]

POZIOM ŁATWY

1. Pierwiastki stosowane do produkcji kosmetyków i ich zastosowanie.

PIERWIASTKI CHEMICZNE STOSOWANE W KOSETYCE:

Cynk (Zn), siarka (s), srebro (Ag), złoto (Au)
1. CYNK Zn
a) źródła cynku w diecie człowieka: kiszonki, pestki dyni, słonecznik, owoce morza, wątroba, mięso, jaja, sezam, zielone warzywa liściaste, mleko
b) symptomy braku cynku wykazywane przez skórę i jej wytwory?
- łojotok
- trądzik
- gojenie się ran wydłużone w czasie
- Zapalenie skóry
- łamliwe paznokcie
- wypadanie włosów
- niedobór pigmentu (odbarwianie się włosów)
- podatność na zakażenia
- rozstępy
c) źródła pozyskiwania cynku dla celów kosmetycznych?
- cynk pozyskuje się z kłącza pięciornika lub korzenia prawoślazu
d) działanie cynku wykorzystywane w kosmetyce?
- przeciwtrądzikowe
- ułatwia gojenie się ran
- zwalcza wolne rodniki
- cynk mikroporowaty absorbuje nadmiar serum zalegającego pory
- działa złuszczająco
- wspomaga proces leczenia łojotoku

2. SIARKA S
a) od czego zależy zawartość siarki we krwi?
- jest uzależniona od ilości spożywanego białka
b) symptomy niedoboru siarki wykazywane przez skórę, włosy i paznokcie?
- rogowacenie naskórka
- wysypki
- trądzik
- łamliwość i wypadanie włosów
- choroby paznokci
c) jakie jest działanie siarki wykorzystywane w kosmetyce?
- antybakteryjne
- przeciwzapalne
- oczyszczające pory
- przeciw łupieżowe
d) w jakich kosmetykach stosowana jest siarka?
- zasypkach
- maściach
- mydłach leczniczych
- szamponach przeciw łupieżowych
- maseczkach

3. SREBRO Ag
a)jakie jest działanie srebra?
- bakteriobójcze
- bakteriostatyczne
- antyseptyczne
- konserwujące
- sterylizujące
b) na czym polega mechanizm działania bakteriobójczego związków srebra?
- działanie bakteriobójcze związków srebra polega na unieczynnieniu poprzez jony srebra niektórych enzymów bateryjnych. Jony srebra tworzą nierozpuszczalne kompleksy z białkami naskórka, tworząc powłoki ochronne zapobiegające wnikaniu mikroorganizmów w głąb tkanek.
c) jaka jest przyczyna prowadzenia badań nad wykorzystywaniem jonów srebra, jako środków konserwujących?
- odkryto, że srebro wykazuje większą aktywność przeciwbakteryjną niż większość stosowanych w kosmetyce konserwantów.
d) w leczeniu jakich chorób skóry wykorzystywane jest srebro?
- trądzik
- łojotokowe zapalenie skóry

4. ZŁOTO Au
a) w leczeniu :

- owrzodzenia
- oparzenia skóry
- chorób oczu
- trądzik
- wybiela skórę
- zapobiega starzeniu
b) na jakiej zasadzie działa złoto w preparatach kosmetycznych?
- Ma zdolność nawilżania i regenerowania komórek
- zapobiega starzeniu się skóry
c) w jakich kosmetykach stosowane jest złoto?
- w luksusowych kosmetykach odżywczych
- kosmetyki kolorowe jako złoty i brązowy pigment
- kremy
- maseczki
- żele

5. KRZEM Si
a) znaczenie krzemu i jego związków dla budowy skóry i jej wytworów
- uczestniczy w procesach wzrostu włosów i paznokci
- nadaje strukturalną trwałość całej tkance skórnej
- odpowiada za sprężystość i elastyczność naskórka oraz skóry właściwej
- odpowiada za odporność naskórka, błon śluzowych, tkanki łącznej
- zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych
- wpływa na proces syntezy kolagenu
- przyspiesza proces gojenia
- poprawia kondycje paznokci
- niedobór prowadzi do wypadania włosów, próchnicy zębów, paradontozy
- poprawia połysk i koloryt włosów, wzmacnia je
- ma wpływ na syntezę i aktywność mukopolisacharydów w skórze dzięki czemu pomaga zachować prawidłową wilgotność skór.
b) krzem występuje w: owies, proso, jęczmień
c) w jaki sposób suplementujemy krzem?
- herbatki ze skrzypu
- odwar ze słomy owsianej
- poprzez przyjmowanie doustne koloidalnego kwasu krzemowego lub krzemionki
- stosuje się tabletki z wyciągiem ze skrzypu i pokrzywy
d) kosmetyki

- peelingi
- preparaty regenerujące skórę starzejącą lub nie dotlenioną
- kremy do pielęgnacji skóry zwiotczałej, cierpiącej na trądzik różowaty i pospolity
- preparaty przeciw wypadaniu włosów i pękaniu paznokci
- kremy regenerujące
- kosmetyki przeciw starzeniowe i przeciw zmarszczkowe
- kosmetyki odchudzające (wspomagają rozkład tłuszczów)
- kosmetyki przyspieszające opalanie

6. MAGNEZ Mg
a) wpływ magnezu na skórę, włosy i paznokcie?
- materiał budulcowy kości, zębów i skóry
- stymuluje mechanizm obronny organizmu
- chroni naczynia włosowate mięśni przed uszkodzeniem
- wpływa na prawidłowy rozwój układu kostnego
- bierze udział w syntezie kolagenu
- aktywizuje przemianę materii
- uczestniczy w regeneracji komórek
- działa przeciwuczuleniowo
b) objawy niedoboru w skórze, włosach i paznokciach?
- łamliwość włosów i paznokci
- przyspieszenie starzenia skóry
- stany zapalne
- uczulenia
c) wiązki magnezu stosowane w kosmetykach:

- asparganian magnezu dodawany do preparatów kosmetycznych, kremów odżywczych korzystnie wpływa na ściany naczyń krwionośnych oraz bierze udział w gospodarce jonowej
- tlenki magnezu- zagęszczenie kosmetyków
- stearynian magnezu ? w pudrach
- palmitynian magnezu ? w pudrach
- podchloryn magnezu i octan magnezu w dezodorantach
- węglan magnezu w zasypkach przeciw potowych

7. WAPŃ Ca
a) wpływ na skórę włosy i paznokcie

- wspomaga witaminę C w budowaniu włókien kolagenowych tkanki łącznej.
- bierze udział w przepuszczalności błon komórkowych (uszczelnia je)
- koi podrażnioną skórę
- hamuje stany zapalne
- hormonalna transmisja bodźców
- działa antyseptycznie
b) objawy niedoboru
- zaburzenie ukrwienia
- bladość skóry
- wypadanie włosów
- egzema zapalna (choroby skóry)
- alergie
c) związki i zastosowany w kosmetykach
- wodorotlenek wapnia (przy wodorotlenkach)
- węglan wapnia (przy solach)
- siarczan wapnia (przy solach)

8. MIEDŹ Cu
a) działanie miedzi na skórę?
- wpływa na syntezę elastyny i kolagenu

- posiada właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwrodnikowe
b) kosmetyki

- proszek miedziany stosowny jest w kosmetykach kolorowych jako metaliczny pigment
- w kosmetykach przeciwtrądzikowych.
malachit

- jako zmielony proszek do chirurgicznego i leczniczego antyseptycznego makijażu oczu
- usuwa toksyny z ciała
- przyspiesza proces gojenia się tkanek
- malachit miód- hamuje krwotoki
- łagodzi infekcje
- wspomaga gojenie się ran, wrzodów, wyprysków, ognisk zapalnych na skórze (przeciwzapalne)
- w kosmetykach przeciwstarzeniowych

9. SELEN Se

a) źródła selenu w diecie?
- w produktach mórz i oceanów: mleko, łosoś, owoce morza(langusty, homary, krewetki, kalmary), mięso wołowe, drób, chleb razowy, czosnek, drożdże, jaja, sery, owoce i warzywa, ziarna soi, podroby.
b) wskazania do suplementacji selenu
- trądzik
- łuszczyca
- choroby włosów i paznokci
- skłonność do chorób alergicznych
- zaburzenia pigmentacji skóry
- przewlekłe stany zapalne różnych tkanek
c) jakie jest działanie kosmetyczne selenu?
- przeciwutleniacz
- antyseptyk
- przeciwzapalne
- przeciw wysiękowe
- przeciwalergiczne,
- przeciwtrądzikowe
- hamuje rozwój bakterii, wirusów i grzybów
- zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry
- ochrania tkanki podczas radioterapii i chemioterapii
KOSMETYKI

siarczek selenu zwalcza łupież w szamponach przeciwłupieżowych

10. WĘGIEL C
zastosowanie kosmetyczne
- przeciw rodnikowe
- chroni telomery, ma działanie przeciwzmarszczkowe, jest filtrem UV
- kontroluje proces melanogenezy (kosmetyki wybielające)
- łagodzi stany zapalne (kosmetyki do cery wrażliwej)
- kontroluje poziom oksydacji sebum i szerokość porów skóry (kosmetyki do pielęgnacji cery trądzikowej)

1. Związki nieorganiczne oraz mineralne stosowane do produkcji kosmetyków i ich zastosowanie

Związki nieorganiczne to związki wszystkich znanych pierwiastków chemicznych, za wyjątkiem związków węgla z wodorem (węglowodorów) oraz ich pochodnych ( związki organiczne ).

zaleta zastosowania tych związków to,

-Likwidują zmarszczki,

-poprawiają cerę,

- efekt ich działania może nas (z wyglądu) odmłodzić nawet o kilka lat. Np. za pomocą Botowu

- kremy i balsamy - działają dobrze na wygląd i także na zdrowie naszej skóry i nasze dobre samopoczucie.

- rola barwników w kosmetykach - Nadają połysk, matują.

Wady:

Niektóre związki chemiczne jak np. te zawarte w dezodorantach niszczą ozon w naszej atmosferze. Niestety przy produkcji wszystkich tych kosmetyków szkodliwe toksyny odprowadzane są do rzek i innych zbiorników wodnych.

Związki nieorganiczne:

- dwutlenek tytanu – kremy, pasty, pudry

- krzemionka (Sio₂) – piasek

- Węglan sodu (Na₂CO₃) zmiękcza wodę – kremy, mleczka

- węglan magnezu (MgCO₃) – biała substancja, właściwości polerujące, zobojętnia kwasy, wchłania płyny

- boraks (Na₂B₄O₇*10H₂O) – zmiękczają i konserwują. Do płukania i dezynfekcji.

- nadboran sodu (NaBO₃*H₂O) – rozkładając się wydziela tlen, zmiękcza wodę i wybiela, służy do złuszczania naskórka i usuwania piegów

Tlenek Cynku (ZnO) – biel cynkowa

Preparaty pochodzenia mineralnego

- Kaolin –pęcznieje pod wpływem wilgoci, łatwo się pieni, szybko traci wodę, obojętne chemicznie. Jest, np. w pudrze w kamieniu

- Bentonit – biały, niebieski, różowy – w zależności od domieszek. Tłusty w dotyku, pochłania wodę, pęcznieje, zwiększa objętość, tworzy galaretowatą substancję

- Talk – biały, żółty, zielonkawy. Jest mieszaniną tlenków magnezu i krzemu. Tłusty w dotyku, właściwości silnie hydrofobowe. Pudry, pomadki, proszki do pielęgnacji stóp, pudry do ciała, mydła, maseczki

- Czarne błoto - jest naturalnym połączeniem kaolinu, bentonitu, magnezu, potasu, wapnia, bromków, kwarcu, miedzi i cynku; błoto jest bardzo silnym środkiem odkażającym, ściągającym, antyseptycznym, przeciwzapalnym, przywracającym równowagę mineralną; okłady z błota podwyższają temperaturę skóry i pobór tlenu oraz pobudzają krążenie krwi; okłady z błota na włosy wzmacniają je , usuwają nadmiar tłuszczu i normują pracę gruczołów łojowych; czarne błoto stosuje się do produkcji oczyszczających maseczek, peelingów, kremów nawilżających i pielęgnacyjnych; mleczek, toników, lotionów, żeli pod prysznic oraz szamponów.

