Technologia Robót Tynkarskich

Tynkowanie:

Tynki i farby, czyli to czym wykończymy ściany zewnętrzne w domu zależy od technologii i materiałów z jakich został zbudowany, architekta projektującego dom oraz od naszego gustu.

To najpowszechniejszy sposób na wykończanie elewacji. Tynki nie tylko chronią ściany domu przed słońcem, wiatrem, mrozem i deszczem, ale dzięki swej grubości i fakturze niwelują wszelkie nierówności ścian. Dobry tynk zapobiega również zawilgoceniu ścian i poprawia ich właściwości termoizolacyjne. W zależności od technologii w jakiej budowany był nasz dom, do wyboru mamy tynki grubowarstwowe (tradycyjne) i cienkowarstwowe.

Tynk będzie pięknie wyglądał przez wiele lat, jak zostanie dobrze położony.

Ciemne tynki nie tylko „przyciągają” ciepło, ale także szybciej tracą intensywność koloru.

Tynki narzuca się pacą, ale potem trzeba go wyrównać.

Tynki tradycyjne. Stosuje się na ścianach jednowarstwowych zbudowanych z betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej lub keramzytobetonu, oraz na ścianach trójwarstwowych, w których warstwa osłonowa nie została wykonana jako gotowa elewacja (np. z cegieł klinkierowych lub silikatów).

Zaprawę tynkarską można przygotować na budowie lub kupić gotową. Przygotowując ją na budowie należy pamiętać o zachowaniu właściwych proporcji oraz dokładnym wymieszaniu wszystkich składników.

Taki tynk jest niewiele tańszy od gotowego. Należy się zastanowić, czy aby na pewno samodzielne przygotowanie zaprawy się opłaca. W warunkach polowych trudno zachować precyzję w dozowaniu składników, trudne też je dokładnie wymieszać.

Poza tym raczej nie uda się nam na placu budowy uzyskać tynku o właściwościach porównywalnych z tynkami gotowymi. A to od jego jakości w dużej mierze zależy trwałość elewacji i ochrona murów.

Tynki gotowe sprzedawane są workach 25 lub 30 kg, w postaci suchych mieszanek, które należy jedynie rozrobić z wodą.

Ich jakość jest kontrolowana laboratoryjnie, więc mamy pewność, że jakość tynku z różnych worków jest taka sama. Często tynki fabryczne wzbogacone są dodatkowo o domieszki poprawiające ich właściwości, np. przyczepność i urabialność. Dużą ich zaletą jest to, ze można je nakładać za pomocą agregatu, co znacznie ułatwia i przyspiesza pracę.

Samodzielne wykonanie tynku nie jest czynnością trudną. Wymaga jedynie uwagi i skupienia. Ważne jest też przestrzeganie pewnych podstawowych zasad. Nie należy też zniechęcać się niepowodzeniami. Źle wykonaną prace zawsze można poprawić. Praktyka czyni mistrza.

Tynki o fakturze kornikowej są bardzo atrakcyjne, ale łatwiej na nich osiada brud.

Decydując się na tynki grubowarstwowe mamy do wyboru:

- tynki cementowo-wapienne – polecane na wszystkiego rodzaju ściany murowane, paroprzepuszczalne, odporne na uszkodzenia mechaniczne, najpopularniejsze i najtańsze, ale trudne na nakładania, wymagają od tynkarza dużej wprawy. Niestety szybko się brudzą. Tradycyjne tynki cementowo-wapienne są białe, jeśli chcemy nadać elewacji kolor, musimy je pomalować farbami do fasad.

- tynki cementowe – stosowane głównie na cokołach i fragmentach ścian szczególnie narażonych na uszkodzenia, wokół wejść i przy schodach. Można z nich wykonać warstwę podkładową pod tynk cementowo-wapienny lub izolację pionową ścian piwnic i fundamentów. Są bardziej odporna na uszkodzenia i wilgoć niż tynki cementowo-wapienne, ale mogą pękać.

- tynki wapienne – rzadko stosowane do wykańczania elewacji. Te z dodatkiem trasu są bardziej odporna na wodę i stosowane głownie do renowacji starych domów. Wolno wiążą i są mniej odporne na uszkodzenia.

Wykonanie:

Tynki tradycyjne można próbować położyć samemu, ale jeśli nie ma się wprawy, lepiej zlecić to fachowcom. Układanie tynków tradycyjnych na elewacji jest pracochłonne: są one najczęściej trójwarstwowe. Na podłoże nakłada się najpierw obrzutkę – gr. 3-4 mm, której zadaniem jest zapewnienie dobrej przyczepności tynku. Gdy obrzutka stwardnieje, nakłada się na nią drugą warstwę – narzut – gr. 8-15 mm, a potem gładź – gr. 3 mm, którą wykańcza się tak, by uzyskać wybraną fakturę tynku.

Po zakończeniu tynkowania powierzchnia ściany powinna być równa i pionowa. Elewacje z tynku tradycyjnego są zazwyczaj białe. Żeby nadać im kolor, wystarczy pomalować tynk farbą do malowania ścian zewnętrznych.

Innym sposobem na uzyskanie kolorowego tynku jest użycie do zaprawy piasku – zamiast zwykłego – kolorowego (naturalnego barwionego polimerami). Można też dodać do cementu odpowiedni barwnik, ale wtedy lepiej powierzyć malowanie fachowcowi, bo uzyskanie równomiernego odcienia barwy na całej ścianie nie jest proste.

Stosując odpowiednie narzędzia oraz techniki nakładania i wykańczania tynku, można uzyskać różne faktury. Oprócz zwykłych – gładkich, układa się tynki nakrapiane, odciskane lub ciągnione. Wymaga to jednak sporych umiejętności, ze względu na dość grubą warstwę tynku.

