BILANS
Wstępna ocena bilansu x Ocena struktury
Badanie rozwoju majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania
Ocena poziomu bilansu
Pokazuje informacje zawarte w aktywach i pasywach bilansu oraz w rachunku zysków i strat. Przedstawia relacje strukturalne i dynamiczne zachodzące między tymi informacjami takie jak:
Dynamika aktywów i kapitałów własnych (jeżeli majątek wzrasta szybciej od kapitałów własnych to oznacza że inwestycje są finansowane źródłami zewnętrznymi.
Wysokość przychodów finansowych i ich relację do inwestycji długoterminowych (umożliwia ocenę efektywność lokat kapitałowych w papiery wartościowe)
Należności krótkoterminowe- zobowiązania krótkoterminowe
Należności długoterminowe i zobowiązania długoterminowe (nadwyżka zobowiązań oznacza stabilne źródło finansowania. Odwrotna sytuacja oznacza finansowanie odbiorców i zamrożenie środków finansowych)
Należności krótkoterminowe – zysk netto (ta relacja informuje o realności zysku memoriałowego.
Dynamika należności krótkoterminowych i dynamika przychodów ze sprzedaży ( równe dynamiki oznaczają regulowanie należności w ustalonych terminach; dynamika sprzedaży>d. przychodów – skracanie czasu czekania na gotówkę)
Dynamika zapasów i sprzedaży (d. sprzedaży>d. zapasów – wzrost popytu lub świadoma optymalizacja zapasów, d. zapasów<d. sprzedaży (negatywna sytuacja)
W jakiej wysokości i w jakim tempie następują zmiany majątku przedsiębiorstwa?
Jaka jest struktura aktywów i jakie zmiany w niej następują?
Jak przedstawia się pozycja finansowa grupy i jej zmiany – jaki jest stosunek kapitałów własnych do długów?
Jaka jest efektywność kapitału akcyjnego?
Zdolność płatniczą i kredytową grupy i spółek zależnych
Stopień pokrycia kapitałem własnym aktywów trwałych i obrotowych
Podstawę oceny wartości jednostek grupy kapitałowej
RZIS
Wariant kalkulacyjny posiada inny układ kosztów i wyróżnia 6 postaci zysku, natomiast porównawczy tylko 5. Zawierają zestaw informacji (tabela RZiS)
porównawczy | Wariant kalkulacyjny |
---|---|
P netto ze sprzedaży I.P netto ze sp pr II Zmiana stanu pr III. KW pr na własne potrz IV. P n ze sp. t i mat. |
.Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, |
Koszty działalności operacyjnej (Am, Zużycie m i energii, Usługi obce, Podatki i opłaty, Wynagrodzenia, US i inne świadczenia, Poz. KR oraz WSTiM.) |
B.Koszty sprzedanych p, t i mat, I.KW SP II.WS T i M. |
C.Zysk brutto ze sprz. | |
D.Koszty sprzedaży | |
E.Koszty ogól zarządu | |
F. Zysk (strata) ze sprzedaży | |
G. PPO (Z ze zbycia niefin AT, Dotacje) | |
H. Pozostałe koszty operacyjne | |
I.Zysk (strata ) z działalności operacyjnej | |
J.Przychody finansowe | |
K. Koszty finansowe | |
L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej | |
M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych | |
N.Zysk (strata) brutto | |
O.Podatek dochodowy | |
P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) | |
R.Zysk (strata) netto |
Postacie wyników finansowych wykazywanych w R ZiS mają dużą wartość poznawczą. Informują o efektywności poszczególnych obszarów działalności gospodarczej. Wynik brutto na działalności gospodarczej informuje o efektywności całokształtu działalności przedsiębiorstwa i grupy kapitałowej. Wynik na sprzedaży informuje o rentowności podstawowego obszaru działalności gospodarczej. Jeżeli jest ujemny to oznacza zagrożenie dalszego funkcjonowania grupy kapitałowej. Wynik z działalności operacyjnej obejmuje różnorodne zdarzenia. Aby zidentyfikować przydatność tej informacji trzeba zidentyfikować czynniki, które w znaczący sposób wpłynęły na różnicę między wynikiem na sprzedaży a wynikiem z działalności. Wynik finansowy brutto jest równy wynikowi brutto z działalności gospodarczej, jeżeli nie występują zyski i straty nadzwyczajne. Najistotniejszą postacią zysku jest wynik netto. Koryguje on dodatnio lub ujemnie fundusze przedsiębiorstwa i ze strumienia przekształca się w zasób. Stanowi on podstawę obliczeń efektywnościowych: przychodów ze sprzedaży, aktywów i kapitałów.
