Dysocjacja pod wpływem rozp. Polarnego (H2O) proces rozp. Cząsteczek zw. Chem na jony. Tylko zw. W których wiąz. Jonowe lub silnie spolaryz. Odwracalna. Dysocj.–całkowita lub częściowa. L=n/n0 (cząstki zdysocjowane / wszystkie) wzrost stopnia dysocjacji: temperatura, stężenie, wpływ innych elektrolitów Stała dysocjacji- stała rozp. zw chem na jony pod wpływ rozp.jony hydroniowe i aniony przez związek i H2O

rozpuszczanie HCl w wodzie HCl+H₂OH₃O⁺+Cl^-

Bronsted –kw ind. chem. może odszczepić proton, zasada przyłącza proton.Dwa układy sprzęż. ze sobą kw i zas., pary zw. różniące się protonem

Svante Arrhenius związki co w roztworach wodnych ulegaja rozpadowi na jony,wyróżnił kationy i aniony (tabelka) każdy kwas dysocjuje w roztw. wodnym, wydzielając kationy wodorowe. Każda zasada wyd. aniony wodorotlenowe

HnR nH⁺ + R ^–N Me(OH)n Me^+N+nOH^- MenRm nMe^+m+mR^-N Kw(T)=[H+] [OH-]

Iloczyn jonowy wody Stały w przybliżeniu, opisuje równowagę dyn. Prawa działania mas. Obecność kwasów i zasad zmniejsza stopień Dys. H2O i zwieksza stężenie jonu (wzór: iloczyn stężenia jonów hydroniowych i jonów hydroksylowych powstałych w wyniku autodysocjacji) Kx[H2O]=[H+]x[OH-]=10^-14 (proces niszczenia zabytków)

pH ujemny logarytm dziesiętny ze stęż. kationów wodorowych ph=-log[H+] kw-pH<7 zasada-pH>7 pH=14- jednomolowy NaOH, pH=0-jednomol kwas solny. Wskaźniki kwasowości: czerwień metylowa, oranż metylowy, fenoloftaleina.

Hydroliza podwójna wymiana między wodą i rozp. w niej subst. Powstają nowe związki chemiczne. AB+H2OAH+BOH (a,b –coś co ulega hydrolizie) Hydrolizie ulegają sole, aby dana sól uleg. hydr. jakaś część jej jonów musi pochodzić od słab. elektrolit. (odczyny) CCl-nie zachodzi(4chlorometan) CHCOONH₄CH₃COO^-+NH₄⁺ CHCOONH₄+H₂OCH₃COO+NH₄(obojętny) CH₃COOH(hydroliza nie zachodzi)

Podciąganie kapilarne zdolność do kapil. przemieszczania się cieczy, w mat. Porowatych. Drobne pory –wyżej. 1.Pory>1mm ciecz się przelewa, brak podc. kapilarnego. 2. 0,5<por<1mm-podciaganie k. 3. por<0,5mm-ruch cząstecz. kondensacja pary wodnej. Rurki: Mirowskiego i Karnstena. W konserwacji źle bo obiekt ma kontakt z wodą gruntową i dobrze bo można wprowadzać impregnat.

Reakcje w chemii nieorganicznej syntezy –łączenie H2O+CO2 H2CO3, analizy –rozkładu CaCO3CaO+CO2, wymiany pojedynczej (pierwiastek i zw. chemiczny, tworzą się inne związki) H2SO4+Zn ZnSO4+H2 podwójna (między dwoma lub więcej zw chemicznymi) HCl+NaOH NaCl+H2O Utleniania i redukcji: oddawanie i przyjmowanie elektronów O2+CCO2 -utlenianie: C-4eC4+, redukcja: O2+4e2O-2 dawca elektronów-reduktor a biorca-utleniacz

Wiązania chemiczne –zalezy od budowy atomu, struktury elektronowej i wielkość. ładunku. 1.atomowe: między jonami tego samego pierwiastka w warunkach normalnych np. O2 -forma czastecz. robi się przez uwspólnianie elektronów 2.jonowe(1916 Kossel) w zw heteropolarnych elektrostatycz. przyciąg przeciwnie nał. jonów w war. normalnych mają krystaliczne sieci z atomów naprzemiennych Fluor-najaktywniejszy 3. metaliczne –w metalach i stopach, łączą się ze struk. metal. przyciąg. między zrębami atom. i gazem elektron. zręby-dodatnie. uwspólnianie Elek. walencyjnych do chmury.

Metale-zręby i chmura, w kwasach ulegają roztwarzaniu, np. Cu+H2SO4CuSO4+SO2+H2O, złoto tylko w wodzie królewskiej (kw. solny i azotowy 3:1) budowa krystaliczna, uporzadkowana,geometryczna, właść: ciągliwe, kowalne, gładkie, błyszczą, dobre przew. cieplne i elektr., raczej alkaliczne podlegają utlenianiu i redukcji. są w szeregu napięciowym metali. przed wodorem –aktywne.