Nakładanie tynku cienkowarstwowego.

Tynki cienkowarstwowe. To gotowe mieszanki, które kupuje się

w hurtowni lub składzie budowlanym. Mają bogatszą kolorystykę i różnorodność faktur dużo większą niż tynki grubowarstwowe. Stosuje się je głównie do tynkowania ścian domów ocieplonych metodą lekką mokrą lub gładkich i równych ścian, np. z betonu komórkowego. Do wyboru mamy:

- tynki mineralne – paroprzepuszczalne i elastyczne, mało odporna na czynniki atmosferyczne, najtańsze tynki cienkowarstwowe, ich spoiwem jest cement z dodatkami polimerów. Sprzedawane w postaci kolorowej suche mieszanki, gotowej do użycia po zmieszaniu z wodą.

- tynki akrylowe – produkowane w oparciu o żywice akrylowe, czasem z dodatkiem innych polimerów, odporne na czynniki atmosferyczne, ale mają niską paroprzepuszczalność. Sprzedawane w postaci gotowej masy w dowolnych kolorach.

- tynki silikonowe – odporne na zabrudzenia i płowienie koloru, czynniki atmosferyczne, elastyczne, wysoce paroprzepuszczalne, ale stosunkowo drogie. Sprzedawane w postaci gotowej masy w dowolnych kolorach.

- tynki silikatowe (krzemianowe) – odporne na zabrudzenia, czynniki atmosferyczne i płowienie koloru, wysoce paroprzepuszczalne, tańsze od silikonowych. Sprzedawane w postaci gotowej masy w dowolnych kolorach.

Różne faktury tynku uzyskuje się poprzez zacieranie ich pacą w odpowiednich kierunkach.

Wykonanie:

Suche mieszanki rozrabia się z wodą i miesza wolnoobrotowym mieszadłem do uzyskania jednolitej konsystencji i barwy. Następnie tynk nakłada się równą warstwą gr. 2-6 mm, za pomocą nierdzewnej pacy. Nakładanie tynku zaczyna się od góry ściany.

Po kilku minutach, gdy tynk wstępnie stwardnieje, za pomocą pacek, wałków, bądź pędzli nadaje się mu fakturę. Gotowe masy tynkarskie nakłada się podobnie lub za pomocą agregatu tynkarskiego. Ważne by tynkowanie jednej ściany wykonywała jedna osoba, by uniknąć pojawienie się nierównych faktur, nakładanych przed inną osobę.

Tynki mozaikowe. Ich spoiwem są przezroczyste żywice, a wypełniaczami kolorowe żwirki. Są odporne na zmywanie, czyszczenie i ścieranie. Ściana jest łatwa do utrzymania w czystości. Jeśli się zabrudzi wystarczy ją umyć wodą i szczotką. Najczęściej taki tynk stosowany jest na powierzchniach narażonych na zabrudzenie np. na cokołach, podmurówkach, balustradach, ścianach balkonowych czy ościeżach drzwi i okien.

Można go nakładać na beton, tynk cementowo-wapienny, cementowy, płyty gipsowo-kartonowe, stare powłoki malarskie (jeśli mocno się trzymają) oraz na warstwy zbrojone w systemach ocieplania budynków. Jest dostępny w formie gotowej masy, w kilkudziesięciu kolorach, może być drobno- lub gruboziarnisty. Tynki mozaikowe nakłada się podobnie jak tynki cienkowarstwowe, ale bez wykonywania faktur.

Elewacja zgodnie z prawem:

Kolor i rodzaj elewacji jest integralną częścią projektu. By ją drastycznie zmienić potrzebna jest zgoda architekta i władz, które wydały pozwolenie na budowę. Odnawiając elewację domu, znajdującego się w zabytkowej okolicy, warto upewnić się w wydziale architektury Urzędu Gminy, czy aby lokalne zarządzenia nie nakazują dostosowania rodzaju i koloru elewacji do architektury sąsiednich budynków.

Najlepszy czas na elewację:

W naszym klimacie najlepiej malować i tynkować dom wiosną i jesienią. Zimą świeże tynki może uszkodzić mróz, a latem – intensywne słońce i wysoka temperatura mogą je zbyt szybko wysuszyć. Trzeba je wówczas zwilżać wodą w czasie wiązania. Tynkować należy przy bezwietrznej temperaturze, umiarkowanym zachmurzeniu i temperaturze powyżej 5°C (najlepiej 15-20°C).

Poza odpowiednimi warunkami atmosferycznymi konieczne jest odczekanie kilku miesięcy od wymurowania ścian i przykrycia dachu. Po tym czasie budynek nie powinien już osiadać, a tynk pękać. Z tynkowaniem należy również zaczekać do zakończenia wszystkich prac mokrych prowadzonych wewnątrz domu, ściany wewnętrzne powinny być już otynkowane, a na dachu zamontowane rynny.

Tynkowanie – krok po kroku:

Aby zachować stałą grubość tynku, na ścianach o dużych powierzchniach można zamocować odpowiednie listwy prowadzące. Profile te należy rozmieszczać co ok. 1 m. Należy jednak pamiętać, że po stwardnieniu tynku profile mogą być widoczne.

W zależności od wymagań, na tynkowanych elementach wykonuje się obrzutkę warstwą o grubości do 5 mm na ścianach i do 4 mm na sufitach.

Następnie należy wykonać narzut - tynk nawierzchniowy, warstwą o grubości 8-25 mm.

Kolejnym etapem pracy jest wyrównywanie narzutu pacą lub łatą tynkarską.

Na koniec następuje zatarcie tynku odpowiednią pacą.