Analiza strukturalna służy do badania struktury majątku przedsiębiorstwa i źródeł ich finansowania w wybranym momencie. Ujęcie dynamiczne bilansu pozwala ocenić kierunki zmian tej struktury oraz dynamikę poszczególnych elementów aktywów i pasywów poprzez porównanie danych z kilku kolejnych lat. Analiza struktury RZiS polega na ustaleniu i ocenie udziału oraz wzajemnych relacji poszczególnych elementów RZiS w ogólnej kwocie przychodów. Ocena dostarcza inf o strukturze przychodów, ich poniesionych kosztach, rentowności i dynamice.
Zysk w bilansie jest dopełnieniem różnicy między aktywami a pasywami, jest pokazany w ujęciu statycznym jako część kapitału własnego. Zysk w RZiS jest zyskiem w ujęciu dynamicznym i pokazuje, jaki wynik finansowy osiągnęła jednostka w ostatnim okresie obrachunkowym. Jest różnicą pomiędzy przychodami a kosztami uzyskania przychodu oraz obowiązkowymi obciążeniami wyniku finansowego.
Obszarami powiązań analizy bilansu i RZiSsą pozycje majątku obrotowego, jakimi są należności i zapasy, które jednocześnie w RZiS są powiązane z przychodami ze sprzedaży. Wysokość i dynamikę należności porównuje się z dynamiką sprzedaży
RACHUNEK PP
Sprawozdanie finansowe ukazujące przepływy gotówkowe
( wpływy i wydatki) z 3 obszarów działalności przedsiębiorstwa: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. Pokazuje źródła wpływów i wydatków gotówkowych. Umożliwia uzyskanie informacji na temat stopnia płynności finansowej zdolności do generowania gotówki; urealnia wyniki prezentowane w RZiS.
Przepływy pieniężne są ujmowane w trzech częściach A, B i C, które dotyczą:
(A) działalności operacyjnej, (B) działalności inwestycyjnej i (C) finansowej. Dział (D) rachunku obejmuje przepływy pieniężne netto razem z działów A, B, C.
Cel sporządzania rachunku ma określić:
źródła pochodzenia środków pieniężnych,
kierunki ich wykorzystania.
Rachunek przepływów środków pieniężnych ma na celu określenie źródeł pochodzenia oraz kierunków wykorzystania uzyskanych w roku obrotowym środków pieniężnych i ich ekwiwalentów przez jednostkę, przedstawiając je w trzech obszarach działalności:
operacyjnej, inwestycyjnej,
finansowej..
Analiza finansowa + ocena WF, gospodarki, KON wskaźniki
Wskaźniki wystarczalności gotówki (w. ogólnej wystarczalności gotówki, w. spłacalności długoterminowych zadłużeń, w. wypłaty dywidend, w. zakupów inwestycyjnych, w. spłacalności ogółu zadłużeń, w. udziału amortyzacji w przyroście gotówki)
Wskaźniki wydajności gotówki (w. wydajności gotówkowej sprzedaży, w. gotówki netto do zysku, w. wydajności gotówkowej)
Wskaźniki Cash flow
A. Wskaźniki wystarczalności gotówki (charakteryzują różne strony gospodarki finansowej badanego przedsiębiorstwa; ujęte sumarycznie dla całej grupy kapitałowej spółki dominującej i spółek zależnych przedstawiają różne aspekty zdolności płatniczej całego zgrupowania):
wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki,
wskaźnik spłacalności długoterminowych zadłużeń,
wskaźnik wypłaty dywidend,
wskaźnik zakupów inwestycyjnych,
wskaźnik spłacalności ogółu zadłużeń,
wskaźnik udziału amortyzacji w przyroście gotówki.