1. Związki organiczne stosowane do produkcji kosmetyków i ich zastosowanie

Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne, w skład których wchodzi węgiel, prócz tlenków węgla, kwasu węglowego, węglanów, wodorowęglanów, węglików, cyjanowodoru, cyjanków, kwasu cyjanowego, piorunowego i izocyjanowego, a także ich soli.

Alkohole, benzon, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, aminy, amidy, cukry proste , cukry złożone, polisacharydy (glikogen, skrobia, celuloza (błonnik),), aminokwasy, białka, detergenty, konserwanty, benzoesan sodu, emulgatory, emulsje, witaminy, ceramidy, fosfolipidy, kwasy owocowe, emolienty, oleje roślinne

a) H₂O₂ – nadtlenek wodoru – woda utleniona w kosmetyce

b) kwas borowy (H₃BO₃) – sub. Dezynfekująca i zakwaszająca, konserwacja – kremy i płyny dezynfekujące

c) Alkohole :

- etanol – konserwant, rozpuszczalnik, miesza się z wodą

1. Witaminy stosowane do produkcji kosmetyków i ich zastosowanie

  

 Rozróżniamy witaminy:

•         Rozpuszczalne w wodzie: B₁, B₂, B₅, B₆, B₁₂, C, H, PP;

•         Rozpuszczalne w tłuszczach stałych i płynnych: A, D, E, F, K;

Największe znaczenie w kosmetyce mają witaminy:

•         Z grupy A – tzw. witamina młodości, opóźnia zmiany związane z procesem starzenia się, składnikiem witaminy A jest retinol. Retinoidy to naturalne i syntetyczne odpowiedniki witaminy A. Regenerują skórę, paznokcie i włosy, wspomaga odbudowę kości, zębów, włosów i paznokci, ich niedobór powoduje choroby skóry. Witamina A w kosmetyce jest stosowana w postaci kremów odżywczych i regenerujących, maseczek, toników, mleczek oraz żeli.

Witaminy z grupy B – regeneracja naskórka, włosów i paznokci

•         Witamina B₂ – leczy trądzik, łojotok, utrzymują naturalny koloryt skóry

•         Witamina B₅ – pomaga utrzymać jędrność i elastyczność skóry, potrzebna do właściwego wzrostu włosów, preparaty do opalania, pielęgnacji i paznokci, nawilżenie skóry,

•         Witamina B₆ – pomaga zachować zdrowy wygląd skóry, właściwe funkcjonowanie układu nerwowego, zatrzymuje wodę w organizmie,

•         Witamina PP – reguluje wilgotność i łuszczenie skóry, eliminuje stany zapalne skóry, wspomaga układ odpornościowy,

•         Witamina H – zalicza się do witamin z grupy B, jest „witaminą skóry” o działaniu przeciw łojotokowym. Przyczynia się do wytwarzania keratyny. Stosowana w kosmetykach zwalcza i likwiduje zmarszczki, poprawia kontur skóry, nawilża ją, usuwa worki pod oczami, zmniejsza rozszerzone pory i rozjaśnia przebarwienia skóry. Służy do pielęgnacji cery zwiotczałej, suchej, przedwcześnie starzejącej się.

•         Witamina C – chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych, tzn. chroni przed nowotworami. Jest niezbędna do prawidłowego przebiegu wielu procesów metabolicznych, stąd jej wpływ na stan i wygląd skóry. Często jest stosowana w połączeniu z witaminą A. Działa wybielająco na skórę, wpływa na prawidłowy rozwój tkanki łącznej, kostnej i zębiny. Kwas askorbinynowy jest nierozpuszczalny w tłuszczach więc nie może wnikać w warstwy lipidowe struktury warstwy rogowej naskórka, a tym samym do ceramidów „cementu międzykomórkowego” narażonych na szczególne działanie wolnych rodników oraz wpływać na syntezę kolagenu w skórze właściwej. W kosmetykach witamina C występuje w kremach i maseczkach

•         Witamina D – odpowiada za stan i kondycję naszych włosów, paznokci jak również i kości , zwiększa napięcie naskórka, zapewnia szybsze ziarninowanie (zabliźnianie) skóry. Niedobór powoduje skłonność do łysienia i łojotoku skóry

•         Witamina E - antyutleniacz, chroni wrażliwe składniki kosmetyków. Dobrze wnika w skórę i odżywia ją. Stosowana w kosmetykach poprawia nawilżenie i sprężystość skóry, zmniejsza wrażliwość na promieniowanie UV.

•         Witamina K – jest odpowiedzialna za krzepliwość krwi. Jej niedobór powoduje nadmierne krwawienie. Zmniejsza zaczerwienienie skóry, wzmacnia naczynia krwionośne skóry. Stosowana jest w kosmocełtykach (preparaty o właściwościach kosmetyku i leku).

Witaminy mogą pełnić w kosmetykach rozmaite funkcje. Najczęściej jednak wykorzystujemy ich działanie:

• przeciwutleniające

• nawilżające, zatrzymujące wilgoć w skórze

• promienioochronne

• regulujące metabolizm komórkowy

• regulujące procesy keratynizacji

1. Substancje aktywne stosowane do produkcji kosmetyków

Składniki aktywne w kosmetykach

AHA (alfahydroksykwasy) Kwasy, które działają złuszczająco i odnawiająco. Skutecznie też nawilżają oraz poprawiają elastyczność skóry. Stosowane w terapii przeciwtrądzikowej i przeciwzmarszczkowej.

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: kwas glikolowy, kwas mlekowy.
Pochodzenie: proces syntezy z naturalnych substancji.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
ZŁUSZCZANIE, ODNOWA, NAWILŻANIE, ZDROWY WYGLĄD

AHA lub alfahydroksykwasy (kwas mlekowy, glikolowy, cytrynowy, jabłkowy) to naturalne kwasy organiczne o bardzo specyficznej strukturze chemicznej i szczególnym sposobie działania.

Kwas glikolowy jest najbardziej z nich znany. Ze względu na bardzo małą (najmniejszą z AHA) molekułę z łatwością wnika w skórę i działa bardzo skutecznie.

AHA posiadają wiele właściwości, a szczególnie:

• poprawiają koloryt i elastyczność skóry

• redukują nadmierną pigmentację

• przyczyniają się do redukcji powierzchniowych zmarszczek

• poprawiają naturalne złuszczanie się skóry

• redukują grubość skóry

• zapobiegają tworzeniu się zaskórników i poprawiają stany trądzikowe

• nawilżają, ponieważ są molekułami o wspaniałej zdolności przetrzymywania wody.

Alantoina

Składnik farmaceutyczny i kosmetyczny. Silny stymulator odnowy skóry (rozrost komórek). Działa naprawczo, kojąco i przeciw podrażnieniom. Istotnie wpływa na elastyczność skóry i nawilża.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
ODNOWA, NAPRAWA, ROZROST KOMÓREK, KOJENIE, NAWILŻANIE, PRZECIW PODRAŻNIENIOM.

W farmakologii: owrzodzenia, wolno gojące się rany, oparzenia

Alantoina jest silnym stymulatorem odnowy skóry poprzez aktywizowanie reprodukcji komórek. Poprawia odnowę warstwy rogowej i przyspiesza naprawę komórek.

Pozostałe działania kosmetyczne to:

• Eliminowanie zdegradowanych włókien kolagenu i elastyny.

• Wymiana wyeliminowanych włókien kolagenu i elastyny na nowe włókna tkanki łącznej.

• Działanie antypodrażniające, chroniące skórę przed agresywnym działaniem kwasów, zasad i mydła.

Alginiany

Substancje otrzymywane z krasnorostów (wodorosty) i stosowane jako dodatek do kosmetyków dla uzyskania konsystencji emulsji. .

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
PRZECIW WOLNYM RODNIKOM, OCHRONA, NAPRAWA, PRZECIW STARZENIU SIĘ SKÓRY.

Alistin® (karsynina) to składnik aktywny o strukturze podobnej do aminokwasów pochodzenia roślinnego. Przeciwdziała utleniającemu poprzecznemu wiązaniu się białka spowodowanemu hydronadtlenkami kwasów tłuszczowych. Redukuje i odtruwa toksyczne hydronadtlenki kwasów tłuszczowych,dzięki czemu jest skuteczniejszy od Witaminy E, zdolnej jedynie do działania przechwytującego. Alistin® potrafi naprawić błony komórkowe. Działa również ochronnie na kolagen. Posiada też właściwości ochronne przed szkodliwym działaniem promieni ultra fioletowych, a więc działa ochronnie na DNA.

Chroni także białka i enzymy skóry.

Alistin® chroni skórę poddawaną ciągłym stresom: utleniania powodowanego promieniowaniem ultrafioletowym, zanieczyszczenia, procesów zapalnych, itd. Powodują one przyspieszone starzenie, zmiany w układzie odpornościowym i możliwe mutacje w naszych molekułach RNA i DNA.

Stosowanie tego składnika szczególnie zalecane jest w kosmetykach do zabiegów zapobiegawczych: antystarzeniowych, przeciwzmarszczkowych, chroniących przed słońcem - dla wszystkich rodzajów skóry - zwłaszcza wrażliwej.

Aloes zwyczajny

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: Aloe Barbadensis.
Pochodzenie: roślinne.

Skład:
Komponenty w jego składzie: polisacharydy (glukoza, galaktoza, manoza, ksyloza), oligo-elementy (Fe, P, Mg, Si), aminokwasy, witaminy, fitosterole i alantoinę.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
ODNOWA, NAWILŻANIE, KOJENIE

Roślina o nieskończonych właściwościach leczniczych, terapeutycznych i kosmetycznych.

Posiada właściwości odnawiania skóry, dzięki obecności polisacharydów i oligoelementów. Zawarte w niej aminokwasy i witaminy nawilżają, zmiękczają, koją i odświeżają. Jej skuteczność leży we wspaniałej zdolności wnikania w skórę oraz kompleksowej, bogatej kompozycji.

ASC III® (wzmacniacz syntezy kolagenu III)

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: lecytyna, hydroksyprolina dipalmitoilowa, beta-sytosterol, kwas linolowy, tokoferol, askorbinian sodu, manitol.
Pochodzenie: synteza naturalnych substancji.

Skład:
Hydroksyprolina dipalmitoilowa (DPHP).
Kwas linolowy.
Tokoferol.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
PRZECIW ZMARSZCZKOWOM, ODNOWA

ASC III® - nowoczesna mieszanka czynników aktywnych zamkniętych w liposomach, które regulują i stymulują funkcje powiązane z syntezą białka i rozmnażaniem się komórek w naszej skórze.

Kolagen typu III dominuje w młodej skórze i jako pierwszy pojawia się w procesie gojenia się ran.

W miarę upływu czasu zastępowany jest przez Kolagen typu I. W trakcie starzenia się znacznie obniża się synteza kolagenu. Szczególnie drastyczny jest spadek kolagenu III do kolagenu I, wywołujący duże zmiany w strukturze skóry: spadek biosyntezy kolagenu przez komórki firboblastów, zmniejszanie się grubości macierzy pozakomórkowej.

ASC III® to unikalny system aktywacji kolagenu III. Dodany do ludzkich keranocytów, powoduje, że wysyłaja one sygnały do fibroblastów zmuszające je do produkcji kolagenu III. Potrafi on zwiększyć syntezę kolagenu III w starych firbroblastach do podobnych poziomów, jak w komórkach nowopowstałych. Badania udowodniły, że ASC III® może spowodować stężenie Kolagenu III w 66-letnich fibrolastach podobne do intensywności 4-letnich. Składnik ten powoduje istotny wzrost ilości pro-kolagenu III, zwiększenie elastyczności, pogrubianie się naskórka oraz poprawę w warstwie łączącej skórę właściwą z naskórkiem z reformacją włókien kolagenu w skórze właściwej.

Azeloglicyna

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: Potassium Azelaoyl Diglycinate [diglicynian azelaoilowy potasu].
Pochodzenie: syntetyzowany z naturalnych substancji.

Skład:
100% azeloglicyny.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne :
REGULACJA NADMIARU TŁUSZCZU, NAWILŻANIE, ROZJAŚNIANIE PIGMENTACJI

Azeloglicyna łączy w sobie właściwości dwóch składników: kwasu azelainowego i glicyny.

