Pedagogika przedszkolna wykłady

PEDAGOGIKA PRZEDSZKOLNA

24.02.2014

- wychowanie przedszkolne
- filozofia wychowania przedszkolnego
- jak prowadzić pracę wychowawczo-dydaktyczną w przedszkolu

Pedagogika przedszkolna nie jest nauką samodzielną. Korzysta z wielu innych nauk psychologicznych, filozoficznych, społecznych, ekonomicznych itd.

Powstała w XVII (Pestallozzi) , a w Polsce XVIII-XIXw (Krajewski, Śniadecki)

Pedagogika Św. Augustyna. Historia wychowania przedszkolnego
* Opieka masowa nad dziećmi, przełom średniowieczno-renesansowy.
* Rozwój przemysłu (manufaktury)
* Okres renesansu (oświecenie, odrodzenie)
* Początki wychowania przedszkolnego (Ruch Nowego Wychowania) XIX- XXw.
*Zmiany stosunków społeczno-gospodarczych oraz politycznych i ich wpływ na powstanie przedszkoli. Osierocenie dzieci (Ochrony)

Ochrona – wczesna forma przedszkola. Zakład opiekujący się dziećmi, podczas gdy rodzice pracują bądź dzieci są sierotami.

Pedagogika Jana Amosa Komeńskiego
Był przeciwny opiece grupowej, masowej.
Wyróżniał IV 6-letnie okresy:
* okres dziecinny – szkoły macierzyńskie
*okres chłopięcy- szkoła elementarna
*okres młodzieńczy- gimnazjum
*okres dojrzewającej męskości-akademia

Szkoła macierzyńska – rozpoczyna się po urodzeniu, nacisk na wychowanie fizyczne oraz wychowanie moralne.
Opieka głównie przez matkę.

Pedagogika Johna Locka (1632-1704)
* Twórca klasycznej postaci empiryzm (źródłem poznania są bodźce zmysłowe)
* W wieku XII i XVII dużą rolę odgrywa sensualizm ( skrajna postać empiryzmu). Wszelka wiedza pochodzi od wrażeń zmysłowych.

Pedagogika Jeana Jacquesa Rousseau (1712-1778)
* Wychowanie naturalne, kara naturalna.
* Należy kształcić uczucie, czyli nauczanie powinno bazować na poznaniu zmysłowym.
* Romantyczno-naturalistyczna wizja dziecka.
* Środowisko postrzegane jako siła.
* Cele wychowania jednostkowe, dostosowane do potrzeb wychowanka.

1) Okres niemowlęcy
2)Okres dzieciństwa (do 12 r.ż)
3)Okres chłopięctwa ( do 15 r.ż)
4) Okres młodzieńczości (do 20 r.ż)

Pedagogika Johanna Heinricha Pestallozziego (1746-1827)
*Założyciel Nowej Szkoły Elementarnej.
*Dążył do poprawy warunków życia dzieci najuboższych.
*Dążył do wolności i autonomii ludzi.
*Uważał, że rozwojem każdego człowieka kierują trzy siły
1) głowy – intelektualna
2) rąk – sprawność fizyczna
3) serca – moralna
*Uważał że trzeba pobudzać wszystkie trzy siły człowieka

Pedagogika Jana Fryderyka Oberlina
*Założyciel ochronek (1769)
*Program dydaktyczno-wychowawczy
*Rozwój moralności, zadania doskonalące mowę ojczystą oraz wprowadzenie do czytania pisania i liczenia.


10.03.2014

Fryderyk Wilhelm August Frobel
* Wszystko zdeterminowane przez boską siłę.
* Człowiek to część boskiej siły. Boska siła ujawnia się w działaniu sił intelektualnej, fizycznej, moralnej.
* Wychowanie, nauczanie to procesy stymulacji-formowania się sił.
* Wychowanie nauczające (aspekty: poznawczo-intelektualne, fizyczno-moralne, społeczno-religijne)
* Filozofia sferyczna (teoria naukowa, doktryna edukacyjna)
* Sfera uniwersalna żywa i twórcza siła. Jest podstawą świata fizycznego i duchowego.
* Cel kształcenia = rozwijanie sferyczności
* Rozwijanie edukacyjne poprzez zabawę. Zabawa to podstaowa funkcja dziciństwa. Dary, zabawy ruchowe w kole, ogrodnictwo.
* Ogródki dziecięce (ośrodki kształcenia dzieci w wieku 1-6 lat, przy czynnej obecności matek) Przewodniczkami zabaw są nauczycielki.

I ochronka w 1837r- z powodu biedy sieroctwa, chorych dzieci, braku opieki nad nimi podczas gdy rodzice są zajęci.
Organizują je zgromadzenia zakonne, świeckie.

Bronisław Ferdynand Trentowski (1808-1869)
System pedagogiki narodowej, umiejętności wychowania, nauki i oświaty.

