Tajemnica Ducha Świętego

Kim jest Duch Boży

Duch Boży jako dar: stawajcie się coraz doskonalszymi! ... wolą Bożą jest wasze uświęcenie … nie powołał nas Bóg do nieczystości, ale do świętości. A więc kto [to] odrzuca, nie człowieka odrzuca, lecz Boga, który przecież daje wam swego Ducha Świętego (1Tes 4, 8); Wszyscyśmy też zostali napojeni jednym Duchem (1Kor 12, 13).

Duch jako osoba: Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha, że jesteśmy dziećmi Bożymi (Rz 8, 16); Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch (pneuma); różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan (kyrios); różne są wreszcie działania, lecz ten sam Bóg (ho theos), sprawca wszystkiego we wszystkich (1Kor 12, 4-6) [jedność osób w działaniu]; Otóż myśmy nie otrzymali ducha świata, lecz Ducha, który jest z Boga, dla poznania darów Bożych (1 Kor 2, 12) [DŚ jako Duch Ojca i równocześnie Jego dar]; Nie otrzymaliście przecież ducha niewoli, by się znowu pogrążyć w bojaźni, ale otrzymaliście ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: «Abba, Ojcze!» Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha, że jesteśmy dziećmi Bożymi (Rz 8, 15-16) [więź między Jezusem Chrystusem a DŚ]; Otóż zapewniam was, że nikt, pozostając pod natchnieniem Ducha Bożego, nie może mówić: «Niech Jezus będzie przeklęty!». Nikt też nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: «Panem jest Jezus» (1Kor 12, 3) [kto zwraca się w wierze do Chrystusa czyni to za sprawą DŚ]

Aktywność Ducha Św. we wspólnocie Kościele

DŚ kontynuatorem objawienia: Powszechnie o was wiadomo, żeście listem Chrystusowym dzięki naszemu posługiwaniu, listem napisanym nie atramentem, lecz Duchem Boga żywego; nie na kamiennych tablicach, lecz na żywych tablicach serc (2Kor 3, 3); DŚ jako kierujący życiem Kościoła: Duch zaś otwarcie mówi, że w czasach ostatnich niektórzy odpadną od wiary, skłaniając się ku duchom zwodniczym i ku naukom demonów (1Tm 4, 1); DŚ normą życia Kościoła: Owocem zaś ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie. Przeciw takim [cnotom] nie ma Prawa (Ga 5, 22-23); DŚ gwarantem jedności: Jedno jest Ciało i jeden Duch, bo też zostaliście wezwani do jednej nadziei, jaką daje wasze powołanie. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który [jest i działa] ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich (Ef 4, 4-7).

Działanie Ducha Św. w ochrzczonym

DŚ wprowadza w życie z Bogiem: Lecz my zawsze winniśmy dziękować Bogu za was, bracia umiłowani przez Pana, że wybrał was Bóg do zbawienia jako pierwociny przez uświęcenie Ducha i wiarę w prawdę (2Tes 2, 13); DŚ umacnia: On też sprawił, żeśmy mogli stać się sługami Nowego Przymierza, przymierza nie litery, lecz Ducha; litera bowiem zabija, Duch zaś ożywia (2Kor 3, 6); DŚ przemienia: Czyż nie wiecie, że ciało wasze jest świątynią Ducha Świętego, który w was jest, a którego macie od Boga, i że już nie należycie do samych siebie? (1 Kor 6, 19); DŚ wyzwala: Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie znajdziecie się w niewoli Prawa (Ga 5, 18).

W świetle zapowiedzi i obietnic Chrystusa, Duch Święty jest innym Parakletem, czyli według Biblii Tysiąclecia „Pocieszycielem” (por. J 14, 16. 26; 15, 26; 16, 7), a dosłownie trzeba tłumaczyć: „Tym, który jest wzywany przy czymś” (KKK 692). Zgodnie z obietnicami Chrystusa, Jego Duch jest z nami na zawsze (J 14, 16), mieszka w nas (J 14, 17), zaświadcza o Jezusie i przypomina Jego naukę (J 14, 26); prowadzi nas do całej prawdy (J 16, 13), a świat przekonuje o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie (J 16, 8).