Działa antybakteryjnie, antytrądzikowo i reguluje sebum - zmniejsza ilość mikroziarniaków i wewnątrzmieszkowych bakterii propionowych oraz redukuje wolne kwasy tłuszczowe w sebum skóry, nie zmniejszając zarówno jakości, jak i składu sebum lub morfologii gruczołów łojowych.

Azeloglicyna używana jest do leczenia zwiększonej pigmentacji skóry wynikającej ze wzrostu aktywności lub nadmiernego działania melanocytów. Obejmuje to malanodermę, piegi złośliwe i nadmierna pigmentację fotochemiczną. Uważana jest za za konkurencyjny i odwracalny inhibitor tyrozynazy, która jest kluczowym enzymem w elanogenezie.

Ostatnie badania wykazały, że azeloglicyna hamuje wpływ tlenu na systemy biologiczne i w ten sposób redukuje efekty cytotoksyczne wywoływane przez rodniki nadtlenkowe i zapobiega tworzeniu się wolnych rodników. Poprawia napięcie skóry poprzez jej nawilżanie i uelastycznianie.

Kwas azelainowy to silny regulator tłuszczu skóry: eliminuje lśniące plamy i ujednolica kolor skóry poprzez hamowanie enzymu tyrozynazy, która odgrywa rolę w produkcji melaniny.

Biała glinka (kaolin)

Stosowana w postaci sproszkowanej łagodzi i lekko ściąg rozszerzone pory skóry. Stosowana również jako emulgator.

Białko pszenne

W kosmetyce używane do pielęgnacji skór dojrzałych, starzejących się i zwiotczałych ze względu na obecność witaminy E.

Biodynes® TRF® (czynnik oddychania tkanki)

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: wyciąg z saccharomyces lysate.
Pochodzenie: proces biotechnologiczny.

Skład:
Czynnik Oddychania Tkanki (TRF) to grupa wysoce zróżnicowanych substancji: nukleoidy (guanidyna i adenina), aminokwasy (arginina, alanina i tyrozyna), oligoelementy (wapń, fosfor, miedź, żelazo) i witaminy A, E, D, C.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
NATLENIANIE, PRZECIW ZMARSZCZKOM, ODNOWA

Według literatury fachowej TRF to substancja stosowana jako środek leczniczy, który stymuluje syntezę kolagenu i elastyny. TRF stymuluje wykorzystywanie tlenu przez fibroblasty. Dzięki temu pomaga zwiększyć ilość kolagenu i elastyny, które syntetyzowane są przez fibroblasty. W ten sposób przyspieszane jest odradzanie się wszystkich procesów naprawczych i odnawiających skóry, a przez to kuracja zmarszczek, rozstępów, ran itd.

Obfitość oligoelementów (miedź, fosfor, żelazo i wapń) przynosi również następujące działania:

• Fosfor: podstawowy oligoelement w procesie dostarczania skórze energii.

• Miedź: działanie przeciwzapalne i fundamentalna obecność w metabolizmie w zakresie formowania i utrzymywania kolagenu i elastyny.

• Żelazo: niezbędny oligoelement dla zachowania aktywności systemu odpornościowego skóry.

• Wapń: działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne.

Biosacharyd

Odkrycie SELVERT-a

Grupa szwajcarskich dermatologów i profesorów tworzących Komisję Kosmetyczną Unii Europejskiej (odpowiedzialną za legislację kosmetyków dla Unii), przeprowadziła dogłębne badania składników aktywnych. Doprowadziły one do bardzo ważnego odkrycia biosacharydu blokującego alegreny (skóry normalne) i fałszywe alergeny (skóry wrażliwe).

Właściwości kosmetyczne:
Odkryty w wodzie termalnej Selverta pozwala zablokować reakcję chemiczną i w efekcie wrażliwą skórę można traktować jak normalną. Znajduje on również zastosowanie w przypadkach skóry normalnej, która - poddana ekstremalnym wpływom zewnętrznym (nadmierne UV lub ekstremalne warunki pogodowe, itp.) lub w wyniku bardzo agresywnych zabiegów (chirurgicznych, laserowych lub dermo-abrazyjnych, itp.) - przechodząc w efekcie poważny stres - może reagować jakby była wrażliwa.

Centella Asiatica (gotu-kola, wąkrotka azjatycka, hydrokotyl)

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: Hydrocotyle asiatica.
Pochodzenie: roślinne.

Skład:
Liście Centella Asiatica zawierają olejek lotny, monoterpeny (alfa-pinen, beta-pinen, myrcen, gamma-terpinen, borneol), seskwiterpeny (alfa-kopanen, beta-elemen, beta-kariofilen, trans-beta-farnezen, germakren, bicykloelemen), taniny, flawonoidy (kwercetol, kemferol), fitosterole (beta-sitosterol, stigmasterol i kempesterol), aminokwasy (lizyna, alanina, fenyloalanina, seryna, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy), kwasy tłuszczowe (palmitynowy, oleinowy, linolowy) i sole mineralne.

Jednak głównymi czynnikami aktywnymi są dwie saponiny trójterpenowe: azjatykozyd, który w środowisku kwasowym reprodukuje się w dwóch molekułach cukru (D-glukoza i L-ramnoza) i saponina trójterpenowa w kwas azjatykowy.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
ODNOWA, UJĘDRNIANIE I RESTRUKTURYZACJA, PRZECIW OBRZĘKOM, PRZECIW ZAPALNE

Liczne prace naukowe potwierdziły, że centella asiatica ma skład zalecany w leczeniu: rozstępów, głębokich zmarszczek, cellulitu, dojrzałych i starczych skór, zniszczeń dokonanych przez słońce, niedoborów żylnych, ciężkich nóg, obrzęków i problemów z krążeniem krwi oraz w pielęgnacji dłoni.

Azjatykozyd i kwas azjatykowy to główne elementy odpowiedzialne za działania centella asiatica. Dołączają one aminokwasy (alaninę i prolinę) do struktury kolagenu, powodując stymulację syntezy kolagenu i elastyny, co przenosi się na szybkie pojawienie się gęstej sieci włókien białkowych i zwiększanie grubości tkanki skórnej. Na poziomie krążenia krwi saponiny trójterpenowe nadają ścianom naczyń krwionośnych elastyczność oraz powodują łatwe eliminowanie obrzęków i w konsekwencji działanie przeciwzapalne.

Ceramid 3

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: Ceramid 3.
Pochodzenie: synteza biotechnologiczna.

Skład:
100% ceramidu 3.

Właściwości kosmetyczne:
NAWILŻANIE, ODBUDOWA

Ceramidy są molekułami pochodzenia tłuszczowego, zlokalizowanymi w warstwie rogowej skóry. Stanowią podstawową część bariery lipidowej ludzkiej skóry i odpowiedzialne są za utrzymanie optymalnych poziomów jej nawilżenia.

Ceramidy stosowane są w szerokim zakresie zabiegów i produktów do pielęgnacji skóry. Ich użycie powoduje:

• redukcję szorstkości skóry

• zwiększenie zawartości wody w skórze

• działanie ochronne przed chorobą skóry wywołaną substancjami podrażniającymi odnowę warstwy rogowej skóry.

Diatomeae (okrzemki)

Rośliny niższe, bogate w krzemionkę o dobroczynnym wpływie na zwiotczenie skóry, starzenie się, trądzik różowaty i pospolity, choroby włosów i paznokci.

Dzika róża

Główna zaleta tego krzewu leży w nadzwyczajnej ilości witaminy C, zawartej w jej owocach. Działa jak środek depigmentujący, który regeneruje skórę oraz posiada działanie przeciwutleniające.

Elastyna

Białko strukturalne z grupy skleroproteidów występujące w skórze łącznie z kolagenem. Odpowiada za elastyczność i sprężystość . Podstawowy składnik Kremów przeciwstarzeniowych i przeciwzmarszczkowych.

Epaline - wyciąg z kukurydzy

Aktywizuje mikroobieg. Działa kojąco, likwiduje przekrwienia oraz wygładza.

Fiołek trójbarwny

Niedawno odkryty, oczyszczony wyciąg z tej rośliny pobudza biosyntezę bardzo specyficznej akwaporyny w naszej skórze, AQP3 (Akwaporyna-3). Dzięki tej syntezie utrzymuje się odpowiedni poziom akwaporyn w skórze właściwej i optymalizuje się obieg wody ze skóry właściwej do naskórka i na odwrót. Udoskonala się system irygacyjny skóry i poprawia obieg wody między komórkami. W ten sposób skóra właściwa i naskórek zachowują optymalne poziomy nawilżenia.

Jednocześnie ten nowoczesny wyciąg roślinny stymuluje syntezę kwasu hialuronowego. Zwiększona ilość tego kwasu poprawia zdolność skóry do zachowania wody i powoduje intensywne, kompletne i optymalne nawilżenie.

Fitoderm

Substancja pochodzenia roślinnego o działaniu zmiękczającym.

Fitohialuronian

Substancja roślinna o silnym działaniu nawilżającym.

Kwas hialuronowy: wewnętrzne nawilżanie

Mukopolisacharyd po syntezie w skórze właściwej przez komórki znane jako fibroblasty. to podstawowy składnik macierzy poza-komórkowej tkanki łącznej.

Najważniejszą funkcją fizjologiczną molekuły tego kwasu jest jej przetrzymywanie wody. Połączenie wody z kwasem hialuronowym umożliwia tworzenie roztworu, który wypełnia przestrzeń między włóknami kolagenu i elastyny w skórze właściwej i odpowiada za jej większą elastyczność. Procesowi starzenia się ludzkiej skóry towarzyszy spadek zawartości kwasu hialuronowego, który powoduje równoległą utratę zawartej w niej wody, a w konsekwencji odwodnienie i niszczenie tkanki łącznej.

Fosforan askorbylu magnezowego (MAP)

Fosforan askorbylu magnezowego, "prowitamina C", to najszerzej stosowana w świecie kosmetycznym pochodna witaminy C, ponieważ łączy w sobie wszystkie działania kosmetyczne witaminy C, cechując się dobrą stabilnością i doskonałą zdolnością penetracji.

Hydroksyprolisilan®

Międzynarodowa nazwa kosmetyczna: methylsilanol hydroxyproline aspartate.
Pochodzenie: proces syntezy z naturalnych substancji.

Skład:
Hydroksyprolisilan® to czynnik aktywny, który tworzy część rodziny substancji znanych jako silanole. Silanole są związkami chemicznymi derywowanymi z krzemu, rozpuszczalnymi w wodzie i biologicznie wysoce aktywnymi. Poprzez proces syntezy łączą się z innymi związkami chemicznymi dla uzyskania bardziej specyficznych właściwości kosmetycznych.

W przypadku hydroksyprolisilanu, silanol (metylsilanetriol) łączy się z aminokwasem hydroksyproliny, będącym podstawą struktury kolagenu.

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne:
UJĘDRNIANIE, ODNOWA, ODBUDOWA, PRZECIWUTLENIAJĄCE

Dzięki uzupełniającemu się działaniu hydroksyproliny i metylsilanetriolu, Hydroksyprolisilan® ujędrnia, zagęszcza, odnawia i chroni.

Poprzez proces odnowy komórkowej Hydroksyprolisilan® zwiększa rozwój fibroblastów, co powoduje nasilanie się syntezy włókien kolagenu i elastyny. Poprawia się elastyczność skóry, która odzyskuje grubość i gęstość. Ujędrnianie, zagęszczanie i odnowa uzupełniane są odbudowującym i ochronnym działaniem silanolu metylsilanetriolowego.

1. Ekstrakty roślinne i ich zastosowanie do produkcji preparatów kosmetycznych

Ekstrakty roślinne to wyciągi z roślin, a dokładniej wyciągi z ich kwiatów, liści, kory, owoców lub korzeni. Zawierają one: garbniki, flawonoidy, saponiny, olejki eteryczne, śluzy, witaminy i inne cenne substancje.

