1. ETAPY DIAGNOZY PEŁNEJ

• opis sanów rzeczy - to zestawienie charakterystyka omówienie danych empirycznych dotyczących obszaru gdzie spodziewamy się istnienia potrzeby działań reformatorskich, profilaktycznych. Pytamy: Jak jest?

• Ocena - na tym etapie ustalamy kryteria ze względu na które określamy analizowany stan jako prawidłowy. Można brać pod uwagę kryteria natury organizacyjnej dotyczące psychofizycznego rozwoju człowieka i inne.

• konkluzja oceniająca - porównanie opisanego stanu rzeczy z przyjętymi ocenami, kryteriami i stwierdzenie potrzeby lub braku potrzeby podjęcia działania zmierzającego do zmiany tego stanu rzeczy. Szukamy odpowiedzi na pytanie: Czy tak może być?

• wyjaśnienie analizowanych stanów rzeczy – na tym etapie pojawiają się kolejny diagnozy cząstkowe : diagnoza genetyczna; diagnoza funkcjonalna; diagnoza fazy; diagnoza prognostyczna

• postulowanie i przyjęcie hipotezy o charakterze sprawczy - opis takiego stanu rzeczy który jest korzystniejszy od już istniejącego i pozwoli pełniej osiągać założone cele; opis działania które mają doprowadzić do osiągnięcia korzystniejszego stanu rzeczy

1. JAKICH ZALECEŃ ETYCZNYCH NALEŻY PRZESTRZEGAĆ BY DYREKTYWA DOTYCZYŁA POSZANOWANIA PRAW I WARTOŚCI KAŻDEGO CZŁOWIEKA BYŁA RESPEKTOWANA ?

• Respektowanie zasady by badania odbywały się jedynie w interesie badanych

• Przestrzeganie tajemnicy zawodowej. Badacz może być zwolniony z utrzymania tajemnicy w przypadku zagrożenia zdrowia i życia badanego

• Należy dobierać odpowiednio techniki wykorzystywane w prowadzonych badaniach to muszą być sprawdzone rzetelne narzędzia badawcze adekwatne dobadanych zjawisk, problemów osób

• Prawidłowość i ostrożność w wyciąganiu wniosków i formułowaniu opinii na podstawie zgromadzonych danych

• Nieudostępnianie danych w formie umożliwiającej identyfikacje badanych

• Informacje które zebrał badacz nie mogą być używane przeciwko osobom badanym

1. JAKIE CZYNNIKI KULTUROWE, SPOŁECZNO- EKONOMICZNE, PSYCHOSPOŁECZNE NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ PRZY DIAGNOZIE RODZINY

• CZYNNIKI EKONOMICZNO SPOŁECZNE

  • wielkość rodziny i jej struktura

  • źródło utrzymania rodziny

  • sprawowanie opieki materialnej nad dziećmi

  • podział pracy i ról rodziny

  • CZYNNIKI KULTURALNE

  • wykształcenie rodziców lub dokształcanie się, zdobywanie kwalifikacji przez rodziców i innych członków rodziny

  • kultura językowa rodziny, jej majątek kulturalny

  • sposoby spędzania czasu wolnego przez członków rodziny

  • stosunek rodziców do nauki szkolnych dzieci i do ich przyszłego zawodu

  • stosunek do tradycji nowoczesności - pielęgnowanie obyczajów i podatność na zmiany

  • CZYNNIKI PSYCHOSPOŁECZNE

  • rodzaj i siła więzi społecznych i emocjonalnych

  • uznawana i realizowane wzorce życia rodzinnego

  • stosunek członków rodziny do zjawisk patogennych w domu i środowisku

  • układ i rodzaj postaw oraz środków oddziaływań wychowawczych

  • ogólna atmosfera panująca w domu w tym plany życiowe istniejące zaburzenia więzi uczuciowe między wszystkimi członkami rodziny