August Cieszkowski
Rozwój ochronek wiejskich, wychowanie dzieci wiejskich

Emund Bojanowski
Ochronki „dom miłościerdzia” dla sierot

Ewaryst Estkowski
Rola i waga nauczyciela elementarnego

Maria Werycho Radziwiłłowiczowa (1858-1944)
* Prekursorka wychowania przedszkolnego
* Założyła zakład Freblowski
* Prowadziła kursy dla wychowawczyń
* Autorka opowiastek dla dzieci

Ogródki Jordanowskie ( tworzenie warunków do swobodnej zabawy dla dzieci)
Warszawa- Ogród Saski, Agrykola

XIX/XX w
Ruch Nowego wychowania. Ellen Key „Stulecie dziecka”
Przystosowując dziecko do życia społecznego nie troszczymy się o interes jednostkowy, indywidualny nie wzmacniamy wewnętrznej siły.
1970 – Ruch na Rzecz Praw Dziecka
Model Herbartowski – formalizm dydaktyczny, rygor wychowawczy, oderwanie od zmieniającego się życua, uczeń- przedmiot.

Owidiusz Decroly (1871- 1932)
* Przygotowanie do zycie przez życie
*Odrzucał podział materiału na przedmioty
* Ważne było dla niego zainteresowanie dzieci

IV potrzeby ośrodki zainteresowań:
1. Troska o pozywienie
2. Ochrona przed niepogodą
3. Ochrona przed niebezpieczeństwami, nieprzyjaciółmi
4. Potrzeba aktywności

Edward Glaparede (1873-1940)
* Teoria zabawy (funkcja zastępcza)
* Funkcje umysłowe związane są z potrzebami organizmu
* Wymyślił, że występują jakościowo różne poziomy w ontogenezie

John Dewey (1859-1952)
* Pragmatyzm – doświadczenie.
* Samodzielne dochodzenie do wiedzy. Uczenie się poprzez działanie.

Uczeń w koncepcji Deweya:
Doświadcza / Wyjaśnie przez stosowanie hipotez i ich weryfikowanie falsyfikowanie/ Stosuję

17.03.2014

Maria Montessori
* system zwany metodą Montessorii
* Eksperymentalne przedszkole – Casa dei Bambini
* Stymulowanie zmysłow – starannie przygotowane środki dydaktyczne
* Wspieranie spontaniczności i twórczości dziecka
* Środowisko rodzinne

Kategoria środków dydaktycznych:
* Materiały do ćwiczeń z życia praktycznego
* Materiały sensoryczne

Polska w XX w
1918r odzyskanie niepodległości
1919r I ogólnopolski wielki zjazd nauczycieli wychowania przedszkolnego
1929r powstaje Towarzystwo Ogrodów Jordanowskich
1932r reforma Jędrzejewiczowska – ustawa o ustroju szkolnictwa.
Wprowadzono nazwę „przedszkole” oraz ustalono miejsce przedszkola w systemie szkolnictwa,
Zabrakło deprecyzowania jaki jest związek przedszkola ze szkołą.
Nie wydano programu nauczania dla przedszkoli, opracowano jedynie Poradnik Rady i wskazówki dla wychowawczyń w przedszkolach (ochronkach)
1945r odzyskiwanie niepodległości po II wojnie światowej
1961r ustawa ustaliła cele wychowanie przedszkolnego:
> wszechstronny rozwój dziecka
> przygotowanie do nauki w szkole
> pomoc pracującym rodzicom w zapewnieniu opieki wychowawczej
Transformacja ustrojowa po 1989r

Główne nurty teoretyczne w pedagogice małego dziecka:
Założenia naturalizmu/behawioryzmu/programizmu

Nauczyciel wychowanie przedszkolnego:
*Proces kształcenia i wychowania jest zawsze wyrazem pewnych przekonań ideologicznych nauczyciela (osobiste ideologie/założenia nauczyciela)
* Różni nauczyciele, różnie realizują funkcje wychowanie przedszkolnego

FUNKCJE WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNEGO:
* Opiekuńcza
* Wychowawcza
* Kompensacyjno- Wychowawcza
* Dydaktyczna
* Prognostyczna

1. Naturalistyczno- romantyczna wizja pedagogiczna
dziecko – roślina
* Człowiek rodzi się człowiekiem
* Dziecko ma dobrą naturę, rodzi się dobre
* Niepowtarzalność, indywidualizm
* Nauczyciel – wychowawca powinien dać szansę na pełny rozwój tego co dziecko posiada
* Podejście aktualistyczne – znaczenie bieżącej wiedzy
* To co zewnętrzne jest najważniejsze
* Najważniejszy jest rozwój jednostki, fizyczny i psychiczny
* Środowisko postrzegane jako siła, która może zaburzać proces rozwoju naturalnego
* Wiedza postrzegana skrajnie subiektywnie
* Cele wychowanie powinny być jednostkowe, dostosowane do potrzeb wychowanka

Błędy teorii:
* Pesymizm poznawczy
* Błąd psychologa
* Podporządkowanie wychowawcy potrzebom wychowanka

Przedstawiciele: J.J.Rousseau / M.Montessori
Proces pedagogiczny realizowany jest na zasadzie: samodzielni uczniowie – obserwator – nauczyciel organizuje środowisko ale później obserwuje spontaniczną aktywność dzieci, włącza się jedynie gdy jest taka potrzeba.
Obserwujemy nie pomagamy.

24.03.2014

Wizja transmisyjno – behawiorystyczna
dziecko – maszyna
* najważniejszy rozwój społeczeństwa – społeczeństwo jest nawet ważniejsze niż jednostkowy rozwój fizyczny i psychiczny
* środowisko postrzegane jako siła która odgrywa decydującą rolę w wychowaniu dziecka
* to co zewnętrzne jest najważniejsze, wiedza postrzegana skrajnie obiektywnie
* cele wychowania powinny być uniwersalne, dostosowane do potrzeb społeczeństwa
* błąd relatywizmu wartości

Przedstawiciele: J.Locke J.Pawlow B.F.Skinner
Proces pedagogiczny realizowany jest na zasadzie: ekspert – praktykant – nauczyciel.
Inicjuje zabawy, modeluje, przekazuje narzędzia myślowe.