Mają właściwości lecznicze, wygładzające, nawilżające, pielęgnujące lub dezynfekujące, opóźniają procesy starzenia skóry, ściągają i napinają skórę, pochłaniają promieniowanie UV, wybielają i likwidują przebarwienia, łagodzą podrażnienia, stymulują krążenia w naczyniach krwionośnych, ograniczają wydzielanie potu. Najbardziej znanymi są ekstrakty z arniki, pokrzywy, nagietka, zielonej herbaty, ogórka czy rumianku, skrzyp, dąb, orzech włoski, oczar, rozmaryn, szałwia, aloes, algi.

Jest to roztwór otrzymywany w procesie ekstrakcji.

Do najczęściej używanych w kosmetyce rozpuszczalników stosowanych do pozyskiwania ekstraktów kosmetycznych należą: alkohol etylowy, glikol propylenowy, oleje roślinne.
Celem stosowania ekstraktów jest podwyższenie wartości funkcjonalnej kosmetyku.

Preparaty zawierające ekstrakty roślinne dobiera się w zależności od rodzaju cery czy włosów oraz pożądanego efektu kosmetycznego, jaki chce się osiągnąć. Stąd też można podzielić je ze względu na ich podstawowe zastosowanie:
• do pielęgnacji skóry: tłustej, suchej, wrażliwej,
• do pielęgnacji włosów: tłustych, suchych, z łupieżem,
• do past do zębów i wód do jamy ustnej,
• do środków do pielęgnacji stóp,
• do środków przeciwsłonecznych,
• do preparatów kąpielowych,
• barwiące.
Ekstrakty roślinne można również podzielić ze względu na główne składniki w nich zawarte. Najczęściej wyróżniamy tu:
• flawonoidy (przeciwzapalne, stymulujące naczynia kapilarne),
• śluzy (ochronne),
• garbniki lub kwas krzemowy (przeciwłojotokowe),
• saponiny (emulgujące i czyszczące),
• barwniki (do barwienia włosów i rzęs),
• związki o działaniu promieniochronnym.

1. Sposoby otrzymywania olejków zapachowych

Olejki eteryczne/ zapachowe to naturalne, wysoko skoncentrowane roztwory rozmaitych związków chemicznych o silnym, charakterystycznym zapachu, ekstrahowane są z tych części roślin, które zawierają największe ilości naturalnego oleju. Czysty olejek jest silnym koncentratem.

Olejki eteryczne słabo rozpuszczają się w wodzie, dobrze zaś w tłuszczach, spirytusie i glicerynie.

Trwałość olejków eterycznych jest różne – kilka miesięcy do kilku lat.

Rodzaje otrzymywania olejków zapachowych:

- destylację parową wodną

Materiał roślinny umieszczany jest w aparacie destylacyjnym. Tam ogrzewany jest przez przepływająca parę. Trakcje lotne zawarte w materiale roślinnym łącza się z parą. Para ta jest wprowadzana do chłodnicy, gdzie ulega skropleniu kondensacji. Ciecz jest gromadzona w butlach. Na jej powierzchni unosi się warstwa olejku eterycznego, natomiast na dnie butelki pozostaje hydrolat (woda aromatyczna). Metoda ta jest stosowana w celu pozyskania olejków słabo rozpuszczalnych w wodzie.

- fitolizacja

Jest to jeden z nowszych sposobów pozyskiwania olejków eterycznych. Olejek otrzymuje się w temperaturze pokojowej, w układzie zamkniętym przy użyciu ekologicznego rozpuszczalnika.

- wyciskanie (wytłaczanie)

Otrzymuje się przez wyciskanie olejków z najczęściej ze skórek owoców cytrusowych. Surowy materiał wyciska się ręcznie lub za pomocą prasy. Wodę i szlam oddziela się przez dekantację a następnie filtrowanie.. Jest to proces na zimno. Otrzymuje się w ten sposób olejki: cytrynowy, pomarańczowy, mandarynkowy, bergamotowy.

- ekstrakcja – rozpuszczalnikami lotnymi (ługowanie) lub ekstrakcje rozpuszczalnikami nielotnymi (maceracja)

Materiał umieszczamy w bębnie, gdzie miesza się go z rozpuszczalnikiem węglowodorowym, który wypłukuje oleje eteryczne. Otrzymany roztwór poddaje się destylacji w celu oddzielenia wyekstrahowanych olejków od rozpuszczalnika. Otrzymane w ten sposób ekstrakty noszą nazwę konkretów i maja konsystencje oleistą. Aby otrzymać czysty olejek, należy rozpuścić go w alkoholu etylowym, który rozpuszcza tylko substancje zapachowe, a nie rozpuszcza substancji żywicznych i woskowych. Te oddzielane są przez sączenie.

- absorbcję (enfleurage) – w tłuszczach na zimno

Sprasowane kwiaty umieszcza się na pokrytych tłuszczem (wieprzowym lub wołowym) taflach. Kwiaty wymienia się codziennie. Otrzymujemy pomadę z której olejek oddzielany jest od tłuszczu pod wpływem alkoholu etylowego. Jest to metoda pozyskiwania olejków eterycznych do drogich perfum.

1. Surowce stosowane do produkcji wyrobów perfumeryjnych

Podstawowymi surowcami stosowanymi w produkcji wyrobów perfumeryjnych są:

a) woda - powinna być wolna od drobnoustrojów, być absolutnie przezroczysta, nie  __posiadać zapachu ani smaku, nie powinna również wydzielać osadów. Do produkcji __najlepiej używać wodę destylowaną.

b) alkohol etylowy - C2H50H

c) substancje zapachowe - substancjami zapachowymi nazywamy określone związki __chemiczne organiczne lub ichmieszaniny obdarzone specyficznym zapachem .

    Ze względu na ich pochodzenie substancje zapachowe dzielą się na :

-  naturalne substancje zapachowe pochodzenia roślinnego tzw. olejki eteryczne,

-  naturalne substancje zapachowe pochodzenia zwierzęcego: m.in. piżmo, ambra, cybet, kastoreum

-  syntetyczne substancje zapachowe, min.: cytral, eugenol, aldehyd anyżowy, benzoesowy, alkohol benzylowy, fenyloetylowy, eter dwufenylowy, octan butylu.

  Naturalne substancje zapachowe pochodzenia zwierzęcego

 

  - Piżmo - wydzielina pozyskiwana z gruczołów kozła żyjącego w Tybecie, Chinach i Nepalu, w Japonii, na Syberii i w Birmie. Ma zapach amoniaku, ale po rozpuszczeniu w roztworze alkoholowym nabiera zmysłowego zwierzęcego aromatu. Znakomicie utrwala kompozycje zapachowe. Piżmo zastępowane jest syntetykami ze względu na ochronę gatunku.

 

  - Ambra – wydzielina żołądka wieloryba (kaszalota). Pozyskuje się ją nie tylko przy odłowie, ale także zbiera na plażach ciepłych mórz np. Australii czy Nowej Zelandii lub kupuje wysuszoną. Świeża ambra ma zapach ryby, ale suszona przez kilka miesięcy nadaje perfumom ciepły zmysłowy aromat. Pełni także rolę utrwalacza zapachu. Obecnie można ją zastąpić np. wyciągiem z liści fiołkowca połączonych z substancjami syntetycznymi.

 

  - Cywet - substancja, będąca wydzieliną gruczołów cywety, dzikiego cętkowanego kota z Etiopii. Pachnie ciężko i zmysłowo. Ostatnio zastępowana jest substancjami syntetycznymi.

  - Kastoreum - substancja, którą bobry natłuszczają swoje futro. Stosowana od niedawna jest świetnym utrwalaczem zapachu. Nadaje mu ciepłą, zmysłową woń. 

 

     Syntetyczne substancje zapachowe

   Są tańszymi odpowiednikami zapachowymi składników naturalnych. Pachną tak samo, ale pozyskuje się je w sposób łatwiejszy - drogą chemiczną. Syntetyczne substancje zapachowe zrobiły prawdziwy przewrót w przemyśle perfumeryjnym. Sztuczne piżmo tzw. białe ma ten sam zapach co naturalne - trudno dostepne i bardzo drogie. Pozyskiwanie składników naturalnych często budzi kontrowersje, gdyż wiąże się z niszczeniem natury i zabijaniem zwierząt. Użycie syntetyków pozwala w pewnym stopniu uchronić naturalne środowisko przed jego degradacją.

 

1. Rodzaje kontroli, którym podlegają kosmetyki

Badania kosmetyków:

• Badania mikrobiologiczne- mają na celu stwierdzenie czy badany produkt nie zagraża zdrowiu ludzkiemu, wykonywane są testy mające na celu określenie ogólnej liczby drobnoustrojów tlenowych mezofilnych , ogólnej liczby grzybów /pleśni , ogólnej liczby bakterii beztlenowych

• Badania fizyko-chemiczne, obejmujące określenie podstawowych parametrów Do najczęściej przeprowadzanych analiz należą:

• ocena organoleptyczna kosmetyku (wygląd, barwa, zapach)
• sprawdzenie stabilności kosmetyku w podwyższonej oraz obniżonej temperaturze
• stabilność emulsji po odwirowaniu (mleczka)
• oznaczenie pH kosmetyku
• wyznaczenie gęstości kosmetyku
• oznaczenie zawartości wody
• zawartość suchej pozostałości
• właściwości pianotwórcze (żele)jakościowych i składu, a także oznaczenie substancji szkodliwych.

• Badania dermatologiczne, przeprowadzane pod kątem właściwości drażniących i alergizujących metodą prób płatkowych.

• Badania użytkowe (aplikacyjne), mające na celu udokumentować wyniki badań działania kosmetyku np. wyszczuplający, przeciwzmarszczkowy. W czasie badania uzyskuje się szczegółowe informacje na temat konsystencji, zapachu, wchłaniania, łatwości rozprowadzania i wiele innych. Ocena uzupełniana jest o proste komentarze probantów, wskazujące zalety lub wady testowanej próbki.

POZIOM ŚREDNI

1. Konserwanty stosowane do produkcji kosmetyków i ich działanie.

Konsrewanty - są to surowce chemiczne hamujące rozwój mikroorganizmów w kosmetyku, czyli zapewniające mu określoną stabilność mikrobiologiczną. Ich działanie polega na niszczeniu i zahamowaniu aktywności drobnoustrojów oraz utrzymaniu czystości mikrobiologicznej kosmetyku przez okres jego użytkowania. Utrzymują wyroby kosmetyczne w stanie pozbawionym zanieczyszczeń podczas ich wytwarzania, pakowania, a także podczas całego okresu ich stosowania, co jest szczególnie istotne dla preparatów mających kontakt z oczami czy jamą ustną.

Niekorzystne zmiany zachodzące pod wpływem drobnoustrojów można zahamować dzięki zastosowaniu odpowiednich surowców kosmetycznych, m.in.:
• związków chemicznych dodawanych w celu zapewnienia stabilności mikrobiologicznej produktu, będących właściwymi środkami konserwującymi,
• niektórych składników kosmetyków, które oprócz swoich podstawowych własności wykazują mniejsze lub większe działanie bakteriobójcze lub wspomagają działanie konserwantów.

Dobry środek konserwujący powinien być nietoksyczny, niedrażniący, nieuczulający, pozbawiony smaku, zapachu i koloru. Powinien być ponadto aktywny wobec szerokiego spektrum mikroorganizmów, efektywny w niskich stężeniach i szerokim zakresie pH, rozpuszczalny w wodzie oraz zgodny z innymi składnikami receptury i opakowania. Konserwant nie powinien natomiast być lotny i ulegać hydrolizie. Bardzo ważny jest dobór takiego środka konserwującego, którego podstawową funkcją jest utrzymanie produktu kosmetycznego podczas magazynowania i użytkowania w takim stanie mikrobiologicznym, w jakim produkt został otrzymany, przy możliwie małej zawartości konserwantu.

Do najczęściej używanych konserwantów zalicza się estry kwasu p-hydroksybenzoesowego znane jako parabeny, aseptiny czy nipaginy.

