11.01.2016

Michał Gostński

Grzegorz Niemiec

Iś 2 rok

Opracowanie założeń do przygotowania planowanej gospodarki odpadami dla biura rachunkowego.

Głównym celem projektu jest opracowanie założeń dla kompleksowego systemu gospodarowania odpadami biura rachunkowego, spełniającego aktualne wymagania prawne obowiązujące w Polsce oraz wymagania zawarte w dyrektywach Wspólnoty Europejskiej. Plan gospodarki odpadami wskazuje cele do osiągnięcia dla poszczególnych rodzajów odpadów, działania konieczne do realizacji tych celów oraz przedstawia ogólny zarys funkcjonowania całego systemu.

Gospodarka odpadami regulowana jest szeregiem aktów prawnych zarówno Unii Europejskiej, jak i krajowych. W przypadku UE problematykę tą traktują następujące akty prawne:

- Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. U. L 365/1994r.),

- Dyrektywa 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego (Dz. U. L 37/2003r., str. 24),

- Dyrektywa 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów (Dz. U. L 114/2006r.),

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz. U. L 312/2008r.),

Powyższe dyrektywy znalazły odzwierciedlenie w szeregu rodzimych aktów prawnych, takich jak:

- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 Nr 185 poz. 1243 z późn. zm.),

- Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 63, poz. 638 z późn. zm.),

- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1495 z późn. zm.),

- Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2007 r., Nr 90, poz. 607 z późn. zm.),

- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2009 r., Nr 79, poz. 666 z późn. zm.).

Rozporządzenia wykonawcze do ustawy o odpadach: (dotyczące biura rachunkowego)

– Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 30, poz. 213),

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 października 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz. U. Nr 219, poz. 1858),

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz. U. Nr 191, poz. 1595),

– Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. Nr .152, poz. 1735),

– Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Prowadzenie biura rachunkowego jest jedną z wielu form aktywności gospodarczej. Wzrost zapotrzebowania na usługi księgowe i doradcze spowodował zwiększenie zainteresowania tą formą działalności. Aby móc ją prowadzić, należy spełnić określone warunki formalne i materialne.

Zasady usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych przez biura rachunkowe reguluje ustawa o rachunkowości w art. 76a.Zgodnie z tym przepisem usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, polegającą na świadczeniu usług w zakresie:

− prowadzenia, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

− okresowego ustalania lub sprawdzania drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,

− wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego,

− sporządzania sprawozdań finansowych,

− gromadzenia i przechowywania dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą,

− poddania badaniu i ogłaszania sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą o rachunkowości.

Przedsiębiorcy, wykonujący taką działalność, są również uprawnieni do wykonywania działalności obejmującej:

− prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,

− sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie .

Powyżej zdefiniowaną działalność mogą wykonywać:

− przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych,

− pozostali przedsiębiorcy, pod warunkiem że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby uprawnione.

„… Art. 76a. 1. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6.

2. Przedsiębiorcy, wykonujący działalność, o której mowa w ust. 1, są również uprawnieni do wykonywania działalności, obejmującej:

1) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,

2) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie

- w zakresie określonym odrębnymi przepisami.

3. Działalność, o której mowa w ust. 1 i 2, mogą wykonywać:

1) przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych;

2) pozostali przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

4. Uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych są, z zastrzeżeniem ust. 6, osoby posiadające certyfikat księgowy, osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych.

5. Osoby, o których mowa w ust. 4, mogą przy wykonywaniu czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, korzystać z pomocy osób nieuprawnionych w rozumieniu ust. 4. W takim przypadku zobowiązane są zapewnić stały i bezpośredni nadzór nad wykonywaniem tych czynności.

6. Osoby, które po otrzymaniu certyfikatu księgowego, uzyskaniu wpisu do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych, zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy, nie są uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. …”

Zakres usług biur rachunkowych jest różnorodny. Obejmuje zazwyczaj następujące czynności:

− pełną obsługę finansowo-księgową wszystkich form ewidencji działalności gospodarczej, od ryczałtu począwszy, na pełnej księgowości kończąc,

− rozliczenia z ZUS,

− kadry i płace,

− reprezentowanie klienta w urzędach i innych instytucjach,

− doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej,

− doradztwo przy zakładaniu firmy,

− doradztwo podatkowe,

− analizy ekonomiczno-finansowe,

− przygotowywanie informacji rozliczeniowych w językach obcych,

− przygotowywanie biznesplanów,

− odbiór dokumentów z siedziby klienta,

− negocjowanie umów kredytowych i ubezpieczeniowych,

− pomoc w zdobywaniu dofinansowań,

− ekspertyzy,

− współpraca z syndykiem masy upadłościowej,

− doradztwo przy sporządzaniu zakładowych planów kont i opracowaniu dokumentacji zasad (polityki) rachunkowości.

Podstawowe technologie biurowe:

- bindownice

- drukarki, urządzenia wielofunkcyjne

- gilotyny, trymery

- kalkulatory

- komputery

- kopiarki

- niszczarki

- rzutniki

- tablety

- telefony.

Odpady powstające w biurze rachunkowym

Odpady powstające w biurze można podzielić na dwie kategorie. 

– odpady komunalne,
– pozostałe odpady.

