Czynniki i elementy bezpiecznego opalania siÄ™.

Pierwszy kontakt ze słońcem

Aby organizm mógł wyprodukować ochronny pigment, który nie tylko tworzy opaleniznę, ale i chroni przed nadmierną ekspozycją na słońce, przez kilka pierwszych dni należy ograniczyć korzystanie ze słońca. Jeśli masz dość jasną karnację z tendencją do poparzeń ogranicz pierwszy kontakt ze słońcem do kilku minut dziennie, szczególnie latem. Im bardziej opalona skóra tym dłużej możesz przebywać na słońcu. Jeśli masz ciemną karnację możesz bezpiecznie przebywać na słońcu nawet przez 30 minut, natomiast jeśli masz bardzo ciemną karnację, a twoje korzenie sięgają Afryki, Indii lub krajów Środkowego Wschodu możliwe, że w ogóle nie musisz przejmować się tym, jak długo przebywasz na słońcu. Jednak zawsze bądź ostrożny i unikaj poparzeń skóry.
Jeśli chcesz przebywać w pełnym słońcu smaruj nieosłoniętą skórę nietoksycznym mleczkiem z filtrem SPF15. Jednak jeśli preparat zawiera filtr SPF będzie blokował promienie UVB i organizm nie będzie mógł produkować wit.D. Możesz także zastosować bezpieczny, nawilżający krem BEZ filtra SPF lub po prostu organiczny olej kokosowy, który nawilży skórę i będzie mieć korzystny wpływ na metabolizm. W ciągu dnia możesz przebywać w cieniu i chronić skórę ubraniem. Zawsze dbaj o to, żeby nie poparzyć skóry! 

Chroń twarz i oczy

Skóra wokół oczu i twarzy jest zwykle cieńsza. Jej powierzchnia nie jest duża, więc nie przyczynia się znacznie do produkcji wit.D. Należy ją chronić, gdyż występuje tu większe ryzyko fotostarzenia i przedwczesnego powstawania zmarszczek. Możesz stosować bezpieczny krem z filtrem lub nosić czapkę, która będzie chronić oczy.

Przygotuj skórę i utrzymuj stały poziom wit.D

Przed wyjazdem na wakacje przygotuj skórę korzystając 1-2 razy w tygodniu z solarium z lampami, które wydzielają odpowiednia ilość promieni UVB. Ochroni cię to przed deficytem wit. D w ciągu roku. Czas korzystania z solarium zależy od mocy lamp. W krajach stosujących normy UE możesz opalać się 15-20 minut, a w innych stosujących inne zasady 5-10 minut może wystarczyć. Pracownik solarium powinien udzielić właściwych informacji.

Skąd wiadomo, że otrzymujesz odpowiednią ilość wit.D?

Istotny fakt, który należy zrozumieć światło słoneczne zawiera się w długości fali wynoszącej ok. 1 500, ale tylko UVB produkuje wit.D w kontakcie ze skórą. Promienie UVB zanim dotrą do ziemi muszą przeniknąć atmosferę. W większości przypadków nie docierają one do nas zimą i są blokowane przez znaczną część czasu w roku, w krajach o umiarkowanym klimacie.
Skąd wiadomo, że o tej porze roku i w tym klimacie odpowiednia ilość UVB przenika atmosferę, a po dotarciu do skóry produkuje wit.D?
Znaczna część promieni UVB jest blokowana przez atmosferę. Dlatego ze względu na właściwości fizyczne i długość fali tych promieni będą one mogły przeniknąć atmosferę tylko kiedy słońce operuje pod kątem 50° nad horyzontem. Kiedy słońce jest niżej, warstwa ozonowa odbija promienie UVB, ale przepuszcza promienie UVA o dłużej długości fali.