Konserwant musi spełniać następujące kryteria:

–           Powinien być dobrze tolerowany przez skóre

–           Wykazuje niską toksyczniść

–           Nie jest drażniący

–           Nie może reagować z innymi składnikami kosmetyku, wykazuje odporność na dezynfekujące działanie pozostałych skóadników kosmetyków

–           Rozpuszczalność w wodzie

–           Brak wyczuwalnego zapachu, barwy i smaku

–           Musi wykazywać maksymalne działanie przy niewielkich stężeniach

 

Sosowane w produktach kosmetycznych związki chemiczne o charakterze konserwantów, ze względu na obecność charakterystycznych grup funkcyjnych zaliczamy do:
--> alkoholi,
--> kwasów i ich soli,
--> pochodnych fenoli,
--> aldehydów,
--> IV rzędowych soli amoniowych,
--> związków heterocyklicznych.

1. Emulgatory stosowane do produkcji kosmetyków i ich działanie .

  

Emulgatory (E400 – 499) – związek chemiczny umożliwiający powstanie emulsji oraz zapewniający jej trwałość. Gromadzi się na powierzchni granicznej. Mogą one stabilizować dwa typy emulsji (o/w i w/o).

fr. Hydrofobowy (lipofilowy)

fr. hydrofilowy

Emulgatory można podzielić na grupy:

-anionowo czynny

- kationowo czynny

- niejonowe

Emulgatory anionowo czynne: Mydła (aniony kwasów tłuszczowych) oraz aniony monoestrów kwasu siarkowego i aniony alkilosulfonowe

Emulgatory kationowo czynne – tworzą w roztworze wodnym  dodatnio naładowane jony  powierzchniowo czynne- kationy, które znalazły zastosowanie w preparatach do włosów. 

Emulgatory niejonowe w roztworze wodnym  nie tworzą jonów, są stabilne pH, wobec soli i elektrolitów. 

Emulgatory amfo lityczne mają charakter aminowy lub kationowy w zależności od pH roztworu, są to sole wewnętrzne.

Emulgatorami pochodzenia roślinnego są steroidy, tłuszcze owczej wełny (lanolina) to produkt odpadowy, powstający w procesie oczyszczania surowej wełny owczej z tłuszczopotu. Wosk pszczeli jest to gniotliwa wydzielina gruczołowa pszczoły pasiecznej. Nie rozpuszcza się on w wodzie. Służy do wytwarzania podstaw maści,kremów, sztyftów. Lecytyna należy do fosfolipidów, jest to żółta, woskowata substancja pęczniejąca w wodzie.

1. Detergenty podział, właściwości i zastosowanie przy produkcji kosmetyków.

Związki obniżające napięcie powierzchniowe wody, stosowane jako środki piorące, myjące, czyszczące (działające w postaci rozpuszczonej). Szeroko używane zarówno w gospodarstwach domowych jak i w przemyśle

Detergent – substancja zwiększająca zdolności myjące zwykłej wody przez obniżenie napięcia powierzchniowego na granicy woda-brud. zdolność usuwania brudu z powierzchni ciał stałych i utrzymania go w postaci zdyspergowanej w kąpieli myjącej.
Głównym składnikiem kompozycji detergentowych są związki powierzchniowo czynne

Detergenty syntetyczne – najczęściej otrzymywane z produktów naftowych, dają więcej piany niż detergenty naturalne.

Ważną zaletą detergentów syntetycznych w porównaniu z mydłami jest ich niewrażliwość na obecność w wodzie jonów wapnia lub magnezu, czyli twardość wody.

Detergenty naturalne – zaliczamy do nich mydła (czyli sole naturalnych kwasów tłuszczowych) oraz roślinne składniki powierzchniowo czynne (gł. saponiny)

Surfaktanty można podzielić na następujące grupy:
• chemodegradowalne – ulegają rozkładowi pod wpływem odczynników chemicznych na prostsze związki chemiczne, nieuciążliwe dla środowiska
• biodegradowalne – ulegają biochemicznemu rozkładowi przez organizmy żywe (bakterie, pierwotniaki, promieniowce, grzyby, glony, robaki) na prostsze składniki chemiczne, nieuciążliwe dla środowiska
• trudnodegradowalne
• niedegradowalne

Wszystkie te związki chemiczne trafiają do ścieków i dalej do środowiska naturalnego, przede wszystkim wodnego, głównie po procesach prania i mycia, zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w wielu dziedzinach przemysłu, gdzie procesy te są stosowane. Odporność związków powierzchniowo czynnych na biochemiczną degradację jest jedną z przyczyn zanieczyszczenia rzek i zbiorników wodnych tymi związkami.

Środki czyszczące zwykle zawierają detergenty, rozpuszczalniki lub proszki usuwające niepożądane substancje z ciała człowieka. Są to między innymi:

    * mydła,

    * płyny do kąpieli,

    * szampony,

    * płyny do higieny intymnej,

    * żele kosmetyczne,

    * mleczka kosmetyczne,

    * maseczki,

    * peelingi skóry,

    * zmywacze do paznkoci,

    * pasty do zębów.

1. Działanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i ich znaczenie w preparatach kosmetycznych

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: E, A, F , D, K

Wit. E jest jedną z najczęściej stosowanych w kosmetyce. Jest to witamina doskonale rozpuszczalna w tłuszczach, praktycznie nie rozpuszczalna w wodzie, dlatego jest szczególnie zalecana do stosowania w preparatach emulsyjnych.

Najbogatsze źródło Wit. E stanowią oleje roślinne (m.in. kukurydziany, awokado, słonecznikowy, sojowy, wiesiołkowy), produkty zbożowe oraz zielone części roślin (bób, groszek, sałata, kapusta), margaryna, jaja, wątroba.

Witamina E chroni przed utlenianiem i zniszczeniem lipidy naskórka, włókna kolagenowe i elastyczne skóry, aktywizuje i działą odżywczo na skórę, poprawia jej ukrwienie oraz zwiększa elastyczność tkanki łącznej. Wygładza, ujędrnia, natłuszcza i nawilża skórę

W kosmetyce bardzo często stosowany jest również octan witaminy E, który jest trwałym, odpornym na światło i tlen, aktywnym składnikiem kosmetycznym bardzo łatwo wchłanianym przez skórę. Preparaty zawierające witaminę E, to głównie kremy i mleczka kosmetyczne, szminki i produkty do pielęgnacji warg oraz kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji paznokci.

Wit. A ( retinol lub akseroftol) Witamina ta występuje wyłącznie w organach zwierzęcych (najobfitszym jej źródłem są trany z wątroby sztokfisza, płastugi i tuńczyka) W produktach naturalnych występuje zarówno w stanie wolnym jak i w postaci estrów, które są trwalsze. zaliczana jest do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

Witamina A i jej wpływ na skórę:

- odgrywa bardzo dużą rolę w metabolizmie skóry

- działa jako bodziec w budowie nowych komórek i zapobiega kurzej ślepocie

- reguluje proces keratynizacji naskórka

- stymuluje produkcje nowych komórek, wspomaga jej regenerację

- ogranicza szorstkość i złuszczanie skóry

- poprawia elastyczność skóry, działa odżywczo na skórę

- Zapobiega procesom wiotczenia skóry

- zmniejsza przebarwienia skóry, wybiela plamy słoneczne i piegi

- zapobiega rogowaceniu naskórka oraz jego nadmiernemu wysuszaniu

- uelastycznia skórę

- korzystnie poprawia stan włosów i paznokci

Witaminę A stosuje się w kosmetykach przeznaczonych do skóry suchej, z upośledzeniem działania gruczołów łojowych. Kremy przeznaczone są do cery zmęczonej, szarej, suchej. Stanowią one również doskonałą kurację dla skóry zniszczonej działaniem ostrego słońca. Preparaty z witaminą A mogą być również przydatne w przypadku skóry normalnej, jako ważny czynnik o działaniu pielęgnacyjno-zapobiegawczym. Problemem w stosowaniu tej witaminy w kosmetyce jest jej szybkie utlenianie. Stąd też preparaty kosmetyczne, które zawierają ją w swoim składzie należy przetrzymywać w chłodnym miejscu, chroniąc przed światłem.

Wit. F, Termin "witamina F" bardzo często zastępuje się określeniem niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT lub niezbędne kwasy tłuszczowe NKT.

Najobfitszym ich źródłem są oleje roślinne (sojowy, arachidowy, oliwkowy, makowy).

Witamina F działa immunostymulująco na cały organizm człowieka. Obniża ona poziom cholesterolu i ciśnienia krwi, korzystnie wpływa na przyswajanie witamin E, A i D, przyspiesza regenerację tkanki skórnej.

NNKT wraz z fosfolipidami tworzą strukturę błony komórkowej, regulując jej płynność i aktywność enzymów, odgrywają istotną rolę w procesach metabolicznych skóry. Witamina F jest bardzo dobrze przyswajalnym zespołem tłuszczy odbudowujących płaszcz lipidowy naskórka i normalizujących jego fizjologiczne właściwości ochronne.

Ze względu na swoje działanie kwasy te często określane są mianem czynnika regulującego jej gospodarkę wodno-lipidową.

Objawy niedoboru NNKT są zaburzenia w funkcjonowaniu skóry, w wyniku których traci ona jędrność, marszczy się, wiotczeje, wykazuje objawy wczesnego starzenia się. Następstwem zaburzeń w funkcjonowaniu skóry, związanych z niedoborem NNKT może być również trądzik.

Witamina F stosowana zewnętrznie, oprócz działania leczniczego, wykazuje również działanie ochronne. Tworząc cienki film na powierzchni skóry chroni ją bowiem przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.

Witamina ta stosowana jest w kremach natłuszczających, które poprawiają kondycję skóry suchej nadając jej odpowiednią elastyczność. Jest ona również składnikiem szamponów przeznaczonych do włosów zniszczonych, np. farbami, preparatami do trwałej ondulacji itp., pomadek . Dodaje się ją także do lakierów i zmywaczy do paznokci w celu odżywienia płytki paznokciowej. NNKT są również częstym składnikiem kremów pielęgnacyjnych dla dzieci, płynów do kąpieli czy płynnych mydeł.

Witamina K
Wit.K Nowością na rynku są kremy z witaminą K. Jest to substancja przeciwkrwotoczna, warunkująca prawidłową krzepliwość krwi. Jest ona szeroko rozpowszechniona w świecie roślinnym, m in. w liściach lucerny, szpinaku, pokrzywie, kalafiorach, rdeście ptasim. Witamina K poprawia koloryt skóry z poszerzonymi i pękającymi naczynkami krwionośnymi. Rozjaśnia cerę zaczerwienioną i zniszczoną w wyniku intensywnego opalania się i przewlekłego działania słońca. Stosuje się ją także do pielęgnacji skóry osób starszych ze zmienionymi naczyniami krwionośnymi i dużą skłonnością do tworzenia się wylewów i drobnych siniaków.

1. Kwasy owocowe ich właściwości i zastosowanie w kosmetykach

Preparaty z zawartością kwasów owocowych poprawiają stan skóry suchej i skłonnej do zmarszczek oraz leczą wiele schorzeń skóry, m.in. rybią łuskę, trądzik pospolity, znamiona starcze czy brodawki.

Kwasy owocowe, powszechnie nazywane alfahydroksykwasami, często określane są ogólnie przyjętym skrótem AHA, pochodzącym od angielskiej nazwy Alpha-Hydroxy Acid.

Do najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych w kosmetyce kwasów owocowych należą: kwas glikolowy, winowy, mlekowy, jabłkowy i cytrynowy.

Wbrew nazwie, związki te występują w stanie naturalnym w przyrodzie nie tylko w różnych owocach, ale także w warzywach, trzcinie cukrowej i kwaśnym mleku. Mogą być one wyodrębniane z naturalnych źródeł, np. w wyniku ekstrakcji odpowiednimi rozpuszczalnikami świeżych owoców, szczególnie kwaśnych i niedojrzałych, które zawierają ich najwięcej (jabłka, grejpfruty, winogrona, cytryny) lub przy wykorzystaniu metod syntetycznych bądź biotechnologicznych.

Właściwości AHA:

- rozluźniają warstwy kornoecytowej naskórka

- pomagają w usunięciu warstw nagromadzonych na powierzchni skóry, (złuszczanie naskórka)

- zapewniają efekt peelingu stymulującego odnowę komórkową

- odbudowuje komórki głębiej położone.

- pobudza produkcję kolagenu i elastyny

- w sposób widoczny poprawia się stan skóry suchej, odwodnionej z objawami starzenia.

