poznawczej