WYKŁAD 1: Rachunek wyników, 22.02.2016r.

• Egzamin: część teoretyczna i praktyczna.

• Test jednokrotnego wyboru z pkt. ujemnymi.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

• J. Gierusz, Koszty i przychody w świetle nadrzędnych zasad rachunkowości, ODDK, Gdańsk 2005

• Zb. Messner (red.): Rachunkowość finansowa. AE, Katowice 2006

• Zb. Messner (red): Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, PWN, Warszawa 2007

• M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska, Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2004

• Emerling, A. Kuzior, K. Tkocz – Wolny: Rachunek wyników – Zbiór zadań, UE, Katowice 2012

LITERATURA ZALECANA:

• E. A. Hendriksen, M. F. Breda, Teoria rachunkowości, PWN, Warszawa 2002

• K. Czubakowska, W. Gabrusiewicz, E. Nowak, Podstawy rachunkowości zarządczej, PWE, Warszawa 2006

• Jaruga, W. Nowak, A. Szychta, Rachunkowość zarządcza. Koncepcje i zastosowania, Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi, Łódź 2001

RACHUNEK WYNIKÓW:

• określa się jako część rachunkowości, która zajmuje się sposobami ewidencji i prezentacji wyników finansowych w postaci powiązanych ze sobą mierników ekonomicznych, wykorzystywanych przy ocenie jednostki gospodarczej.

• jest ważnym źródłem informacji na potrzeby kontroli trafności podjętych decyzji i wykonania planu oraz prowadzenia rachunku ekonomicznego i podejmowania decyzji.

• jest całokształtem czynności rachunkowych, mających na celu ustalenie WF jednostki prowadzącej działalności oraz dostarczanie niezbędnych danych do sporządzania rachunku zysków i strat, a także do ustalenia dochodu do opodatkowania

WYNIK FINANSOWY

• jest ogólnym określeniem wyrażonego w pieniądzu okresowego efektu prowadzonych działań gospodarczych.

WYNIK FINANSOWY NETTO

• zwany również wynikiem z działalności jednostki w danym okresie. Jest ustalany jako różnica pomiędzy osiągniętymi w tym okresie przychodami a kosztami poniesionymi na ich osiągnięcie oraz kosztami tego okresu z uwzględnieniem wyników zdarzeń nadzwyczajnych oraz obowiązkowych obciążeń.

• jest elementem kapitałów (funduszy) własnych jednostki gospodarczej i w związku z tym jest jedną z podstawowych przyczyn jego podwyższania lub obniżania.

WYNIK FINANSOWY MOŻE BYĆ:

- wielkością dodatnią – zysk – oznacza zwiększenie kapitału własnego jednostki gospodarczej,

- wielkością ujemną – strata – oznacza zmniejszenie kapitału własnego jednostki.

„Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” KMSR

• Określają przychody jako zwiększenie korzyści ekonomicznych w trakcie okresu obrotowego w formie uzyskania lub ulepszania aktywów albo zmniejszenia zobowiązań, powodujące wzrost kapitału własnego, z wyjątkiem wkładów wnoszonych przez udziałowców, akcjonariuszy.

• Mianem zysków określa się natomiast inne pozycje, które spełniają warunki definicji przychodów, które mogą – choć nie muszą – powstawać w ramach podstawowej działalności gospodarczej jednostki. Zyski stanowią przyrost korzyści ekonomicznych i jako takie nie różnią się w swojej istocie od przychodów.

Ustawa o rachunkowości

• podaje łączną definicję przychodów i zysków przez które rozumie się uprawdopodobnione powstanie w tym okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie przez udziałowców lub właścicieli.

„Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” KMSR

• Określają koszty jako zmniejszenie korzyści ekonomicznych w trakcie okresu obrotowego w formie rozchodu lub spadku wartości aktywów albo powstania zobowiązań, powodujące zmniejszenie kapitału własnego, z wyjątkiem podziału kapitału na rzecz właścicieli.

• Straty to inne pozycje, które mogą powstawać – choć nie muszą – w wyniku podstawowej działalności gospodarczej jednostki i nie stanowią przychodów. Do strat zalicza się przykładowo: straty spowodowane zdarzeniami losowymi , zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych czy też ujemne skutki aktualizacji wyceny składników aktywów i zobowiązań.

Ustawa o rachunkowości

• podaje łączną definicję kosztów i strat, przez które rozumie się uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków udziałowców lub właścicieli.