  • opinia o rodzinie w miejscu zamieszkania lub w miejscu pracy

  • charakter kontroli w rodzinie

1. WYMIEŃ WSKAŹNIKI OBSERWACJI W SZKOLE ŚWIADCZĄCE O TYM ŻE DZIECKO JEST OFIARĄ PRZEMOCY FIZYCZNEJ, EMOCJONALNEJ

   • FIZYCZNA :

• niechęć dziecka do rozbieranie się na w-f

• przejawianie nadmiernej czujności, ostrożności

• zaprzeczanie lub manipulowanie lub minimalizowanie znaczenia ran, siniaków i podawanie nieprzekonujący wyjaśnień

• lęk przed kontaktem fizyczne

• ucieczki z domu ile przed powrotem do domu

• kulenie się, wzdryganie przy nagłym dotyku

• drastyczne nie wytłumaczone zmiany zachowania

• niska samoocena

• EMOCJONALNA :

• nadmierne zaangażowanie się w zbyt wiele form aktywności

• tiki nerwowe

• częste kłamstwa oraz lęk przed konsekwencjami różnych zachowań

• zaburzenia mowy na przykład jąkanie się

• nadmierna agresywność lub pasywność

• zachowanie nieadekwatne zbyt dorosłe lub zbyt dziecinne na przykład kierowanie innymi, karanie innych.

1. OBSZARY DIAGNOZY DZIECI ALKOHOLIKÓW W WARUNKACH PRZEDSZKOLNYCH

   • Codzienne rutynowe czynności

   • Zachowanie się dziecka podczas zabawy

   • Przystosowanie emocjonalne

   • Stosunki między rodzicami a dziećmi

2. CZYM CHARAKTERYZUJE SIĘ DIAGNOZA GENETYCZNA, FUNKCJONALNA, FAZOWA, PROGNOSTYCZNA

• Diagnoza genetyczna – To ustalenie źródeł określonego zaburzenia, określenie przy tym pierwotnych, wtórnych a także przyczyny dominującej. Pełna diagnoza genetyczna zawiera łańcuch uwarunkowań przyczynowych danego zjawiska i wynikających z nich skutków wychowawczych. Pada pytanie w niej: „JAK TO SIĘ MOGŁO STAĆ ?” 
  Na tym etapie ważna jest analiza literatury oraz metod, technik i narzędzi badawczych.

• Diagnoza funkcjonalna - Jej celem jest określenie znaczenia badanego układu w stosunku do innego układu. Szukamy tu odpowiedzi na pytanie: „ JAKIE ZNACZENIE MA OBSERWOWANE ZABURZENIE DLA FUNKCJONOWANIA WYCHOWANKA W INNYCH ŚRODOWISKACH, OKOLICZNOŚCIACH, ZDARZENIACH?” (np. Czy zachowania agresywne mają wpływ na osiągnięcia dydaktyczne?)

• Diagnoza fazowa - Polega na określeniu dynamiki analizowanego zjawiska, a zwłaszcza jego fazy obecnej, koniecznie jest to studiowanie literatury, pogłębienie wiedzy, ponieważ trajne określenie fazy rozwoju sprawia, że pewnych działań nie podejmiemy zbyt wcześnie lub za późno.

• Diagnoza prognostyczna – Polega na określaniu przewidywanego kierunku zmian badanej rzeczywistości. Szukamy odpowiedzi na pytani; „CO MOŻE SIĘ STAĆ W PRZYSZŁOŚCI ?”.Jeśli teraz nie zostaną podjęte żadne działania zmierzające do zmiany istniejącego stanu rzeczy.