B. Wskaźniki wydajności gotówki (obrazują efektywność różnych obszarów gospodarki finansowej mierzoną przepływami gotówki; są one bardziej wiarygodne niż wskaźniki finansowe):
wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży,
wskaźnik gotówki netto do zysku,
wskaźnik wydajności gotówkowej.
Obszary oceny gospodarki finansowej:
1. ocena płynności finansowej,
2. ocena sprawności zarządzania,
3. ocena zdolności płatniczej,
4. ocena wydajności gotówkowej,
5. ocena efektywności gospodarczej,
Model oceny składa się z kilku etapów. Etap pierwszy polega na ogólnym, wstępnym rozpoznaniu wyników sumarycznych i ich składników na podstawie wielkości absolutnych. Porównuje się uzyskane wyniki do wyników uzyskanych w okresach ubiegłych i do wielkości planowanych. Następnie pogłębia się tą analizę o porównanie wyników w poszczególnych obszarach działalności: operacyjnej, pozostałej operacyjnej i finansowej. W etapie drugim dokonuje się oceny struktury elementów RZiS z podziałem na wyniki sumaryczny spółki dominującej i spółek zależnych . Wykorzystuje się tu wskaźniki statyczne. W etapie trzecim ocenia się dynamikę elementów RZiS.
Narzędziami pomiaru zjawisk gospodarczych są wskaźniki ekonomiczne. Za ich pomocą można dokonywać pomiaru i oceny stanu zjawisk ekonomicznych lub ich rozwoju w czasie.
wskaźniki statyczne (ujmujące stan finansowy/jego elementy na dany moment);
wskaźniki dynamiczne (informujące o osiągniętych wynikch finansowych w ciągu badanego okresu, może to być postęp, stagnacja lub regres);
wg innego podziału:
wskaźniki syntetyczne (duża pojemność, złożoność zjawiska);
wskaźniki cząstkowe (mała pojemność, pojedyncze zjawiska).
Mogą być one brutto / netto. Jeśli chodzi o syntetyczne/cząstkowe to jest to podział względny.
Przedmiotem analizy jest działalność gospodarcza przedsiębiorstw oparta na zaangażowanych zasobach majątkowych, kapitałowych oraz osobowych. Do składowych zaliczamy stan i wyniki ekonomiczne oraz organizacje i metody gospodarowania.
Obszary analizy: płynność, rentowność(zyskowność), zadłużenie ,sprawność (efektywność)działania, dodatkowe: wartość rynkowa, przepływy pieniężne
Rentowność i efektywność(w tym m.in wskaźniki :rentowność sprzedaży netto; stopa zwrotu kapitału na działalności operacyjnej; stopa netto zwrotu kapitału) – pozwala ocenić efektywność działalności grupy kapitałowej mierzonej różnymi wskaźnikami i zyskiem netto
Płynność grupy kapitałowej(w tym wskaźniki: wskaźnik bieżącej zdolności płatniczej; wskaźnik szybki zdolności płatniczej; wskaźnik wypłacalności płatniczej środkami pieniężnymi)- pozwala ocenić czy grupa kapitałowa ma trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań
Sprawność zarządzania (w tym m.in wskaźniki :majątek obrotowy netto; wskaźnik rotacji zapasów w razach; wskaźnik rotacji zapasów w dniach) – pozwala ocenić czy grupa kapitałowa sprawnie zarządza bieżącymi procesami gospodarczymi
Wskaźnik zdolności płatniczej (w tym m.in wskaźniki: wskaźnik ogólnej wypłacalności gotówki; wskaźnik wystarczalności gotówki obecnej na spłatę dług ów ogółem)
Wskaźnik wydajności gotówkowej (w tym m.in wskaźniki: wskaźnik rentowności sprzedaży; stopa zwrotu z kapitału własnego) – wskaźniki te stanowią narzędzia pomiaru szeroko rozumianej efektywności pracy przedsiębiorstwa
Istota dźwigni finansowej wyraża się w finansowaniu działalności gospodarczej kapitałem obcym. Koszt pozyskiwania kapitału obcego stanowi koszt uzyskania przychodu w postaci odsetek. Odsetki te zmniejszają dochód do opodatkowania, przedsiębiorstwo korzysta z tzw. Tarczy podatkowej. Wysokość efektu dźwigni zależy od:
Wysokości kosztu kapitału obcego
Wysokości stopy podatku dochodowego
Jeżeli efektywność kapitału całkowitego jest wyższa od kosztu kapitału obcego, to oznacza dodatni efekt dźwigni finansowej.