SPOSOBY SPORZĄDZANIA RACHUNKU WYNIKÓW

Sporządzanie rachunku wyników odbywa się zgodnie z pewną procedurą, która wykorzystuje określone koncepcje metodologiczne.
W praktyce mogą być stosowane różne podejścia do sporządzania rachunku wyników. Podejścia te różnią się co do sposobu wykazywania poszczególnych pozycji. Przy tym powinny być przestrzegane określone reguły obowiązujące w rachunkowości, nazywane zasadami rachunkowości.

ZASADY RACHUNKOWOŚCI

W przypadku sporządzania rachunku wyników powinny być zachowane te wszystkie zasady rachunkowości, które dotyczą sposobu ustalenia przychodów i kosztów oraz WF. Dla właściwego pomiaru Tyc wielkości największe znaczenie mają następujące zasady:

• zasada memoriałowa – oznacza, że przychody oraz koszty powinny być wykazane w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym tego okresu sprawozdawczego, w którym wystąpiły. Zatem przychody powinny być ujmowane w momencie ich osiągnięcia, niezależnie od momentu otrzymania środków pieniężnych, Podobnie jak koszty powinny być ujmowane w momencie ich poniesienia, niezależnie od wydatków środków pieniężnych.

• zasada współmierności – polega ba przyporządkowaniu poniesionych kosztów do osiągniętych przychodów.
  Oznacza ona przypisywanie przychodów i związanych z nimi kosztów do tego samego okresu sprawozdawczego. Realizacja zasady współmierności wyraża się z przede wszystkim przeciwstawieniem przychodom ze sprzedaży produktów jedynie kosztów własnych sprzedanych produktów. Ponadto realizacja tej zasady przejawia się w konieczności dokonywania rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz rozliczeń międzyokresowych przychodów.

• zasada ostrożności – wyraża się w niejednakowym traktowaniem zdarzeń powodujących zwiększenie lub zmniejszenie wyniku finansowego, a więc osiągniętych przychodów i ponoszonych kosztów. Chodzi przede wszystkim o to, by wynik finansowy nie został zawyżony. Dlatego przychody mogą być zaliczane dopiero po osiągnięciu, gdy nastąpiła sprzedaż składników aktywów. Koszty natomiast powinny być zaliczane już po ich uprawdopodobnieniu, czego wyrazem jest konieczność dokonywania biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

• zasada niekompensowania – oznacza, że w księgach rachunkowych oraz w rachunków zysków i strat należy wykazać odrębnie osiągnięte przychody i poniesione koszty oraz zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne. Nie można natomiast kompensować.

• zasada ciągłości – polega na konieczności stosowania w kolejnych latach obrotowych takich samych zasad i polityki rachunkowości. Oznacza to, że przyjęte przez jednostkę zasady, w tym także i zasady ustalania przychodów i kosztów oraz wyniku finansowego, a także i sprawozdań finansowych, w tym zwłaszcza rachunku zysków i strat, powinny być w poszczególnych latach konsekwentnie stosowane.

• zasada wiernego obrazu, zgodnie z którą jednostka powinna prowadzić rachunkowość w taki sposób, aby sprawozdanie finansowe przedstawiało prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku działalności jednostki.

Metody sporządzania rachunku zysków i strat:

• Metoda brutto - jest sposobem zestawienia rachunku zysków i strat polegającym na odrębnym ujmowaniu osiągniętych przychodów oraz odpowiadających im kosztów poniesionych dla ich osiągnięcia według rodzajów działalności. Odrębnie przedstawia się także zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne oraz obligatoryjne obciążanie wyniku finansowego.

• Metoda netto - jest takim sposobem zestawienia rachunku zysków i strat, w którym wykazuje się jedynie ostateczne kwoty wyniku finansowego (zysków lub strat) osiągniętego z poszczególnych rodzajów działalności. Przy stosowaniu metody netto nie wykazuje się natomiast w rachunku zysków i strat pierwotnych kwot przychodów i kosztów, które wpłynęły na wynik finansowy.

• Metoda mieszana - jest takim sposobem zestawienia rachunku zysków i strat, który łączy zalety metody brutto i metody netto. Polega ona na tym, że metodę brutto stosuje się w odniesieniu do istotnych rodzajów działalności, dla których wykazuje się odrębnie osiągnięte przychody odpowiadające im koszty poniesione dla ich osiągnięcia. Dla pozostałych, mniej istotnych rodzajów działalności stosuje się natomiast metodę netto, wykazując jedynie ostateczne kwoty wyniku finansowego.