Wizja progresywistyczna
dziecko- filozof, poeta, badacz
* próba zrównoważenia rozwoju naturalnego i rozwoju społecznego, wychowawca powinien brać pod uwagę zarówno to co wewnętrzne jak i to co zewnętrzne.
* środowisko jest warunkiem koniecznym dla wychowania gdyż aby rozój przebiegał prawidłowo musi odpowiednio stymulować wychowanka.
* to co pomaga dziecku przechodzi na kolejne wyższe studia rozwoju jest najważniejsze
* wiedza postrzegana zarówno subiektywnie jak i obiektywnie
* cele wychowania powinny mieć również dwojaki charakter (indywidualny, uniwersalny)

Przedstawiciele: J.Dewey J.Piaget J.Wygotsky J.Bruner
Proces pedagogiczny realizowany jest na zasadzie: współpracownicy – nauczyciel oraz dzieci wspólnie uczestniczą w zabawie są na różnych poziomach ale układ każdej ze stron jest istotny w tworzeniu zajęć.

Pojęcie poznawczo rozwojowe Jeana Piapeta
* schemat – konstrukt poznawczy podejście umysłowe dzięki któremu jednostka przystosowuje się intelektualnie do otoczenia i organizuje je.
* schemat do wewnetrznej struktury z których wypływa zachowanie
* schemat dziecka przekształca się w schemat dorosłego, dzięki asymilacji i akomodacji
* asymilacja – proces poznawczy nowe treści są właczone do istniejących schematów
* akomodacja – proces poznawczy, jeśli bodziec nie pasuje do żadnego schematu to albo następuje stworzenie nowego schematu albo modyfikacja istniejącego.

> asymilacja
> akomodacja
> równoważenie

Rodzaje szkół: tradycyjne/ alternatywne(nowy styl wychowania)

31.03.2014

Stadia rozwoju poznawczego wg J.Piageta
* inteligencja sensomotoryczna
* inteligencja przedoperacyjna
* stadia operacji konkretnych
* stadia operacji formalnych/

Okres przedoperacyjny
od 2 roku życia do ok. 6/7 roku życia
* cele eksperymentalne na przedmiotach oraz bardziej świadome planowanie działań
* rozwijające się czynności symboliczne wraz z mową, cechy: egocentryzm myślenia, centracja, nieodwracalność myślenia
* dziecko odkrywa stałość cech: barwa, kształt

Okres operacji konkretnych
od ok. 6/7 roku życia do ok. 11 roku życia
* odwracalność myślenia, zdolność do decentracji, zdolność do posługiwania się takimi operacjami jak szeregowanie oraz klasyfikacja
* dziecko potrzebuje manipulacji i eksperymentowania na rzeczywistych przedmiotach
* dziecko odkrywa zasadę zachowania stałości
- wartości nieciągłych ok. 6 r. ż stałość liczby
- wartość ciągłych – masa ok. 8 r. ż ciężar ok. 9 r.ż objętość ok. 11 r. ż
* w kolejnych stadiach rozwojowych pod wpływem nauczania domowego i szkolnego zmienia się sposób w jaki dziecko ujmuję, porządkuje i wymyśla rzeczywistość.
* zmieny te przebiegają od form prostych silnie powiązanych ze spostrzeżeniem i wykonywanymi czynnościami do form realizowanych w umyśle, a więc abstrakcyjne.

Podejście poznawczo rozwojowe j.Piageta
myślenie sensoryczno – motoryczne, brak odwracalności, spostrzeganie globalne, zewnętrzne mimowolnę - myślenie wyobrażeniowe - myślenie pojęciowe
(odwracalność, zawierzone uczenie się, rozumowanie przyczynowo skutkowe, spostrzeganie sensoryczno – syntetyczny)

Podejście rozwojowe J.Piageta
Rozwój wyznacza granice uczenia się!

Teoria rozwoju L.Wygotskiego
* narzędzia kulturowe poszerzają nasze możliwości umysłowe – znaki, symbole, schematy, i przede wszystkim język.
* narzędzia kulturowe nie są dziedziczone genetycznie ( patrze na świat poprzez „okulary ludziej kultury”)
* stajemy się sobą dzięki innym
* współzależność między myślą a językiem - rozwój myślenia determinowany jest umiejętnościami językowymi i komunikacyjnymi
*kluczowa rola dorosłych!
* strefa najbliższego rozwoju – różnica między poziomem rozwiązanych zadań, które mogą zostać zrealizowane pod przewodnictwem osoby dorosłej a poziomem zadań które mogą zostać zrealizowane samodzielnie
* odpowiednie tworzenie warunków do uczenia się
* edukacja nie może skupiać się na wczorajszym rozwoju dziecka ale na jutrzejszym. To co dziecko może zrobić dzisiaj z pomocą – jutro będzie w stanie zrobić samo
* zabawa również tworzy SNR ( strefę najbliższego rozwoju)
* istotny wpływ interakcji z dorosłymi ( st aktualnego rozwoju - st najbliższego rozwoju)