Kiedy NIE powinniśmy się opalać

Biorąc pod uwagę zdrowie nie ma sensu wystawiać skóry na słońce, kiedy jest niżej niż 50° nad horyzontem, gdyż nie otrzymamy wtedy cennych promieni UVB, a wystawimy siebie na bardziej niebezpieczne i potencjalnie śmiertelne promienie UVA. Mają one dłuższą długość fali niż UVB i łatwiej mogą przenikać warstwę skóry. Promienie UVA radykalnie zwiększają ryzyko raka skóry i jej fotostarzenie. Dlatego jeśli będziesz się opalać, kiedy słońce jest niżej niż 50° nad horyzontem, możesz wyrządzać sobie więcej szkody niż pożytku toteż, aby chronić skórę lepiej będzie unikać słońca.

W pewne dni w roku, kiedy promienie UVB nie występują w miejscu, gdzie mieszkasz masz dwie opcje do wyboru: bezpieczne łóżko do opalania lub wit.D3 w postaci suplementu.

Po ekspozycji na słońce, uważaj na mycie skóry!

Witamina D3 jest hormonem steroidowym rozpuszczalnym w tłuszczach. Powstaje podczas ekspozycji skóry na promienie UVB ze słońca (lub bezpiecznego łóżka do opalania). Podczas kontaktu skóry z tym promieniami, skóra przekształca pochodną cholesterolu w wit.D3.
Jednak wit.D powstająca na powierzchni skóry nie od razu wnika do krwioobiegu. Musi zostać wchłonięta, a istotne pytanie brzmi: po jakim czasie wit.D3 wnika do krwi? Jeśli myślisz, że po 1-2h to się mylisz. Nowe wyniki badań wykazują, że większość wit.D powstałej podczas ekspozycji na słońce zostanie wchłonięta do krwioobiegu do 48h!
Dlatego myjąc się mydłem zmyjesz znaczną część wit.D3 powstałej w skórze i ograniczysz korzystny wpływ słońca na organizm. Dlatego, aby zoptymalizować poziom wit.D powinieneś umyć się mydłem dwa dni po ekspozycji na słońce. Powinieneś umyć mydłem skórę pod pachami i w okolicach intymnych ze względu na higienę, ale nie myj mydłem skóry, która była wystawiona na działanie słoneczne.
Wiele osób będzie kwestionować to zalecenie, gdyż konwencjonalne myślenie podaje, że wit.D powstaje w skórze, ale jest ono oparte na pracy dr Michaela Hollicka sprzed ponad 25 lat. Nowe dowody wskazują, że obecny pogląd dot. powstawania wit.D jest nieścisły. Wtedy nikt nie badał czy wit.D powstaje w sebum. Jedyne badanie, które potwierdza, że wit.D3 powstaje w połączeniach skórno-naskórkowych zostało przeprowadzone u osób, u których sebum usunięto ze skóry. Badania w tym zakresie przeprowadzono również na zwierzętach i wykazano, że tam właśnie powstaje wit.D3.

Dodatkowo możesz wcierać wit.D3 w skórę, gdzie szybko wniknie do krwioobiegu (pod warunkiem, że nie zmyjesz jej w ciągu 48h). Prawdopodobnie dlatego surferzy na Hawajach, którzy przebywają ciągle na słońcu i w wodzie mają niższy poziom wit.D niż ratownicy, którzy nie wchodzą do wody. U surferów poziom ten wynosi ok. 70 ng/ml, a u ratowników i innych osób nie wchodzących do wody ok. 100 ng/ml. Zmywanie sebum ze skóry NIE jest dobre i należy tego unikać.  Nasze ciało nie jest naturalnie przygotowane na mycie całego ciała mydłem. Możemy myć miejsca, gdzie rozwijają się bakterie tj. pod pachami i w miejscach intymnych, ale powinniśmy zostawić sebum na skórze tam gdzie jego miejsce.
Oczywiście zrobisz jak uważasz, ale NAPRAWDĘ zalecam unikać mycia mydłem całej skóry.