Do pierwszej grupy kwalifikują się te odpady, które powstają w wyniku zaspakajania potrzeb socjalnych pracowników, czyli np.: resztki pożywienia,, odpady z utrzymania czystości. Te odpady mogą  być klasyfikowane jako niesegregowane odpady komunalne i jako takie nie podlegają ewidencji odpadów.

Pozostałe odpady biurowe należy klasyfikować zgodnie z obowiązującym katalogiem odpadów i prowadzić dla niech ewidencję odpadów.

Odpady biurowe to nie tylko błędnie zadrukowany papier czy opakowania po materiałach eksploatacyjnych. W prowadzonej gospodarce odpadami firmy często zapominają o potrzebie wymiany sprzętu biurowego.

Kod odpadu - Rodzaj odpadu - Przykład

15 01 01 - Opakowania z papieru i tektury - Kartony, koperty, papierowe torby, pudełka

16 02 13 - Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy - Drukarki, komputery, monitory;

16 02 14 - Zużyte urządzenia - Drukarki, komputery, faksy, kserokopiarki, rzutniki, itp.

16 02 16 - Elementy usunięte z zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15 - Tonery

16 06 04 - Baterie alkaliczne (z wyłączeniem 16 06 03) - Baterie alkaliczne

16 80 01 - Magnetyczne i optyczne nośniki informacji - Płyty CD

Pamiętaj! Niezależnie od tego, czy odpady powstają w związku z prowadzoną działalnością produkcyjną, usługową czy też w wyniku funkcjonowania biura, obowiązuje nas art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach. W myśl art. 36 ust. 1 ww. ustawy, wytwórca odpadów, obowiązany jest również do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów.

Proponowane sposoby postępowania z odpadami biura rachunkowego.

Sposoby postępowania

Odpady komunalne: Punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK)

Pozostałe odpady: Przekazanie odpadów, Punkty zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, Pojemniki przeznaczone na zużyte baterie

Zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego

Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny w myśl ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 21 z późn. zm.) stanowi odpad i dlatego musi zostać odpowiednio unieszkodliwiony. Wysłużone urządzenia oddajemy do punktów zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Ponadto zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1495 z późn. zm.) sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy są obowiązani przy sprzedaży sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w ilości nie większej niż sprzedawany nowy sprzęt, jeżeli zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju.

Zbiórka zużytych baterii i akumulatorów

Zużyte baterie i akumulatory oddajemy do specjalnych pojemników przeznaczonych na zużyte baterie.

Ponadto zgodnie z ustawą z dnia 24 kwietnia 2009r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. z 2009r. Nr 79, poz. 666) obowiązek bezpłatnego odbierania od klientów baterii mają wszystkie punkty handlowe prowadzące ich sprzedaż.

Każdy punkt handlowy musi posiadać odpowiednio oznakowane miejsce, w którym klienci mogą zostawiać zużyte baterie. Nie wolno również pobierać od klientów żadnych opłat za zbiórkę baterii oraz doliczać dodatkowych kosztów przy sprzedaży nowych baterii.

Dodatkowo zużyte baterie i akumulatory można oddawać w czasie zbiórki odpadów niebezpiecznych.

Przekazywanie odpadów

Zgodnie z art.  27.1 UoO, wytwórca odpadów jest obowiązany do gospodarowania wytworzonymi przez siebie odpadami. Gospodarowanie odpadami (def. art. 3.1.2) to działalności wymagające zezwoleń opisanych w dziale IV UoO. Wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami (art. 27.2) poprzez przekazanie odpadu. Dokumentem potwierdzającym przekazanie odpadu jest karta przekazania odpadu – KPO.

Przekazanie odpadów innym podmiotom gospodarczym

Przekazywanie wytworzonych przez siebie odpadów innym podmiotom gospodarczym jest najczęstszą praktyką stosowaną na rynku. Art. 27 określa warunki, w których przekazanie odpadu jest legalne, a przyjmujący odpad staje się nowym posiadaczem odpadu i przejmuje odpowiedzialność za dalsze gospodarowanie nim. Odpad można przekazać wyłącznie firmie posiadającej aktualne zezwolenie na zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów z wyszczególnionym kodem odpadu, jaki jest przedmiotem przekazania.

Należy przy tym pamiętać, że zezwolenie na transport odpadów (kod przekazywanego odpadu musi być wyszczególniony w zezwoleniu) jest niezbędne, jeżeli przewóz odbywa się po drogach publicznych.

Jeśli transportujący nie ma dodatkowo zezwolenia na zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie, nie staje się posiadaczem odpadu i należy mu wskazać uprawniony podmiot, gdzie odpad ma być przekazany

Przekazanie odpadów osobom fizycznym

Niektóre odpady wytwórca odpadów może przekazywać osobom fizycznym. Mówi o tym rozporządzenie min. środowiska w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz.U.2006.75.527 z późniejszymi zmianami). Osoby fizyczne przejmujące takie odpady nie mają obowiązku uzyskiwania zezwolenia na transport, prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości.

Dokumentem potwierdzającym przekazanie odpadu może być karta przekazania odpadu lub zwykła notatka. Jeżeli stosuje się KPO, to w miejscu odbiorcy odpadu wpisuje się personalia osoby fizycznej. Ważne jest, by odbiorcę odpadu skutecznie poinformować o dopuszczalnych metodach wykorzystania tego odpadu, zapisanych w załączniku do rozporządzenia. Można to np. zapisać w rubryce KPO – Rodzaj procesu przetwarzania, któremu powinien zostać poddany odpad.