Uczenie się wyznacza granicę rozwoju ! Wygotski

Nauczanie odkrywające w koncepcji J. Brunera:
* teoria nauczania, bazująca na samodzielnym uczeniu się dzieci, jedynie prowadzonych przez nauczyciela
* z rozwojem intelektualnym wiąże się rosnąca zdolność komunikowania sobie samemu oraz innym za pomocą słow lub symboli o tym co się zrobiło lub nie zrobiło.
* samoświadomość umożliwia przejście od zachowania konkretnego do logicznego.
* w procesie nabywania dojrzałej formy procesów myslenia, dzieci rozwijają 3 sposoby wewnętrznego reprezentowania świata”
1) Enaktywny – myślenie opiera się całkowicie na czynnościach motorycznych i nie wykorzystuje ani wyobraźni ani słów ( uczenie się przez ruch, aktywność, zabawa)
2) Ikoniczny – dziecko staje się zdolne do reprezentowania świata za pomocą języka a potem za pomocą innych systemów symbolicznych ( uczenie się przez abstrakcyjne np. liczby)
3) Nauczanie odkrywające powinno się opierać na:
- zasadzie właściwego stawiania problemu
- zasadzie minimalnej wskazówki

Podsumowanie
* Podejście Piageta – akcent na zmiany rozwojowe
* Podejście Wygotskiego – akcent na wpływ osób ( rówieśników i dorosłych) na procesy uczenia się (kształtowania pojęć)
* podejście Brunera – akcent na społeczny kontekts uczenia się, sterowanie odkrywaniem.

07.04.2014

PRZEDSZKOLAKI

Przedszkolak i Ty. III podejścia:
1) Od nieprzewidywalności i chwijności do samokontroli
2) Od negatywizmu do empatii
3) Od „ja” do „my”

Zmiany neuronalne w dziecku:
1) Postępująca mielinizacja włókien nerwowych, szczególnie w płatach czołowych
2) Wzrost liczby synaps, tworzenie się nowych połączeń nerwowych
3) Wzrost synchronizacji aktywności w różnych polach mózgu oraz koordynacja między płatami czołowymi.

Rozwój dziecka:
1) Dynamizm podstawowych potrzeb fizjologicznych (zachowania automatyczne, przymusowe, impulsowe)
2) Dynamizm aktywności eksploracyjno – ćwiczącej (zachowania nadal impulsowe, czynnikiem dynamizującym jest napięcie układu nerwowego, etap podmiotowości ekspansywnej oraz automicznej 1-3 r.ż/ 3-5 r.ż)

Typy układu nerwowego:
1) Silny
* Niezrównoważony (choleryk)
* Zrównoważony – ruchliwy (sangwinik) – powolny (flegmatyk)
2) Słaby. Melancholik

TRZYLATEK
* Etap przedmiotowości ekspansywnej (1-3 r.ż), bzuje na właściwościach OUN. Dynamizm aktywności eksploracyjno-ćwiczącej
* Naśladownictwo zabawa samotna, zabawa równoległa
* Egocentryzm pęd posiadania
* Dziecięcy negatywizm ( dziecko ma wpływ na to co się dzieje w otoczeniu)
* Temperament – względnie stałe cechy organizmu, pierwotnie biologiczne, bazujące na OUN.

Możliwości adaptacyjne dziecka 3 – letniego
* układ nerwowy słaby i delikatny
* szybko rozwija się organizm, doskonalą się funkcje oprawia się sprawność motoryczna i fizyczna. Dziecko nadal nie jest odporne na zmęczenie wysiłek i hałas.
* Procesy poznawcze dziecka 3l. są w fazie intensywnego rozwoju ale żadna z podstaowych funkcji psychologicznych nie jest w pełni rozwinieta i ukształtowana.
* dziecko 3l nie zna i nie rozróżnia prawidłowo stosunków czasowych oraz przestrzennych
* 3 latek ma trudności w samoobsłudze, potrzebuje pomocy przy wielu czynnościach
* Poziom rozwoju mowy stwarza liczne bariery w pełnym werbalnycm porozumiewaniu się dziecka z otoczeniem
* 3 latek ma jeszcze trudności z identyfikowaniem swojego „ja”
* przypisuje się to do właściwej dla tego wieku zależności emocjonalnej dziecka od matki, oraz trudnościom w nawiązywaniu dłuższych kontaktów z nieznanymi osobami nawet rówieśnikami.
* rozwój społeczny dziecka 3 letniego nie jest sprzymierzeńcem adaptacji. Jest to okres intensywnego poznawania i tworzenia obrazu własnej osoby poprzez odróżnianie siebie od reszty świata.

CZTEROLATEK/ PIĘCIOLATEK
* wzrost sprawności motorycznej „głód ruchu”
* rozwój funkcji symbolicznej
* pojawiają się zdolność do samokontroli, dzieci zaczynają rozumieć emocje własne i innych osób.
* rozwój kontaktów społecznych zachowania prospołeczne, zachowania agresywne.
* „złoty wiek motoryczności”

SZEŚCIOLATEK
* etap podmiotowości interakcyjnej dynamizm interakcyjnych potrzeb psychicznych.
* motoryka ulega zdecydowanemu udoskonaleniu.
* działania podejmowane intencjonalnie.