wg stopnia rozwiniecia metod analizy w badaniu przedmiotu:
analiza elementarna - polega na rozłożeniu badanego przedmiotu na elementy, bez ustalenia wzajemnych związków miedzy nimi
analiza funkcyjna- bada związki zachodzące między rozłożonymi elementami badanego predmiotu
analiza logiczna - bada elementy składowe określonego przedmiotu z uwzględnieniem logicznych związków zachodzących między nimi (powinna ujawnić przyczyny różnej dynamiki sprzedaży poszczególnych wyrobów lub ich grup)
wg toku (sposobu) prowadzonych analiz
analiza dedukcyjna - w której bada się zjawiska ogólne, a następnie szczegółowe, które wyjaśniają przyczyny zjawisk ogólnych, ma szerokie zastosowanie w analizie finansowej
analiza indukcyjna - przyjmuje odwrotną ścieżkę postępowania, rozpatruje najpierw zjawiska szczegółowe i na ich podstawie dochodzi do uogólnienia (syntezy)
wg stopnia pogłębienia badanych zjawisk
analiza porównawcza - szeroko stosowana we wszystkich analizach, jej istota wyraża się w porównaniu szerokiego zestawu wskaźników ekonomicznych z ich odpowiednikami i wyliczeniu występujących odchyleń w wielkościach bezwzględnych i względnych
analiza przyczynowa - rozszerzenie i pogłębienie analizy porównawczej, jej celem jest ustalenie i obliczanie czynników wpływających dodatnio lub ujemnie na zaistniałe odchylenia wykazane w analizie porównawczej. interpretacja tych odchyleń następuje w drodze rozumowania logicznego, opartego na obserwacji faktycznego przebiegu procesów gospodarczych
Analiza finansowa grupy kapitałowej obejmuje kilka obszarów:
ocenę syntetyczną sytuacji finansowej całej grupy finansowej,
ocenę sytuacji finansowej spółki dominującej – prowadzącej działalność gospodarczą,
ocenę wyników finansowych spółek zależnych i stowarzyszonych.
Zakres analizy finansowej obejmuje następujące obszary:
syntetyczną ocenę struktury łącznego wyniku finansowego, przedstawiającego udział w tym wyniki (zysku) poszczególnych podmiotów zgrupowanych w grupie kapitałowej,
wyniki bieżące w ujęciu wieloletnim obejmujące strumienie wpływów i wydatków w ujęciu memoriałowym,
strukturę majątkową i kapitałową na podstawie bilansów majątkowych,
wyniki gotówkowe obejmujące działalność operacyjną, inwestycyjną finansową na podstawie RPP,
ocenę wskaźnikową – obejmującą rentowność, efektywność, płynność, sprawność zarządzania.
elastyczna polityka inwestowania (wysoki poziom inwestycji krótkoterminowych w środki pieniężne i papiery wartościowe, wysoki poziom zapasów, liberalna polityka kredytowa w stosunku do odbiorców, utrzymywanie krótkoterminowej nadwyżki gotówki);
restrykcyjna polityka inwestowania (niski poziom płynnych aktywów, niski poziom zapasów, minimalizowanie należności);
polityka kompromisowa (korzystanie z pożyczek środków pieniężnych na krótki okres, utrzymanie papierów wartościowych po sezonie).
Wartość rezydualna to przyszłe wpływy, jakie wygeneruje przedsiębiorstwo w okresie wybiegającym poza okres projekcji. Wpływy te po ich zdyskontowaniu zwiększają projektowane dochody doprowadzone do wartości bieżącej. Inaczej jest to przyszła wartość podmiotu wyceny określona na koniec projekcji przepływów pieniężnych.