1. WYMIEŃ WSKAŹNIKI OBSERWOWALNE W WARUNKACH SZKOLNYCH ŚWIADCZĄCYCH O TYM ŻE BYĆ MOŻE DZIECKO JEST OFIARA PRZEMOCY SEKSUALNEJ

• obsceniczne rozmowy o charakterze seksualnym, podglądanie

• nieadekwatne zabawy seksualne, seksualna agresja

• nietypowa dla danego wieku rozwojowego szczegółowa znajomość zachowań seksualnych

• zachowania agresywne

• obawa przed kontaktem fizycznym

• zwiększone zainteresowanie seksem i narządami płciowymi

• dawanie do zrozumienia że masz jakieś tajemnice

• agresywne i wrogie zachowania wobec dorosłych a zwłaszcza rodziców

• prowokujący styl zachowanie, a zwłaszcza uwodzenie płci przeciwnej.

1. JAKIE OBSZARY DIAGNOSTYCZNE NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ PRZY OBSERWACJI PRZYSTOSOWANIA EMOCJONALNEGO DZIECKA ALKOHOLIKÓW W PRZEDSZKOLU ?

• Dzieci o zmiennym usposobieniu, za trudne uznaje się dziecko o nieuregulowanych funkcjach biologicznych nastawione niechętnie i z rezerwą wobec poznanych ludzi, niezdolne do szybkiego dostosowania się do zmian o skłonności do silnych, negatywnych emocji, sygnały niepokojące to: łatwe wpadanie w złość, nerwowość i nieobliczalne zachowanie

• Częste zmiany nastroju

• Wybuchy złości dzieci które powyżej 4 rż występują częste wybuchy złości mogą nas niepokoić często wybuchy złości wiąże się z agresją w stosunku do innych dzieci i dorosłych

• Zachowania regresywne wiążą się z przechodzeniem do niższych faz rozwoju regresywne zachowania to: moczenie się, gaworzenie, ssanie kciuka (obsesyjne) po ukończeniu 5 r. ż

• Niepokój związany z rozstaniem osiąga swój punk kulminacyjny w ieku 18 miesięcy później maleje najmniejszy poziom ma w wieku 3 lat lek

• Przywiązanie podszyte lękiem i niepewnością typ więzi opartej na przywiązaniu bezpiecznym kształtuje się w 1 roku życia dziecka i rzutuje na całe dzieciństwo i życie dorosłych małe dzieci z których jedno z rodziców jest czynnym alkoholikiem będą nawiązywały więzi podszyte lękiem i niepewnością oznaki wskazujące że dzieci czują się niepewnie są widoczne u dzieci 18 miesięcznych które są niespokojne i przygnębione nawet wtedy kiedy siedzą u matki na kolanach.

• Dzieci alkoholików są niepewne siebie, niepewne do współdziałania bardziej kłótliwe łatwo się zniechęcają i są agresywne w stosunku do rówieśników i dorosłych zarówno w wieku przedszkolnym jak i w wieku szkolnym

1. JAKIE ASPEKTY SĄ OCENIANE PRZY DIAGNOZIE KONTAKTU SPOŁECZNEGO, SFERY MOTORYCZNEJ, SFERY SOMATYCZNEJ, SFERY EOCJONALNEJ, SFERA MOWY, SFERA POZNAWCZA, OSOBOWOŚCI, RELIGIJNO-MORALNEJ DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

• DIAGNOSTYKA SFERY SOMATYCZNEJ

• dotyczy zdrowia fizycznego np. cech posturalnych i odporności fizycznej historii przebytych chorób

• materialne i socjalne warunki rozwoju

• elementarna wiedza dziecka z zakresu zachowań służących zdrowiu fizycznemu głównie dotycząca zachowań higienicznych czynników ryzyka zdrowotnego, zagrożeń komunikacyjnych, ekologicznych i społecznych

• DIAGNOSTYKA SFERY MOTORYCZNEJ OBEJMUJE:

• precyzję ruchu i manipulacji

• koordynację wzrokowo ruchową i dźwiękowo ruchową

• poziom samoobsługi i posługiwania się narzędziami

• lateralizacje czyli stronność

• sprawność ruchowa i fonetyczna narządów artykulacyjnych

• preferencje i uzdolnienia ruchowe

• DIAGNOSTYKA KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH TU DIAGNOZUJEMY:

• jakość relacji dziecka z osobami dorosłymi, rodzeństwem i rówieśnikami

• postawy społeczne przejawiane wobec osób dorosłych i członków grupy rówieśniczej

• wrażliwość na sygnały i wskazówki społeczne oraz zdolności dostosowywania się do wymagań instytucjonalnych

• sprawdzamy orientację dzieci w świecie społecznym z zakresie znajomości zawodów, wartości pieniędzy oraz znajomości obiektów użyteczności publicznej

• DIAGNOSTYKA SFERY EMOCJONALNEJ:

• służy ocenie dominujących emocji i uczuć

• badany odczuwany potrzeby emocjonalne i tolerancje na ich nie zaspokojenie

• często prowadzi ją łączenie z diagnostyką kontaktów społecznych oceniając siłę więzi emocjonalnej przez przywiązanie dziecka do podstawowego opiekuna oraz innych osób znaczących

• badamy odporność dziecka na sytuacje trudne emocjonalnie

• DIAGNOSTYKA SFERY POZNAWCZEJ ODNOSI SIĘ DO

• oceny wrażliwości zmysłowej zwłaszcza wzrokowej, słuchowej, dotykowej oraz jakości procesów spostrzegania

• bardziej złożone zadania dotyczą oceny procesów pamięciowych jakości procesów uczenia się różnych typów materiału

• możemy także oceniać zdolność do odtwórczych i twórczych wyobrażeń do różnego typu wnioskowania np. indukcyjnego czy dedukcyjnego oraz antycypacji zdarzeń

• DIAGNOSTYKA MOWY:

• określa kompetencje językową i komunikacyjna

• może dotyczyć aspektów fonologicznych

• możemy mówić o badaniu świadomości syntaktycznej, semantycznej czyli znaczeniowej

• badamy pragmatykę języka

• możemy także badać zasób słownikowy dziecka

• DIAGNOSTYKA DOTYCZĄCA SFERY MORALNEJ I RELIGIJNEJ :

• wiąże się ze sferą poznawcza i emocjonalną

• u dzieci w wieku przedszkolnym możemy rozpoznawać poczucie dziecięcej sprawiedliwości, zdolności do dzielenia się dobrami z innymi

• zachowania altruistyczne

• rozumienie powinności moralnej

• odporność na pokusy

• skłonność do uczenia się prawd religijnych

• DIAGNOSTYKA OSOBOWOŚCI

• Dotyczy całości funkcjonowania dziecka polega na zebraniu informacji uzyskanych w diagnozach poszczególnych sfer i na dokonywaniu uogólnienia,

• pozwala określić typ temperamentu dziecka, jego zdolności możliwości preferencje intelektualne prześledzić elementy strukturalne regulacji psychicznej, zasób wiedzy o świecie system nawyków poczucie tożsamości płciowej i strukturę elementarnych potrzeb

• Czasami możemy także diagnozować otwartość na nowe zadania towarzyskość sumienność w wykonywaniu poleceń, umiejętność adaptacji do nowych warunków, zakres i rodzaj stosowanych mechanizmów obronnych czy przejawy uzdolnień artystycznych

1. NA CZYM POLEGA SPECYFIKACJA DIAGNOZY PEDAGOGICZNEJ?

Każda diagnoza pedagogiczna ma dwie charakterystyczne cechy.
- zawsze ma charakter decyzyjny, ponieważ w oparciu o zgromadzoną wiedzą opracowujemy określone projekty dotyczące pracy z dzieckiem, grupą czy też związane i reorganizacją pracy instytucji.
- diagnoza musi być zawsze ujmowana w kontekście środowiskowym np. rodzinnym, rówieśniczym , lokalnym, analizując uwarunkowania środowiskowe tworzymy określone ciągi przyczynowo skutkowe, wyjaśniające funkcjonowanie jednostek, grup czy instytucji