Jak zaspokajać potrzeby rozwojowe dziecka:
1) Zebrać informacje o dziecku
2) Spróbować wniknąć w sytuację, zrozumieć dziecko
3) Okazywać życzliwość dziecku i rodzicom
4) Nie utożsamiać dziecka z jego problemami. Jak rozpoznać problem?
* Diagnoza specjalistyczna – dokumentacja
* Informacja od rodziców – karta zgłoszenia, dane zebrane podczas rozmowy indywidualnej
* Obserwacja dziecka prowadzona przez nauczyciela

Czym zajmuje się Pedagogika Przedszkolna?

- Teoria wychowania ( różne podejścia, koncepcje pedagogiczne itp.)

- Metodyka , praktyka( jak nauczać, jak dobierać środki)

- Filozofia wychowania przedszkolnego, namysł nad tym czym jest wychowanie, co jest słuszne w wychowania a co złe,

!!! Czy pedagogika przedszkolna jest nauką samodzielną???

NIE!

W skład jej wchodzą następujące nauki:

- psychologia, nauki medyczne/biologiczne/biologia, filozofia, nauki społeczne, nauki ekonomiczne, nauki polityczne ( musimy wiedzieć jakie są rozporządzenia ministrów, politycy narzucają np. ile pieniędzy na co idzie, minister oświaty itd.)

Pyt: Czy pedagogika przedszkolna ma długą historię???

Odp: Początki pedagogiki przedszkolnej to:

- na świecie; XVII w. ( J. Pestalozzi, F.A. Fröbel)

- w Polsce: XVIII/XIX ( M. Krajewski, J. Śniadecki)

*przedmiot Pedagogika pojawiła się na studiach w Polsce w l. 70 XX wieku

Co było przyczyną zainteresowania się wychowaniem przedszkolnym dzieci?

- rozwój przemysłu a dokładnie manufaktury, warunki społ- gospodarcze/społ- ekon,/ społ-obyczajowa; miejsca pracy dla kobiet, zajęcia typowo dla kobiet- szycie---> KOBIETY IDĄ DO PRACY, a więc ktoś musi zając się dziećmi, przez co wyłaniają się pierwsze placówki których głównym zadaniem jest GROMADZENIE i OPIEKA nad dziećmi są to ,,OCHRONY”, wczesne formy przedszkola.

Ale uwaga.. był ktoś kto był przeciwny temu pomysłowy był to……

JAN AMOS KOMEŃSKI

*zasada poglądowości nauczania- nauczanie, poznawanie świata przez wszystkie zmysły

Wyróżnił on cztery 6- letnie okresy:

- okres dziecinny to szkoła macierzyńska

Rozpoczyna się po urodzeniu; opieka przez matkę; praca głównie nad wychowanie fizycznym i moralnym

- okres chłopięcy- szkoła elementarna

- okres młodzieńczy- gimnazjum

- okres dojrzewającej męskości- akademia

JOHN LOCK

- NIHIL EST IN INTELLECTU QUIN PRIUS FUERIT IN SENSU, nie ma nic w umyśle, czego by przedtem nie było w zmysłach; umysł nie ma pojęć wrodzonych, jest on nie zapisaną tablicą, którą zapisują dopiero postrzeżenia; por. sensualizm.

- TABULA RASA ( czysta tablica, niezapisana karta), jest to termin zapisany od Arystotelesa,

Jego terminy pedagogiczne i pytania stawiane w związku z pedagogiką: karać i nagradzać( kijem i marchewką, ), również z nim wiąże się pojęcie SKRAJNY EMPIRYZM, czyli sensualizm( wszelka wiedza we wrażeniach zmysłowych.

JEAN- JACQUES RPUSSEAU

- wychowanie powinno być naturalne

Wyróżnił 4 etapy rozwoju:

  1. okres niemowlęctwa

  2. okres dzieciństwa (do 12 r.z.)

  3. okres chłopięctwa (do 15 r.z.)

  4. Okres młodzieńczości ( do 20 r.z.)

- należy kształcić UCZUCIE, czyli nauczanie powinno bazować na poznaniu zmysłowym, mamy kształcić uczucie, emocje

- my nie mamy wpływu na rozwój dziecka, który ma zapisany w sobie swój własny potencjał itd.

Np. zasadzamy marchewkę i przez to , że będziemy uklepywać ziemię, nawozić ją to i tak nie wyrośnie nam grusza,

- romantyczno- naturalistyczna wizja dziecka - ,,Dziecko jest dobre, gotowe do poznawania świata”

- środowisko postrzegane jako siła, która może zburzyć proces rozwoju naturalnego

-wychowanie jednostkowe, a nie zbiorowe

- kara naturalna( dorosły nie powinien karać dziecka, bo dziecko samo w wyniku złych decyzji ponosi przykre konsekwencje- np. zbijając szybę w oknie, jest mu zimno czuje dyskomfort, to wystarczy na karę

JOHANN HEINRICH PESTALOZZI

- założyciel Nowej Szkoły Elementarnej

- dążył do poprawy warunków życia dzieci z najuboższych rodzin przez pedagogiczną aktywizację natury jednostek- dochodzenie do wolności i autonomi, a dokładniej damy ludziom wędkę a oni złapią rybę;

- Pestalozzi chciał zmienić trendy mówiące o tym że dzieci urodze np. w rodzinie niewolników na pewno nimi zostaną, on widział szansę na właśnie przełamnie tego stereotypu

- wierzył w tkwiące w człowieku siły, zalecał rozwijanie tych których jest w człowieku najmniej, np. u dzieci chłopskich które miały siłę fizyczną i intelektualną, zalecał rozwijanie siły moralnej itd.,

KONCEPCJA PODSTAWOWYCH SIŁ TKWIĄCYCH W CZŁOWIEKU:

- siła percepcyjna, intelektualna- GŁOWA

-siła fizyczna, sprawnościowa- RĘCE

- siła moralna- SERCE

Celem wychowania jest optymalne rozwinięcie wszystkich 3 sił.