Zwilżalność-zależy od oddziaływań cieczy i na granicy ciecz-materiał. zjawisko zwilż. kiedy adhezji są większe lub równe jak kohezji (adh-siła z jaką kropla zaczepia się o podłoże, kohez-spójność wewnętrzna kropli) kąt styku < 90stop. –ciecz zwilża a jeśli większy to nie zwilża.

Oddziaływania międzycząsteczkowe 1.dipol-dipol między cząst. np. wody, czyli czegoś co mam momenty dipolowe, tam gdzie związek ma punkt bardziej dodatni i ujemny, słabsze niż 2. jon-jon –między różnie naładowanymi cząsteczkami, siła:1/r² (r-odległość między cząstkami) 3. wodorowe kiedy atom wodoru z cząstkowym ładunkiem dodatnim jest współdziel. przez inne cząsteczki z ład. ujemnym (np. w celulozie) 4. van der waalsa 5. siły dyspersyjne (chwilowe odpychanie bądź przyciąganie) fdys+fp+fh=100% (fp-dipol-dip., fh-wodorowe)

iloczyn rozpuszczalności-do ilościowego przewidywania wpływu składu roztw. na rozpuszcz. iloczyn ze stęż. molowych, tworząc. się w hydrolizie. zależy od temp., rodzaju substancji, dla trudno rozpuszcz-określony. (trójkąt rozp.) po to żeby wiedzieć czy będzie osad. Os.-wtedy kiedy il. ze stęż. będzie większy niż Ir.podobne rozp. się w podobnym. Bierze się tu pod uwagę liczbę i rodzaj wiązań chem. : 1.dipol dipol, 2.wodorowe, 3.wanderwalsa. Proces rozp.wielkocząstecz. zaczyna się od pęcznienia. 1 etap-niszczenie oddziaływ. między cząstecz. 2etap otaczanie cząsteczek rozp. przez cząst. rozpuszczalnika. Rozp. przebiega na granicy faz. na rozp wpływa: rozdrobnienie, temp.

ogniwo galwaniczne –elektrody płyną od anody do katody, Zalezy od zd. roztwórczej metal. jon z roztw. może zbliżyc się do płyt. i przechwycic el. swobodny, po usunięciu kilku el.płytka robi się dodatnia. klucz elektrolit. i przewód elektr. wypełniony KCl(chlorek potasu) klucz elektrolit. utrudnia dotarcie jonu Cu2+ do cynku metal. bo bezp. wymiana jonów popsułaby. Zapobiega też dyfuzji jonów SO bo wyrównałoby ładunki w roztworach. Zn+2HClZnCl₂+H₂ Cu+HClnie zachodzi, miedź za wodorem w szeregu napięciowym

Gęstość materiałów porowatych- pozorna i właściwa d=n/v właściwa-masa próbki bez porów (np. zmielona) pozorna-masa próbki z porami.

Wapno-1.hydratyzowane-suchogasz. skład: Ca(OH)2 –ok70% i CaO, SiO2, CaCO3. Zalać wodą 1:1, w szczelnie zamknietym na 2 tyg. 2.dołowane-czystsze,lepsze,gaszone z więcej wody. dół w ziemi,nadmiar wody do gruntu,konsyst. śmietany, zanieczyszczenia do ziemi. 3.dyspergowane-obecnie. wapno+H2O do dyspermatu(wirówka)

Skały Wapienne-osadowe zbudowane z węglanu wapnia w post. kalcytu (CaCO3) powstaje z luźnego osadu wapiennego. Ulega wietrzeniu chemicznemu. Ze skał wapiennychspoiwo wapienne. wapienie:porowate i nieporowate(można polerować imitacja marmuru) zabielenia-miejsca gdzie zaczyna się korozja kremowy-pińczowski-28%porowatości biały-karsy-40%porowatości,drobne pory, dębnik-wapień ciemny.

Cienkie warstwy-karbonatyzacja Ca(OH)₂+CO₂CaCo₃+H₂O

Skały osadowe-sedymentacyjne, przez czynniki zew.(woda,lodowiec,wiatr) piaski, piaskowce, zlepieńce, tufy wulkaniczne. Pochodzenia chemicznego-w wyniku rozpuszczenia skał starczych i ponownego wytrącenia się osadu:wapienie, kwarcyt,gips, anhydryt, sól. Organogeniczne-ze szczątków roślin i zwierząt: torf, węgiel brunatny, ropa naftowa, kreda.

skały magmowe-1wylewne 2żyłowe 3głębinowe. Struktura krystaliczna, wolnokrzepnąceduże kryształy, pow.5mm, szybkokrzepnącemikrokryształy poniżej 1mm. Kwaśne –pow66% krzemionki. Obojętne -53-66% Zasadowe-45-53% Skrajnie zasadowe poniżej 45%

Właściwości piaskowca Gotlandzkiego 17wiek w PL, prawdopod. jako balast statków ze Szwecji, szaro-zielony, spoiwo krzemionkowo-ilasto-węglanowe, b.nieodporny chemicznie. -portale, gzymsy, sterczyny, złota brama Gdańsk, portal w oliwie, wieżyczki przy ratuszu Toruń, portale-pod gwiazdą, kuranty. 60-70MPa wytrzymałość. mechanicznej. Ze wzgl. na kolor-polichromowany.