Unikaj opalania przez szybę, gdyż zwiększa to ryzyko raka skóry

Ponieważ promienie UVA mają dłuższą długość fali posiadają większą zdolność przenikania np. atmosfery Ziemi i szkła w oknie, które skutecznie blokuje znaczną część promieniowania UVB, ale tylko minimalnie blokuje UVA. Czy ma to jakieś znaczenie?
Należy pamiętać, że wit.D3 powstaje dzięki promieniom UVB; natomiast promienie UVA niszczą tę witaminę. To pozwala zachować równowagę w organizmie; jest to mechanizm obronny, który pozwala uniknąć przedawkowania wit.D, kiedy przebywamy na słońcu. Jednak, podczas ekspozycji na słońce przez okna w biurze, domu czy samochodzie otrzymujemy promieniowanie UVA, prawie bez żadnych korzystnych promieni UVB. To może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem, gdyż oprócz niszczenia wit.D3, UVA zwiększają również stres oksydacyjny. UVA są jedną z głównych przyczyn raka skóry, jak również przyspieszenia procesu fotostarzenia się skóry. Powoduje także opalanie się skóry. Możesz otrzymać wit.D bez znacznej zmiany koloru skóry, gdyż długość fali promieni UVB nie stymuluje melaniny do wytworzenia opalenizny.
Opalając się bezpośrednio na słońcu docierają do ciebie zarówno promienie UVA jak i UVB. Jednak kiedy przebywasz w pomieszczeniu i masz kontakt ze słońcem przez szybę zwiększa się ryzyko różnych chorób, głównie raka skóry. Promienie UVA niszczą wit.D3 w organizmie, a tym samym nie masz żadnych korzyści z UVB. Dlatego u osób długo podróżujących samochodem może rozwinąć się rak skóry na ramieniu trzymanym przy szybie. 

Antyoksydant, który odwraca proces starzenia się skóry

Doskonałym uzupełnieniem wit.D jest antyoksydant astaksantyna. Działa nie tylko jak krem z filtrem od wewnątrz, chroniąc skórę przed szkodliwym promieniowaniem ale posiada również działanie odmładzające na skórę. Przeprowadzono ostatnio dwa badania kliniczne na ludziach, aby sprawdzić wpływ astaksantyny na starzenie się skóry. W pierwszym badaniu 30 zdrowym kobietom podawano 6 mg astaksantyny dziennie doustnie plus 2 ml astaksantyny dziennie miejscowo, przez 8 tygodni. U kobiet tych nastąpiła poprawa w:

• gÅ‚Ä™bokoÅ›ci zmarszczek

• wielkoÅ›ci plam starzeniowych

• elastycznoÅ›ci skóry

• tekstury skóry

• poziomie nawilżenia warstwy korneocytów

Podobny test przeprowadzono na 36 zdrowych mężczyznach, przez 6 tygodni. Nastąpiła u nich poprawa w wielkości tzw. kurzych łapek wokół oczu i elastyczności skóry, przeznaskórkowej utracie wody, poziomie nawilżenia i sebum.

Jak podajÄ… autorzy badania:
Wyniki badań sugerują, że astaksantyna pochodząca z alg Haematococcus pluvialis może poprawić stan skóry nie tylko u kobiet, ale również mężczyzn.

Co robić w przypadku poparzeń słonecznych?

Jeśli kiedykolwiek dojdzie do poparzeń słonecznych należy wiedzieć, że aloes jest jednym z najlepszych leków na naprawę uszkodzeń skóry, który zawiera silne substancje przyspieszające proces leczenia. Najlepiej jest użyć sok ze świeżej rośliny, ale są również produkty zawierające aktywną formę aloesu. Stosując się do wskazówek bezpiecznego opalania pewnie nigdy nie ulegniesz poparzeniu, ale wypadki się zdarzają i warto jest mieć skuteczny lek pod ręką.

Kacper Smolarek Bezpieczeństwo Narodowe gr. II