- zapewnia poprawę skóry zniszczonej działaniem słońca

- działanie normalizujące funkcję gruczołów łojowych.

-wygładzanie zmarszczek i bruzd

- rozjaśniają plamy pigmentacyjne (np. starcze, wątrobowe)

Kosmetyki:

- środki przeciwpotne

- dzięki swym właściwościom złuszczającym oraz działaniu antyseptycznemu i bakteriobójczemu, są przydatne do pielęgnacji skóry młodej, pomagają bowiem w leczeniu trądziku.

Eksfoliację kwasami owocowymi można wykonać zarówno na twarzy, na szyi, rękach, jak i w innych miejscach ciała, które tego wymagają. Zabiegu tego nie powinno wykonywać się w przypadku skóry bardzo wrażliwej, skłonnej do uczuleń, uszkodzonej (skaleczenia, otarcia). Nie powinno się również stosować zabiegu głębokiego złuszczania w przypadku niektórych chorób skóry, takich jak egzema, łuszczyca czy trądzik różowaty.

Kwas glikolowy

-          naturalny składnik, występujący w trzcinie cukrowej;

-          ma dużą zdolność penetrowania,

-          nie powoduje alergii,

-          jest dobrze tolerowany przez skórę;

-          wykazuje silne działanie nawilżające;

-          złuszcza powierzchownie warstwę rogową naskórka;

-          pobudza działanie fibroblastów, dzięki czemu wspomaga odnowę i regenerację skóry właściwej.

Kwas mlekowy

-          naturalny produkt przemian biochemicznych;

-          występuje w wielu produktach spożywczych m. in. w kwaśnych ogórkach, kapuście, mleku, kefirze;

-          działa złuszczająco, dzięki czemu przyspiesza odnowę naskórka;

-          wygładza i odświeża skórę;

-          poprawia jej koloryt;

-          stosowany w preparatach pielęgnacyjnych, wybielających oraz płukankach do włosów;

-          środek łagodnie zakwaszający i zmieniający skład flory bakteryjnej. )

1. Polisacharydy i białka właściwości i znaczenie w preparatach kosmetycznych

POLISACHARYDY – cukry złożone np.: glukany i kwas hialuronowy, wykorzystuje się do produkcji kosmetyków w postaci żelu lub emulsji do maseczek kosmetycznych, kremów i maści.

1. Znaczenie aminokwasów i antocyjanów w kosmetyce

Aminokwasy kwaśne, siarkowe, owocowe

Aminokwasy - organiczne związki chemiczne, zawierające grupę aminową -NH₂ (zasadową) oraz grupę karboksylową -COOH (kwasową). W roztworach aminokwasy występują jako tzw. sole wewnętrzne (amfolity). Niezwykle ważnym kryterium aminokwasów jest więc punkt izoelektryczny (pI) Istnieje wiele kryteriów podziału aminokwasów:

• Rodzaj rodnika (łańcuchowe, pierścieniowe)

• Polarność rodnika (polarny, niepolarny)

• Miejsce syntezy (endogenne, egzogenne)

• Położenie grupy aminowej względem karboksylowej (α, β, γ, δ i ε-aminokwasy)

• Przemiany szkieletów:

• Glikogenne (dostarczają pirogronianu)

• Ketogenne (dostarczają Acetylo-CoA)

• Glikoketogenne

• Występowanie w białkach (proteogenne, nieproteogenne)

• Klasy aminokwasów:

1. Alifatyczne

2. Siarkowe

3. Aromatyczne

4. Obojętne (z grupą OH)

5. Kwasowe

6. Zasadowe

7. Prolina

Ze względu na liczbę grup aminowych i karboksylowych wyróżnia się aminokwasy:

• obojętne – gdy jest tyle samo (zwykle po jednej) grup aminowych
  i karboksylowych

• kwasowe – gdy przeważa liczba grup karboksylowych

• zasadowe – gdy przeważa liczba grup aminowych

Antocyjany obejmują substancje barwy fioletowej, czerwonej i niebieskiej, pochodne benzopiranu. U roślin są najczęściej rozmieszczone w owocach i kwiatach. Występują w postaci wolnej i glikozydowo związanej. Antocyjany dzielimy na 4 podstawowe grupy:

1. Antocyjany pochodne apigeniny, zawierające 3 grupy –OH (wodorotlenowe);

2. Antocyjany pochodne pelargonidyny z 4 grupami –OH;

3. Antocyjany cyjanidyny – 5 grup –OH;

4. Antocyjany delfinidyny – z 6 grupami –OH.

Antocyjany zmieniają zabarwienie, zależnie od pH soku komórkowego lub soku wakuolarnego (wodniczka). W środowisku kwaśnym mają zabarwienie czerwone. w Sokach obojętnych – fioletowe, a w sokach zasadowych stają się niebieskie.

Antocyjany są związkami wrażliwymi na utlenianie i podgrzewanie. Tworzą związki kompleksowe z metalami, np. żelazem, glinem.

W glikozydach antocyjanowych występuje cukry proste (glukoza, arabinoza, ksyloza, ramnoza, galaktoza), dwucukry (rutynoza, ksylozyloglukoza) i trójcukry.

Antocyjany mogą być powiązane chemicznie z kwasem ferulowym, cynamonowym, synapinowym, p-kumarowym i in.

Są rozpuszczalne w wodzie. Można je ekstrahować z surowców za pomocą zakwaszonych alkoholi (kwasem octowym, HCl), np. metanolem.

Antocyjany w postaci glikozydów noszą nazwę antocyjanozydów lub antocyjanin. Antocyjany w formie aglikonowej to antocyjanidyny lub antocyjanidole.

Przykładowe antocyjany:

- pelargonidyna
- paeonidyna
- cyjanidyna
- malwidyna
- petunidyna
- delfinidyna

 

Działanie lecznicze:

- obniżanie poziomu cholesterolu całkowitego we krwi, z tendencją podnoszenia poziomu HDL = High Density Lipoproteins;

- antyoksydacyjne, przeciwrodnikowe, przeciwzapalne, stabilizujące strukturę naczyń krwionośnych i śródbłonków; zwiększające szczelność ścian naczyń krwionośnych;

- hamujące aktywność elastazy i kolagenazy, odpowiedzialnych w pewnych chorobach za degradację włókien tkanki łącznej, powstawanie zmian zwyrodnieniowych, deformacji, np. naczyń, stawów;

- przeciwwysiękowe, antyalergiczne, przeciwobrzękowe;

- poprawiające krążenie krwi, polepszające ukrwienia tkanek, w tym również w obrębie oka, co zmniejsza ryzyko zmian zwyrodnieniowych naczyniówki, siatkówki i tęczówki oka, chroni i wspomaga produkcję rodopsyny;

- rozkurczowe, normalizujące ciśnienie krwi;

- moczopędne;

- opóźniające procesy starzenia skóry;

- hamujące rozwój nowotworów (jako inhibitory angiogenezy).

1. Nazewnictwo wyrobów kosmetycznych

INCI - widnieje przy składzie kosmetyku na opakowaniu. INCI oznacza - International Nomenclature of Cosmetic Ingredients (Międzynarodowe Nazewnictwo Składników Kosmetycznych).

Amerykańska organizacja kosmetyczna CTFA razem z europejską COLIPA stworzyły wspólne nazwy składników kosmetycznych. Wprowadzono je po to, żeby na całym świecie nazwy składników były takie same, a ludzie czytając je wiedzieli jaki składnik znajduje się w kosmetyku.

Składniki na liście wg INCI pojawiaja się w porządku określonym ilością danego komponentu – to, czego w danym produkcie jest najwięcej (wagowo) pojawia się na pierwszym miejscu listy. Następne składniki uporządkowane są malejąco wg ich zawartości w produkcie. Jeśli dwa lub więcej komponentów występuje w takiej samej ilości, są one porządkowane zgodnie z alfabetem. Ingrediencje, których użyto mniej niż 1% można wymieniać w dowolnej kolejności.
Z reguły na samym końcu listy wyliczane są barwniki oznaczone indeksem CI (Colour Index) i środki aromatyczne – składowe komponentu opisywanego jako "parfum", a także olejków eterycznych, podejrzane o działanie alergizujące i stąd obłożone obowiązkiem deklaracji (np. linalool, geraniol, limonene).
Składniki pochodzenia roślinnego noszą łacińskie nazwy, zgodne z konwencją Linneusza, często uzupełniane dokładniejszym opisem po angielsku, umieszczonym w nawiasie. Sama nazwa łacińska nie informuje o tym, jakiego rodzaju jest dany produkt roślinny, czy jest to np. olej czy ekstrakt, czy może sok – np. Prunus Dulcis (Sweet Almond Extract) albo Prunus Dulcis (Sweet Almond Butter), etc.
Warto też zapamiętać kilka podstawowych konserwantów – są nimi m.in. wszelkie parabeny, phenoxyethanol, kwas sorbowy (sorbic acid).
W kosmetykach kolorowych dozwolone jest używanie tej samej listy składników dla różnych odcieni. Wtedy te składniki, których występowanie i proporcje jest zależne od koloru produktu wymienia się na samym końcu wykazu, poprzedzając je zwrotem "may contain" lub "+ /-".
CI - tak oznaczone są pigmenty i barwniki.

       Symbol ten nazywa się PAO (Period After Opening). Informuje, po jakim czasie od otwarcia opakowania kosmetyk może być stosowany bez stwarzania zagrożenia dla zdrowia użytkownika. Zwykle na słoiczku napisana jest liczba, np 36 lub 36 M. Oznacza to, że po otwarciu opakowania kosmetyku może on być stosowany bez stwarzania zagrożenia dla zdrowia użytkownika przez 36 miesięcy.
Ten znak graficzny wskazujące na umieszczenie informacji na dołączonej do kosmetyku ulotce, nalepce, taśmie lub kartce.
Oznacza on, że podczas ważenia produktu stosowany był system kontroli wewnętrznej. Innymi słowy produkt ma taką wagę jak napisana na opakowaniu.
Symbol z króliczkiem oznacza. że:
-poszczególne składniki produktu oraz działanie kosmetyku nie było testowane na zwierzętach
-produkty nie zawierają składników pochodzących z martwych zwierząt, mogą jednak zawierać składniki pochodzące od zwierząt żywych, np. wosk pszczeli, miód, produkty mleczne, lanolina

1. Znaczenie i sposoby wykonywania kontroli jakości kosmetyków

KONTROLA JAKOŚCI W PRODUKCJI KOSMETYKÓW

W ostatnich latach trwają intensywne prace w zakresie ustawodawstwa kosmetyków. Ustawa o kosmetykach z dnia 30 marca 2001 doczekała się kilku zmian i nowelizacji. Unia Europejska wydała, najważniejszy w tej chwili dokument dotyczący branży kosmetycznej:

● normy mikrobiologiczne:
np.
- ISO/CD 11930 – Evaluation of antimicrobial protection
- ISO 16212:2008 – Enumeration of yeast and mould
- ISO/FDIS 29621 – Guidelines for the risk assessment and identification of microbiologically low – risk products

● normy analityczne: - ISO 10130:2009 – Nitrosamines: Detection and determination of N-nitrosodiethanolamine (NDELA) in cosmetics by HPLC, post – column photolysis and derivatization
- ISO 15819:2008 – Nitrosamines: Detection and determination of N-nitrosodiethanolamine (NDELA) in cosmetics by HPLC – MS – MS
- ISO/DIS/2787 – Validation criteria for analytical results using chromatographic techniques

Normy te są szczególnie istotne z punktu widzenia kontroli jakości produktów kosmetycznych. Regulują zarówno sposób przeprowadzania / wykonywania badań mikrobiologicznych i analitycznych kosmetyków, jak również funkcjonowania działu kontroli jakości w wytwórni kosmetycznej. Zgodnie z wytycznymi GMP, kontrola jakości związana jest z pobieraniem prób, opracowywaniem specyfikacji i badaniami, a także organizacją, dokumentacją i opracowywaniem procedur zapewniających, że konieczne i odpowiednie testy są przeprowadzane i że materiały nie są zwalniane do użycia, a produkty do obrotu dopóki ich jakość nie jest oceniona jako zadawalająca.