JAN FRYDERYK OBERLIN, założyciel OCHRONY (1769),

W której realizowano program dydaktyczno- wychowawczy (nauczycielki które go realizowały to m.in. Sara Bauzet, Luiza Scheppler), zawierający hasła dotyczące rozwoju moralności, zadania udoskonalające mowę ojczystą oraz wprowadzenie do czytania, pisania, liczenia.

FRYDERYK WILHELM AUGUST FRöBEL

Czerpał od Pestalozziego

- Człowiek jest częścią boskiej rzeczywistości i jego działania zdeterminowane są przez boską siłę

- Boska siła ujawnia się w działaniu i przybiera postać siły intelektualnej, fizycznej lub moralnej

- Wychowanie i nauczenie to proces stymulacji i formowania się sił

- Wychowanie nauczające wychowanie powinno mieć więc charakter globalny i łączyć w sobie aspekty:

a. poznawczo- intelektualne

b. fizyczno- manualne

c. społeczno- religijne

- filozofia sferyczna- jego teoria naukowa, ale i doktryna edukacyjna

SFERA- uniwersalna, żywa i twórcza siła. Która jest podstawą świata fizycznego i duchowego

Cel kształcenia: rozwijanie sferyczności

Poznanie: Subiektywne poznawanie świata należy oprzeć na aktywności pedagogicznej.

- Rozwijanie procedur edukacyjnych, rozwijanie sferyczności z wykorzystaniem zabawy, jako podstawowej funkcji dzieciństwa

Różne formy aktywności, są one powiązane z tymi siłami, sferycznością.

  1. Zabawy edukacyjne z darami

Pierwszym darem dla najmłodszego to: wełniane kolorowe piłki na sznurku

Kolejnym darem są drewniane kule, cylindry i sześciany

Ostatnim darem, najważniejszym było osiem sześcianów.

Ważny był kształt, faktura, kolor.

  1. Zabawy ruchowe w kole

  2. Ogrodnictwo

Był on twórcą ogródków dziecięcych- ośrodki kształcenia dzieci w wieku od 3 do 6 r.ż. przy czynnej obecności matki( chciał pedagogizować matki). Najważniejsze tu były przewodniczki zabaw- kierowały zabawami dzieci po ukończeniu odpowiednich kursów.

Czym się różnicy ochronki od ogródków? – obecność matek, - funkcje, - opieka w ochronkach dość przypadkowo dobierane, nie to o co w ogródkach

Co się działo w Polsce?

- Królestwo Polskie, Warszawa, Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności

- Założone w 1814, miało za cel budowę przytułków i opiekę medyczną nad ubogimi

- przyczyna: jest problem biedy, sieroctwa, ubóstwa dlatego też tworzono ochronki,

PIERWSZA OCHRONKA: 1837 r.

- Zabory: austriacki i pruski: ochronki organizują zgromadzenia zakonne lub świeckie stowarzyszenia dobroczynne

Bronisław Ferdynand Trentowski ( 1808- 1869), musimy się zająć u nas, ale nie kopiować rozwiązania z innych krajów,

,,Chowanna czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży”

August Cieszkowski – podkreślał korzyści wynikające z rozwoju ochron wiejskich oraz wychowawczej opieki nad dziećmi wiejskimi

Edmund Bojanowski- pierwowzór domu dziecka- ,,Dom miłosierdzia” dla sierot

Ewaryst Estkowski – podkreślał rolę nauczania elementarnego

Maria Weryho Radziwiłłowiczowa,

Prekursorka wychowania przedszkolnego w Polsce

-W 1889 roku założyła własny zakład freblowski

- prowadziła kursy dla wychowawczyń przedszkolnych ochronek wiejskich

- jest nagroda im. Marii Weryho- Radziwiłłowiczównej

21 czerwca 1889 roku otworzono pierwszy w Polsce park Henryka Jordana w Krakowie- ogródki jordanowskie, ich głównym celem było tworzenie warunków do swobodnej zabawy. Był to pierwszy w Polsce i na świcie par przeznaczony tylko i wyłącznie dla dzieci i młodzieży.

Idee Jordana wdrażało w Warszawie Warszawskie Towarzystwo Higieniczne, które w 1899 roku utworzyło ogródki dla dzieci na terenie Agrykoli i w Ogrodzie Saskim

W 1904 roku istniało już 14 takich ogrodów.

ZADANIE( mamy je wykonać na 2-3 ćwiczenia, będą one w 2 cyklu pewnie)

- Sfotografowanie lub nagranie wybranego placy zabaw ze zwróceniem uwagi na:

- wykorzystanie naturalnych zasobów (wzgórz, zagłębień)

- obecność zieleni, zastosowane nawierzchnie

- kwestie bezpieczeństwa- jakość dostępnych urządzeń, czy są różnorodne,

- różnorodność dostępnych urządzeń, bezpieczeństwo ich użytkowania

- czy jest Możliwość eksperymentowania, doświadczenia wielozmysłowego.