Na Soborze w Konstantynopolu w 381 roku tajemnicę Ducha Świętego wyrażono w słowach: „Wierzymy [...] w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela [...]”. Określeniem „Pan” wypowiedziano tę zasadniczą prawdę, że Duch Święty jest Bogiem, natomiast za pomocą pojęcia „Ożywiciel” wyrażono najgłębszą istotę działania Ducha w zbawczej ekonomii. Wyraża ono zasadniczą treść starotestamentalnej pneumatologii, rozwiniętej zwłaszcza w tekstach o ruach i prezentującej Ducha jako życiodajny pierwiastek. Dopiero z czasem pod wpływem proroków Jeremiasza i Ezechiela (por. zwłaszcza Ez 36,25-27), a bardziej jeszcze w Księgach Mądrościowych, rozwinie się refleksja o Duchu Uświęcicielu, o Duchu jako źródle świętości człowieka. Dlatego Nowy Testament mówi przede wszystkim o Duchu Świętym, ukazując Go jako źródło świętości. Ojcowie Kościoła obydwie funkcje Ducha, uświęcającą i ożywiającą, uznają od samego początku za dopełniające się, więcej, za przenikające się nawzajem. Ich zdaniem, uświęcenie człowieka polega ostatecznie na obdarowaniu go nowym, tzn. Boskim życiem.

W Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium stwierdza się: „On to właśnie jest Duchem życia, czyli źródłem wody tryskającej na żywot wieczny (por. J 4,14; 7,38-39); przez Niego Ojciec ożywia ludzi umarłych na skutek grzechu, zanim śmiertelne ich ciała wskrzesi w Chrystusie (por. Rz 8,10-11) (KK 4). Natomiast Jan Paweł II w encyklice Dominum et Vivificantem przypomina, że Kościół od początku głosi wiarę w Ducha Świętego, jako Ożywiciela, poprzez którego niezgłębiony Trójjedyny Bóg udziela się ludziom, zaszczepiając w nich zadatek życia wiecznego (nr 1). I stwierdza: Jesteśmy w naszej epoce na nowo wezwani odwieczną a zawsze nową wiarą Kościoła, aby zbliżyć się do Ducha Świętego – Ożywiciel”a (nr 2).

Znaczące wyjaśnienie podaje Jan Paweł II także w 10 numerze encykliki „Dominum et Vivificantem”: „W swoim życiu wewnętrznym Bóg 'jest Miłością' (por. 1J 4,8.16), miłością istotową, wspólną trzem Osobom Boskim: miłością osobową jest Duch Święty jako Duch Ojca i Syna, dlatego 'przenika głębokości Boże' (por. 1Kor 2,10) jako Miłość-Dar Niestworzony. Można powiedzieć, iż w Duchu Świętym życie wewnętrzne Trójjedynego Boga staje się całkowitym darem, wymianą wzajemnej miłości pomiędzy Osobami Boskimi, i że przez Ducha Świętego Bóg bytuje 'na sposób' daru. Duch Święty jest osobowym wyrazem tego obdarowywania się, tego bycia Miłością. Jest Osobą-Miłością. Jest Osobą-Darem”. Można też w Duchu dojrzeć „Matkę”: daje życie, poczyna je (tzn. Chrystusa) i przekazuje, posila je Bożą prawdą i łaską w zwiastowanym słowie i sakramentach, strzeże go i wychowuje kształtując braterstwo jednej wspólnoty w różnych wspólnotach, wokół szczególnie obdarowanych i przez to uzdolnionych, i zobowiązanych, do działania w zastępstwie Chrystusa Głowy.

Konwersatorium Sakrament bierzmowania – sakrament dojrzałości chrześcijańskiej: co znaczą dla mnie słowa z Pierwszego Listu św. Piotra: Pana zaś Chrystusa miejcie w sercach za Świętego i bądźcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest /1 P 3, 15/; Jakie są skutki sakramentu bierzmowania? Czego wyrazem jest codzienna modlitwa do Ducha Świętego dla siebie i innych? Dlaczego podczas udzielania sakramentu małżeństwa jest śpiewany Hymn do Ducha Świętego?