Do głównych zadań kontroli jakości należy:

• pobieranie prób
• przeprowadzanie badań
o materiałów wyjściowych i opakowaniowych
o półproduktów (kontrola międzyoperacyjna)
o produktów luzem
o wyrobów gotowych
• badania stabilności produktów
• walidacja metod badawczych
W strukturze organizacyjnej wytwórni, dział kontroli jakości musi zajmować szczególne miejsce, tzn. musi być niezależny od każdej innej jednostki organizacyjnej, w szczególności wydziału produkcji i podlegać bezpośrednio Prezesowi / Dyrektorowi Zarządzającemu. Organizacyjnie, powinien też dysponować co najmniej jednym laboratorium, z pracownikami i wyposażeniem umożliwiającym przeprowadzenie wszystkich niezbędnych kontroli i badań. Wszystkie dane i wyniki uzyskiwane podczas kontroli jakości muszą być wiarygodne, powtarzalne i oparte na solidnej wiedzy naukowej.
Laboratorium powinno posiadać dobrze napisane procedury / instrukcje oraz określone specyfikacje dla wszystkich materiałów i produktów oraz metody kontroli aby mieć pewność, że:

• osoby uprawnione posiadają wszystkie informacje konieczne, aby zdecydować czy dana seria produktu nadaje się do zwolnienia do obrotu
• drogą auditu możliwe jest odtworzenie historii każdej wytworzonej serii

W opracowanych dokumentach należy prowadzić kontrolę wprowadzanych zmian, które muszą być udokumentowane i uzasadnione / wytłumaczone. Należy archiwizować oryginały dokumentów, a stosować nadzorowane kopie. Czas i miejsce przechowywania archiwalnych oryginałów powinny być określone; miejsce przechowywania odpowiednio zabezpieczone aby zapewnić odpowiedni stan i czytelność archiwizowanych dokumentów. Sprzęt wykorzystywany w laboratorium kontroli jakości powinien być kalibrowany i sprawdzany odpowiednimi metodami, w określonych odstępach czasu; urządzenia niesprawne, w miarę możliwości usunięte lub wyraźnie oznakowane jako niesprawne. Jeżeli wyposażenie nie podlega wzorcowaniu musi być wyraźnie oznakowane w sposób odróżniający je od tego, które wymaga wzorcowania. Oznakowanie powinno pozwolić na stwierdzenie kiedy ma być przeprowadzane następne wzorcowanie.

Ocena każdej poszczególnej serii materiału / produktu musi być oparta na badaniach, które zostały przeprowadzone na reprezentacyjnej próbce. Próbka jest reprezentatywna jeżeli dostarcza informacji o całej serii materiału lub produktu.

Jeżeli próbka ma być reprezentatywna to powinna zostać pobrana:

• z materiału, który jest jednorodny
• w odpowiedni sposób
• za pomocą odpowiedniego sprzętu
• do odpowiednich pojemników
• w odpowiedniej ilości
• w odpowiednim pomieszczeniu
• przez upoważnionego pracownika
• z zachowaniem należytych środków ostrożności i zasad BHP

Należy pobierać próbki do bieżących badań analitycznych i mikrobiologicznych oraz próbki archiwalne: - wyrobów gotowych, w opakowaniach bezpośrednich, w ilościach wystarczających na wykonanie 1 – 2 pełnych analiz zgodnych ze specyfikacją; - materiałów wyjściowych i opakowaniowych, o ile taka jest praktyka wytwórni; nie ma obowiązku ustawodawczego.

Na podstawie wyników badań reprezentatywnej próbki upoważniona osoba podejmuje decyzję o zwolnieniu danej partii materiału do produkcji lub wyrobu gotowego do obrotu. Przy czym istotne są dwie zasady:

• można używać tylko materiałów wyjściowych i opakowaniowych zwolnionych przez Dział Kontroli Jakości oraz będących w okresie ważności
• żadna seria produktu nie może zostać zwolniona do obrotu zanim osoba uprawniona nie wyrazi pisemnej zgody potwierdzającej zgodność serii z wymaganiami określonymi w specyfikacji.

Wszystkie podejrzane wyniki, które są niezgodne z wymaganiami specyfikacji lub ustalonymi kryteriami akceptacji określa się jako wyniki poza specyfikacją (OOS) i muszą być one wyjaśnione w toku specjalnego postępowania w Dziale Kontroli Jakości. Wynik OOS nie zawsze oznacza wadliwą serię i konieczność jej odrzucenia. Ważne jest jednak aby każdy wynik OOS został zaszeregowany do jednego z 3 możliwych kategorii błędów: błędu laboratoryjnego, błędu produkcyjnego niezależnego od procesu lub błędu procesu produkcyjnego. Przebieg działań wyjaśniających wynik OOS musi być udokumentowany i szczegółowo opisany w specjalnym raporcie.

Kontrola jakości jest nieodzownym elementem towarzyszącym procesom produkcyjnym. Stanowi podstawowe źródło informacji zwrotnej o procesie technologicznym pozwalające doskonalić produkcję oraz ograniczać koszty.

Kontrola jakości zapewnia, aby zostały przeprowadzone konieczne i ważne testy, oraz by nie były zwolnione do użycia żadne substancje wyjściowe, zaś do dystrybucji żaden produkt końcowy, dopóki ich jakość nie zostanie sprawdzona i uznana za odpowiednią. Do tego celu kontrola jakości powinna stosować udokumentowane procedury, kryteria akceptacji oraz instrukcje opisujące metody badań dla poszczególnych produktów, substancji wyjściowych gwarantujące otrzymanie poprawnego wyniku, nieobciążonego błędem systematycznym.

POZIOM TRUDNY

1. Znaczenie i rola metali szlachetnych stosowanych do produkcji kosmetyków

Srebro(Ag), złoto(Au), miedz(Cu) (półszlachetna),platyna (Pt)

Miedz (Cu) Charakteryzuje się właściwościami przeciwstarzeniowymi, uelastyczniającymi, dotleniającymi komórki skóry. Z tego też powodu znajduje zastosowanie w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji cery dojrzałej i zmęczonej. Ponieważ reguluje wydzielanie sebum wykorzystywany jest w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry tłustej. Wspomaga także pielęgnacji skóry mieszanej, zapewniając matowienie miejsc z tendencją do przetłuszczania się.

znaczeniu dla aktywności komórkowej i budowania włókien kolagenowych i elastynowych.

Kremy na dzień, na noc i pod oczy

Platyna (Pt)
leczenia zdeformowanych komórek skóry
leczenia bielactwa i innych przebarwień skórnych
nawilżenia naskórka
rekonstrukcji tkanki skórnej (gojenia, zabliźniania)
leczenia łuszczycy
leczenia niektórych nowotworów.

Platyna wykazuje także silne właściwości antyseptyczne i przeciwbakteryjne.

Platyna nanokoloidalna znajduje zastosowanie w kosmetyce i dermatologii.
Stosowana zewnętrznie:
-działa odmładzająco,
-redukując deformacje w komórkach skóry.
-skutecznie rozjaśnia przebarwienia, plamy wątrobowe oraz plamy charakterystyczne dla okresu starzenia się.
-zapewnia skórze zdrowy i świeży wygląd, wzmacnia jej jędrność.

Srebro Ag

Srebrna Woda w kosmetyce

• komponent przy produkcji kosmetyków, co w sposób naturalny podnosi ich walory oraz właściwości bakterio i grzybobójcze (sama Srebrna Woda nawet bez przetwarzania stanowi doskonały środek m.in. jako płyn po goleniu o silnych cechach bakteriobójczych, a dodatkowo naniesiony na cerę daje wyraźne uczucie świeżości);

• składnik kremów podnosi ich właściwości bakteriobójcze (antybakteryjne) i walory użytkowe (kremy nawilżające), ponadto przedłuża trwałość produktów;

• płyn do płukania jamy ustnej, żele antybakteryjne, toniki antybakteryjne, płyny i żele do kąpieli i po goleniu, szampony;

• wody kolońskie, wody toaletowe;

• chusteczki antybakteryjne, chusteczki do demakijażu, chusteczki do higieny intymnej;

• kosmetyki do walki z trądzikiem;

Preparaty zawierające srebro wpływają na pracę gruczołów łojowych oraz niszczą większość bakterii mogących wywoływać stany zapalne skóry (zapalenie mieszków włosowych, trądzik pospolity, itp.). Stymulują także proces regeneracji komórek, chronią skórę przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych (wiatr, kurz, mróz). Działa ściągająco i normalizująco, regeneruje i nawilża naskórek oraz łagodzi podrażnienia

Złoto (Au)

24 karatowe złoto stosuje się w kosmetologii do zabiegów upiększania: złoto zmniejsza powstawanie zmarszczek regeneruje już istniejące, a ponadto nawilża skórę i likwiduje przebarwienia skórne. W operacjach plastycznych wykorzystywane są cieniutkie nicie.

Działanie złota na skórę:

- koi, działa silnie antybakteryjnie i przeciwzapalnie, dzięki niemu uzyskujemy wrażenie rozświetlonej pełnej blasku cery (np. złota woda)
- przyspiesza migrację składników aktywnych w głąb skóry,
- stymuluję syntezę kolagenu,
- stymuluje proces  oczyszczania organizmu drogą skórną
- nawilża i odżywia dojrzałą cerę,
- opóźnia proces powstawania zmarszczek,
- wytwarza na skórze film ochronny.

- przyczynia się do rekonstrukcji tkanki skórnej

1. Kwas hialuronowy jego działanie i rola w preparatach kosmetycznych

Kwas Hialuronowy (glikozoaminoglikan) wypełnia i wygładza zmarszczki skóry twarzy, szyi, dekoltu i rąk. ( rodzaj polisacharydu), który występuje we wszystkich organizmach żywych i należy do najliczniejszej grupy związków mających identyczną budowę chemiczną tak u bakterii, jak i człowieka.

Kwas hialuronowy to związek, który wiąże wodę w naskórku. Może on być bezpiecznie stosowany bez konieczności wykonywania testów skóry. W skórze ludzkiej kwas ten jest składnikiem macierzy międzykomórkowej skóry właściwej. W młodej skórze kwasu hialuronowego jest pod dostatkiem, co gwarantuje jej sprężystość i brak zmarszczek. Z wiekiem ilość kwasu maleje. W późniejszym czasie skóra człowieka się starzeje, traci zdolność wiązania wody i powstają zmarszczki.

Żele na bazie kwasu hialuronowego są stosowane do wypełnień ubytków w tkankach oraz służą do wypełnienia zmarszczek i powiększania ust oraz piersi. Ze względu na to, że kwas hialuronowy stopniowo wchłania się do organizmu, implanty na bazie żeli hialuronowych są nietrwałe, co powoduje, że zabiegi z ich użyciem trzeba powtarzać 2 do 3 razy w roku.

Do niedawna używano w kosmetyce kwasu hialuronowego pozyskiwanego z produktów naturalnych (grzebienie kogucie, pępowina). Obecnie coraz częściej uzyskiwany jest on metodami biotechnologicznymi.

Maski, koncentrat , krem, mleczka do ciała, do demakijażu

1. Emolienty działanie i zastosowanie w kosmetyce

Emolient – w kosmetyce preparat trwale nawilżający skórę. Słowo "emolient" jest często stosowane zamiennie ze słowem nawilżacz. Niektóre firmy produkują jednak kosmetyki, które są reklamowane jako "emolienty" lub mają to słowo w nazwie handlowej.

Emolienty działają na skórę na cztery sposoby:

• natłuszczają ją, tzn. tworzą na jej powierzchni warstwę oleju, która blokuje parowanie z jej powierzchni

• działają jak smary, dzięki czemu skóra wydaje się gładka i śliska

• po wchłonięciu do głębi skóry zatrzymują wodę poprzez blokowanie kanałów, którymi jest ona normalnie wydzielana na zewnątrz

• wchłaniają wilgoć z otoczenia, dzięki czemu powierzchnia skóry jest stale wilgotna.