XIX/XX w.

- bujny rozwój, rozkwit pedagogiczny

- Ruch Nowego Wychowania

Ellen Key ,,Stulecie dziecka” – przystosowując dziecko do życia społecznego, nie troszczymy się o interes jednostkowy ale zbiorowy,

- Ruch Nowego Wychowania wymierzony był w rygoryzm szkoły tradycyjnej ( model herbartkowski)- formalizm dydaktyczny, rygor wychowawczy, oderwanie od zmieniającego się życia, traktowanie ucznia, jako biernego przedmiotu.

,,Szkoła nie powinna mieć nic innego na celu jak przygotowanie młodzieży do trwającego przez całe życie samouctwa’ Wg Ellen Key

OWIDIUSZ DECROLY , przygotowanie do życia przez życie

- ośrodki zainteresowań- odrzucał podział materiału na przedmioty nauczania, zalecał zagadnienia zgrupowane wokół tematów, które wyzwalają naturalne zainteresowanie dzieci.

4 ośrodki :

  1. Troska o pożywienie

  2. Ochrona przed niepogodą

  3. Obrona przed niebezpieczeństwami, nieprzyjaciółmi

  4. Potrzeba aktywności

EDWARD CLAPAREDE

Teoria zabawy- teoria funkcji zastępczej, dziecko wykonując czynność na niby, jednocześnie ćwiczy ważne sprawności życiowe.

Wg Claparede funkcje zmysłowe ( w tym intelekt i wola) rozwijają się w celu zaspokojenia określonych potrzeb organizmu, a działania świadome powstają, gdy pojawiają się przeszkody do sprawnego funkcjonowania mechanizmów instynktownych.

Pomysł, że występują jakościowo różne poziomy w ontogenezie wywarł znaczny wpływ na psychologię rozwoju, zwłaszcza na myśl J. Piageta

JOHN DEWEY

Pragmatyzm- doświadczenie, samodzielne dochodzenie do wiedzy, uczenie się przez działanie. Cały ciężar zdobywania wiedzy ma spaść na dziecko; skrajny pragmatyzm- dziecko ma samo skonstruować maszynę tkacką na zasadzie : trudność------ hipnoza-----zastanawianie się jak rozwiązać dany problem itd.

Uczeń w koncepcji J. Deweya:

Doświadcza-- wyjaśnia przez stawianie hipoteza i ich weryfikowanie/ falsyfikowanie- stosuje

MARIA MONTESSORI

System Marii Montessori zwany także Metodą Montessori, zrodził się w ramach ruchu NOWEGO WYCHOWANIA, na fali wzrastającej krytyki herbartowskiej szkoły tradycyjnej.

Samoocena i samokontrola; mała grupa; duża zgoda na brak idealności

- eksperymentalne przedszkole- Casa dei Bambini, eksperymenty z ciszą

- każde dziecko nosi w sobie własny plan rozwojowy

-wspomaganie rozwoju przez stymulowanie zmysłów- starannie przygotowane środki dydaktyczne

- wspieranie spontaniczności i twórczości dzieci

- rola środowiska rodzinnego ( rodzice mają współpracować z dziećmi, ale też odwrotnie)

KLUCZOWE ZASADY SYSTEMU MARII MONTESSORI:

  1. Zasada wolnego wyboru zajęć, materiału- dziecko ma prawo do wyboru czym się będzie zajmował i jak będzie to robić, na jakim materiale

  2. Zasada swobodnego wyboru miejsca, czasu i formy pracy.

Dziecko samo wybiera sobie miejsce gdzie zrealizuje swój projekt, przez dowolną ilość czasu, może pracować samo, ale może zaprosić kogoś, może pracować w grupie itp.

  1. Zasada porządku i ograniczania, dziecko ma być konsekwentne, ma rozpocząć pracę i ją skończyć, ma się skoncentrować na wybranej pracy, na wybranym materiale, nie ma przeskakiwać z pracy do pracy; również dziecko ma też porządkować ale według odpowiedniego porządku- kształty, kolory itd.

  2. Zasada izolowania trudności, nauczyciel gdy widzi, że on sobie nie radzi z wybranym przez siebie zadaniem, to on ma prawo i ma pomóc w konkretnej czynności

  3. Zasada własnego działania, powtarzania i samokontroli.

Dziecko ma powtórzyć samodzielnie to zadanie, pracę pokazaną przez nauczyciela, ma opanować ta trudność

Kategorie środków dydaktycznych:

- materiał do ćwiczeń z życia praktycznego; związany z troska o środowisko, samoobsługą, dotyczący zwyczajów i form grzecznościowych, związany z pracami domowymi

- materiał sensoryczny; służący wszechstronnemu kształceniu zmysłów oraz pobudzaniu aktywności umysłowej; materiały jak najbardziej naturalne, kształty podobne do rzeczywistych

- materiał szkolny: służący nauce języka, matematyki i innych dziedzin wiedzy

- materiały artystyczne: związane z ekspresją dziecka

Wszystkie środki mają być dostępne wszystkim w tym samym czasie; one mają być dostępne

POLSKA

1918 rok- odzyskanie niepodległości

Główne cele w trakcie czasu odzyskania niepodległości: Odbudowa gospodarki, rozwój przemysłu, umocnienie swoje pozycji międzynarodowej

1919- 1. Ogólnopolski wielki Zjazd Nauczycielski- Sekcja Wychowania Przedszkolnego (1 raz w Polsce świadomie użyto termin- przedszkole)

Cel: zwrócić uwagę władzom na oświatę, na to że wszystko jest w rozsypce, nie wiadomo kiedy i kto ma iść do szkół itd.