Amortyzacja jest kosztem, ale nie wydatkiem. Jako koszt pomniejsza wartość środków trwałych i jednocześnie zysk (netto). Nie jest wydatkiem i to powoduje, że w rachunku przepływów pieniężnych nadwyżka finansowa jest sumą zysku netto i amortyzacji.
W rachunkowości wartość firmy jest to różnica między ceną nabycia innej jednostki lub jej zorganizowanej części a wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Jeżeli cena nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części jest wyższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi dodatnią wartość firmy.
Cykl konwersji gotówkowej wyraża różnicę między cyklem operacyjnym ujmującym zapasy i należności, a przeciętnym okresem zobowiązań. Określa liczbę dni, w których muszą wystąpić dodatkowe źródła kapitału finansującego aktywa bieżące. Cykl konwersji gotówki jest narzędziem zarządzania kapitałem obrotowym, pokazuje gdzie można optymalizować.
Informuje nas o niezbędnej wielkości produkcji i sprzedaży, co za tym idzie wielkości przychodu, przy której marża brutto ( cena-koszt jednostkowy) pokryje koszty stałe. Osiągnięcie takiej sprzedaży pokryje wszystkie koszty, ale nie przyniesie zysku.
Z punktu widzenia równowagi istotne są relację między:
zobowiązaniami krótkoterminowymi i rezerwami na zobowiązania, a kapitałem stałym,
kapitałem własnym, a obcym.
Nie należy zadłużać przedsiębiorstwa ponad wielkość kapitału własnego. Aktywa trwałe powinny być w pełni finansowane kapitałem własnym lub przynajmniej kapitałem stałym.
Tablice analityczne ułatwiają relacje ekonomiczne ważniejszych pozycji bilansowych, przedstawiają zachodzące zmiany w strukturze majątku u źródła ich finansowania oraz przedstawiają dynamikę i relacje składników majątkowych i dynamikę źródeł finansowania. Miarą jest też okres zwrotu zainwestowanego kapitału
Jakie warunki powinna spełniać pełna i wiarygodna ocena gospodarki finansowej?
Powinna spełniać zasady:
ciągłości ewidencji,
jasności,
ostrożnej wyceny aktywów i pasywów,
odrębności ekonomicznej badanej jednostki,
współmierności przychodów i kosztów,
kosztu historycznego, potwierdzanie inwentaryzacją stanów składników majątkowych
KON
Kształtowanie strumieni przepływów gotówkowych dla osiągnięcia efektywności procesów gospodarczych
Pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania dla zabezpieczenia bieżącej płynności finansowej
Szybkie podejmowanie decyzji związanych z obsługą bieżących procesów gospodarczych
Utrzymywanie płynności finansowej i rentowności działalności operacyjnej
Optymalizacja składników majątku obrotowego w procesach decyzyjnych
Można wyróżnić dwa pojęcia kapitału obrotowego:
Kapitał obrotowy brutto - wysokość lokat kapitałowych w aktywa bieżące, niezależnie od źródeł pozyskiwania tych kapitałów
Kapitał obrotowy netto (kap. Pracujący) - różnica pomiędzy aktywami bieżącymi i zobowiązaniami bieżącymi firmy. Można go określić jako kapitał własny w obrocie
Pasywa stałe – zobowiązania z tytułu: wynagrodzeń, VAT, podatku dochodowego, składek na ubezp społeczne, dochodów przyszłych okresów
Kredyty kupieckie – wzajemne zadłużenie przedsiębiorstw, będące wynikiem sprzedaży z odroczoną płatnością i księgowane jako zobowiązania wobec dostawców u nabywcy i należności od klientów u sprzedawcy
Weksle własne – pełnią funkcje kredytowe. Odbiorca za otrzymany towar „płaci” wekslem z odroczonym terminem płatności. Dostawca przekazuje weksel do dyskonta w banku i otrzymuje zapłatę za sprzedany towar
Factoring – krótkoterminowe finansowanie dostawy towarów i usług przez podmiot, który pośredniczy w procesie rozliczeń finansowych pomiędzy dostawcą i odbiorcą; przeniesienie wierzytelności handlowych z wierzyciela na faktora
Kredyty krótkoterminowe – najbardziej popularne źródło finansowania aktywów bieżących