Spoiwo wapienne-otrzymywane z wglanu wapnia (kamienia wapiennego,marmurowego) właść przed związ: dobra plastyczność, db urabialność z kruszywem, duży skurcz w trakcie wiąz,(dlatego trzeba zacierać) Po związaniu: bdb właść. kapilarne, niska wytrz. mechaniczna, niska odp na działanie wody(dwutlenku wgla, i kw. czynników korozyjnych z wody) duża nasiąkliwość. Przymieszki hydrauliczne: puzzolany, ziemia santoryjska, tras reński, metakaolinit. Muszą zawierać aktywną krzemionkę zdolną do reakcji z Ca(CH)2 Glinokrzemiany aktywow. przez ogrzew. kaolinitu do 800stopni metakaolinit. Wytrzymałość z 1MPa wzrost 13x kosztem nasiąkliwości i kapilarności.

wiązanie: Ca(OH)₂+2H₂O Ca(OH)₂x2H₂O i równolegle karbonatyzacja Ca(OH)₂+CO₂CaCO₃+H₂O

Gips Modelarski –biały, drobnomielony, najlepszy, nadaje się do obróbki mechanicznej, zawiera głównie L półhydrat, podlega reakcji hydratacji

Wiązanie gipsu jastrychowego: CaSO₄+2H₂OCaSO₄x0,5H₂Ox1,5H₂O uwodnienie-gips modelarski, alabastrowy,budowlany CaSO₄x0,5H₂Ox1,5H₂OCaSO₄x2H₂O

Cement Portlandzki (1824)-skład- klinkier z gipsem do 5% alit -50%-65% 3CaOxSiO2 belit20% 2CaOxSiO2 brownmilleryt 10% -4CaOxAl2O3xFe2O3 cellit-10% (+inne związki glinu,wapnia,magnezu)

Klinkier-wydobyte glinokrzemiany (wapień lub margiel) wypalane w 1200stopniach, przekształca się w klinkier-> związki glinokrzemianów w postaci tlenkowej: allit, bellit, cellit, brownmilleryt. Klinkier się mieli, dodaje gipsu 1-2% bo regulator czasu wiąz. Najwięcej jest alitu. K.: szary, biały.

Puzzolany-cer. mat. bud. służący do domieszek hydr. (wypełniacz) Pył lub drobny popiół, kiedyś poch. wulk. głównie z czystej krzemionki o b. drobnych zaokrąglonych ziarnach. umie wiązać pod wodą. dodatek do betonów od 40% popiołów cement puzzolanowy

Wiązanie cementu, najpierw uwadnia się cellit, 3CaOxAl₂O₃+12H₂O3CaOxAl₂O₃x12H₂O belit 2CaOxSiO₂+2H₂O2CaOxSiO₂x2H₂O allit, tzw hydroliza 3CaOxSiO₂+3H₂O2CaOxSiO+Ca(OH)₂

Nasiąkliwość-zdolność do wchłaniania H2O, maksymalne nasycenie. 1. masowa(masa nasiąknięcia wody do próbki bez) 2. objętościowa(masa nasiąkniętej do objętości próbki) [wszedzie x100%]

Hybrydyzacja –przeksz. funkcji orbitalnych czyli skrzyżowanie 2 lub więcej orbitali, one maj ą inny kształt i energię. operacja matematyczna, nie właściwe zjawisko fizyczne. hybrydyzacja węgla zależy od wiązań w związ. Tylko wiązania pojedyncze-hybr. sp3, jedno wiąz podwójne –sp2, potrójne-sp węgiel-umie bud. łańcuchy, ukł. się w tetraedr

Budowa i właściwości aminokwasów- organiczne, pochodne wglwodorów, 2 grupy funkcyjne: aminowa(zasadow.) i karboksyl.(kwas.) prez co sa jonem obojnaczym. mogą być alifatyczne lub cykliczne, kwaśne, zasadowe lub obojętne (zalezy od długości łańcucha pochodzącego od kw. karboksyl.) Tworzą peptydy i białka. z kwasami i zas. tworzą sole. Subs. krystaliczne, wys. temp. topnienia. d. rozp w wodzie i alk., nie rozp się w niepolarnych(np.benzen)