1. WSKAŹNIKI W OPARCIU, O KTÓRE MOŻEMY STWIERDZIĆ, ŻE DZIECKO JEST Z RODZINY ALKOHOLOWEJ WARUNKACH SZKOLNYCH:

• symptomy behawioralne:

• trudności z koncentracją uwagi, powtarzające się nieobecności, słabe stopnie lub brak odrabianych zadań domowych,

• niskie wyniki w standardowym testy na inteligencję i testach sprawdzających postępy w nauce

• nagłe zmiany zachowania

• oznaki zaniedbania maltretowanego lub wykorzystanie seksualne

• zachowanie kompulsywne np. objadanie się, dążenie do zajmowania pierwszego miejsca w każdej dziedzinie,

• nieśmiałość i unikanie kontaktu z dziećmi

• kłótliwość, niechęć do współdziałania z koleżankami, kolegami, nauczycielami

• nieustanne kłopoty ze zdrowiem (bóle głowy, brzucha)

• symptomy psychologiczne:

• niska samoocena,

• niepokój

• peszenie się z byle powodu

• tłumienie na złości

• postrzeganie problemów na czegoś na co nie ma się wpływu

• nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych

• skłonność do depresji

• lękliwość bez powodu

• smutek i przekonanie o własnym nieszczęściu

• kłopoty z przystosowaniem się do zmian w rutynowym programie zajęć

1. SĄ TRZY SPOSOBY PODEJŚCIA DO DIAGNOZY DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

• Statyczne - które wiąże się z opisem i oceną dziecka na tle innych dzieci

• Modelowe - koncentruje się na trafnym formułowaniu jakościowych kryteriów funkcjonowaniu. W modelowym podejściu bierze się pod uwagę koncepcje zadań rozwojowych Havingusta

• Impasatywne- punktem odniesienia staje się tu osoba diagnozowana. Diagnoza ma charakter profilowy służy w określeniu zasadniczych tendencji w rozwoju cech osobowościowych badanego

1. ZAŁOŻENIA ROZWOJOWO SYSTEMOWEGO UJĘCIA RODZINY.

• Rodzina to system wzajemnie oddziałujących na siebie i pozostających w interakcji elementów , oddziaływania wewnątrz rodziny mają charakter cyrkularny,

• System rodziny jest strukturą dynamiczną

• System posiada swoje granice i strukturę i składa się z podsystemu

• Na kształt i dynamikę zmian w systemie rodzinnym mają wpływ poszczególnie członkowie a zwłaszcza ich własne doświadczenia rozwojowe oraz zmiany w podsystemach

• Powstanie reguł regulujących. Funkcjonowanie systemu rodzinnego jest zdeterminowane przez bagaż doświadczeń małżonków

1. ZASADY DIAGNOZOWANIA RODZINY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO

• Zasada wartościującego charakteru diagnozowania rodziny

• Zasada diagnozy pozytywnej rodziny wiąże się z zebraniem informacji pozwalających określić takie cechy takie wartości rodziny które mogą mieć znaczenie dla jej dalszego funkcjonowania

• Zasada uwzględniania kontekstu społecznego rodziny. Rodzina kształtuje swoje środowisko wychowawcze pod wpływem układu społeczno kulturowego w którym funkcjonuje,

• Zasada relatywności wpływu warunków środowiska rodzinnego wiąże się z koniecznością uwzględniania w uznawaniu rodziny jej subiektywnego wymiaru jako środowiska wychowawczego staramy się tu określić unikatowość rodziny jej specyfikę