Emolienty dzielą się na:

• lotiony – nie natłuszczają skóry powierzchniowo i nie smarują jej, lecz działają poprzez blokowanie kanałów transportu wody w głębi skóry oraz poprzez tworzenie na powierzchni skóry warstwy wchłaniającej wilgoć z powietrza

• kremy – działają jednocześnie na wszystkie cztery wymienione sposoby

• maści – są bardziej tłuste od kremów, nie wchłaniają się do wnętrza skóry i nie wchłaniają wilgoci z otoczenia lecz działają smarująco i natłuszczająco.

W skład emolientów wchodzą najczęściej tłuszcze i kwasy tłuszczowe, hydrofilowe, tworzące wodne emulsje i żele polimery takie jak modyfikowane polisiloksany, poli(tlenek etylenu), poli(alkohol winylowy). W ich skład wchodzą też często polialkohole, organiczne hydroksykwasy, pochodne mocznika, gliceryna i jej pochodne oraz niektóre substancje naturalne takie jak np. lanolina i wazelina.

1. Działanie i rola melaniny w kosmetykach

W produktach kosmetycznych stosuje się albo melaninę naturalną lub syntetyczną, uzyskaną na drodze reakcji biochemicznych. Melanina naturalna jest dość rzadko stosowana ze względu na wysokie koszty. Uzyskuje się ją z wełny czarnych owiec lub gruczołów kałamarnic i ośmiornic.

Syntetyczna melanina ma dość duże rozmiary cząsteczek, dlatego nie ma szansy przeniknąc przez skórę czy choćby wniknąć w naskórek, w związku z tym może działać jedynie powierzchniowo.

Melaninę stosuje się głównie jako dodatek do produktów zawierających typowe filtry chroniące przed promieniami słonecznymi. Melanina może nadawać kremom brunatne zabarwienie, producenci kosmetyków boją się więc dodawać większe ilości melaniny powyżej 1 % , gdyż klientki mogłyby uznać mylnie taki szaro-bury kolor kremu za oznakę zepsucia produktu.

Główną funkcją melaniny dodawanej do kosmetyków jest „zmiatanie” wolnych rodników. Jest ona jednym z bardzo skutecznych antyutleniaczy. Jej skuteczność wzrasta jeśli stosowana jest w duecie z witaminą E. Tak więc obecność melaniny w kremach pielęgnacyjnych czy preparatach ochronnych anty-UV jest mile widziana.

1. Rola i znaczenie ceramidów w kosmetykach

CERAMIDY –podstawowy składnik cementu komórkowego. substancje tłuszczowe, będące naturalnym składnikiem lipidów skóry

Znaczenie:

-Wywierają znaczący wpływ na spójność i elastyczność naskórka.

- Dostarczane w preparatach kosmetycznych uzupełniają ceramidy naturalne, których ilość zmniejsza się wraz z wiekiem.

-Chronią skórę przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych.

- Hamują procesy jej fizjologicznego starzenia się.

- Zmniejszają utratę wody, regulując jej zawartość w warstwie rogowej.

- Działają przeciwzmarszczkowo,

-przywracają prawidłowe napięcie i elastyczność skóry.

-wzmacniają spoistość komórek włosów, poprawiają jego wygląd i nadają im gładkość

- chronią skórę i włosy przed niekorzystnym wpływem środowiska zewnętrznego

Są wykorzystywane w preparatach do pielęgnacji skóry cienkiej, suchej, starzejącej się. Stosuje się je także w szamponach i odżywkach do włosów.

otrzymywanie

Ceramidy do celów kosmetycznych można pozyskiwać z różnych źródeł, m.in. poprzez wielostopniową ekstrakcję materiału zwierzęcego (rdzenia kręgowego lub z mózgu zwierząt). Glikoceramidy można także pozyskiwać z surowców roślinnych np. lecytyny sojowej; występują one jednak w niewielkich ilościach, więc źródło to jest mało opłacalne ekonomicznie.
Ceramidy wytwarza się również syntetycznie. Otrzymane wówczas związki mają strukturę podobną do ceramidów naturalnych, ale nie zawierają tak charakterystycznego układu jak sfingozyna czy fitosfingozyna. Noszą one nazwę pseudoceramidów i mają właściwości podobne do ceramidów.

1. Rola i działanie nośników używanych do produkcji kosmetyków

Nośnik - substancjia ułatwiającej wprowadzenie innych składników preparatu w głąb skóry.

Granulo somy, liposomy i kola sfery

Liposomy - drobne ciała tłuszczowe, posiadające zdolność przenikania między komórkami keratyny naskórka.

Dzielimy je na puste i złożone które różnią się między sobą stopniem nagromadzenia substancji czynnych kosmetycznie lub dermatologicznie. Przy pomocy liposomów mogą być przenoszone substancje rozpuszczalne zarówno w tłuszczach, jak i w wodzie.

Najczęściej stosowane substancje biologicznie czynne przenoszone za pomocą nośników to:

 proteiny (kolagen, elastyna)

 witaminy

 ekstrakty roślinne

 olejki eteryczne

 środki powodujące opalanie (DHA, tyrozyna)

 substancje silnie nawilżające

Stosując preparaty zawierające liposomy, należy pamiętać, że nie są to już tylko zwyczajne kosmetyki pielęgnacyjne. Mogą one bowiem działać nie tylko na powierzchni naskórka, ale także w jego głębszych warstwach. Właśnie dlatego preparaty tego typu powinny być dobierane bardzo starannie w zależności od indywidualnych potrzeb skóry.

kolasfery. Są to nośniki substancji, w których ścianka zbudowana jest z substancji biogennych dla naszej skóry: kolagenu i glikozoaminoglikanów.

Opracowano dwa rodzaje kapsułek: kolasfery H z medium olejowym, przenoszącym w swoim wnętrzu aktywne substancje hydrofobowe oraz kolasfery A z medium wodnym, przenoszącym substancje o charakterze hydrofilowym.

W organiźmie nośniki te ulegają degradacji pod wpływem znajdującej się w skórze kolagenazy. Ze względu na materiał, z którego są zbudowane, oraz sposób uwalniania substancji przenoszonych za ich pomocą są doskonale biozgodne, biodegradowalne i zapewniają przyjemne wrażenie w czasie aplikacji. Jedną z ważniejszych zalet tego typu nośników jest umożliwienie równomiernego uwalniania substancji aktywnych, które za ich pomocą są przenoszone. Umożliwia to dłuższą i większą efektywność zastosowanych związków biologicznie czynnych. Dzięki temu mechanizmowi uwalniania substancje zamknięte w tych strukturach są bardzo długo obecne w skórze. Stąd nośniki tego typu umożliwiają produkcję kosmetyków o przedłużonym działaniu.

granulosomy. Przy pomocy granulosomów, podobnie jak w przypadku liposomów, w sposób bardziej efektywny wykorzystywane są substancje, które za ich pomocą są przenoszone. Granulosomy mogą być wprowadzane do każdego rodzaju wyrobu kosmetycznego. Ze względu na większe wymiary tego typu nośników ograniczona jest możliwość ich penetracji w głąb skóry, ale z drugiej strony - można zmniejszyć toksyczne działanie wielu substancji, które za ich pomocą są przenoszone. Stosując granulosomy można uniknąć np. penetracji substancji promieniochronnych, których działanie ogranicza się do powierzchni skóry. Szczególne zastosowanie znajdują one w maseczkach i innych produktach tworzących na stosowanej powierzchni cienką warstwę, tzw. film.

Zalety liposomów:

 dobrze wchłaniają się przez skórę,

 uzupełniają wymyte lipidy skóry bez efektu natłuszczania,

 zmniejszają ilość zużytych składników jednocześnie osiągając ten sam efekt,

 chronią wrażliwe substancje (np. dając możliwość wprowadzania enzymów),

 ich elementy czynne głęboko wnikają do zrogowaciałej warstwy skóry, mając jednocześnie zwiększone działanie biologiczne,

 zmniejszają resorbcję składników czynnych, umieszczając je w głębszych warstwach skóry.

1. Naturalne utrwalacze pochodzenia zwierzęcego , ich działanie i znaczenie w preparatach zapachowych

Ambra – wydzielina żołądka wieloryba w postaci nalewki alkoholowej

Piżmo – wydzielina gruczołów jeleni w postaci rozcieńczonej tinktury

Cywet – wydzielina kotów etiopskich, używany w formie absolutu

Kastoreum – wydzielinagruczołów bobra b

Piżmo → należy do najcenniejszych substancji zapachowych, służy jako utrwalacz zapachów, występuje w gruczołach samca antylopy piżmowej.

Utrwalacze produktów perfumeryjnych (zmniejszają szybkość utleniania środków zapachowych, utrwalają zapach, zwiększają jego moc)

Trwałość zapachu jest najważniejsza cecha perfum.  Jako utrwalacze stosuje się :

•         substancje pochodzenia zwierzęcego - jak wyżej

•         Wszelkie balsamy i żywice

•         wyciągi kwiatowe i substancje pochodzenia zwierzęcego, pozbawione składników żywicznych i gum (ambroluty)

•         chemiczne utrwalacze → piżmo syntetyczne, estry kwasu cynamonowego oraz ester benzylowy kwasu salicylowego

1. Olejki otrzymywane z kwiatów i substancje otrzymywane syntetycznie i ich znaczenie w preparatach zapachowych

Olejki eteryczne są to czyste, stężone wyciągi z kwiatów lub innych części roślin (liści, igieł, kory, żywic, skórek owoców) charakteryzujące się się bardzo intensywnym zapachem, oraz działaniem. Olejki są znane i używane od tysięcy lat w aromaterapii, pielęgnacji urody i zdrowia.
- działają m.in. relaksująco, nawilżająco, bakteriobójczo, regenerują i odmładzają skórę.

- wnikają poprzez skórę do naszego organizmu, a następnie docierają do wybranych tkanek oraz nerwów,

- stymulując istotne procesy zachodzące w ludzkim ciele.

Syntetczne substancje zapachowe dzielą się na następujące grupy:

 

a) organiczne substancje zapachowe pochodzenia naturalnego, wydzielane z naturalnych mieszanin bez jakichkolwiek zmian izolowanych substancji.

b) organiczne substancje zapachowe, otrzymane w drodze przemian chemicznych na indywidualnych składnikach wyizolowanych naturalnych materiałów.

c)  substancje zapachowe, otrzymywane syntetycznie, identyczne z substancjami znajdującymi się w naturalnych mieszaninach zapachowych.

d) organiczne substancje zapachowe, otrzymywane syntetycznie, nie mające odpowiedników w naturalnych substancjach zapachowych.

 

 

1. Znaczenie olejków w aromatoterapii i ich działanie

Aromaterapia przede wszystkim wykorzystuje się w medycynie naturalnej, która wykorzystuje lecznicze działanie naturalnych olejków eterycznych dla zdrowia i dobrego samopoczucia

Olejki eteryczne mają szczególne zastosowanie w kosmetyce oraz w pielęgnacji skóry i włosów.

Pobudzają metabolizm komórkowy i poprawiają strukturę skóry.

Ich działanie odmładzające polega na przyspieszeniu tempa procesów regeneracyjnych. Dzięki stosowaniu olejków skróceniu ulega okres czasu potrzebny na wymianę starych komórek na nowe, przez co skóra odzyskuje młody wygląd.

Olejki eteryczne poprawiają ukrwienie skóry oraz powodują, że staje się ona bardziej elastyczna i żywsza. Przywracają cerze stan równowagi poprzez regulację wydzielania substancji tłuszczowych.

Należy pamiętać, że procesy lecznicze i regeneracyjne skóry zainicjowane pod wpływem olejków eterycznych i hydrolatów będą przebiegały nawet po zaprzestaniu ich stosowania. Odmładzające i regeneracyjne właściwości olejków eterycznych i hydrolatów wykorzystywane są przez wiele renomowanych firm kosmetycznych. Jednak oferowane przez nie kosmetyki - oprócz substancji naturalnych - zawierają również chemiczne środki konserwujące, których stosowanie podyktowane jest koniecznością długiego magazynowania. Dlatego - jeśli chcemy używać kosmetyków całkowicie czystych i naturalnych, a jednocześnie dużo tańszych niż dostępne w handlu - powinniśmy przygotować je sami. Ich skuteczność nie będzie ustępować kosmetykom oferowanym przez ekskluzywne salony, a w cenę nie będą wliczone niebotyczne koszty kampanii reklamowych i utrzymanie punktów sprzedaży.