1929- powstaje Towarzystwo Ogrodów Jordanowskich

1932- Reforma Jędrzejewiczowska- Ustawa o ustroju szkolnictwa

- wprowadzono oficjalnie nazwę PRZEDSZKOLE, ustalono także miejsce przedszkola w systemie szkolnictwa

- w ustawie zabrakło doprecyzowania jaki jest związek przedszkola ze szkołą

- Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ( kiedy tak nazywało się ministerstwo nauki) nie wydało też programu nauczania dla przedszkoli, opracowana jedynie poradnik: Rady i wskazówki dla wychowawczyń w przedszkolach ( ochronka)

1945- odzyskanie niepodległości- Ogólnopolski Zjazd Oświatowy w Łodzi

- ustawa o rozwoju oświaty i wychowania z 1961 roku ustaliła cele wych. przedszkolnego:

* wszechstronny rozwój dzieci

* przygotowania do nauki w szkole

* pomoc pracującym rodzicom w zapewnieniu opieki wychowawczej

- zmiany na plus po transformacji ustrojowej ( po 1989); można tworzyć alternatywne placówki ‘

WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE

Nauczyciel wychowania przedszkolnego

- Proces kształcenia i wychowania jest zawsze wyrazem pewnych przekonań ideologicznych nauczyciela ( osobiste ideologie/ założenia nauczyciela)

FUNKCJE WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO:

- opiekuńcza

-wychowawcza

- dydaktyczna

- kompensacyjno- wyrównawcza

- prognostyczna

3 WIZJE DZIECKA I DZIECIŃSTWA w KONTEKŚCIE 3 KONCEPCJI WYCHOWANIA

…

  1. Dziecko- roślina

  2. Dziecko- maszyna

  3. Dziecko- filozof, poeta, badacz

KONCEPCJE WYCHOWANIA:

  1. Wizja romantyczno- naturalistyczna

Skrajna odnoga naturalizmu to: PAIDOCENTRYZM

Lżejszy, umiarkowany naturalizm to: koncepcja Marii Montessori

Przedstawiciele:

Główne tezy:

  1. Człowiek rodzi się człowiekiem, rodzi się gotowy, nie trzeba go do wszystkiego przygotowywać

  2. Dobra natura dziecka

  3. Niepowtarzalność, indywidualność dziecka

  4. Nauczyciel- wychowa powinien dać szansę na pełny rozwój tego, co dziecko posiada.

  5. Podejście aktualistyczne- znaczące bieżącej wiedzy; interesuje nas tylko to co tu i teraz, nie myślę o tym, co mogę zrobić, jakie podjąć działania, aby dziecko jutro/pojutrze jeszcze lepiej dodawało, mnożyło itd.

Co wynika z tych tez, jakie przekonania?

- dziecko jako roślina

- najważniejszy jest rozwój jednostki fizyczny, ale i psychiczny ( ten pogląd występuje we wszystkich koncepcjach, lecz elementem które różnicuje poglądy jest pojęcie szczęścia, w każdych koncepcjach jest ono inaczej rozumiane)

Zarzucane błędy tezom:

  1. Pesymizm poznawczy

Dziecko jest dobre i ma dobry plan, a więc my nie wspomagamy, mamy go zostawić samemu sobie.

  1. Błąd psychologa

Nie myślę o tym co będzie za chwilę

  1. Podporządkowanie wychowawcy potrzebom wychowanka

  2. Przemoc w wychowaniu – nie pytamy dziecka o zgodę

Gdzie obecnie widać zastosowanie tej metody? Jak się ona przekłada na proces pedagogiczny?

Proces pedagogiczny realizowany jest na zasadzie: samodzielni uczniowie- obserwator- nauczyciel organizuje środowisko, ale później obserwuje spontaniczną aktywność dzieci, włącza się jedynie gdy jest taka potrzeba.

KONKURS! Można znaleźć piosenkę w Internecie i wysłać pani na maila link do niej, Piosenka ma odzwierciedlać wizję romantyczno- naturalistyczną, ma o niej mówić. Może być po ang.

Wizja transmisyjno – behawiorystyczna

Zarzucane błędy:

Przedstawiciele:

Proces pedagogiczny realizowany jest na zasadzie: ekspert – praktykant – nauczyciel inicjuje zabawy, modeluje, przekazuje narzędzia myślowe, omawia itd..

Turbo – dorosłe dzieci

Wizja progresywistyczna

Przedstawiciele:

Proces pedagogiczny realizowany jest na zasadzie: współpracownicy – nauczyciel oraz dzieci wspólnie uczestniczą w zabawie, są na różnych sposobach ale wkład każdej strony w tworzenie zajęć jest istotny.

Związek koncepcji pomiędzy uczeniem się a rozwojem

Teorie pedagogiczne o znaczącym wpływie na organizowanie i prowadzenie wychowania przedszkolnego

Jean Piaget – badania na własnych dzieciach, twórca podejścia poznawczo – rozwojowego.


Wyszukiwarka