TOŻSAMOŚĆ (adolescencja)
Obuchowska: poszukiwanie własnej tożsamości w
ciągłości istnienia (przez sprawdzanie niezawodności miłości rodziców)
próbach zmieniania siebie (eksperymentowanie z samym sobą)
sprawdzaniu siebie (podejmowanie i realizowanie postanowień)
Obuchowski: fazy
Identyfikacja – dorastający utożsamia się z zewnętrznymi wzorami (autorytetami)
Kosmiczna – oderwanie się od rzeczywistości + chaos w poszukiwaniu celu i sensu życia
Dojrzały sens życia – późna adolescencja – potrafi określić siebie i sens swojego istnienia
Oerter rozwój tożsamości w okresie dorastania z punktu widzenia 3 dymensji:
↑ dyferencjacja – różnicowanie się – dotyczy wszystkich procesów psychicznych; spostrzeganie siebie jako całości zlożonej z coraz większej liczby elementów
↑ stabilizacja
↑ realistyczna postawa w samoocenie i tworzeniu koncepcji własnej osoby (bardziej krytyczni wobec siebie)
(czasem zmiana w późnej adol. - ↑ nierealistycznej oceny siebie; różnice płciowe – samoocena dziewcząt bardziej adekwatna do rzeczywistości)
ustalenie tożsamości płciowej
Freud: 1 r. – są w stanie rozpoznać obiekty podobne do siebie – pierwotna identyfikacja
po 3 r. – usiłowanie upodobnienia się do modela – dziewczynki do matki, chłopcy do ojca – wtórna identyfikacja
Bandura: chłopcy naśladują chłopięce zachowania, bo są za nie nagradzani, a dziewczęta – dziewczęce
Kohlberg: pojęcie roli płciowej jest wynikiem strukturowania wł. doświadczenia, a nie biernego treningu społ.
- chlopcy w pełni akceptują swoją płeć
- dziewczęta – trudności: wpływa menstruacja
Psychiczny infantylizm – niechęć pożegnania się z dzieciństwem
Kompleks Diany – nie chce być kobietą, strojem i zachowaniem naśladuje chłopców
- problem jak pozostać aktrakcyjną bez ukrywania swoich uzdolnień intelektualnych
- wiele dorastających dziewcząt: skłonność do tradycyjnych atrybutów kobiecości
Hille 3 typy planów życiowych dziewcząt:
Tradycyjno-konserwatywny – zadaniem kobiety jest zajmowanie się rodziną i gospodarstwem domowym
Progresywno-modny – praca zawodowa i małżenstwo odgrywają równą rolę
Progresywno-rygorystyczny – centralna pozycja przypada pracy zawodowej, bez równoczesnych więzi rodzinnych
- bardziej jednolity wpływ na tożsamość synów ich identyfikacji z ojcem, niż to ma miejsce w przypadku identyfikacji córek z matkami
- od lat 80 – koncepcja androgyniczna: uznaje za pożądaną kombinację męskich i żeńskich cech osobowości
(w przyszłości może przyczynić się do mniejszego znaczenia odmienności płci, przynajmniej w życiu społecznym)