• Zasada holizmu poznawczego (całościowy pogląd na świat) z punktu widzenia diagnozy rozpoznajemy wiele płaszczyzn funkcjonowania rodziny, płaszczyznę strukturalną opiekuńczo wychowawczą, ekonomiczną, organizacyjną i emocjonalną bierzemy pod uwagę powiązania między elementami należącymi do poszczególnych płaszczyzn

• Zasada uwzględniania dynamizmu rodziny cykl życia rodziny dzieli się na fazy

• Zasada autodiagnozy wiąże się ona z pobudzaniem członków rodziny do refleksji, do samopoznania, do określania mocnych i słabych stron

1. JAKIE OBSZARY DIAGNOSTYCZNE NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ PRZY OBSERWACJI CODZIENNE RUTYNOWE CZYNNOŚCI , ZACHOWANIE SIĘ DZIECKA PODCZAS ZABAWY, STOSUNKI MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI DZIECKA ALKOHOLIKÓW W PRZEDSZKOLU

• CODZIENNE RUTYNOWE CZYNNOŚCI

• Kłopoty ze snem

• Nawyki związane z czynnościami fizjologicznymi

• Nawyki związane z jedzeniem (głodzenie się, nadmierne zaabsorbowanie tym co się je, kompulsywne objadanie się)

• Reagowanie na zmiany (upieranie się przy poprzednich zadaniach, niepokój agresja podczas zmian w rutynowym programie dnia)

• Opóźnienia rozwojowe wiążą się z zaburzeniami percepcyjno motorycznymi

• ZACHOWANIE SIĘ DZIECKA PODCZAS ZABAWY

• Zabawa w teatr, zabawa w dzieci alkoholików jest przemoc, gniew, poczucie winy i lęk

• Fazy zabawy, niepokojącym wskaźnikiem może być bawienie się indywidualne 5,6 latka, zabawa równoległa

• Utrzymywanie uwagi i nadmierna ruchliwość dzieci niezdolne do utrzymywania uwagi podczas zabawy przy użycia zabawek i przechodzące ciągle od jednej czynności do drugiej powinny budzić nasz niepokój, nadmierna ruchliwość może być skutkiem alkoholowego zespołu płodowego jego wskaźniki to słaba kontrola nad ruchami zachowanie nastawione na zwracanie uwagi na siebie, wysoki poziom aktywności motorycznej, trudności w skupieniu uwagi na czymkolwiek

• Nagłe zmiany w trakcie zabawy

• Niepokój może budzić dziecko które nagle w trakcie zabawy zaczyna atakować inne dzieci albo dokuczać zwierzątkom, niszczyć coś oraz dzieci które bawią się cały czas tak samo tą samą zabawką w rytualny sposób

• STOSUNKI MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI

• Metody wychowawcze dzieci są zagrożone jeśli rodzice są nadmiernie szorstcy, niecierpliwi i krytyczni, niepokoić wychowawców powinni rodzice autorytarni czyli narzucający dzieciom swoją rolę dzieci rodziców alkoholików mają wiele cech wspólnych są zamknięte w sobie, wrogie, nieufne, nieszczęśliwe, załamują się w sytuacjach stresowych i mają więcej trudności w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami

• Wiedza o rozwoju dziecka i oczekiwaniach wobec dziecka

• Uzależniony rodzic z niewielką wiedzą na temat dziecka może postrzegać niegrzeczne zachowania malucha jako świadomą próbę arogancji będzie oczekiwać że dziecko zareaguje w sposób o wiele dojrzalszy niż jest to w tym wieku możliwe nieznajomość etapów rozwojowych oraz próba przyśpieszania lub opóźniania tych etapów stanowi duże zagrożenie dla przedszkolaka

• Rodzicielska obojętność jeśli rodzice nie są osiągalni przez telefon jeśli zdarza im się nie odebrać dziecka z przedszkola albo zbyt późno zgłaszają się po dzieci nie przychodzą na zebrania to ich dzieci należą do grupy wysokiego ryzyka

• Przemoc i zaniedbanie ze strony rodziców